Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà ]
Ñaïi bi taâm
Nhaät Duyeät

Noùi ñeán Töø Taâm thì chuùng ta nghó töôûng ñeán ñöùc Di Laëc Boà Taùt, ngaøi coøn coù danh hieäu laø Töø Thò, vôùi nuï cöôøi roäng môû, ngaøi theå hieän söï an laïc, nguoàn vui bao la, khoâng giôùi haïn. Noùi ñeán Bi Taâm hay Ñaïi Bi Taâm thì chuùng ta nghó töôûng ñeán ñöùc Quaùn Theá AÂm, tay caàm nhaønh lieãu vaø bình nöôùc cam loä, hình aûnh naøy bieåu töôïng cho söï cöùu chuùng sinh thoaùt moïi phieàn naõo vaø khoå naïn.

Töø taâm tieáng Pali laø Metta, tieáng Phaïn laø Maitri, ngaøi Di Laëc coù teân laø Maitreya, vaø Bi Taâm tieáng Phaïn laø Karuna, hai tieáng Töø vaø Bi thöôøng ñöôïc hieåu laø ban vui vaø cöùu khoå. ÔÛ nôi ñaâu coù Töø thì coù Bi. Töø vaø Bi saùt caùnh, khoâng heà taùch rôøi. Noùi moät caùch deã hieåu : ví nhö gaëp moät ngöôøi ñang khoå sôû vì beänh taät oám ñau, vôùi loøng Töø, chuùng ta mong caàu cho ngöôøi ñoù ñöôïc heát khoå sôû, beänh taät nghóa laø choùng laønh maïnh, tìm thaáy laïi traïng thaùi an vui vaø vôùi loøng Bi, chuùng ta seõ tìm caùch naøo cho ngöôøi ñoù tieâu tröø beänh taät, hoaëc laø nhôø thaày thuoác chöõa trò, hoaëc laø tìm nguyeân do cuûa caên beänh ñoù maø coù lôøi khuyeân baûo, chæ cho ngöôøi ñoù nhöõng gì laø lôïi laø haïi cho söùc khoeû deå ngöôøi ñoù khoâng coøn phaûi maéc vaøo beänh khoå ñoù nöõa. Ñoù laø haønh xöû theo Bi taâm vaäy.

Moät thí duï khaùc, khi gaëp ngöôøi ngheøo khoù neo ñôn, vôùi Töø taâm, chuùng ta seõ ñoäng loøng tröôùc caûnh khoå ñoù, chuùng ta mong muoán cho ngöôøi ñoù ñöôïc aám no haïnh phuùc, vôùi Bi taâm, chuùng ta seõ tìm caùch naøo ñeå giuùp cho ngöôøi ñoù thoaùt khoûi hoaøn toaøn caûnh khoå ngheøo ñoùi, hoaëc tìm caùch giuùp cho ngöôøi ñoù coù coâng aên vieäc laøm, hoaëc coù choã ñeå nöông töïa.

Töø Taâm thì ñoäng loøng, thöông töôûng, höôùng veà, öôùc muoán chuùng sanh ñöôïc an laïc haïnh phuùc, Bi Taâm thì tìm caùch cöùu ra khoûi caûnh khoå. Nhö moät keû saép chìm soâng, cheát ñöoái thì Töø taâm laø yù muoán, loøng mong caàu cho ngöôøi ñoù ñöøng cheát ñuoái, ñöôïc cöùu thoaùt leân bôø, vaø baøn tay voäi ñöa ra ñeå keùo ngöôøi ñoù leân bôø chính laø haønh ñoäng cuûa Bi taâm. Nhö theá, Bi taâm laø haønh ñoäng ñöa ñeán hieäu quaû ngay, nhöng haønh ñoäng naøy coù ñöôïc laø do Töø taâm thuùc ñaåy. Do ñoù maø noùi Töø vaø Bi thì saùt caùnh, hai maø nhö moät vaäy.

Nhö theá Töø Taâm laø loøng thöông töôûng ñeán chuùng sanh vaø mong caàu cho taát caû ñeàu an laïc, Bi Taâm laø haønh ñoäng cöùu khoå ñeå ban vui, laøm cho thoaùt ra khoûi traïng thaùi ñôùn ñau ngaët ngheøo. Coù Töø thì lieàn coù Bi, coù Bi laø vì ñaõ coù Töø. Töø vaø Bi khoâng taùch rôøi. Khi ñaõ coù yù töôûng khôûi leân ñeå ban vui thì lieàn coù haønh ñoäng keøm theo ñeå cöùu khoå. Cho neân trong Phaät giaùo hai chöõ Töø Bi ( Metta- Karuna ) luoân ñi ñoâi vôùi nhau.

Nhaéc laïi baøi kinh " Töø Bi "ñuùng ra phaûi dòch laø kinh Töø (Metta Sutta ) maø Töø taâm laø :

Ñem an vui ñeán cho muoân loaøi
Caàu chuùng sanh thaûy ñeàu an laïc

Vaø :

Tung raûi töø taâm khaép vuõ truï
Môû roäng loøng thöông khoâng giôùi haïn

Chuùng thaáy roõ trong baøi kinh naøy ñöùc Phaät daïy laøm caùch naøo ñeå phaùt khôûi Töø taâm töùc laø môû roäng loøng thöông ñeán taát caû chuùng sinh, xem chuùng sinh vaø ta laø nhö moät, khoâng phaân bieät keû thaân ngöôøi sô, duø ta quen hay khoâng quen, bieát hay khoâng bieát, gioáng ta hay khaùc ta...Ta vaãn môû roäng loøng ao öôùc haïnh phuùc an laïc cho nhöõng chuùng sinh naøy, khi tu taäp ñöôïc nguoàn Töø taâm naøy roài thì taâm Bi töï nhieân phaùt khôûi. Töø taâm thuùc ñaåy Bi taâm ñeán moät haønh ñoäng cuï theå, thieát thöïc. Taâm Bi laø caâu hoûi ñöôïc ñaët ra : " Phaûi laøm gì vaø laøm theá naøo, haønh ñoäng baèng caùch naøo ñeå ñem laïi an laïc haïnh phuùc giaûi thoaùt cho chuùng sinh " ?

Noùi ñeán Bi Taâm thì khoâng theå naøo maø khoâng nhaéc ñeán ñöùc Quaùn Theá AÂm Boà Taùt bôûi vì ngaøi laø hieän thaân cuûa Bi taâm, laø haønh ñoäng höõu hieäu nhaát ñeå keùo chuùng sinh ra khoûi côn ñau, noãi khoå, caûnh hoaïn naïn, khoán khoù, ngaët ngheøo, sôï haõi. Do ñoù, qua baøi naøy, chuùng ta seõ tìm hieåu ñöùc Quaùn Theá AÂm ngaøi laø ai cuøng caùc ñaïi nguyeän cuûa ngaøi vaø tìm hieåu nhö theá naøo laø Ñaïi Bi Taâm.

1. Quaùn theá aâm boà taùt :

Nguyeân danh hieäu ngaøi theo Phaïn ngöõ laø Avalokitesvara, dòch theo aâm laø A Baø Loâ Kieát Ñeá, dòch nghóa laø " vò chuùa teå coù caùi nhìn thoâng suoát xuoáng theá gian nhôø laéng nghe caùc aâm thanh."

Nhöng vì sao goïi laø Quaùn Theá AÂm ? Ñoù laø bôûi xeùt theo haïnh tu chöùng cuûa ngaøi laø do nôi taùnh nghe, töø aâm thanh maø nhaäp vaøo Chôn taùnh, töø ñoù hieän ra caùc öùng thaân ñeå hoùa ñoä chuùng sinh. Cuõng töø aâm thanh maø quaùn xeùt chuùng sinh nhö theá naøo, hieåu ñöôïc, thoâng suoát chuùng sinh muoán gì, nghó gì, khieán cho giaûi thoaùt caùc khoå naõo vaø ban cho söï khoâng sôï haõi, do nhôn duyeân naøy maø ngaøi coù danh hieäu laø Quaùn Theá AÂm.

Cuõng coù nôi duøng danh hieäu Quan Theá AÂm thay vì Quaùn theá AÂm song chöõ " quan " laø quan saùt xem xeùt nhöng khoâng coù nghóa roäng vaø saâu nhö " quaùn " coøn mang nghóa thaáu trieät, thoâng suoát, caùi thaáy hay caùi nhìn bao quaùt vaïn söï vaïn vaät.

Nhö theá, Quaùn Theá AÂm laø töø nôi aâm thanh ñöôïc nghe maø laïi coù caùi thaáy thoâng suoát. AÂm thanh naøy xuaát phaùt töø ñaâu ? Töø theá gian laø nôi cö nguï cuûa loaøi höõu tình töùc laø chuùng sanh trong saùu coõi vaäy.

Chæ coù caùc kinh ñieån Ñaïi Thöøa môùi nhaéc ñeán ngaøi vaø caùc kinh ñöôïc bieát ñeán nhieàu nhaát laø Kinh Dieäu Phaùp Lieân Hoa, phaåm thöù 25, töïa laø " Quaùn Theá AÂm Boà Taùt Phoå Moân Phaåm " vaø kinh Thuû Laêng Nghieâm nôi chöông ñöùc Phaät hoûi 25 vò thaùnh do tu phaùp moân gì maø ñöôïc chöùng quaû thì Boà Taùt Quaùn AÂm thöa laø do nhó caên maø ñöôïc ngoä ñaïo, coù nghóa laø ñoái vôùi aâm thanh khoâng khôûi voïng nieäm maø laïi xoay caùi nghe trôû laïi töï taùnh. Vaøo ñöôïc Chôn taùnh thì heát sanh heát dieät nhöng ñaày ñuû dieäu duïng ñeå cöùu vôùt chuùng sinh, khoâng heà chöôùng ngaïi.

Ngaøi coøn coù moät danh hieäu khaùc laø Quaùn Töï Taïi. Töï taïi ôû ñaây ñöôïc hieåu trong caùi nghóa Töï taïi voâ ngaïi, chæ nhöõng vò ñaõ chöùng ñaéc, rôøi boû nhöõng phieàn naõo troùi buoäc. Moät ñòa vò maø Boà Taùt ñaéc nhaäp goïi laø Töï Taïi Ñòa, ôû ñaây Boà Taùt ñöôïc Töï Taïi Löïc hay laø Söùc Töï Taïi, ôû nôi Löïc naøy, vò Boà Taùt coù theå tuøy yù hoùa sanh baát cöù nôi naøo ñeå ñoä chuùng sinh. Vò ñaéc Töï Taïi Löïc naøy thì ñöôïc goïi laø Töï Taïi Nhôn. Töï Taïi nhôn thì chöùng ñaéc taùm ñöùc Töï Taïi :

1. Duøng moät thaân maø thò hieän nhieàu thaân
2. Thaân vi traàn hieän khaép cuøng Tam thieân ñaïi thieân theá giôùi
3. Thaân nheï nhaøng coù theå bay ñi khaép cuøng voâ soá theá giôùi nhö soá caùt cuûa hai möôi soâng Haèng
4. Hieän ra voâ löôïng hình töôùng maø vaãn ôû moät coõi
5. Saùu caên töï taïi : coù theå duøng moät caên maø theá cho caùc caên
6. Ñaéc taát caû phaùp maø taâm khoâng chaáp laø ñaéc
7. Nhöõng lôøi leõ thuyeát phaùp cuûa ngaøi duø traûi qua voâ löôïng kieáp vaãn khoâng maát
8. Duø ngöôøi ta chaúng thaáy nhöng thaân ngaøi hieän khaép nôi, nhö hö khoâng.

Do chöùng ñaéc caùc ñöùc Töï Taïi nhö theá maø Boà Taùt Quaùn AÂm coøn ñöôïc goïi laø Quaùn Töï Taïi.

Quaùn Töï Taïi coøn coù hai nghóa :

1. Quaùn roõ caùc phaùp ñeàu do taâm bieán hieän neân chöùng ñöôïc quaû töï taïi
2. Quaùn bieát caên cô cuûa chuùng sinh neân söï giaùo hoùa ñöôïc töï taïi.

Chuùng ta khoâng tìm thaáy trong kinh ñieån noùi veà nguoàn goác cuûa ngaøi, töø ñaâu sinh ra, ôû xöù naøo, cha meï naøo...Chuùng ta chæ ñöôïc bieát boån sö cuûa ngaøi laø ñöùc Phaät A Di Ñaø neân hình töôïng cuûa ngaøi luoân luoân ñöôïc taïc vôùi hình töôïng ñöùc A Di Ñaø treân ñænh ñaàu. Vaø khi noùi ñeán Di Ñaø Tam Thaùnh thì coù ngaøi ôû beân phía höõu cuûa ñöùc A Di Ñaø, beân traùi thì coù ñöùc Ñaïi Theá Chí, ñoù laø hai vò phuï taù ñöùc A Di Ñaø ñeå tieáp ñoä chuùng sinh veà coõi cöïc Laïc.

Boà Taùt Quaùn AÂm laø nam hay nöõ ? Theo truyeàn thoáng Taây Taïng, ngaøi coù danh hieäu laø Tcheønreùzi vaø ñöôïc sinh ra töø ñöùc A Di Ñaø ( hoaù sinh maø coù ) döôùi daïng thaân nam vaø taát caû caùc ñöùc Ñaït lai laït ma laø hieän thaân cuûa ngaøi, Tchenreùzi bieåu hieän cho taâm töø bi cuûa heát thaûy chö Phaät, hình töôïng cuûa ngaøi khi mang daïng ngöôøi nöõ thì coù danh hieäu khaùc laø Tara, hoùa sinh töø Chenreùzi. Ñoái vôùi Phaät giaùo Taây Taïng, A Di Ñaø Phaät hay Quaùn Theá AÂm Boà Taùt ñeàu caàn phaûi ñöôïc hieåu nhö laø bieåu hieän cuûa Phaùp thaân, nhö theá thì nam hay nöõ, vaán ñeà khoâng ñöôïc ñaët ra.

Taïi caùc nöôùc theo truyeàn thoáng Baéc toâng nhö Trung Hoa, Nhaät Baûn vaø nöôùc Vieät Nam ta thì töôïng Quaùn Theá AÂm boà Taùt thöôøng ñöoïc taïc döôùi daïng ngöôøi nöõ, coù leõ vì loøng töø bi thöôøng ñöôïc ví vôùi loøng töø maãn cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi con. Ngöôøi ñôøi coøn goïi ngaøi laø Phaät baø, theo caùc tích truyeän töông truyeàn ñeán baây giôø thì ñeàu taû ngaøi duôùi hình aûnh ngöôøi phuï nöõ nhö chuyeän Quan AÂm Thò Kính. Moät hình aûnh khaùc cuûa ngaøi coøn ñöôïc taû döôùi daïng Baïch Y Quaùn AÂm.

Thaät ra hình töôùng khoâng phaûi laø ñieàu quan troïng bôûi theo baûn kinh Thuû Laêng Nghieâm hay Phaåm Phoå Moân ñeàu coù daïy laø ngaøi thò hieän caùc thöù thaân hình, tuøy moãi tröôøng hôïp, neáu caàn hieän thöù thaân hình naøo môùi ñoä ñöôïc thì ngaøi thò hieän thaân hình ñoù. Nhö theá, thieát nghó vaán ñeà nam hay nöõ khoâng caàn phaûi ñaët ra.

Taïi sao goïi laø Boà Taùt ?

Boà Taùt tieáng Phaïn laø Bodhisattva, dòch aâm laø Boà Ñeà Taùt Ñoûa, dòch nghóa laø chuùng höõu tình ñaõ ñöôïc giaùc ngoä hoaëc ñang treân ñöôøng tieán ñeán giaùc ngoä. Boà ñeà nghóa laø " Giaùc " vaø "Taùt ñoûa " laø " höõu tình. Vôùi tinh thaàn ñaïi thöøa, boà taùt phaûi ñöôïc hieåu ñaày ñuû qua ba nghóa laø :

1. Töï lôïi : töùc laø " Höõu tình giaùc ", chuùng höõu tình ñaõ giaùc ngoä nhöng chöa ñöôïc hoaøn toaøn nhö Phaät.

2. Lôïi Tha : töùc laø " Giaùc höõu tình ", phaàn mình ñaõ giaùc ngoä roài lieàn giaùc ngoä chuùng sanh.

3. Töï lôïi vaø Lôïi tha : Töï giaùc vaø Giaùc tha, nghóa laø treân thì caàu Phaät ñaïo ñeå giaùc ngoä cho mình, döôùi giaùo hoùa chuùng sinh.

Theo nghó thöù nhöùt laø Töï lôïi thì Boà Taùt ñaü ñöôïc caùi " Trí ", theo nghóa thöù hai thì Boà Taùt ñöôïc caùi " Bi " vì thöông xoùt vaø ñoä chuùng sinh. Nghóa thöù ba thì bao goàm caû Bi vaø Trí, ñaày ñuû " Lyù, Söï " voâ ngaïi neân ñöôïc goïi laø Quaùn Töï Taïi. Boà Taùt Quaùn AÂm thì coù ñuû taát caû caùc taùnh ñöùc noùi treân vaø bôûi töø nôi Chôn taùnh ngaøi quaùn xeùt chuùng sanh qua nhó caên, nghe tieáng taêm maø cöùu ñoä, ôû nôi Voâ Vi maø khôûi taâm Ñaïi Bi, duøng voâ löôïng phöông tieän thieän xaûo maø teá ñoä quaàn sanh khoâng coù chöôùng ngaïi cho neân ngaøi coøn ñöôïc goïi laø Quaùn Töï Taïi laø nhö vaäy.

Ñöôïc goïi laø Boà taùt vì vò naøy khoâng nhöõng chæ tu cho mình maø Phaùt Boà Ñeà Taâm töùc laø coøn tu vì keû khaùc, giuùp keû khaùc ñöôïc giaùc ngoä nhö mình. Ñöùc Thích Ca tröôùc khi thaønh Phaät, ngaøi laø moät vò Boà Taùt vì ngaøi khoâng chæ tu cho rieâng mình maø vöøa töï ñoä vaø ñoä tha vaäy.

Boà taùt laáy vieäc lôïi ích chuùng sanh laøm ñieåm khôûi ñaàu, phaøm laøm vieäc gì ngaøi cuõng nghó ñeán lôïi tha tröôùc töï lôïi. Boà taùt khoâng chaùn gheùt höõu tình, nhôø söï thoâng caûm, ñoàng caûm noãi khoå cuûa höõu tình maø khoâng coù loøng saân haän, nuoâi döôõng taùnh töø bi ñeå coù theå hoaø nhaäp vaøo theá gian maø khoâng bò theá gian loâi cuoán. Boà taùt do töø trong haïnh lôïi tha maø thaønh Phaät. Ñoù laø thieän xaûo cuûa Boà taùt haïnh. Töï lôïi vaø lôïi tha thuùc ñaåy laãn nhau. Tuy chöa ñoä mình xong, Boà taùt vaãn coù theå ñoä ngöôøi tröôùc. Con ñöôøng cuûa Boà taùt coøn ñöôïc goïi laø con ñöôøng "Xuaát tuïc nhaäp theá" döïa treân saùu phaùp tu ( Luïc ñoä ) : boá thí , trì giôùi, nhaãn nhuïc, tinh taán , thieàn ñònh vaø trí hueä. Saùu phaùp naøy ñeàu döïa treân taâm ñaïi bi neân noùi " Boà taùt chæ sinh ra töø ñaïi bi, khoâng sinh ra töø caùi thieän naøo khaùc. " Boà taùt gaén lieàn vôùi ñaïi nguyeän :" Coù moät chuùng sinh naøo chöa thaønh Phaät thì quyeát khoâng chöùng Nieát baøn ôû coõi naøy." Taâm löôïng cuûa Boà taùt thaät vó ñaïi nhö theá neân môùi goïi laø Ñaïi Bi Taâm.

Trong baøi naøy chuùng ta seõ döïa vaøo moät soá baûn kinh ñeå tìm hieåu Boà Taùt Quaùn Theá AÂm.

2. kinh thuû laêng nghieâm vaø Boà taùt quaùn aâm :

Haõy cuøng ñoïc ñoaïn kinh sau ñaây :

" Khi ñoù, ñöùc Quaùn Theá AÂm Boà Taùt ñöùng daäy laïy Phaät cung kính thöa " raèng : - Baïch Theá Toân, con nhôù töø haèng haø sa soá kieáp veà tröôùc, coù "Phaät ra ñôøi teân laø Quaùn AÂm. Con ñoái tröôùc ñöùc Phaät Quaùn AÂm phaùt "taâm boà ñeà. Ngaøi daïy con töø nôi nghe roài nhôù vaø tu maø vaøo ñöôïc "chaùnh ñònh. Khi môùi nghe tieáng, khoâng chaïy theo thinh traàn, xoay "caùi nghe trôû vaøo chôn taùnh. Vì choã vaøo ñaõ yeân laëng, neân ñoäng vaø tònh "hai moùn traàn caûnh khoâng sanh. Nhö theá laàn laàn taêng taán ñeán caùi "nghe vaø caûnh bò nghe cuõng heát. Cuõng khoâng an truï ôû choã heát nghe. "Caùi bieát heát vaø caùi bò bieát cuõng khoâng coøn. " Caùi bieát " vaø caùi " bò "bieát " caû hai ñeàu khoâng, ñeán cuøng toät vieân maõn. Song haõy coøn caùi "khoâng", phaûi tieán leân moät töøng nöõa laø caùi " khoâng " vôùi caùi " bò "khoâng " caû hai ñeàu dieät heát, thì caùi chôn taâm tòch dieät hieän tieàn.

Qua ñoaïn kinh treân Boà Taùt nhôø coâng phu tu trì, töø nôi Chaùnh ñònh maø Ngoä ñöôïc Chôn taâm, töø Chôn taâm khôûi ra dieäu duïng maø Boà Taùt trình baøy tieáp nhö sau :

" Baïch Theá Toân, do con tu nhö vaäy, neân vöôït ra khoûi theá gian vaø xuaát "theá gian. Vì ñaõ ñöôïc chôn taâm thanh tònh saùng suoát vieân maõn khaép "caû möôøi phöông cuøng vôùi chö Phaät vaø chuùng sanh ñoàng moät theå taùnh "aáy neân con ñöôïc hai ñieàu thuø thaéng : - Hieäp vôùi ñöùc " Töø ñoä sanh " "cuûa chö Phaät. - Hieäp vôùi loøng " Bi ngöôõng moä " cuûa taát caû chuùng "sanh. Vaø ñöôïc caùc moùn dieäu duïng nhö sau :

" Baïch Theá Toân, con nhôø chöùng ñöôïc choã ñoàng theå ñoù, neân cuøng vôùi "chö Phaät hieäp ñöùc töø, hieän ra 32 öùng thaân ñeå tuøy thuaän theo caùc "chuùng sinh maø hoùa ñoä :

"1. Hieän thaân Phaät
"2. Hieän thaân Ñoäc Giaùc
"3. Hieän thaân Duyeân Giaùc
"4. Hieän thaân Thanh Vaên
"5. Hieän thaân Phaïm Vöông
"6. Hieän thaân Ñeá Thích
"7. Hieän thaân Trôøi Töï Taïi
"8. Hieän thaân Ñaïi Töï Taïi
"9. Hieän thaân Ñaïi Töôùng Quaân
"10. Hieän thaân Töù Thieân Vöông
"11. Hieän thaân Thaùi Töû
"12. Hieän thaân Vua
"13. Hieän thaân Tröôûng Giaû
"14. Hieän thaân Cö Só
"15. Hieän thaân Teå Quan
"16. Hieän thaân Baø La Moân
"17. Hieän thaân Tyø Kheo
"18. Hieän thaân Tyø Kheo Ni
"19. Hieän thaân Öu Baø Taéc
"20. Hieän thaân Öu Baø Di
"21. Hieän thaân baø chuùa
"22. Hieän thaân ñoàng nam
"23. Hieän thaân ñoàng nöõ
"24. Hieän thaân Trôøi
"25. Hieän thaân Roàng
"26. HIeän thaân Döôïc Xoa
"27. Hieän thaân Caøn Thaùt Baø
"28. Hieän thaân A Tu La
"29. Hieän thaân Khaån Na La
"30. Hieän thaân Ma Haàu La Giaø
"31. Hieän thaân Ngöôøi
"32. Hieän thaân caùc Chuùng sinh
" Baïch Theá Toân, con nhôø tu phaùp naøy maø chöùng ñöôïc choã ñoàng theå "vôùi chuùng sinh, neân cuøng vôùi chuùng sinh ñoàng moät loøng bi ngöôõng "moä. Vì theá khieán cho caùc chuùng sinh ñaëng 14 moùn khoâng sôï :
"1. Chuùng sinh khoå naõo, quaùn tieáng taêm ñöôïc giaûi thoaùt
"2. Vaøo löûa khoâng chaùy
"3. Vaøo nöôùc khoâng chìm
"4. Quyû khoâng haïi ñöôïc
"5. Dao chaët khoâng ñöùt
"6. Quyû khoâng theå thaáy ñöôïc
"7. Khoâng ai troùi coät ñöôïc
"8. Khoâng ai troäm cöôùp ñöôïc
"9. Lìa taâm daâm duïc
"10. Lìa noùng giaän
"11. Lìa si meâ
"12. Caàu nam ñaëng nam
"13. Caàu nöõ ñaëng nöõ
"14. Nieäm danh hieäu Quaùn AÂm coâng ñöùc baèng nieäm danh hieäu cuûa "haèng haø sa Boà Taùt.
"Baïch Theá Toân, con nhôø tu phaùp moân naøy maø ñaëng boán moùn thaàn "dieäu khoâng theå nghó baøn :
"1. Hieän nhieàu ñaàu, nhieàu tay vaø nhieàu maét
"2. Hieän hình noùi thaàn chuù
"3. Chuùng sanh hy sinh taøi saûn caàu con thöông xoùt
"4. Chuùng sanh caàu chi ñöôïc naáy
" Baïch Theá Toân, do ñoù maø ñöùc Phaät Quaùn AÂm thoï kyù cho con teân laø "Quaùn Theá AÂm".
Nguoàn goác cuûa danh hieäu Quaùn Theá AÂm ñöôïc tìm thaáy qua ñoaïn kinh treân vaø cuõng caên cöù theo ñoaïn kinh vöøa taû treân maø chuùng ta coøn thaáy hình töôïng Boà Taùt Quaùn AÂm vôùi nhieàu ñaàu, nghìn tay, nghìn maét. Coù nhöõng hình töôïng taïc ngaøi vôùi nhöõng con maét nôi moãi baøn tay ñieàu naøy chöùng toû Ñöùc töï taïi maø ngaøi ñaõ ñaït ñöôïc : saùu caên töï taïi, coù theå duøng moät caên maø theá cho saùu caên. Cuõng nhö taû ngaøi khi nghe tieáng taêm maø thaáy vaø hieåu thoâng suoát chuùng sinh, coù nghóa laø nhö nôi loã tai maø coù con maét vaäy. Cuõng noùi laø " Luïc caên hoã duïng " neân nôi baøn tay maø coù con maét coù theå thaáy, nôi loã tai nghe maø cuõng thaáy ñöôïc nhö coù con maét nôi tai vaäy. Thaät ra thì Boà taùt do ñaõ vaøo Chaùnh ñònh, töø nôi Chôn taùnh hay Chôn taâm maø caùi nghe, thaáy, bieát chaúng coøn giôùi haïn nôi saùu caên nöõa. Nghe, thaáy, bieát...ñeàu laø do Taâm nghe, thaáy, bieát.

3. Phaåm phoå moân vaø boà taùt quaùn theá aâm :

Lôøi môû ñaàu cuûa phaåm naøy laø Boà Taùt Voâ Taän Y Ù thöa hoûi Phaät " Do nhôn duyeân gì maø ngaøi coù teân laø Quaùn Theá AÂm ? " vaø ñöùc Phaät daïy raèng : " Nhö coù voâ löôïng traêm ngaøn muoân öùc chuùng sinh ñöông chòu caùc khoå naõo, nghe ñöôïc danh hieäu Boà Taùt Quaùn Theá AÂm, nhöùt taâm thieát tha xöng danh hieäu ngaøi töùc thôøi Boà Taùt Quaùn Theá AÂm lieàn xem xeùt tieáng taêm kia maø khieán cho ñöôïc giaûi thoaùt, do nhôn duyeân naøy maø teân ngaøi ñöôïc goïi laø Quaùn Theá AÂm ".

Nhö theá thaät laø ñaõ roõ raøng vì sao maø ngaøi coù danh hieäu laø Quaùn Theá AÂm.

- Neáu so saùnh vôùi baûn kinh Thuû Laêng Nghieâm thì chuùng ta tìm thaáy moät ít sai bieät nôi 32 hoùa thaân song thieát nghó ñieàu naøy khoâng quan troïng bôûi kinh noùi " Hieän thaân caùc chuùng sinh " thì nhö theá coù bao nhieâu hình töôùng cuûa chuùng sinh thì ngaøi ñeàu coù theå hieän ra nhö theá neáu caàn phaûi duøng hình töôùng ñoù ñeå hoùa ñoä chuùng sinh. Noùi 32 chæ laø töôïng tröng moät soá hình töôùng nôi theá gian thoâi.

- Nhö theá naøo laø hoùa ñoä chuùng sinh ? Baèng caùch noùi Phaùp ñeå ñoä chuùng sinh vaäy. Trong phaåm Phoå Moân thì daïy raát roõ nôi ñoaïn Boà taùt Voâ Taän Y Ù hoûi Phaät " Boà Taùt Quaùn AÂm daïo ñi khaép coõi Ta baø nhö theá naøo ? Ngaøi duøng söùc phöông tieän gì ñeå thuyeát phaùp ñoä thoaùt chuùng sinh ? " Thì ñöùc Phaät traû lôøi : " Neáu coù chuùng sanh trong quoác ñoä caàn nhôø thaân Phaät môùi ñoä ñöôïc hoï thì boà taùt Quaùn Theá AÂm lieàn hieän thaân Phaät ñeå vì hoï noùi Phaùp." ( vaø tieáp tuïc nhö theá qua 32 thöù thaân hình, duøng phöông tieän naøy ñeå noùi Phaùp hoùa ñoä chuùng sinh )

Ñieåm naøy raát quan troïng caàn ghi nhôù : Boà taùt khoâng phaûi chæ cöùu chuùng sinh thoaùt khoûi nhöõng tai naïn hay caûnh khoå maø muïc ñích cuûa ngaøi coøn laø noùi Phaùp ñeå töø ñoù chuùng sinh coù theå töï mình giaûi thoaùt nhôø Phaùp vaäy. Nghóa laø töø caùi " Nhaân " maø Boà taùt gieo laø nghe tieáng taêm cuûa chuùng sinh thì lieàn coù caùi " Duyeân " ñeå Boà taùt chæ daïy Giaùo Phaùp, ñöa chuùng sinh vaøo con ñöôøng maø chuùng sinh coù theå töï mình giaûi thoaùt hoaøn toaøn moïi khoå ñau, con ñöôøng naøy phaûi töï chuùng sinh thöïc hieän, khoâng ai laøm giuøm cho chuùng sinh, ngay caû Boà taùt. Söï cöùu ñoä cuûa Boà taùt cuõng coù giôùi haïn cuûa noù, nöông söùc mình töï noå löïc giaûi thoaùt cho chính mình môùi laø söï giaûi thoaùt hoaøn toaøn, ñích thöïc. Boà taùt chính laø ngöôøi gieo Nhaân ñeå keát Duyeân giuùp chuùng sinh vaäy.

- Baøn veà caùc thöù tai naïn maø ngaøi che chôû thì caû hai baûn kinh ñeàu nhaéc ñeán, nhöng rieâng xeùt veà Phaåm Phoå Moân thì ngoaøi caùc naïn nöôùc, löûa, ñao kieám, lao tuø xieàng xích, aùc quyû, troäm cöôùp, laïi coøn theâm caùc naïn khaùc nhö thuoác ñoäc, thuù döõ, gioù baõo, saám seùt, kieän tuïng, teù töø treân cao xuoáng.

Thoâng qua boán caâu keä sau ñaây, thì chuùng hieåu raèng caùc tai naïn neâu ra treân cuõng chæ töôïng tröng cho moät soá ít chöù khoâng theå neâu ra voâ soá khoå naïn maø chuùng sinh phaûi chòu, maø Boà Taùt thì cöùu taát caù caùc khoå naïn khoâng giôùi haïn :

Chuùng sanh bò khoå aùch
Voâ löôïng khoå böùc thaân
Quaùn aâm söùc trí dieäu
Cöùu ñôøi thoaùt caùc khoå.
Noùi toùm laïi laø taát caû khoå naïn nôi boán neûo sinh töû : Ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sinh vaø thaân ngöôøi thì coù sanh, giaø, beänh, cheát vaø voâ löôïng phieàn naõo, voâ löôïng aùch naøn thì ngaøi ñeàu cöùu caû.

- Phaåm Phoå Moân ñöôïc goïi laø Phoå Moân laø do tính caùch phoå caäp, phoå quaùt, roäng lôùn, cuûa caùnh cöûa "Phaùp"(moân laø noùi deán phaùp moân tu taäp), nhôø tu moät Phaùp "Quaùn Theá AÂm" naøy maø coù theå thaâm nhaäp taát caû caùc Phaùp khaùc vaø ñoä voâ löôïng chuùng sanh khoâng theå nghó baøn nhö theá maø kinh coù töïa ñeà laø Phoå moân.

Laïi coøn goïi laø Phoå moân bôûi vì moïi ngöôøi, ai ai cuõng ñeàu coù theå tu taäp phaùp moân naøy, baát cöù ôû trình ñoä hay caên cô naøo.

Laïi nöõa, bôûi vì Phaùp moân tu taäp naøy döïa treân taâm Töø vaø Bi, laø neàn taûng vaø coát loõi cho söï tu taäp, laø neàn moùng cuûa söï phaùt Boà ñeà taâm. Theo tinh thaàn cuûa Ñaïi thöøa hay Boà taùt ñaïo thì taâm töø bi laø maãu soá chung, laø ñieàu kieän thieát yeáu cuûa ngöôøi mong caàu giaûi thoaùt, khoâng theå naøo coù söï giaûi thoaùt cho mình neáu khoâng ñoäng loøng mong caàu giaûi thoaùt cho ngöôøi. Taâm Ñaïi Töø Ñaïi Bi chính laø taâm Phaät, nhö theá neáu muoán thaønh Phaät thì cuõng phaûi thaønh töïu Taâm Ñaïi Töø Ñaïi Bi naøy.

Duø tu taäp baát cöù phaùp moân naøo ñeàu phaûi coù söï phaùt Boà ñeà taâm do ñoù maø noùi Phaùp moân " Quaùn Theá AÂm " bao truøm taát caû caùc phaùp moân khaùc vaø ñöôïc goïi laø Phoå moân laø vaäy.

Roát cuoäc Phaùp moân " Quaùn Theá AÂm " chính laø caùnh cöûa Phaùp daãn daét chuùng ta ñeán quaû vò Phaät vaäy. Vì sao vaäy ? Vì phaùp moân naøy vieân maõn lôïi tha vaø töï lôïi, boà taùt hoaøn thaønh ñöùc haïnh nhôø nöông vaøo phaùp, nöông vaøo theá gian, nöông vaøo töï söùc mình. Boà taùt cuøng vôùi ngöôøi maø thaønh Phaät. Phoå moân cuõng laø phaùp moân khoâng heà lìa theá gian maø thaønh töïu ñaïo quaû, vöøa tònh hoaù nhaân sinh vöøa vieân maõn roát raùo.

- Xeùt veà hai ñieàu mong caàu, caàu sanh con trai, caàu sanh con gaùi thì caû hai baûn kinh ñeàu coù noùi.

- Xeùt veà ba ñieàu tröø daâm duïc, saân haän vaø si meâ thì caû hai baûn kinh cuõng ñeàu coù noùi.

- Xeùt veà ñieàu " Nieäm danh hieäu Quaùn AÂm coâng ñöùc baèng nieäm danh hieäu cuûa haèng haø sa Boà Taùt " thì caû hai baûn kinh ñeàu coù daïy nhö nhau, chæ khaùc ôû nôi baûn Phoå Moân thì noùi roõ laø trì nieäm danh hieäu cuûa " 62 öùc haèng haø sa Boà Taùt ".

- Nôi baûn kinh Thuû Laêng Ngieâm daïy roõ " chuùng sanh caàu chi ñöôïc naáy ", nôi baûn Phoå Moân chuùng ta khoâng thaáy caâu naày, chæ thaáy coù hai ñieàu mong caàu ñöôïc neâu ra song cuõng chæ laø hai ñieàu töôïng tröng cho loøng mong caàu haïn heïp cuûa chuùng sinh, song chuùng sinh thì voâ löôïng khoå böùc thaân, cho neân coù voâ löôïng ñieàu mong caàu vaø taát nhieân laø Boà taùt seõ ñaùp öùng neáu chuùng sinh thieát tha, thaät loøng tin nôi ngaøi. Haõy ñoïc qua maáy caâu keä sau ñaây :

Dieäu AÂm Quaùn Theá AÂm
Phaïm AÂm Haûi Trieàu AÂm
Hôn heát tieáng treân ñôøi
Cho neân thöôøng phaûi nieäm
Nieäm nieäm chôù sinh nghi
Quaùn AÂm böïc tònh thaùnh
Nôi khoå naõo naïn cheát
Ngaøi laø nôi nöông töïa
Ñuû taát caû coâng ñöùc
Maét laønh troâng theá gian
Bieån phöôùc lôùn khoân löôøng
Theá neân phaûi ñaûnh leã.
Chuùng ta hieûu raèng vôùi coâng ñöùc vaø bieån phöôùc khoân löôøng cuûa ngaøi thì khoâng theå naøo chæ ñaùp öùng hai ñieàu mong caàu cuûa chuùng sinh ñöôïc. Duø kinh chæ coù neâu ra hai ñieàu mong caàu nhöng chaén chaén laø ngaøi cuõng ñaùp öùng moïi ñieàu mong caàu cuûa chuùng sinh vôùi taâm Ñaïi Bi cuûa ngaøi.

- Xeùt veà ñieàu " Ban cho söï khoâng sôï haõi " thì caû hai baûn kinh ñeàu coù daïy nhö nhau. Nôi baûn Phoå Moân thì neâu roõ : " Vò Boà taùt naøy gaëp chuùng sinh sa vaøo trong nguy caáp kinh sôï thì thöôøng ban cho söï khoâng sôï haõi cho neân trong theá giôùi Ta baø ñeàu goïi ngaøi laø Ñaáng ban cho söï khoâng sôï haõi ".

- Xeùt veà söï trì nieäm danh hieäu ngaøi thì phaåm Phoå Moân daïy raát roû raøng, laäp ñi laäp laïi nhieàu laàn, do " cung kính thieát tha xöng nieäm danh hieäungaøi " maø ñöôïc thoaùt khoûi caùc naïn khoå. Kinh Thuû Laêng Nghieâm thì chæ thaáy nôi moät caâu "chuùng sanh hi sinh taøi saûn caàu con thöông xoùt " neáu coù caàu taát nhieân phaûi coù xöng nieäm danh hieäu ngaøi. Song ñieåm ñaùng cho chuùng ta chuù yù laø " Cung kính hieát tha xöng nieäm danhhieäu" chaúng khaùc naøo trong kinh A Di Ñaø laø " Trì nieäm danh hieäu Phaät A Di Ñaø cho ñeán choã " Nhöùt taâm baát loaïn " Phaûi chaêng caû hai ñeàu laø phaùp Nieäm Phaät Tam Muoäi ?

Söï trì nieäm danh hieäu naøy raát laø quan troïng bôûi coù ñöôïc caûm öùng hay khoâng laø do nôi taâm nieäm danh hieäu naøy, phaûi coù loøng thaønh, loøng tin khoâng thoái chuyeån vaø phaûi thöôøng xuyeân trì nieäm chöù khoâng phaûi chôø tôùi luùc gaëp aùch naøn môùi keâu cöùu. Söï thöôøng xuyeân trì nieäm naøy seõ ñöa ñeán " Nhöùt Taâm ". Do ñoù maø coù theå so saùnh Phaùp tu Phoå Moân cuõng laø Phaùp tu Nieäm Phaät Tam Muoäi vaäy. Maø tu phaùp naøy cuõng laø tu thieàn ñònh khoâng khaùc. Nhö nôi baûn kinh Thuû Laêng Nghieâm ñaõ trích daãn ôû treân daïy raèng Boà taùt Quaùn AÂm do ñaõ ñaït ñöôïc Chaùnh Ñònh maø theå nhaäp Chôn Taùnh. Vaøo ñöôïc Chaùnh ñònh thì phaûi coù coâng phu thieàn ñònh vaäy.

4. Quaùn Theá AÂm Boà Taùt vaø Taâm Ñaïi Bi :

Phaàn treân chuùng ta ñaõ ñònh nghóa nhö theá naøo laø Bi taâm, nghóa laø loøng thöông töôûng, thöông xoùt muoán ban vui vaø cöùu khoå chuùng sinh, laø haønh ñoäng thieát thöïc, tích cöïc, ñaùp öùng ngay loøng mong caàu cuûa chuùng sinh, laø baøn tay höõu hieäu keùo chuùng sinh ra khoûi bieån khoå ngay moät khi ñaõ nghe ñöôïc tieáng keâu caàu cöùu cuûa chuùng sinh.

Haøng phaøm phu chuùng ta ñeàu coù theå tu luyeän ñeå coù Bi Taâm, song chæ coù haøng Boà Taùt môùi coù Ñaïi Bi Taâm, nhö theá nghóa laø gì ?

Bôûi vì caùi Taâm Ñaïi Bi thì voâ cuøng vó ñaïi, voâ löôïng, voâ haïn, nhö trong Kinh Thuû Laêng Nghieâm ñaõ daïy thì Boà Taùt Quaùn AÂm nhôø tu nhó caên vaø vaøo ñöôïc Chôn taùnh do ñoù maø phaùt ra voâ löôïng dieäu duïng ñeå cöùu ñoä chuùng sinh. Bi Taâm cuûa ngaøi voâ cuøng bình ñaúng, khoâng phaân bieät, khoâng bæ thöû, khoâng choïn cöùu ngöôøi naøy maø boû ngöôøi kia, khoâng vì moät lyù do naøy hay lyù do kia maø cöùu ñoä, khoâng coù loøng mong caàu chôø ñôïi gì nôi ngöôøi mình cöùu, chæ vì moät loøng thöông töôûng chuùng sinh trong ñöôøng khoå maø cöùu thoâi. Cöõng vì ñaõ theå nhaäp Chôn Taùnh, ôû nôi Taâm Voâ Vi maø cöùu ñoä cho neân taâm naøy khoâng coù chöôùng ngaïi, khoâng coù sôï haõi maø laïi coøn ban boá söï khoâng sôï haõi ñoù cho chuùng sinh. Bi Taâm naøy môùi ñöôïc goïi laø Ñaïi Bi Taâm.

Nhö theá naøo goïi laø Taâm Voâ Vi ? laø Taâm khoâng coøn chaáp tröôùc, khoâng chaáp caû haønh vi ñoäng taùc khi duïng coâng tu haønh hay cöùu ñoä muoân loaøi, taâm khoâng coøn chaáp coù tu coù chöùng coù thieän coù aùc coù tònh coù nhieãm coù chuû theå khaùch theå coù hình töôùng khoâng hình töôùng coù saéc khoâng saéc coù thoâ coù teá coù xaáu coù ñeïp coù theâm coù bôùt...Taâm nhö vaäy laø Chôn taâm, laø taâm hôïp vôùi trí Baùt Nhaõ vaäy. Ñaïi Bi Taâm thì phaûi ñi ñoâi vôùi Trí Tueä laø theá.

- Ñaïi Bi Taâm coøn ñi ñoâi vôùi Ñaïi Nguyeän. Bôûi vì khoâng nhöõng ñaõ coù loøng thöông töôûng ñeán chuùng sinh maø thoâi, Boà Taùt coøn phaùt nguyeän lôùn cöùu ñoä khaép cuøng chuùng sinh khoâng giôùi haïn, chæ khi naøo taát caû chuùng sinh thoaùt khoå roài thì nguyeän cuûa ngaøi môùi cuøng taän, ngaøi luoân luoân saùt caùnh cuøng chuùng sinh, ôû trong bieån khoå traàm luaân cuûa chuùng sinh maø cöùu ñoä, ngaøi töø choái khoâng theå nhaäp Nieát Baøn vui höôûng an laïc cho rieâng mình.

Ñeán ñaây chuùng ta seõ hoïc qua caùc lôøi nguyeän cuûa Quaùn Theá AÂm Boà Taùt ñeå thaáy taám loøng laân maãn vó ñaïi voâ bieân cuûa ngaøi.

Theo kinh Bi Hoa ( Karunapundarika ) coù ghi laïi caâu chuyeän veà tieàn thaân cuûa ngaøi :

" Caùch ñaây haèng haø sa soá kieáp veà tröôùc, ôû theá giôùi San-Ñeà-Lan "(Santirana) coù vò Chuyeån Luaân Thaùnh Vöông teân laø Voâ Traùnh Nieäm

"(Aranemin) döôùi trieàu vua naøy, coù vò quan ñaïi thaàn phuï taù teân laø "Haûi Sa ( Samurarenu ), vò ñaïi thaàn naøy coù con teân laø Haûi Taïng "(Samudragarbha ) xuaát gia tu haønh ñaéc ñaïo thaønh Phaät hieäu laø Baûo "Taïng ( Ratnagarbha ).

" Baáy giôø vua Voâ Traùnh Nieäm cuøng ñaïi thaàn Haûi Sa, caùc vò vöông töû "vaø thaàn daân tieán ñeán ñaïo traøng cuùng döôøng ñöùc Phaät Baûo Taïng. Sau "khi nghe ñöùc Phaät giaûng daïy, vua cuøng vò ñaïi thaàn ñoàng thôøi phaùt "taâm boà ñeà. Ñöùc vua phaùt nguyeän : " Nguyeän thaønh Phaät ñeå ñoä chuùng "sanh, laäp moät theá giôùi trang nghieâm ñeå tieáp ñoùn nhöõng chuùng sanh".

"Quan ñaïi thaàn laïi phaùt nguyeän : " Thaønh Phaät nôi coõi ueá tröôïc ñeå "ñieàu phuïc, caûm hoùa chuùng sinh".

" Vò hoaøng Thaùi töû teân laø Baát Huyeàn ( Animisa ), baáy giôø laïi phaùt "nguyeän nhö sau : " Sau naày, khi toâi tu haïnh Boà taùt, coù chuùng sanh "naøo gaëp caùc söï khoå naõo, sôï haõi...saàu lo bô vô khoâng coù ai cöùu khoå, "khoâng choã nöông caäy, nhöõng keû aáy nhôù ñeán teân toâi, xöng danh hieäu "toâi, ñöôïc thieân nhó toâi nghe ñeán, thieân nhaõn toâi troâng thaáy, lieàn ñoù toâi "seõ cöùu nhöõng keû aáy ra khoûi caùc söï khoå naõo khuûng boá".

Vua Voâ Traùnh Nieäm laø tieàn thaân döùc Phaät A Di Ñaø, ñaïi thaàn Baûo Haûi chính laø ñöùc Phaät Thích Ca, vöông töû Baát Huyeàn chính laø boà taùt Quaùn AÂm trong thuôû coøn tu nhôn.

5. quaùn theá aâm boà taùt vaø caùc ñaïi nguyeän :

- Trong kinh " Ñaïi Bi Taâm Ñaø Ra Ni " coù ghi laïi tieàn thaân tu nhôn cuûa ngaøi Quaùn AÂm trong thuôû ñöùc Phaät Thieân Quang Vöông Tònh Truï, ngaøi coù phaùt möôøi ñaïi nguyeän nhö sau :

- Mau choùng thoâng ñaït taát caû phaùp
- Mau choùng ñöôïc maét trí hueä
- Mau choùng cöùu ñoä taát caû chuùng sinh
- Mau choùng ñöôïc phöông tieän kheùo leùo
- Mau choùng ñöôïc leân thuyeàn Baùt Nhaõ
- Mau choùng vöôït qua beå khoå
- Mau choùng leân nuùi Nieát Baøn
- Mau choùng hoäi nhaø Voâ Vi
- Mau chöùng thaân Phaùp Taùnh
- Laïi theo moät taøi lieäu khaùc, trình baøy veà nhaân duyeân maø Boà Taùt noùi thaàn chuù Ñaïi Bi, chuùng ta ñöôïc bieát theâm :

" Moät thuôû noï, ñöùc Phaät Thích Ca ôû trong ñaïo traøng nôi cung ñieän cuûa "ñöùc Quaùn Theá AÂm taïi nuùi Phoå Ñaø, ñöùc Nhö Lai muoán ñem caùc boä "Toång trì Ñaø ra ni ra noùi cuøng caùc ñaïi Boà Taùt thì ngaøi Quaùn AÂm bí "maät phoùng thaàn thoâng choùi saùng röïc rôõ khaép möôøi phöông theá giôùi, "coõi tam thieân ñaïi thieân hoùa thaønh saéc vaøng ngôøi, long thaàn cung ñieän "chuyeån ñoäng. Ñöùc Boà Taùt Toång Trì Vöông thaáy ñieàm laønh hieám coù, baïch Phaät raèng : " Caùi thaàn thoâng nhö vaäy do ai phoùng ra ?" Phaät daïy " raèng : " ÔÛ trong phaùp hoäi naøy coù moät vò ñaïi Boà Taùt hieäu laø Quaùn Theá " AÂm Töï Taïi, töø voâ löôïng kieáp tröôùc laïi ñaây, ñaõ thaønh töïu caùi ñöùc Ñaïi " Töø Ñaïi Bi, thöôøng hay tu taäp khoâng bieát bao nhieâu phaùp moân Ñaø Ra " Ni, nay vì muoán chuùng sanh an vui neân môùi bí maät phoùng thaàn "thoâng oai löïc ra nhö vaäy.

" Baáy giôø ñöùc Quaùn Theá AÂm Boà Taùt ñöùng daäy chaép tay baïch raèng : "Thöa Ñöùc Theá Toân, toâi coù Ñaïi Bi Taâm Ñaø Ra Ni, nay toâi muoán noùi "chuù aáy ra ñeå laøm cho chuùng sinh ñöôïc an vui, khoûi taát caû bònh hoaïn, "ñöôïc soáng laâu, giaøu coù, dieät tröø heát taát caû toäi naëng, nghieäp aùc, khoûi "heát thaûy caùc tai naïn chöôùng ngaïi, khieán taát caû caùc coâng ñöùc cuûa taát "caû phaùp laønh caøng theâm lôùn, heát thaûy caên laønh ñeàu thaønh töïu, xa lìa "taát caû ñieàu sôï haõi, thöôøng caùc vieäc hy caàu deàu ñöôïc mau ñaày ñuû. Cuùi "xin Theá Toân ruõ loøng töø thöông xoùt maø nghe toâi noùi vaäy".

" Ñöùc Quaùn Theá AÂm Boà Taùt laïi baïch raèng : " Thöa ñöùc Theá Toân, toâi "nhôù hoài khoâng bieát bao nhieâu öùc kieáp ñaõ qua, coù ñöùc Phaät hieäu Thieân "Quang Vöông Tònh Truï Nhö Lai ra ñôøi. Ngaøi thöông toâi vaø vì taát caû "chuùng sinh maø noùi ra moân Ñaø Ra Ni Quaûng Ñaïi Vieân Maõn Voâ Ngaïi "Ñaïi Bi Taâm. Ngaøi môùi döa caùnh tay saéc vaøng ngôøi thoa treân ñaûnh toâi "maø noùi raèng : " Naøy gaõ thieän nam ! ngöôi phaûi thoï trì chuù Ñaïi Bi "Taâm vaø laøm cho taát caû chuùng sinh trong ñôøi hung aùc veà sau ñeàu ñöôïc "ñieàu lôïi laïc".

" Trong khi aáy toâi ôû baäc Sô Ñòa Boà Taùt, vöøa nghe thaàn chuù, vöôït "chöùng leân böïc Baùt Ñòa. Baáy giôø taâm toâi vui möøng, lieàn phaùt theä raèng " Toâi nguyeän ñôøi sau gaùnh vaùc laøm vieäc lôïi ích cho chuùng sinh thaûy "ñeàu an vui, baèng ñöôïc nhö vaäy thì cho thaân toâi sanh ra ñaày ñuû ngaøn "tay ngaøn maét".

" Toâi phaùt nguyeän vöøa xong thì nôi thaân toâi coù ñuû ngaøn tay ngaøn maét, "khieán ñaát lieàn trong möôøi phöông chuyeån ñoäng, ngaøn Phaät ñeàu "phoùng haøo quang röïc rôõ chieáu ñeán thaân toâi vaø soi khaép voâ bieân theá "giôùi trong möôøi phöông...

" Töø ñoù veà sau, daàu ôû ñaâu toâi cuõng thöôøng trì tuïng chuù aáy chöa töøng "pheá boû. Nhôø theá neân nhöõng luùc sanh ôû xöù naøo, toâi haèng ñöôïc gaëp "Phaät vaø khi sanh thì hoùa sanh nôi hoa sen chôù chaúng sanh trong baøo "thai. Baèng ai muoán trì tuïng chuù aáy, phaûi phaùt loøng töø bi ñoái vôùi "chuùng sanh vaø theo toâi phaùt nguyeän roäng lôùn baøi keä sau ñaây :

Kính laïy ñöùc Ñaïi Bi Quaùn AÂm
Nguyeän löïc roäng saâu thaân toát ñeïp
Ngaøn tay trang nghieâm khaép hoä trì
Ngaøn maét saùng ngôøi khaép soi xeùt
Noùi thaàn chuù vôùi lôøi chaân thaät
Khôûi bi taâm trong nieäm voâ vi
Khieán mong ñaày ñuû moïi mong caàu
Vónh vieãn tieâu tröø caùc toâi nghieäp
Thaùnh chuùng Thieân Long ñeàu uûng hoä
Traêm ngaøn Chaùnh ñònh choùng huaân tu
Thaân thoï trì laø quang minh traøng
Taâm thoï trì laø thaàn thoâng taïng
Bieån nguyeän teá traàn lao röûa saïch
Pheùp phöông tieän sieâu chöùng boà ñeà
Con nay xöng taùn nguyeän qui y
Nguyeän ñöôïc tuøy taâm ñeàu vieân maõn.
Keá ñeán ngaøi cuõng daïy laäp laïi möôøi lôøi nguyeän nhö treân maø ngaøi ñaõ laäp tröôùc ñöùc Phaät Thieân Quang Vöông Tònh Truï, sau doù ngaøi daïy baøi keä hoài höôùng :
Neáu höôùng veà nuùi ñao
Nuùi ñao töï gaõy naùt
Neáu höôùng veà löûa ñoát
Löûa ñoát töï tieâu dieät
Neáu höôùng veà ñòa nguïc
Ñòa nguïc töï khoâ kieät
Neáu höôùng veà quyû thaàn
Taâm aùc töï ñieàu phuïc
Neáu höôùng veà suùc sanh
Töï ñöôïc trí hueä lôùn.
" Phaùt nguyeän nhö vaäy roài, moät loøng xöng nieäm danh hieäu cuûa toâi vaø "cuõng phaûi chuyeân caàn nieäm danh hieäu A Di Ñaø laø Boån sö cuûa toâi, sau "ñoù tuïng thaàn chuù Ñaø Ra Ni aáy".

- Taâm Ñaïi Töø Ñaïi Bi vaø haïnh nguyeän cuûa ñöùc Quaùn Theá AÂm Boà Taùt laïi ñöôïc neâu roõ qua baøi keä 12 lôøi nguyeän sau ñaây :

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Hieäu Vieân Thoâng danh Töï Taïi

Nguyeän heát loøng khuyeán ñoä khaép cuøng.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Giöõ moät nieàm khoâng quaùi ngaïi

Nguyeän thöôøng cö Nam Haûi ñôøi ñôøi.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Coõi Ta baø u minh giôùi

Nguyeän nghe keâu cöùu khoûi tai naøn.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Thaâu taø ma tröø yeâu quaùi

Nguyeän tieâu tröø heát moïi hieåm nguy.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Nöôùc cam loà nhaønh döông lieãu

Nguyeän röôùi tan phieàn naõo trong loøng.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Thöông ngöôøi ñôøi hay tha thöù

Nguyeän thöôøng tu bình ñaúng voâ tö.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Suoát ngaøy ñeâm khoâng toån hoaïi

Nguyeän dieät tröø ba neûo ñöôøng meâ.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Duøng phaùp thuyeàn qua bieån khoå

Nguyeän taän cuøng cöùu ñoä quaàn sinh.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Troâng nuùi Nam sieâng leã baùi

Goâng cuøm giaûi thoaùt nguyeän.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Tröôùc phöôùng daøi sau loïng baùu

Nguyeän ñoùn ñöa veà coõi Taây Phöông.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Caûnh giôùi Phaät Voâ Löôïng Thoï

A Di Ñaø thoï kyù nguyeän.

Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai

Thaân trang nghieâm treân taát caû

Nguyeän tu troøn coâng quaû möôøi hai.

- Qua caùc baøi keä phaùt nguyeän treân thì chuùng ta ñuû thaáy raèng Ñaïi Bi Taâm laø khoâng theå nghó baøn, khoâng ñaâu maø khoâng höôùng veà, khoâng tai naïn naøo khoå naøo maø khoâng dang tay cöùu ñoä chôû che, khoâng phaùp naøo maø khoâng am hieåu, khoâng phöông tieän naøo maø khoâng duøng ñeán, khoâng chuùng sinh naøo maø khoâng ñoä, khoâng nghieäp naøo maø khoâng tieâu tröø, khoâng mong caàu naøo maø khoâng ñöôïc, taát caû buïi traàn röûa saïch, taát caû nguyeän ñeàu vieân thaønh, vieân maõn.

- Khoâng nhöõng ñaõ cöùu vôùt chuùng sinh ra khoûi aùch naøn maø coøn giaùc ngoä chuùng sinh, laøm taêng tröôûng phöôùc ñöùc vaø trí tueä, giuùp cho chuùng sinh thaønh töïu Phaùp taùnh hay Phaät ñaïo neân ñoù môùi ñöôïc goïi laø Ñaïi Bi Taâm.

- Nhö chuùng ta bieát thì Boån Sö cuûa Quaùn Theá AÂm Boà Taùt laø Phaät A Di Ñaø do ñoù maø ngaøi coøn coù lôøi nguyeän laø ñoùn chuùng sinh veà coõi Tònh ñoä cuûa ñöùc A Di Ñaø, khoâng nhöõng theá roài maø coøn nguyeän thoï kyù cho chuùng sinh thaønh Phaät nöõa .

- Qua baøi keä 12 ñaïi nguyeän treân cuûa Boà Taùt Quaùn AÂm chuùng ta ñöôïc bieát ngoaøi danh hieäu Quaùn Töï Taïi ngaøi coøn coù danh hieäu laø Vieân Thoâng. Nhö theá naøo goïi laø Vieân thoâng ? Coù nghóa laø vieân dung vaø thoâng nhaäp Nhö lai taïng, Chôn taùnh vaø dieäu duïng cuûa caùc phaùp. Duø tu baát cöù moät phaùp naøo maø chöùng ñöôïc chôn nhö taát caû Phaùp thì ñeàu goïi ñoù laø Phaùp Vieân thoâng. Cuõng nhö ñaõ baøn ôû treân veà ñaëc tính cuûa Phoå moân thì Phaùp " Quaùn Theá AÂm " chính laø Phaùp Vieân Thoâng vaäy.

- Cuõng qua baøi keä treân chuùng ta seõ ñaët caâu hoûi vì sao baøi keä ñöôïc môû ñaàu baèng caâu" Kính laïy Ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai " maø khoâng phaûi laø Quaùn AÂm Boà Taùt ? Phaûi chaêng neân hieåu raèng Quaùn Theá AÂm thaät ra ngaøi ñaõ thaønh Phaät roài song vì loøng töø bi muoán cöùu ñoä chuùng sinh neân ngaøi vaãn ñöôïc xem nhö laø moät vò Boà Taùt luoân coù maët vaø gaàn guûi beân chuùng sinh ? Boà taùt Quaùn Theá AÂm haún phaûi laø moät vò ñaõ chöùng ñaéc môùi coù ñuû dieäu duïng ñeå öùng thaân hoùa ñoä chuùng sinh nhö theá do ñoù maø baøi keä laïi baét ñaàu baèng caâu " Kính laïy ñöùc Quaùn AÂm Nhö Lai " vaäy.

6. Chuù ñaïi bi vaø boà taùt quaùn theá aâm :

- Do coù Taâm Ñaïi Bi maø Boà Taùt Quaùn AÂm ñaõ noùi thaàn chuù " Voâ Ngaïi Ñaïi Bi " coøn coù teân laø " Quaûng Ñaïi Vieân Maõn ", " Toác Sieâu Thöôïng ñòa Ñaø Ra Ni " hay noùi goïn laø Chuù Ñaïi Bi. Chæ nguyeân moät baøi chuù naøy ñaõ coù coâng ñöùc thuø thaéng dieät tröø nghieäp chöôùng, tieâu tai giaûi aùch, taêng tröôûng trí tueä, thaønh töïu, vieân maõn Phaät ñaïo.

Tu taäp Taâm Ñaïi Bi cuõng laø tu trì thaàn chuù naøy, taùnh Töø ñöùc Bi seõ roäng môû, nhö nöôùc cam loä daäp taét nhaø löûa cuûa chuùng sinh, laøm cho maùt meû, tan bieán moïi khoå naõo cuûa muoân loaøi, daãn daét chuùng sinh veà Cöïc Laïc.

Neân noùi Taâm Ñaïi Bi thì cuõng noùi Chuù Ñaïi Bi bôûi vì trong Chuù ñaõ maät aån caùi Taâm töø bi voâ löôïng saùng choùi vaø theå hieän muoân vaøn dieäu duïng. Haønh giaû tu taäp Taâm Ñaïi Bi thì khoâng theå queân trì Chuù Ñaïi Bi laø vaäy. Taát caû caùc thieän phaùp nhö boá thí, giuùp ngöôøi giuùp vaät neáu ñöôïc döïa treân Ñaïi Bi Taâm thì coâng ñöùc môùi thaät laø voâ löôïng, khoâng theå nghó baøn.

Vaø nhö chuùng ta ñaõ ñöôïc bieát thì Thaàn chuù Ñaïi bi naøy laø do töø nôi mieäng cuûa döùc Thieân Quang Vöông Tònh Truï Nhö Lai noùi ra cho Boà Taùt Quaùn Theá AÂm nghe vaø daën doø ngaøi phaûi trì chuù naøy ñeå laøm cho caùc chuùng sinh hung aùc ñôøi sau ñeàu ñöôïc lôïi laïc, töø ñoù Boà Taùt ñaõ trì chuù naøy vaø trao truyeàn laïi cho chuùng ta cho ñeán ngaøy hoâm nay.Thaät laø moät nhôn duyeân thuø thaéng cho chuùng ta. Sau ñaây laø Thaàn chuù vôùi baûn Phaïn ngöõ :

MAHA KARUNA DHARANI

NAMO RATNATRAYAYA NAMO ARYA AVALOKITESHAVARAYA BODHISATTVAYA MAHASATTVAYA MAHAKARUNIKAYA OM SAVALAVATI SUDDHA NA TASYA NAMASKRITVA NIMAM ARYA AVALOKITESHAVARA LANTABHA NAMO NILAKANTHA SRIMAHAPATASHAMI SARVADVATASHUBHAM ASHIYUM SARVASATTVA NAMO PASATTVA NAMO BHAGAMABHATE TU TADHYATHA OM AVALOKA LOKATE KALATI ISHIRI MAHABODHISATTVA SABHO SABHO MARA MARA MASHI MASHI RIDHAYU GURU GURU GHAMAIN DHURU DHURU BHASHIYATI MAHABASHIYATI DHARA DHARA DHIRINI SHVARAYA JALA JALA MAHABHAMARA MUDHILI EHYEHI SHINA SHINA ALASHINBALASHARI BHASHA BHASNIN BHARASHAYA HULU HULU PRAHULU HULU SHRI SARA SARA SIRI SIRI SURU SURU BUDDHAYA BUDDHAYA BODHAYA BODHAYA MAITRIYE NILAKANSTA TRISA RANABHAYA MANE SVAHA SITAYA SVAHA MAHA SITAYA SVAHA SITAYAYE SHVARAYA SVAHA NILAKANTHI SVAHA PRANILA SVAHA SHRISIMHAMUKHAYA SVAHA SARVAMAHASASTAYA SVAHA CHAKRA ASTAYA SVAHA PADMAKESHAYA SVAHA NILAKANTEPANTALAYA SVAHA MOPHOLISHANKARAYA SVAHA NAMO RATNATRAYAYA NAMO ARYA AVALOKITESHVARAYA SVAHA OM SIDDHYANTU MANTRAPATAYA SVAHA .

- Ngoaøi thaàn chuù naøy, chuùng ta coøn ñöôïc bieát caâu thaàn chuù ngaén goïn hôn goàm saùu chöõ : " OM MANI PADME HUNG " cuûa Phaät giaùo Taây Taïng ( tieáng Vieät ñoïc laø " UÙM MA NI BAÙT DI HOÀNG " ). Thaàn chuù naøy cuõng coù coâng duïng phaù tröø phieàn naõo nghieäp chöôùng vaø khai môû taâm töø bi, doïn ñöôøng cho söï tu taäp cuûa taát caû boà taùt.

- Qua baøi naøy chuùng ta chæ döøng laïi nôi söï tìm hieåu Taâm Ñaïi Bi ñöôïc theå hieän qua hình aûnh cuûa Quaùn Theá AÂm Boà Taùt vaø caùc Ñaïi nguyeän cuûa ngaøi, trong moät dòp khaùc chuùng ta seõ baøn saâu hôn veà bieåu töôïng Quaùn Theá AÂm trong tinh thaàn Phaät giaùo nghóa laø seõ tìm hieåu bieåu töôïng naøy duø ñaõ ñöôïc thaàn thaùnh hoùa trong daân gian, ñöôïc toân thôø cung kính leã laïy nhö theá coù phuø hôïp vôùi tinh thaàn töï löïc töï ñoä töï chöùng ñaéc cuûa ñöùc Phaät Thích Ca chaêng, chuùng ta seõ baøn ñeán söï tu taäp theo haïnh töø bi cuûa Quaùn Theá AÂm, cuõng nhö tìm hieåu saâu xa hôn nöõa yù nghóa cuûa phaåm Phoå Moân.

Nhaät Duyeät
taøi lieäu tham khaûo :

- Kinh Dieäu Phaùp Lieân Hoa
- Kinh Thuû Laêng Nghieâm
- Phaät Hoïc Phoå Thoâng
- Keä Ñaïi Bi Taâm
- Ñaïi Bi Saùm Phaùp
- Quaùn Theá AÂm Boà Taùt Phoå Moân Phaåm (HT Tuyeân Hoùa giaûng giaûi)
- Quaùn AÂm Haïnh ( CE giaûng giaûi )
- Kinh Dieäu Phaùp Lieân Hoa ( HT Thích Thanh Töø giaûng giaûi )
- Phaùp Hoa Huyeàn Nghóa ( Chaùnh Trí Mai Thoï Truyeàn )
- Phoå Moân Thò Hieän ( Söu taäp tích truyeän, Chuøa Khaùnh Anh xuaát baûn )
- Töù Voâ Löôïng Taâm ( Narada Maha Thera, Phaïm Kim Khaùnh dòch )
- Boà Taùt Ñaïo ( Narada Maha Thera, Hoà Ñaéc Thaéng dòch )
- Boà Taùt Ñaïo ( HT. Tuyeân Hoùa )
- Meï hieàn Quaùn AÂm ( HT Thích Maõn Giaùc )
- Khaùi nieäm veà Boà Taùt Quaùn Theá AÂm ( Vieân Trí )
- Le Sutra du Lotus ( Jean- Noel Robert )
- Tchenreùzi, cleùs pour la meùditation des diviniteùs ( Bokar rinpocheù )
- Dictionnaire de la sagesse orientale ( Ed. R. Laffont )
- Phaät hoïc Töø ñieån ( Ñoaøn Trung Coøn )
 

lôøi kinh caàu

Hoâm nay ngöôøi con hieáu
Bieån luaân hoài sinh töû
Caát cao lôøi kinh caàu
Thaät laém ñieàu ñaùng sôï
Vu Lan khoâng theå thieáu
Ngöôõng mong ngaøi che chôû
Nieàm tin trong ñaïo maàu.
Khoâng sôï thoaùt leân bôø.
Hôõi meï hieàn Quaùn AÂm
Hôõi meï hieàn Quaùn AÂm
Ngöôõng mong ngaøi che chôû
ÔÛ nhöõng nôi ñaùng sôï
Cöûu huyeàn cuøng thaát toå
Seõ coù ngaøi che chôû
Keû thaân quen cuøng sô.
Chuùng con ghi ôn thaâm.

y chaâu

Trôû Veà