Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Caùc danh taêng Vieät Nam ñeán ñaát Phaät TK. Thích Ñoàng Boån
dongbon@hcm.vnn.vnBaïn coù bieát ! Ñaâu chæ coù Mecca laø thaùnh ñòa maø moïi ngöôøi Hoài giaùo ñeàu mô öôùc haønh höông moät laàn trong ñôøi. Ngöôøi Phaät giaùo, khoâng chæ mô öôùc ñöôïc haønh höông veà choán "Töù ñoäng taâm" (Ñaûn Sinh - Thaønh Ñaïo - chuyeån Phaùp Luaân - nhaäp Nieát Baøn), maø caùc ñeä töû cuûa Ngaøi ôû xöù An Nam coøn muoán noi göông Ñöôøng Taêng Traàn Huyeàn Trang thaân haønh ñeán ñaát Phaät ñeå hoïc hoûi, nghieân taàm vaø tu taäp ngay chính nôi ñöùc Boån Sö ghi daáu tích.
Xin löôïc ghi veà haønh traïng cuûa moät soá vò maø toâi söu taàm ñöôïc, ñeå chuùng ta thaáy taám göông yù chí vaø hoaøi baõo cuûa caùc Ngaøi : Ñeán ñaát Phaät - Tìm daáu Phaät- Chieâm baùi Phaät - Hoïc kinh Phaät - Haønh haïnh Phaät - Truyeàn baù Phaät" ôû caùc vò "Ñöôøng Taêng Vieät Nam" ñaõ thaønh töïu haïnh nguyeän naøy :
1/- H.T. Thieän Quaûng (1862 - 1911)
Ngaøi queâ quaùn ôû Beán Tre, coù maät haïnh laø chæ ñoä toaøn rau quaû chöù khoâng aên côm. Ngaøi coù nguyeän öôùc qua baèng ñöôïc xöù Phaät ñeå chieâm baùi hoïc hoûi. Naêm Nhaâm Tuaát 1898, Ngaøi baét ñaàu chuyeán ra ñi treân moät chieác thuyeàn hai coät buoàm, vôùi moät ít rau traùi laøm löông thöïc.
Sau gaàn ba ngaøy leânh ñeânh treân bieån caû, soùng to gioù lôùn aäp ñeán ñaây con thuyeàn cuûa Ngaøi troâi giaït vaøo bôø bieån Thaùi Lan, con thuyeàn bò tan vôõ, Ngaøi ñöôïc nhaân daân Thaùi giuùp ñôõ vaø hoï voâ cuøng kính troïng khi thaáy Ngaøi chæ aên toaøn rau. Tieáng laønh ñoàn xa, vua Thaùi thænh Ngaøi veà hoaøng cung ñaøm ñaïo, vua toû loøng kính moä khi bieát roõ haïnh nguyeän cuûa Ngaøi vaø mong muoán thænh Ngaøi ôû laïi ñaát Thaùi ñeå hoùa ñaïo. Khoâng tieän choái töø, vôùi ñieàu kieän sau khi Ngaøi hoaøn thaønh öôùc nguyeän ñeán ñaát Phaät seõ trôû laïi hoaèng hoùa nôi ñaây. Ba naêm sau, ñuû nhaân duyeân, ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa Nhaø vua Thaùi. Ngaøi leân ñöôøng vôùi ba ngöôøi Thaùi vaø moät ngöôøi Mieán Ñieän daãn ñöôøng. Baèng ñöôøng boä, Ngaøi ñi xuyeân qua ñaát Mieán Ñieän, qua ngoõ Taây Taïng ñeå vaøo ñaát AÁn Ñoä.
Trong naêm thaùng ôû AÁn Ñoä, Ngaøi ñaõ ñi chieâm baùi tìm hieåu daáu tích ôû taát caû caùc nôi maø Ñöùc Phaät ñaõ ñi qua vaø truyeàn baù giaùo phaùp. Söï taän maét thaáy ñöôïc, taän tay sôø chaïm ñöôïc Thaùnh tích laø chöùng tín lôùn nhaát veà chaùnh phaùp cuûa Phaät ôû trong Ngaøi. Thoûa nguyeän öôùc moät ñôøi, Ngaøi ñi sang ñaát Trung Hoa vieáng thaêm caùc thaéng tích cuûa Boà Taùt Quan AÂm ôû nuùi Thieân Thai, phuû Haøng Chaâu; ñeán Phuùc Kieán, sang Quaûng Taây, Quaûng Ñoâng, Vaân Nam roài xuoâi xuoáng Mieán Ñieän ñeå veà Thaùi Lan vaøo naêm Nhaâm Daàn 1902, nhö ñaõ höùa vôùi Vua Thaùi Lan.
Ngaøi choïn hang Kholeõm laøm choán tu haønh, tieáng ñoàn veà "oâng Thaày Rau" caøng ñöôïc kính troïng vang xa. Nhaø chí só yeâu nöôùc Phan Boäi Chaâu ñaõ tìm ñeán ra maét vaø ñaøm ñaïo. Cuï Phan raát kính troïng Ngaøi vaø trôû thaønh moái taâm giao trong noãi nieàm nhöõng ngöôøi Vieät xa xöù. Loøng yeâu nöôùc cuûa Ngaøi ñaõ troãi daäy cuøng cuï Phan, vaø daán thaân vaøo hoaït ñoäng baèng caùch bí maät trôû veà Vieät Nam vaän ñoäng quyeân goùp cho phong traøo.
Naêm Taân Hôïi 1911, Ngaøi laïi vì cuï Phan maø leân ñöôøng trôû veà Vieät Nam laàn thöù hai, baèng ñöôøng boä qua ngoõ Taây Ninh. Nhöng Ngaøi ñaõ guïc ngaõ nôi bieân giôùi bôûi laèn ñaïn chöïc chôø cuûa thöïc daân Phaùp. Ngaøi maát naêm 50 tuoåi. Taïi hang Kholeõm ôû Thaùi Lan vaãn coøn taám bia töôûng nieäm Ngaøi vôùi hai chöõ gaàn guõi maø kính troïng : "Thaày Rau".
(Phan Boäi Chaâu toaøn taäp (13); Chöông Thaâu dòch - NXB Thuaän Hoùa 1990).
2/- H.T Minh Tònh - Nhaãn Teá (1888 - 1951)
Ngaøi queâ quaùn ôû Laùi Thieâu - Bình Döông, ñeä töû Toå Thieân Thai - Hueä Ñaêng ñöôïc phaùp hieäu laø Minh Tònh. Ngaøi sinh naêm Kyû Söûu 1888. Sau thoï hoïc vôùi Toå moät thôøi gian, Ngaøi muoán môû roäng kieán thöùc hôn nöõa veà giaùo lyù vaø phaùp tu, neân quyeát taâm leân ñöôøng ñeán ñaát Phaät ñeå thöïc hieän yù nguyeän.
Nhôø caùc taøu buoân, Ngaøi ñeán ñöôïc ñaát AÁn vaøo thaùng tö naêm AÁt Hôïi 1935. ÔÛ ñaây tuøy thuaän phong tuïc ñeå deã beà tham hoïc tu taäp, Ngaøi chuyeån sang ñaép y theo Phaät giaùo Nam toâng cuûa Sri Lanka. Ñöôïc moät thôøi gian, Ngaøi vaãn khoâng thaáy thoûa maõn vôùi giaùo phaùp cuûa toâng phaùi naøy, vaø laïi ra ñi tìm ñeán xöù Taây Taïng ñeå nghieân cöùu veà Kim Cang Thöøa.
Ngaøi ñeán Lhasa vaøo thaùng saùu naêm 1936. Taïi ñaây, Ngaøi caàu phaùp vôùi Lama Quoác vöông vaø döï cuoäc thi tuyeån toaøn quoác, chæ coù hai ngöôøi ñöôïc choïn öùng thí : Moät ngöôøi Taây Taïng vaø ngöôøi coøn laïi laø Ngaøi - Khi ñoaïn chæ beân maøu ñoû thaét quanh coå Ngaøi sieát laïi, Ngaøi vaãn bình thaûn nhìn. Chæ coù Ngaøi qua ñöôïc cuoäc khaûo thí.
Sau moät traêm ngaøy tu hoïc ôû Taây Taïng, Ngaøi ñöôïc Lama Quoác vöông nguï yù ban cho phaùp danh laø Thubten Orall Lama, aán chöùng Taâm phaùp cuûa Giaùo phaùp Kim Cang Thöøa vaø sôû ñaéc Thieàn hoïc.
Ngaøi trôû veà Vieät Nam ngaøy 30 thaùng 6 naêm 1937, laäp neân chuøa Thieân Chôn ôû chôï Buùng - Laùi Thieâu. Sau ñoù, laïi xaây döïng chuøa Taây Taïng hieän nay ôû Bình Döông, Ngaøi maát naêm Taân Maõo 1951, thoï 63 tuoåi ñôøi.
3/- HT. Hueä Quang (1888 - 1956)
Ngaøi hoï Nguyeãn, sinh naêm 1888 taïi OÂ Moân-Caàn Thô xuaát gia naêm 1902, vaø ñaéc phaùp vôùi HT Töø Vaên, naêm 1919 ñöôïc phaùp hieäu laø Hueä Quang. Naêm 1931, Ngaøi cuøng HT. Khaùnh Hoøa vaø Chö toân ñöùc laäp Hoäi Nam kyø Nghieân cöùu Phaät hoïc, truï sôû ôû chuøa Linh Sôn - Saøi Goøn, xuaát baûn taïp chí Töø Bi AÂm, laøm nhaân toá cho phong traøo chaán höng Phaät Giaùo ôû mieàn Nam.
Naêm 1934, Ngaøi laïi cuøng HT. Khaùnh Hoøa laäp neân Hoäi Löôõng xuyeân Phaät hoïc ôû Traø Vinh, vaø ra maét taïp chí Duy Taâm vaøo naêm 1935 do Ngaøi chuû nhieäm.
Naêm 1953, Ngaøi ñöôïc suy toân ngoâi Phaùp Chuû Giaùo Hoäi Taêng Giaø Nam Vieät, naêm 1956 Ngaøi laïi ñöôïc suy cöû Phoù Hoäi Chuû Toång Hoäi Phaät Giaùo Vieät Nam, cuøng xuaát baûn taäp san Phaät Giaùo Vieät Nam do Ngaøi laøm chuû nhieäm.
Ngaøy 10 thaùng 11 naêm 1956, Ngaøi cuøng phaùi ñoaøn Phaät giaùo Vieät Nam leân ñöôøng tham döï Hoäi nghò Phaät Giaùo theá giôùi laàn thöù 4 taïi Neùpal. Phaùi ñoaøn döï Ñaïi hoäi xong trôû veà New Delhi ñi chieâm baùi caùc Thaùnh tích. Sau khi ñi chieâm baùi trôû veà, nhö ñaõ coù nguyeän öôùc ñöôïc trôû veà vôùi Phaät taïi ñaát Phaät, Ngaøi ñoät ngoät vieân tòch taïi ñaây, nhuïc thaân Ngaøi ñöôïc traø tyø taïi xöù AÁn Ñoä. Ngaøi höôûng thoï 68 tuoåi ñôøi vôùi 37 naêm hoaèng hoùa.
4/- HT. Toá Lieân (1903 - 1977)
Ngaøi queâ quaùn Haø Ñoâng, xuaát gia naêm 13 tuoåi, Naêm 1935 trong phong traøo Chaán höng Phaät giaùo ôû Baéc kyø, Ngaøi ñöôïc môøi ra chuøa Quaùn Söù gaùnh vaùc Phaät söï vaø giaûng daïy.
Thaùng 5 naêm 1950, Ngaøi ñaïi dieän cho Phaät Giaùo Vieät Nam ñi döï hoäi nghò thaønh laäp Hoäi Theá Giôùi Phaät Giaùo Lieân Höõu taïi Tích Lan, moät xöù sôû ñöôïc coi laø thaùnh ñòa cuûa Phaät giaùo sau AÁn Ñoä. Taïi Ñaïi hoäi naøy, Phaät giaùo Vieät Nam laø moät thaønh vieân, laù côø nguõ saéc ngaøy nay ñöôïc coâng nhaän laø Phaät kyø taïi ñaïi hoäi ñoù, vaø Ngaøi ñöôïc suy cöû laøm Phoù Hoäi Tröôûng Hoäi Phaät Giaùo theá giôùi. Sau ñoù, Ngaøi ñi chieâm baùi caùc thaùnh tích.
Chính Ngaøi ñaõ mang laù Phaät kyø nguõ saéc ñaàu tieân töø Tích Lan veà phoå bieán taïi Vieät Nam.
6/- HT. Minh Chaâu
Ngaøi sinh naêm 1918, taïi ngheä An. Ngaøi laø moät trong nhöõng ngöôøi saùng laäp " Gia ñình Phaät Hoùa Phoå", tieàn thaân cuûa gia ñình Phaät töû ngaøy nay.
Ngaøi xuaát gia naêm 1946, giöõ chöùc Hieäu tröôûng tröôøng Boà Ñeà ñaàu tieân taïi Hueá naêm 1951.
Naêm 1952, Ngaøi xuaát döông du hoïc ôû Sri Lanka vaø AÁn Ñoä. Hoïc Pali vaø Anh vaên taïi Sri Lanka, sau ñoù vaøo hoïc Vieän Ñaïi Hoïc Phaät Giaùo quoác teá Nalanda. Naêm 1958, Ngaøi ñoã thuû khoa cao hoïc MA veà Pali vaø Abdhidhamma. Naêm 1961, Ngaøi ñoã Tieán só Phaät hoïc, vaên hoïc Pali. Ngaøi laø ngöôøi Vieät Nam ñaàu tieân ñaït ñöôïc hoïc vò Phaät giaùo quoác teá cao nhaát.
Naêm 1964, Ngaøi veà nöôùc phuï traùch ngaønh giaùo duïc Phaät giaùo, laøm Hieäu tröôûng Vieän Ñaïi Hoïc Vaïn Haïnh tröôùc kia, roài Hieäu tröôûng Hoïc Vieän Phaät Giaùo Vieät Nam, Vieän Tröôûng Vieän Nghieân cöùu Phaät hoïc Vieät Nam. Haønh traïng cuûa Ngaøi quaû laø moät "Ñöôøng Taêng Vieät Nam" tieâu bieåu, bôûi söï nghieäp lôùn nhaát laø phieân dòch Kinh taïng Pali sang Vieät Nam nhö vieäc laøm cuûa Ngaøi Huyeàn Trang thuôû xöa.
7/- HT. Thieän Chaâu (1931 - 1998)
Ngaøi sinh naêm 1931 taïi Hueá, xuaát gia naêm 16 tuoåi, Ngaøi hoïc taïi Phaät hoïc ñöôøng Baùo Quoác töø 1948 ñeán 1958, vaø laø Giaûng sö khaép caùc tænh mieàn Trung khi coøn raát treû, ñöôïc meänh danh laø "Ngoâi sao saùng Phaät hoïc Vieät Nam" thôøi baáy giôø.
Naêm 1961, Ngaøi ñi du hoïc taïi Vieän Ñaïi Hoïc Phaät Giaùo quoác teá Nalanda, ôû bang Bihar, AÁn Ñoä. Naêm 1963, Ngaøi toát nghieäp cöû nhaân Pali, ñeán 1965 toát nghieäp theâm cöû nhaân Anh vaên. Sau ñoù Ngaøi sang Anh Quoác nghieân cöùu taïi Vieän Ñaïi Hoïc Luaân Ñoân.
Naêm 1967, Ngaøi sang Phaùp nghieân cöùu vaø ñaûm nhaän Chuû tòch Hoäi Phaät töû Vieät kieàu haûi ngoaïi. Naêm 1977, Ngaøi ñoã Tieán só taïi Ñaïi hoïc Sorbon Paris. Naêm 1980, Ngaøi xaây döïng ngoâi chuøa Truùc Laâm Thieàn Vieän ôû ngoaïi oâ Paris, moät ngoâi chuøa Vieät Nam hoaøn chænh veà kieán truùc vaên hoùa Vieät. Ngaøi ñaõ vieát vaø phieân dòch moät soá löôïng lôùn taùc phaåm. Ngaøi vieân tòch naêm 1998 ñeå laïi bao tieác thöông veà moät nhaân taøi Phaät giaùo thaønh danh ôû haûi ngoaïi.
Coøn vaø coøn nhieàu nöõa nhöõng "Ñöôøng Taêng Vieät Nam" ñaõ hoaøn thaønh söù meänh nôi nöôùc Phaät, ñem sôû hoïc truyeàn baù chaùnh phaùp Nhö Lai taïi queâ nhaø vaø haûi ngoaïi nhö caùc vò :
- HT. Huyeàn Vi, hieän hoaèng döông ôû nöôùc Phaùp vôùi Hoäi Phaät Giaùo Linh Sôn coù chi nhaùnh khaép theá giôùi.
- HT. Chaân Thöôøng, töø Phaùp ñi AÁn Ñoä chieâm baùi vaø du hoïc ñeå hoaèng döông taïi Phaùp.
- HT. Thieän Thanh, töø Vieät Nam ñi vaø ôû laïi hoaèng döông taïi chuøa Phaät Toå nöôùc Myõ.
- TT. Huyeàn Dieäu, töø Phaùp ñi AÁn Ñoä nghieân cöùu vaø phaùt nguyeän ôû laïi ñaây hoaèng döông, döïng ngoâi chuøa "Vieät Nam Phaät Quoác Töï" taïi Boà Ñeà Ñaïo Traøng vaø moät ôû Lumbini Nepal.
- TT. Chôn Thieän, sang AÁn Ñoä du hoïc, ñaït hoïc vò Tieán só toái öu, trôû veà Vieät Nam phuïc vuï, TT. hieän laø Phoù Hieäu Tröôûng Hoïc Vieän Phaät Giaùo Vieät Nam taïi TP.Hoà Chí Minh vaø TP. Hueá, cuõng laø Phoù Vieän Tröôûng Vieän Nghieân cöùu Phaät Hoïc Vieät Nam laø moät hoïc giaû loãi laïc vôùi moät soá taùc phaåm bieân soaïn giaù trò.
Coù theå noùi, AÁn Ñoä laø ñaát thieâng saûn sinh Ñöùc Phaät, vaø caùc ñeä töû cuûa Ngöôøi ngaøy nay veà ñaáy ñeå nhö ñöôïc sinh laïi laàn nöõa, noái tieáp con ñöôøng truyeàn baù Chaùnh Phaùp nhö nhöõng Nhö Lai Söù Giaû thuôû xöa, nay laø nhöõng Ñöôøng Taêng cuûa nöôùc Vieät goùp phaàn laøm raïng danh lòch söû Phaät giaùo Vieät Nam. Töø töïa ñeà ngaãu höùng cuûa Phan Boäi Chaâu vieát truyeän "Ñöôøng Taêng nöôùc Nam"laøm naãy sinh trong toâi yù ñònh vieát tieáp truyeän naøy. Cho thaáy raèng, chöùng tích nguyeân thuûy cuûa Thaùnh ñòa laø söï phaùt khôûi ñaïi taâm, tuïc Phaät hueä maïng cho taát caû ñeä töû cuûa Ngöôøi, mong öôùc ñöôïc moät laàn trong ñôøi tìm veà xöù Phaät, tìm laïi söùc maïnh töï taùnh Phaät saún coù trong chuùng ta.
Muøa An Cö 2000
TK. Thích Ñoàng Boån
Source : Ñaïo Phaät Ngaøy Nay
[ Trôû Veà ]