Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Baùn con vaøo chuøa Nhuaän Phaùp
Naêm 1994, toâi coù vieát thö hoûi anh Voõ Ñình Cöôøng veà vaøi chi tieát cuûa GÑPT, troâng ñôïi vaãn khoâng thaáy anh traû lôøi. Naêm 1996, trôû veà Vieät Nam, ñeán nhaø thaêm anh, toâi khoâng hoûi maø anh töï noùi :
- Anh coù ñöôïc thö Toâng hoûi veà GÑPT, anh khoâng traû lôøi vì coù vaøi anh em mieàn Trung vieát veà Gia Ñình Phaät Töû hôi khaùc moät chuùt.
Hoâm ñoù anh cuõng nhö toâi khoâng ñi saâu chi tieát veà vaán ñeà naày.
Khi toâi gheù thaêm anh Nguyeãn Höõu Huyønh, anh coù göûi cho Tröôûng Tueä Linh moät taøi lieäu in Roneùo khoå 8.5 X 11, daày 52 trang, töïa laø Thöû Tìm Hieåu Nguoàn Goác Gia Ñình Phaät Töû Vieät nam, Taøi lieäu naày coù daãn chöùng vaø khaúng ñònh Ban Ñoàng AÁu Phaät Giaùo laø tieàn thaân cuûa Gia Ñình Phaät Töû.
Baùn Con Vaøo Chuøa cuûa Nhuaän Phaùp, ñaêng trong Baûn Tin Lam, kyû nieäm Chu nieân thöù Ba GÑPT Vónh Nghieâm (1992-1995), phaùt haønh vaøo dòp Thaønh Ñaïo Phaät Lòch 2539 (1995), taùc giaû tuy khoâng khaúng ñònh nhöng cuõng cho thaáy Ban Ñoàng AÁu Phaät Giaùo laø tieàn thaân cuûa Gia Ñình Phaät Hoùa Phoå.Phaùp Hueä Nguyeãn Höõu Huyønh vaø Nhuaän Phaùp Toân Thaát Lieäu ñeàu sinh tröôûng ôû ñaát thaàn kinh Hueá, laø con nhaø "" danh gia, voïng toäc "", Coù leõ vaøo luùc ñoù, anh Voõ Ñình Cöôøng ñaõ noùi veà 2 baøi vieát naày.
Naêm 1998, trôû veà thaêm Vieät Nam, anh Nguyeãn Höõu Huyønh laïi göûi cho Tröôûng Tueä Linh Taäp 2 cuûa quyeån Thöû Tìm Hieåu Nguoàn Goác Gia Ñình Phaät Töû Vieät Nam, laàn naày do anh Leâ Löøng, ngöôøi coäng taùc thaân caän cuûa Baùc só Leâ Ñình Thaùm vieát.
Baøi Baùn Con Vaøo Chuøa, ghi laïi moät moät khía caïnh thôøi baáy giôø, tuy nhìn ôû goùc ñoä naøo cuõng cho chuùng thaáy ñöôïc nhöõng ngaøy ñaàu cuûa Ban Ñoàng AÁu Phaät Giaùo.
Toâi tin töôûng nhöõng taøi lieäu naày, heát söùc giaù trò veà Lòch söû Gia Ñình Phaät Töû Vieät Nam, do ñoù xin giôùi thieäu cuøng baïn ñoc.
Phuùc Trung Huyønh AÙi Toâng
Ba meï cho toâi bieát, töø khi toâi ñöôïc chaøo ñôøi cho ñeán 4,5 tuoåi theå chaát oám yeáu, thöôøng hay bò beänh taät vôùi ñuû loaïi soát, muïn nhoït, roái loaïn tieâu hoaù thaät laø khoù nuoâi döôõng. Vôùi yù nghó thôøi baáy giôø cho laø coù ma quyû, vong nhaân aùm haïi. Hôn nöõa neàn y döôïc coå hoïc, gia truyeàn chaån lyù thieáu thöïc nghieäm vaø hieäu öùng caáp thôøi.Vì vaäy ba maï toâi tin nghó thaàn linh qua buøa chuù thaày phaùp raát cuoàng nhieät. Ngöôøi nghe thaày phaùp (thaày cuùng) am, mieáu naøo linh thieâng thì boàng toâi ñeán ñaõy cuùng caàu, töø ngaøy thaùng naày qua ngaøy thaùng khaùc. Coù nôi phaûi ñi maát nöõa ngaøy ñöôøng vôùi ñoâi chaân, löng ñìu toâi, töø nhöõng am thaày Traàn ôû laøng Chuoàn, mieáu OÂng ôû Thuaän an, gaàn nhaát laø am OÂng Baïo teân ñoài Döông Xuaân, am OÂng Buùa ôû laøng An Ninh gaàn chuøa Thieân muï.
Sau cuøng boàng daét toâi leân Nam giao baùn vaøo chuøa Vaïn-Phöôùc. Nôi maø thaân quyeán vaø ba maï toâi ñaõ quy y. Ñeán gaàn coång chuøa, sau khi ngoài nghæ söùc vaø saép xeáp leã phaãm döôùi goác caây Boà Ñeà coå thuï - Ba Maï daét tay toâi chaäm raõi tieán vaøo khu nhaø truø (tri khaùch) gaëp Sö chaáp söï kính leã .
Ñoä khoaûng 10 giôø, Sö chaáp söï höôùng daãn Ba Maï vaø toâi ñeán trình Hoaø thöôïng truï trì. Tieáp ñoù Sö höôùng daãn leân tieàn ñöôøng, ñeán quyø tröôùc baøn Phaät chôø ñoùn Hoøa thöôïng vaø chö taêng haønh leã .
Töø khi ñeán quyø tröôùc Phaät, Ba maï daën baûo toâi khoâng ñöôïc khoùc hay ñöùng daäy, cuõng nhö nhìn beân ni beân teâ maø Phaät quôû. Thaät ra khi môùi ñeán tröôùc baøn thôø, vôùi caûnh trí uy nghi ñaõ cho toâi moät caûm giaùc lo sôï, neân ngoan ngoaõn quì ngoài raát khuoân pheùp nhö lôøi Ba maï daën baûo .
Sau moät thôøi gian haønh leã tuïng kinh, Ba meï ñoùn nhaän quaàn aoù maøu vaøng coù aán son vaø chöõ keä chuù do Hoaø thöôïng trao. Ba maï maëc vaøo cho toâi xong, Hoaø thöôïng vaø chö taêng trôû veà haäu lieâu. Thaày chaáp söï höôùng daãn Ba maï vaø toâi xuoáng nhaø khaùch thoï trai .
Thoï trai xong, Ba maï daét toâi vaøo ñaûnh leã Hoaø thöôïng vaø xin pheùp ra veà. Veà ñeán nhaø, ba maï daãn toâi ñeán tröôùc baøn thôø toå tieân chæ daïy baùi leã vaø caên daën toâi :
- Ba maï baùn con vaøo chuøa roài ñoù
- Töø nay con thuoäc nhaø chuøa vaø luoân luoân maëc quaàn aùo naøy.
- AÙo quaàn naøy laø cuûa Phaät, cuûa Hoøa thöôïng thí phaùp ñoä meänh cho con.
Toâi hoûi : - Vì raên ba maï baùn con röùa ? - Baùn laø raên röùa haû maï ?
Ba maï baûo baùn ñaây laø huùy kieâng, mai moát lôùn leân con môùi bieát. Vì röùa neân con maëc quaàn aùo naøy, ñeå khoûi ñau oám ( lôùn leân môùi thaáy roõ ngöôøi lôùn tuoåi môùi goïi laø quy y, treû thô goïi laø baùn theo loøng tin con khoù nuoâi ).
Töø ñoù trôû ñi toâi ngoan ngoaõn maëc aùo vaët hoø maøu vaøng ( töông töï aùo daøi, nhöng ngaén gaàn ñeán ñaàu goái ) coù daáu aán son keä chuù, quaàn daøi maøu vaøng vaø ñeo daõi buøa ôû coå vaø chaân.
Söï huyeàn dieäu khoù chöùng minh giaûi thích (traàn theá cho truyeàn hoaëc meâ tín ). Nhôø ñoù moãi ngaøy beänh hoaïn toâi giaûm bôùt, aên uoáng ñöôïc bình thöôøng vaø cô theå cöùng raén daàn. Gia ñình noäi ngoaïi vaø nhaát laø ba maï toâi voâ cuøng toân kính vaø vui möøng. Cho neân ba maï thöôøng daét toâi leân chuøa leã Phaät. Nhöõng ngaøy ñaïi leã hay trai ñaøn, luoân ñöôïc daét theo ñi leã khaép caùc chuøa taïi Hueá. Ñeán nay, toâi vaãn tín thaønh söï huyeàn dieäu duyeân sinh cuûa toâi töø taám beù ñöôïc ba maï thuaät laïi.
Naêm leân saùu ñöôïc ñöa ñeán tröôøng caáp Sô-hoïc ( cours eùleùmentaire ). Moät ngaïc nhieân ngaây ngoâ môùi laø toâi ñöôïc maëc quaàn daøi traéng thay maøu vaøng, vaãn aùo vaït hoø vaøng nhö thöôøng leä, laïi maëc theâm aùo daøi maøu ñen beân ngoaøi. Toâi khoùc loùc khoâng chòu maëc aùo ñen quaàn traéng. Ba maï khuyeân duï maõi môùi daãn toâi ñeán ñöôïc tröôøng nhaäp hoïc.
Ngaøy ñaàu tieân coøn beûn leûn vôùi caùc baïn beø cuøng lôùp, vaøi ngaøy sau quen daàn, coù baïn lôùn hôn ôû lôùp khaùc tinh nghòch, trong giôø ra chôi ñaõ chaïy laïi keùo vaït aùo ñen beân ngoaøi roài cheá dieãu " Con thaày chuøa maëc aùo vaøng ! Haén coù buøa !!! " Tan hoïc veà nhaø toâi khoùc loùc vaø keå leå laïi caâu chuyeän bò cheá dieãu. Vaø thöa trình ngaøy mai ñi hoïc khoâng chòu maëc aùo vaït hoø vaøng.
Toái hoâm aáy, ba maï toâi khuyeân duï toâi voâ keå, toâi vaãn khoâng chòu. Ba maï môùi raên doïa laø neáu khoâng chòu maëc aùo vaït hoø vaøng vaø ñeo buøa daõi thì con seõ bò ñau oám, ma quæ theo daét. AÙo buøa laø cuûa Phaät, cuûa Hoøa thöôïng, ñeå giöõ gìn con. Töø ñoù laøm toâi sôï vaø ngoan ngoaõn theo lôøi, duø cho bò baïn beø cheá dieãu .
Sau heát caáp Sô hoïc leân caáp Tieåu hoïc ( Cours primaire compleùmentaire ), toâi vaãn coøn maëc chieác aùo vaït hoø , quaàn daøi maøu vaøng ( ñi hoïc maëc quaàn traéng ). Naêm 11 tuoåi sau leã xaû phuïc môùi thoâi maëc vaø thoâi ñeo daõi buøa .
Naêm 1940, luùc ñoù toâi ñang hoïc caáp Trung hoïc (Lyceùe = D"instruction secondaine) thì taïi vuøng gia quyeán toâi cö nguï, khuoân - hoäi Phaät hoïc tröïc thuoäc Hoäi An nam Phaät hoïc ñang baét ñaàu vaän ñoäng hình thaønh Ban Ñoàng AÁu do anh Vieãn gia quyeán cuï Ngheø Ñöôøng phuï traùch.
Gia quyeán cuï Ngheø vaø OÂng toâi laø choã quen bieát, neân Anh Vieãn thöôøng ñi laïi trình baøy veà Phaät hoïc vaø giaûi baøy vieäc thaønh laäp Ban Ñoàng AÁu, cuõng nhö yù nghóa caùch thöùc hoïp thaønh cuûa Ñoàng AÁu, ngoaøi phaàn hoïc ñaïo, ca haùt, vui chôi laønh maïnh töông töï nhö höôùng ñaïo. Ñoàng thôøi xin pheùp cho toâi theo anh ñeå laäp Ban Ñoàng AÁu ñòa phöông vaø caùc Khuoân hoäi trong huyeän anh phuï traùch.
Theo leänh OÂng toâi, Ba maï - nhaát laø maï toâi thuaän ngay. Töø ñoù cöù ngaøy thöù naêm vaø ngaøy chuû nhaät trong tuaàn ( thôøi aáy hai ngaøy naøy nghæ hoïc ) laø toâi ñöôïc anh phuï traùch ( caùch goïi luùc ñoù ) laïi nhaø daãn toâi cuøng ñi lo vieäc ñoàng aáu. Thænh thoaûng laïi thaùp tuøng theo anh leân chuøa Töø Ñaøm döï cuoäc gaëp gôõ baøn vieäc Ñoàng AÁu giöõa Baùc só Leâ Ñình Thaùm, vaøi vò thaønh vieân cuûa Hoäi An nam Phaät hoïc ( kyû sö Toân Thaát Tuøng, Nguyeãn Khoa Toaøn, Ni Sö Dieäu Khoâng... ) vaø moät soá anh cuøng phuï traùch nhö anh Vieãn .
Nhôø ñoù, toâi bieát nhöõng ngöôøi phuï traùch nhö anh Vieãn ñöôïc Hoäi An nam Phaät hoïc cuûa Baùc só Taâm-Minh Leâ Ñình Thaùm giao phoù cho vieäc Ñoàng AÁu nhö caùc anh Leâ Boái, Traùng Thoâng, Syõ , Quaùn ... veà sau ñöôïc bieát danh Ñoaøn Phaät hoïc Ñöùc duïc beân baùo Vieân AÂm coù anh Cöôøng.
Toå chöùc Ñoàng AÁu luùc aáy, raát ñôn sô ôû thôøi kyø phoâi thai cuûa moät ñoaøn theå Phaät hoïc. Noäi dung sinh hoaït coù hoïc kinh, tuïng nieäm, nghe giaûng raát sô ñaúng veà Phaät hoïc, röôùc leã, hoä nieäm, taäp haùt theo nhaïc ñieäu Ñaêng ñaøn cung, Kim tieàn, Löu thuûy. Vaø moät soá baøi haùt theo nhaïc ñieäu taân thôøi ( phaàn lôùn daïy haùt thuoäc loøng, ít ai bieát kyù aâm phaùp, nhaïc cuï hieám, chæ coù Mandolin hay Banjo ), cuøng nhöõng hình thöùc löûa traïi, troø chôi, guùt, morse, raäp khuoân cuûa Höôùng ñaïo (do anh Traùng Thoâng, Leâ Boái goác höôùng ñaïo ).
Trang phuïc aùo ñen daøi, quaàn traéng hoïc troø ( ñi traïi coù aùo coå vieàn ngaén ). Veà sau ( 1942 ?) môùi coù ñoàng phuïc chemise maøu ñaø ( Höôùng ñaïo maøu naâu guï ) quaàn daøi ñen löng daây thun ( noâng thoân chöa ñoàng boä ).
Heä thoáng ñieàu haønh luùc baáy giôø :
- Ban phuï traùch Ñoàng AÁu tröïc thuoäc Hoäi An nam Phaät hoïc.
- Caùc khuoân hoäi Phaät hoïc laø Ban Ñoàng AÁu. Ban Ñoàng AÁu phaân chia thaønh caùc Ñoäi, Chuùng.
Moät tieâu bieåu cho truyeàn thoáng huy hieäu HOA SEN baây giôø cuûa GÑPT , luùc ñoù ñaõ chuaån laáy hoa sen 8 caùnh laøm tieâu bieåu chung töøng ñoäi, chuùng trong caùc Ban Ñoàng AÁu vôùi maøu saéc khaùc nhau nhö :
- Ñoäi sen vaøng hay Ñoäi sen xanh.
- Chuùng sen ñoû hay Chuùng sen traéng.
vaø baøi haùt khi haønh leã laø baøi " Luïc cuùng " sau ñoåi laø " Traàm höông ñoát ".
Töø ñoù Ban Ñoàng AÁu phaùt trieån vôùi cöôøng ñoä thuaän lôïi, taïi thaønh phoá vaø nhaát laø ôû noâng thoân, ñöôïc tín höõu khuoân hoäi taùn trôï, hôn nöõa nhöõng hình thöùc hoaït ñoäng raát thieát thöïc höõu ích nhö hoä nieäm, röôùc leã, tö caùch ngöôøi ñoàng aáu hoïc ñaïo, nhaát laø caùc kyø ñi traïi. Baát cöù caém traïi taïi ñòa phöông naøo, coù hay khoâng coù khuoân hoäi, noäi dung chính laø laøm Vieäc Thieän ( nay laø xaõ hoäi ). Nghóa laø ngoaøi phaàn leã Phaät, löûa traïi, troø chôi coøn chæ daãn ñoàng baøo veà phöông phaùp veä sinh, ngöøa beänh, thöïc hieän coâng taùc queùt doïn nhöõng khu phoá raùc röôûi, khôi möông raõnh. Quy tuï treû em trong khu phoá cuøng vui haùt .
Vì vaäy, nhöõng laøng xaõ, phöôøng xoùm chöa coù khuoân hoäi, noâ nöùc vaän ñoäng tín höõu thaønh laäp khuoân hoäi, ñeå coù Ban Ñoàng AÁu nhö laø moät söï ganh ñua ñaày höùng khôûi .
Haï baùn nieân 1945 hình boùng Ñoàng AÁu ngöøng vaéng thôøi gian. Khoaûng hai naêm sau toå chöùc Ñoàng AÁu ñöôïc phuïc hoài, do moät soá anh chò cuõ vaø môùi ( Anh Cöôøng, Thaày Minh-Chaâu, chò Cuùc, A Tuaân ... , vaéng boùng anh Vieãn ), qua cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân taïi bieät thöï ñöôøng Nguyeãn Hoaøng ( thôøi tröôùc laø Rue Paul Bert ). Baét ñaàu töø ñaây coù söï canh taân lôùn lao cuûa toå chöùc, veà moïi maët hình thöùc cuõng nhö noäi dung. Ban Ñoàng AÁu tröôùc ñaây caûi ñoåi thaønh Gia Ñình Phaät Hoùa Phoå. Tieáp theo nhöõng thôøi gian sau (1950 ) ñoåi thaønh Gia Ñình Phaät Töû.
Trong tuoåi thanh xuaân hoïc troø, vôùi baûn tính traàm laëng, khieâm toán gia phong vaø nhuoám maùu taøi töû ( amateur ) laïi tieáp vaøo tuoåi tröôûng thaønh böôùc vaøo ngöôõng cöûa cuoäc ñôøi cuûa kieáp nhaân sinh vôùi möu sinh, neân toâi chæ laø baïn ñoaøn tình lam. Töø baïn ñoaøn ñöôïc caùc Tröôûng tình lam, ñaïi ñöùc toân kính UÛy vieân Thanh nieân, Giaùo hoäi Taêng giaø Baéc Vieät , cho ñaït môøi tham gia laøm gia truôûng, Ban vieân Ban Höôùng Daãn thuoäc Giaùo hoäi Taêng Giaø Baéc Vieät Taïi Mieàn Nam.
Tieáp theo, do thieän duyeân, ngöôøi Ñoàng AÁu, Baïn Ñoaøn naêm xöa laïi ñöôïc cöû laøm thaønh vieân phaùi ñoaøn Huynh Tröôûng GÑPT Baéc Vieät döï ñaïi hoäi GÑPT toaøn quoác 1964. Söï hieän dieän trong thaønh phaàn phaùi ñoaøn trôû ñi laøm ngaïc nhieân cho nhöõng aùo lam quen hay laï cuûa caùc theá heä cuõ, môùi ñaõ hieän höõu töø Ñoàng AÁu hay GÑPT, trong ñoâi maét ngôõ ngaøng vôùi nhöõng daáu hoûi :
- Töø ñaâu ? Coù phaûi Huynh tröôûng ?
- Sao GÑPT Baéc Vieät laïi ñöa vaøo Ban Höôùng Daãn ? v.v.. ?
Moät ñoâi laàn coù vaøi Huynh tröôûng ( ñoàng höông ) luoáng tuoåi ( töông ñöông ) hoaëc trung nieân cuûa theá heä môùi GÑPT cuõng ñaët nhöõng caâu hoûi, goïi laø taâm tình nhö vaäy. Toâi chæ laëng leõ vôùi taâm hoàn vaø ngaén goïn laø Ñoàng aáu Phaät hoïc maø !
Thuù vò thaät Ñoàng AÁu ! Maø cuõng ñuùng vaø meán thöông hai chöõ Ñoàng AÁu thuôû naøo ! vaø do Ñoàng AÁu ñeå ñöôïc GÑPT Giaùo hoäi Taêng giaø Baéc Vieät quyù meán gaén leân mình " Huynh Tröôûng " ( thôøi Ñoàng AÁu chöa coù töø naøy ), vaø naêm sau ñöôïc tin GÑPT Trung Öông phong Huynh Tröôûng Caáp Taán.
Thieän duyeân ñöôïc "baùn vaøo chuøa" toâi ñöôïc thoï höôûng hoàng aân Tam Baûo ñoä trì trong duyeân sinh, ñeå thaønh ngöôøi Ñoàng AÁu - Huynh tröôûng GÑPT.
Hình aûnh tinh hoa töôi maùt khôûi thuyû töø thôøi Ñoàng AÁu laø :
- Con Phaät vaø Taêng baûo.
- Hoïc Phaät veà haïnh Töø bi - Vò tha, ñeå trôû thaønh ngöôøi Phaät töû thuaàn thaønh, traùnh tham, saân, si ñeàn ñaùp nghóa töù aân, nhaàm taïo thieän nghieäp duyeân mai haäu cuûa kieáp nhaân sinh.
Do ñoù, ngöôøi Ñoàng AÁu - Huynh tröôûng cuûa toâi vôùi yù thöùc thuaàn lyù :
- Phaät, Phaùp, Taêng baûo.
- Tình lam trong ñaïo Phaät.
ñuùng theo giaùo phaùp vaø muïc ñích tinh hoa khôûi thuyû cuûa Ñoàng AÁu - GÑPT, nhaèm töï giaùc, giaùc tha ñeå thanh tònh taâm hoàn. Neân ñoàng caûm baøi haùt do Tröôûng Minh Phöông höôùng daãn taäp haùt trong dòp traïi haønh höông cuûa Nam, Nöõ Huynh Tröôûng GÑPT Vónh Nghieâm taïi chuøa Hoäi Sôn - Thuû Ñöùc naêm 1993 :Gaàn nhau
Gaàn nhau trao nhau yeâu thöông tình loaøi ngöôøi . Gaàn nhau trao cho nhau tin yeâu ñöøng gian doái .
Gaàn nhau trao nhau aùnh maét nhaân loaïi naøy. Tình yeâu trao nhau xaây ñaáp neân tình ngöôøi .
Cho duø röøng hay laù xanh töôi .
Duø cho bieån caïn, nöôùc bao la
Ta vaãn yeâu thöông nhau maõi maõi ..
( coù theå ñöôïc xin theâm .. . trong aùnh ñaïo vaøng )Mong raèng caùc Huynh tröôûng GÑPT cuõng ñoàng caûm taâm nguyeän, ñeå tinh hoa khôûi thuyû luoân vieân dung vôùi Ñaïo .
Muøa Thaønh Ñaïo PL. 2539
Quyù Ñoâng AÁt Hôïi - 1995
Nhuaän phaùp
[ Trôû Veà ]