Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Trôøi ôi, taïi sao toâi khoå quaù vaäy neø? Toâi aên hieàn ôû laønh, toâi caàu xin van vaùi hoaøi, taïi sao trôøi khoâng giuùp ñôõ gì heát? Coøn caùi baø haøng xoùm gian aùc, chöa bao giôø caàu xin gì caû, maø trôøi laïi giuùp baø ta ñöôïc buoân may baùn ñaét, gia ñình haïnh phuùc, con caùi ñoã ñaït? Taïi sao laïi coù chuyeän baát coâng quaù vaäy, haû trôøi?
4. Caàu Trôøi coù ñöôïc gì khoâng?
Trong ñôøi soáng haèng ngaøy, khoâng nhieàu thì ít, chuùng ta ñaõ töøng nghe qua nhöõng caâu than thôû, traùch moùc "trôøi" nhö vaäy, do nhöõng ngöôøi chung quanh noùi ra mieäng, hoaëc cuõng coù luùc do chính chuùng ta nghó thaàm nhö vaäy trong buïng. Khi gaëp chuyeän khoâng may trong cuoäc soáng, hay gaëp nghòch caûnh trong cuoäc ñôøi, haàu nhö moïi ngöôøi ñeàu keâu "trôøi" cöùu giuùp, neáu nhö ngöôøi ñoù khoâng theo toân giaùo naøo. Hoaëc laø van xin, khaán vaùi, caàu nguyeän "ñaáng thieâng lieâng" cöùu ñoä, cöùu roãi, cöùu vôùt, phuø hoä, ñoä trì cho ñöôïc tai-qua-naïn-khoûi.
Treân thöïc teá, coù nhöõng ngöôøi caàu nguyeän ñöôïc tai qua naïn khoûi, coù nhöõng khi caàu nguyeän ñöôïc tai qua naïn khoûi. Nhöng coù bieát bao nhieâu ngöôøi caàu nguyeän, khoâng ñöôïc tai qua naïn khoûi, bieát bao nhieâu khi caàu nguyeän, khoâng ñöôïc tai qua naïn khoûi. Nhöõng luùc caàu nguyeän nhöng khoâng ñöôïc tai qua naïn khoûi, con ngöôøi beøn töï an uûi, hoaëc nghe ngöôøi khaùc giaûi thích laø: Taïi vì caàu nguyeän chöa khaån thieát laém, chöa chí taâm chí thaønh laém, hoaëc laø luùc ñoù trôøi baän ñi cöùu giuùp ngöôøi khaùc, cho neân khoâng nghe lôøi van vaùi, lôøi nguyeän caàu cuûa mình. Lôøi giaûi thích coù tính caùch tieâu cöïc nhö vaäy, thöïc teá chaúng giuùp ích gì cho cuoäc soáng taâm linh cuûa con ngöôøi.
Caàu nguyeän hay van xin chæ giuùp con ngöôøi caûm thaáy ñöôïc bình an trong nhöùt thôøi ñau khoå maø thoâi, chöù khoâng giuùp con ngöôøi thöïc söï giaûm bôùt hay thoaùt ly ñöôïc phieàn naõo vaø khoå ñau. Cuõng gioáng nhö mieáng thuoác cao daùn, chæ trò ñöôïc phaàn ngoaøi da, chöù khoâng döùt tröø ñöôïc caên beänh traàm kha. Cuoäc soáng cuûa con ngöôøi cöù quanh ñi quaån laïi nhöõng chuyeän ñau khoå khoå ñau nhö vaäy nhieàu ñôøi nhieàu kieáp, khoâng coù loái thoaùt. Taïi sao vaäy? Muoán coù caâu traû lôøi chính xaùc, chuùng ta haõy cuøng nhau tìm hieåu: "Nguyeân nhaân naøo thöïc söï gaây ra nhöõng söï khoå ñau naøy?".
* * *
Thöïc söï, nguyeân nhaân cuûa nhöõng chuyeän khoå ñau ñau khoå nhö vaäy, khoâng phaûi do trôøi naøo gaây ra caû, maø chæ vì con ngöôøi quaù ích kyû, thöôøng hay suy nghó ñeán "caùi ta" hay "caùi baûn ngaõ" quaù nhieàu. Chuyeän gì coù lôïi cho mình, cho vôï choàng mình, cho con caùi mình, cho gia ñình mình, cho doøng hoï mình, cho toå chöùc mình, cho toân giaùo mình, cho daân toäc mình, cho quoác gia mình thì ñöôïc, baèng nhö ngöôïc laïi thì döùt khoaùt laø khoâng ñöôïc! Baát cöù chuyeän gì xaûy ra treân ñôøi naày, con ngöôøi cuõng ñeàu nghó laø "vì mình, cho mình". Chaúng haïn nhö trôøi naéng toát laø ñeå cho mình, gia ñình mình, baïn beø mình vaø hoäi ñoaøn mình ñi chôi vui veû! Trôøi möa lôùn laø ñeå cho mình khoûi toán tieàn röûa xe! Ra ñöôøng gaëp ñaùm tang, cho laø ngöôøi ta xui xeûo thì mình gaëp heân! Hoa quyønh nôû trong nhaø mình cho laø ñieàm may maén, ñieàm taøi loäc ñeán vôùi mình, ñeán vôùi gia ñình mình! Sôû coâng chaùnh thaáy gia ñình mình doïn nhaø tôùi khu vöïc naày, lieàn môû con ñöôøng môùi baêng ngang khu ñaát troáng ñeå cho mình ñi laøm tieän lôïi hôn tröôùc! Töø hoài daân mình qua Canada nhieàu, trôøi thöông daân mình, neân thôøi tieát cuõng aám aùp hôn tröôùc! Caùi gì cuõng ñeàu nghó laø "vì mình, cho mình" tröôùc tieân heát trôn!
Con ngöôøi coù söï suy nghó nhö vaäy cho neân ñau khoå laïi hoaøn khoå ñau! Chính vì con ngöôøi coù taâm ích kyû nhö vaäy, cho neân gaây phieàn naõo vaø khoå ñau cho moïi ngöôøi chung quanh, coù lieân heä vôùi hoï veà phöông dieän gia ñình hay xaõ hoäi. Khoâng coù trôøi naøo coù theå giuùp con ngöôøi ñöôïc heát khoå ñau, neáu chính con ngöôøi khoâng chòu töø boû leà loái suy nghó nhö vaäy. Thaäm chí ngay trong gia ñình, neáu ngöôøi vôï hay ngöôøi choàng coù neáp suy nghó ích kyû, caùi gì cuõng "vì mình, cho mình" tröôùc tieân nhö vaäy, thì gia ñình ñoù khoù coù haïnh phuùc ñöôïc. Neáu ngöôøi con naøo cuõng chæ bieát suy nghó cho chính baûn thaân mình maø thoâi, thì ngöôøi con ñoù raát deã baát maõn vôùi cha meï vaø anh chò em trong gia ñình. Caùi gì cuõng ñoøi hoûi phaàn toát, phaàn hôn, phaàn lôïi cho mình, khoâng caàn ñeám xæa gì ñeán nhöõng ngöôøi chung quanh, duø laø ruoät thòt, thì laøm sao coù theå soáng chung vôùi ngöôøi khaùc ñöôïc? Nheï thì baát hoøa, gaây goå trieàn mieân trong gia ñaïo. Naëng hôn thì boû nhaø ra ñi, hoaëc gaây ñau khoå cho nhöõng ngöôøi thaân thuoäc, nhöng vì meâ muoäi, laïi xem nhö keû thuø.
Coøn ñoái vôùi moïi ngöôøi khaùc ngoaøi gia ñình, caùc con ngöôøi coù taâm ích kyû nhö vaäy, luùc naøo cuõng nghó ñeán mình, vì mình, cho mình, thöôøng deã trôû neân gian aùc ñoái vôùi ñoàng chuûng, ñoàng loaïi, taøn nhaãn ñoái vôùi ñoàng baøo, ñoàng höông, hay ñoàng ñaïo. Nhöõng con ngöôøi nhö vaäy chæ bieát coù ñoàng tieàn maø thoâi. Chaúng haïn nhö vì muoán ñöôïc höôûng lôïi nhieàu, ôû khoâng laõnh tieàn, cho neân con ngöôøi saün saøng vu oan giaù hoïa cho ngöôøi khaùc, kieän tuïng ngöôøi khaùc ñoøi boài thöôøng thieät haïi töôûng töôïng do hoï töï taïo döïng ra, maëc keä ngöôøi khaùc ñau khoå theá naøo, gia ñình cuûa ngöôøi khaùc ra sao cuõng maëc keä. Mieãn laø hoï thaéng kieän duø phaûi duøng ñuû moïi thuû ñoaïn ñeå haïi ngöôøi lôïi mình. Nhöõng ngöôøi nhö vaäy laïi thöôøng hay noùi chuyeän nhôn nghóa, phaûi quaáy, nhöng hoï nhìn ai cuõng thaáy quaáy, chæ coù hoï laø phaûi, nhìn ai cuõng thaáy nguy hieåm ñaùng gheùt, chæ coù hoï laø hieàn töø deã thöông!
Trong thôøi ñaïi vaên minh, khoa hoïc tieán boä hieän nay, nhöõng söï tin töôûng nôi trôøi, nhö laø moät ñaáng ñaày quyeàn löïc, moät ñaáng toaøn naêng, moät ñaáng saùng taïo ra muoân loaøi, moät ñaáng coù quyeàn thöôûng phaït tuøy yù, ñaõ vaø ñang daàn daàn tan bieán, ít ngöôøi coøn tin nhö theá. Chaúng haïn tröôùc kia, con ngöôøi tin töôûng coù thaàn saám seùt, thaàn soâng, thaàn nuùi, thaàn nöôùc, thaàn gioù, thaàn möa, roài ñaët teân laø: thieân loâi, haø baù, sôn thaàn, thuûy thaàn, phong thaàn, vuõ thaàn.
Thöïc ra ñoù chæ laø saûn phaåm cuûa trí töôûng töôïng cuûa con ngöôøi trong saùch vôû truyeän maø thoâi. Nhöõng ngöôøi yeáu boùng vía, yeáu tim, yeáu gan, nheï daï, ngaây thô, laïi töôûng laø thieät! Ngaøy nay, con ngöôøi ñaõ hieåu ñöôïc laø nöôùc boác hôi thaønh maây, maây tuï laïi thaønh möa. Khi möa coù theå coù saám seùt, do caùc luoàng ñieän chaïm nhau treân khoâng trung. Ñoù laø baøi khoa hoïc thöôøng thöùc ñaõ vaø ñang ñöôïc daïy ôû böïc tieåu hoïc töø bao laâu nay.
Möa coù ôû trong ñaát lieàn, möa coù ôû treân röøng nuùi, möa coù ôû ngoaøi bieån khôi. Möa do ñuû "nhaân duyeân" maø coù. Möa khoâng vì thöông ngöôøi daân laøm ruoäng ñang caàn nöôùc töôùi, möa khoâng vì gheùt daân ñoâ thò muoán ñöôïc khoâ raùo saïch seõ, möa khoâng vì thöông hay gheùt moät ai, möa khoâng do trôøi naøo laøm ra caû. Thaäm chí, töø laâu nay caùc khoa hoïc gia coøn coù theå laøm ñöôïc möa nhaân taïo. Coù ñuû "nhaân duyeân" thì coù möa. Chæ coù con ngöôøi khoân ngoan bieát duøng nöôùc möa ñeå laøm ruoäng, höùng nöôùc möa ñeå laøm nöôùc uoáng.
Ai ai cuõng bieát roõ raøng hoät cam laø "nhaân" sinh ra caây cam vaø caây cam sinh ra "quaû" cam. Luaät nhaân quaû ñaõ quaù roõ raøng nhö vaäy. Khoa hoïc cuõng ñaõ coâng nhaän nhö vaäy. Theá maø cho ñeán ngaøy nay, vaãn coøn coù ngöôøi khoâng chòu tin, laïi thích tin töôûng nhöõng chuyeän linh thieâng huyeàn bí, caøng mô hoà khoù hieåu, khoù giaûi thích chöøng naøo, laïi caøng tin nhieàu chöøng aáy! Neáu con ngöôøi chòu khoù suy tö saâu roäng hôn moät chuùt, thì seõ khoâng coøn nhöõng lôøi oaùn than traùch moùc trôøi nhö tröôùc ñaây nöõa. Heå ñaõ coù "nguyeân nhaân", coäng theâm "trôï duyeân" ñaày ñuû thì chaéc chaén seõ coù "keát quaû hay haäu quaû". Thí duï nhö hoät cam laø nguyeân nhaân chính, coäng theâm trôï duyeân nhö ñaát toát, nöôùc töôùi, phaân boùn, coâng chaêm soùc, kyõ thuaät troàng troït thì keát quaû seõ laø caây cam vaø quaû cam.
Luaät nhaân quaû khoâng chæ aùp duïng cho rieâng moät ai, cho rieâng moät saéc daân naøo, cho rieâng tín ñoà cuûa moät toân giaùo naøo caû. Luaät nhaân quaû laø moät leõ thöïc, laø chaân lyù, khoâng leä thuoäc thôøi gian hay khoâng gian, luoân luoân aùp duïng, baát cöù luùc naøo, baát cöù nôi naøo. Saùch coù caùc caâu veà luaät nhaân quaû nhö: caây naøo sinh quaû naáy, coù löûa môùi coù khoùi, gieo gioù thì gaët baõo, sinh söï thì söï sinh. Veà phöông dieän taâm linh, veà phöông dieän tinh thaàn, nhöõng vieäc con ngöôøi taïo taùc, nhöõng vieäc con ngöôøi noùi ra, nhöõng vieäc con ngöôøi suy nghó, töø thaân khaåu yù, chính laø nhöõng nguyeân nhaân, gaây ra nhöõng keát quaû hay haäu quaû, maø con ngöôøi seõ thöøa höôûng, seõ nhaän laáy, hay seõ gaùnh chòu.
* "Gieo nhaân naøo thì gaët quaû naáy". Thí duï nhö khi coøn nhoû chaêm hoïc, lôùn leân coá gaéng laøm vieäc vaø bieát tieát kieäm laø caùc nguyeân nhaân. Keát quaû laø ñôøi soáng vaät chaát sau naày khaù giaû, sung tuùc. Nghieän ngaäp, röôïu cheø, say meâ côø baïc laø caùc nguyeân nhaân, haäu quaû laø söï taùn gia baïi saûn veà sau. Tham tieàn, tham saéc, tham danh, tham aên, tham nguû laø caùc nguyeân nhaân cuûa nhöõng vieäc laøm sai traùi, xaáu xa, ñoäc aùc, baát chaáp thuû ñoaïn, chaúng nhöõng gaây ñau khoå cho chính mình, coøn gaây khoå ñau cho thaân nhaân vaø cho nhöõng ngöôøi chung quanh nöõa.
Nhöõng côn noùng giaän khoâng töï keàm cheá ñöôïc laø nguyeân nhaân cuûa nhöõng thaát baïi, khoå ñau, hoái haän sau naày. Saùch coù caâu: "Nhaát nieäm saân taâm khôûi, baùch vaïn chöôùng moân khai". Nghóa laø moät khi taâm nieäm töùc giaän, saân haän khôûi leân maø chuùng ta khoâng töï keàm cheá, khoâng töï khaéc phuïc ñöôïc, thì bieát bao nhieâu, traêm ngaøn vaïn chuyeän khoù khaên, ñau khoå, chöôùng ngaïi tieáp noái theo sau ñoù. Nhöõng giaây phuùt ngu si, laàm laãn laø nguyeân nhaân cuûa nhöõng söï hoái tieác, ñau khoå sau ñoù, coù khi keùo daøi trieàn mieân suoát caû cuoäc ñôøi.
Nhöõng söï coá gaéng tu taâm döôõng taùnh, tìm hoïc ñeå hieåu ra chaân lyù laø caùc nguyeân nhaân ñem laïi keát quaû laø ñôøi soáng an laïc vaø haïnh phuùc ngay taïi theá gian naøy cho mình vaø cho nhöõng ngöôøi chung quanh. Nhö vaäy, neáu con ngöôøi hieän ñang soáng khoûe maïnh, laøm aên phaùt ñaït, gia ñình haïnh phuùc, con caùi neân thaân, ñoù laø ñang thuï höôûng "keát quaû" cuûa phöôùc baùo nhieàu ñôøi nhieàu kieáp tröôùc, do chính mình taïo taùc, chöù khoâng do trôøi naøo ban phöôùc cho heát, cuõng khoâng do caàu nguyeän van xin, nhaéc nhôû keâu gaøo maø ñöôïc, neáu nhö mình khoâng thöïc söï xöùng ñaùng ñöôïc thuï höôûng nhöõng ñieàu toát ñeïp ñoù. Coøn neáu nhö con ngöôøi hieän ñang gaëp nghòch caûnh, gaëp khoå ñau, ñoù laø ñang gaùnh chòu "haäu quaû" cuûa nghieäp baùo nhieàu ñôøi nhieàu kieáp tröôùc, do chính mình taïo taùc, chöù khoâng do trôøi naøo giaùng hoïa cho heát, cuõng khoâng do caàu nguyeän van xin, reân la thaûm thieát, maø traùnh khoûi ñöôïc.
Trôøi, neáu laø ñaáng chí coâng voâ tö, taïi sao laïi coù loøng thöông gheùt, ban phöôùc giaùng hoïa tuøy tieän, theo lôøi van xin caàu nguyeän ñöôïc? Trôøi, neáu laø ñaáng linh thieâng, taïi sao laïi ñeå cho toäi aùc xaûy ra, roài môùi giaùng hoïa tröøng phaït? Trôøi, neáu laø ñaáng toaøn quyeàn, taïi sao laïi khoâng chòu ngaên ngöøa, ngaên chaän tröôùc caùc toäi aùc treân theá gian? Trôøi, neáu laø ñaáng vaïn naêng, taïi sao laïi chòu thua loaøi yeâu ma quæ quaùi, chæ bieát haønh phaït loaøi ngöôøi? Trôøi, neáu laø ñaáng ñaày loøng baùc aùi, taïi sao laïi saùng taïo ra cuoäc ñôøi ñaày ñau khoå cho nhaân loaïi? Hieåu ñöôïc lyù leõ naøy, bieát roõ raøng trôøi khoâng coù thöïc, chæ laø saûn phaåm töôûng töôïng cuûa con ngöôøi maø thoâi. Hieåu thaáu ñaùo töôøng taän söï coâng baèng cuûa luaät nhaân quaû, con ngöôøi seõ giaûm bôùt khoå ñau, seõ khoâng coøn "than-trôøi-traùch-ñaát" nöõa. Traùi laïi, con ngöôøi seõ khoâng coøn bi quan yeáu ñuoái, seõ maïnh meõ hôn, can ñaûm hôn, maïnh daïn hôn, daùm nhaän laõnh "haäu quaû" do chính mình taïo taùc, hay an nhieân thuï höôûng "keát quaû" do chính mình taïo taùc vaø tieáp tuïc laøm nhöõng vieäc thieän ñeå coù phöôùc baùo, traùnh nhöõng vieäc baát thieän ñeå traùnh nghieäp baùo, quaû baùo.
Thöïc ra, chæ coù nhöõng phöôùc baùo do taïo taùc vieäc phöôùc thieän laø coù theå giuùp con ngöôøi ñöôïc "tai-qua-naïn-khoûi" maø thoâi, khoâng coù trôøi naøo laøm chuyeän baát coâng baèng, ñeán giuùp ñôõ mình theo lôøi van xin, caàu nguyeän caû. Vì theá cho neân, thay vì caàu nguyeän, van vaùi trôøi, con ngöôøi haõy tích phöôùc, taïo phöôùc, baèng caùch laøm caùc vieäc thieän, noùi caùc lôøi thieän, nghó caùc ñieàu thieän, töùc laø giöõ gìn ba nghieäp thaân khaåu yù ñöôïc thanh tònh. Laøm ñöôïc nhö vaäy, nhöng cuõng ñöøng chaáp raèng mình ñaõ laøm ñöôïc bao nhieâu vieäc thieän, ñeå giöõ gìn taâm yù luoân luoân trong saùng vaø yeân tónh, laø chuùng ta ñang giaûm thieåu nghieäp baùo ñaõ taïo, bôùt phieàn naõo vaø khoå ñau cuûa ñôøi mình moät caùch tích cöïc vaäy.
Chuùng ta thöû xeùt thí duï: Neáu moät ngöôøi bò baét buoäc phaûi aên moät naém muoái thì quaû thöïc laø khoù khaên vaø ñau khoå. Nhöng neáu ngöôøi ñoù coù theå boû naém muoái vaøo trong toâ nöôùc roài uoáng, thì coù leõ deã chòu ñöôïc moät chuùt. Neáu ngöôøi ñoù coù theå boû naém muoái vaøo trong lu nöôùc roài uoáng, thì seõ deã chòu hôn chuùt nöõa. Neáu ngöôøi ñoù coù theå boû naém muoái vaøo trong hoà nöôùc lôùn roài uoáng, thì chuyeän seõ khoâng coøn thaønh vaán ñeà lôùn nöõa. Naém muoái kia töôïng tröng cho nhöõng nguyeân nhaân toäi loãi, nhöõng nghieäp nhaân baát thieän do chính mình ñaõ taïo taùc tröôùc ñaây, baây giôø phaûi gaùnh nghieäp quaû, phaûi chòu nghieäp baùo, phaûi laõnh quaû baùo, khoâng theå neù traùnh ñöôïc, khoâng theå ñoå truùt cho trôøi nhôø chuoäc toäi theá cho mình ñöôïc, hay laø nhôø caùc vò ñaïi dieän trôøi tuyeân boá tha toäi cho laø heát saïch ñöôïc ñaâu! Coøn toâ nöôùc, lu nöôùc hay hoà nöôùc töôïng tröng cho phöôùc baùo ít hay nhieàu coù ñöôïc töø nhöõng nguyeân nhaân phöôùc thieän do chính mình ñaõ taïo taùc tröôùc ñaây, baây giôø coù theå thuï höôûng keát quaû toát ñeïp. Nhôø coù phöôùc baùo hoùa giaûi ñöôïc ít nhieàu nhöõng nghieäp quaû, nghieäp baùo, quaû baùo phaûi gaùnh chòu. Chuyeän lôùn hoùa nhoû, chuyeän nhoû hoùa khoâng, chính laø nghóa ñoù vaäy.
Ngöôøi ñôøi thöôøng noùi: "Con ngöôøi haïi thì coøn traùnh ñöôïc. Trôøi haïi thì khoûi traùnh!". Saùch cuõng coù caùc caâu: "Chaïy ñaøng trôøi khoâng khoûi naéng", hay: "Löôùi trôøi loàng loäng, tuy thöa maø khoâng loït". Chöõ "trôøi" trong caùc caâu noùi naøy neân ñöôïc hieåu laø "nghieäp quaû, nghieäp baùo", noùi chung laø "quaû baùo", theo quan ñieåm cuûa Phaät giaùo, chöù ñaâu coù trôøi naøo laïi nôõ loøng haïi con ngöôøi khôi khôi, voâ côù, voâ lyù, voâ leõ nhö vaäy. Thöïc ra khi nghieäp quaû, nghieäp baùo, quaû baùo ñeán ngaøy giôø phaûi laõnh, phaûi gaùnh chòu, duø con ngöôøi coù chaïy leân non, leân nuùi, chui vaøo hang, troán trong nhaø, ra ngoaøi ñöôøng, xuoáng döôùi bieån, baát cöù ñi ñeán ñaâu, cuõng khoâng theå naøo traùnh ñöôïc. Nghieäp quaû, nghieäp baùo, quaû baùo, cuõng nhö phöôùc baùo, do con ngöôøi taïo ra vaø theo con ngöôøi töø kieáp naøy sang kieáp khaùc nhö hình vôùi boùng vaäy. Chuùng ta cuõng ñaõ thaáy coù nhöõng ngöôøi xoâng pha ngoaøi chieán traän, hieåm nguy voâ cuøng, giöõa laèn teân muõi ñaïn, nhöng khoâng heà haán gì. Ñeán khi naèm ôû trong nhaø, laïi töû thöông vì ñaïn phaùo kích!
Chuùng ta thöû xeùt thí duï khaùc: Moät cuïc soûi rôùt xuoáng nöôùc seõ chìm lóm ngay. Neáu cuïc soûi ñoù ñöôïc ñaët treân moät chieác xuoàng, duø nhoû vaø baèng giaáy, thì cuïc soûi ñoù cuõng khoâng chìm ñöôïc. Cuõng nhö moät ngöôøi gaây toäi, maø khoâng coù phöôùc baùo, seõ laõnh ñuû haäu quaû, quaû baùo, nghieäp baùo. Nhöng neáu ngöôøi ñoù coù phöôùc baùo, do ñaõ taïo taùc nhieàu vieäc phöôùc thieän tröôùc ñaây, thì toäi nghieäp seõ ñöôïc giaûm khinh. Moät chieác maùy bay rôùt xuoáng bieån seõ chìm ngay. Nhöng moät chieác haøng khoâng maãu haïm coù khaû naêng chuyeân chôû ñöôïc haøng traêm, haøng ngaøn chieác maùy bay, vöôït qua bieån lôùn. Theo luaät phaùp treân theá gian naøy cuõng vaäy, ngöôøi naøo gaây toäi seõ phaûi ñeàn toäi töông xöùng. Nhöng ngöôøi naøo coù laøm coâng lao gì ñoù, toäi nghieäp seõ ñöôïc giaûm khinh. Saùch coù caâu: "Laáy coâng chuoäc toäi" hay "Ñoaùi coâng chuoäc toäi", chính laø nghóa ñoù vaäy. Ñoù môùi thöïc söï goïi laø coâng baèng vaäy.
* * *
Toùm laïi, qua nhöõng tö duy chaân chính naøy, chuùng ta hieåu ra raèng cuoäc ñôøi duø coù khoå ñau, cay ñaéng, nhöng khoâng vì theá maø bi quan chaùn ñôøi, khoâng tieâu cöïc, yeáu ñuoái, van xin, caàu nguyeän "oâng Trôøi" do chính mình töôûng töôïng ra, ñeå töï doái mình, chính vì muoán chaïy toäi, muoán traùnh neù haäu quaû, nghieäp baùo do chính chuùng ta taïo taùc. Traùi laïi, tinh thaàn cuûa chuùng ta seõ maïnh meõ hôn, tích cöïc hôn trong cuoäc soáng haèng ngaøy. Chuùng ta nhöùt ñònh laøm taát caû vieäc phöôùc thieän, duø lôùn duø nhoû, quyeát taâm traùnh taát caû vieäc baát thieän, duø nhoû duø lôùn. Chuùng ta luoân luoân kieám caùch tìm dòp, giuùp ngöôøi giuùp ñôøi, trong phaïm vi khaû naêng cuûa mình, ñeå coá gaéng ñem laïi an laïc vaø haïnh phuùc cho chính mình vaø cho nhöõng ngöôøi chung quanh. Chuùng ta luoân luoân giöõ gìn taâm yù thanh tònh, khoâng bao giôø baän taâm nhôù nghó ñeán caùc vieäc phöôùc thieän ñaõ laøm.
Hieåu ñöôïc nhö vaäy, laøm ñöôïc nhö vaäy, chaéc chaén cuoäc ñôøi cuûa chuùng ta seõ giaûm bôùt khoå ñau, taâm tö cuûa chuùng ta seõ giaûm bôùt phieàn naõo, tinh thaàn ñöôïc khinh an, trí oùc ñöôïc thanh thaûn vaø nhöõng ngöôøi chung quanh chuùng ta chaéc chaén cuõng seõ caûm nhaän ñöôïc nieàm an laïc haïnh phuùc cuøng vôùi chuùng ta vaäy. Do ñoù, cuoäc ñôøi vui töôi vaø ñeïp ñeõ, an laïc vaø haïnh phuùc, cöûa thieân ñaøng coõi cöïc laïc roäng môû keå töø ñaây./.
Cö só Chính Tröïc
[ Trôû Veà ]