Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Ñoâi Ñieàu Veà Gia Ñình Phaät Töû Vieät Nam Thích Thieän Baûo
quang-khanh@hcm.vnn.vnNaêm 1920 phong traøo chaán höng Phaät giaùo khôûi phaùt taïi Trung Quoác do Thaùi Hö Ñaïi sö laõnh ñaïo, roài lan toûa ñeán moät soá nöôùc laân caän trong ñoù coù Vieät Nam. Töø nhöõng aûnh höôûng ñoù caùc Hoäi Nghieân cöùu Phaät hoïc, Hoäi Phaät giaùo, caùc Phaät hoïc ñöôøng, caùc toå chöùc xaõ hoäi töø thieän ra ñôøi vaø An Nam Phaät hoïc taïi Hueá ñöôïc thaønh laäp. Hoäi chuù troïng vieäc giaùo duïc cho taàng lôùp theá heä thanh thieáu nieân. Xuaát phaùt töø ñoù naêm 1940 caùc lôùp daïy veà Phaät hoïc, Khoång hoïc, Laõo hoïc daønh cho thanh thieáu nieân taân hoïc cuõng ñöôïc Baùc só Taâm Minh - Leâ Ñình Thaùm môû ra höôùng daãn, sau ñoù lôùp hoïc naøy trôû thaønh ñoaøn thanh nieân Phaät hoïc Ñöùc Duïc. Ñaây laø löïc löôïng qui tuï thanh nieân trí thöùc bieân taäp taïp chí Vieân AÂm cuûa hoäi An Nam Nghieân cöùu Phaät hoïc vaø xuaát baûn saùch daønh cho giôùi treû luùc baáy giôø. Ñoaøn thanh nieân Phaät hoïc Ñöùc Duïc cuõng ñaõ toå chöùc nhöõng ñoaøn Ñoàng aáu. moãi ñoaøn coù khoaûng 40 ñoaøn sinh.
Khoaûng naêm 1942 Phaät hoïc Ñöùc duïc , caùc lôùp Phaät hoïc lieân tieáp ñöôïc môû, luùc ñoù Baùc só Taâm Minh - Leâ Ñình Thaùm laïi coù saùng kieán thaønh laäp Gia Ñình Phaät Hoùa Phoå (tieàn thaân cuûa Gia ñình Phaät töû ngaøy nay) vaø sau ñoù toå chöùc ñaïi hoäi taïi ñoài Quaûng Teá ñaùnh daáu moät böôùc tröôûng thaønh cuûa phong traøo Thanh thieáu nieân Phaät töû.
Naêm 1947 sau ngaøy tan vôû cuûa moät soá toå chöùc khaùng chieán taïi Hueá, moät soá ñoaøn sinh cuõ cuûa Gia ñình Phaät töû (Gia ñình Phaät Hoùa Phoå) ñaõ taäp hoïp taïi truï sôû cuûa Hoäi Phaät hoïc Trung Vieät ñeå hoïc giaùo lyù do quí vò toân tuùc giaûng daïy nhö : thaày Minh Chaâu, Thieân AÂn, Ñöùc Taâm...nhaèm xaây döïng GÑHPH, cö só Voõ Ñình Cöôøng ñöôïc ñeà cöû ra höôùng daãn vôùi söï coäng taùc cuûa Phan Caûnh Tuaân, Vaên Ñình Hy, Cao Chaùnh Cöïu, Phan Xuaân Sanh, Hoaøng Thò Kim Cuùc, Toáng Hoà Caàm, Ñaëng Toáng Tình Nhaân, Leâ Anh Duõng...Sau ñoù nhieàu gia ñình khaùc cuõng ñöôïc tieáp tuïc thaønh laäp nhö, Höôùng Thieän, Gia Thieän, Chôn Trí, Höông Töø...Caùc traïi huaán luyeän ñöôïc toå chöùc nhaèm ñaøo taïo nhöõng ngöôøi höôùng daãn ñieàu khieån caùc gia ñình, cuõng töø ñaây danh xöng Phoå tröôûng ñoåi thaønh Gia tröôûng vaø caùc ñoaøn ñoäi ñöôïc phaân chia töøng löùa tuoåi nhö : ngaønh nöõ, ngaønh nam, ngaønh thieáu...
Taïi mieàn Baéc, HT Toá Lieân baét ñaàu xaây döïng laïi cô sôû Phaät hoïc taïi chuøa Quaùn Söù. Naêm 1949 Hoäi Phaät hoïc Nam Vieät hoaït ñoäng sau thôøi gian giaùn ñoaïn, Hoäi thaønh laäp moät coâ nhi vieân ñeå nuoâi 200 treû em moà coâi do cö só Nguyeãn Vaên Xeách vaø Ñaëng Vaên Khueâ chòu traùch nhieäm, caùc em ñöôïc chia thaønh ñoaøn, ñoâi. Beân caïnh ñoù hoäi coøn môû 2 tröôøng tieåu hoïc Khuoâng Vieät daønh cho Nam sinh vaø Vaïn Haïnh daønh cho nöõ sinh do cö só Leâ Ngoïc Quyønh laøm hieäu tröôûng. Vaøo moãi saùng Chuû nhaät caùc em ñeán chuøa leã Phaät, taäp ca haùt sinh hoaït vui chôi. Cuõng töø ñaây coù moät soá con em Phaät töû ñi chuøa ñaõ keát hôïp vôùi hoïc sinh 2 tröôøng hình thaønh GÑPHP.
Naêm 1950 GÑPHP caøng luùc caøng phaùt trieån, Gia ñình ñaõ toå chöùc 2 ngaønh nam, nöõ coù huynh tröôûng phuï traùch. Ñoù sau naøy laø Gia ñình Phaät töû Minh Taâm.
Taïi Saøi Goøn GÑPHP manh nha töø naêm 1949 töø tröôøng" Boå tuùc Hoïc vuï Chôn Tri", sinh hoaït taïi chuøa Suøng Ñöùc (Q.11). Ñeán naêm 1950 Gia ñình ñoåi danh xöng thaønh GÑPHP Chaùnh Giaùc tröïc thuoäc Giaùo hoäi Taêng Giaø Vieät Nam do thaày Thích Huyeàn Dung laøm coá vaán.
Ngaøy 10/12/1948 vaøo dòp Teát Nguyeân Ñaùn phaùt ñoäng phong traøo GÑPHP ñaùnh daáu moät Phaät giaùo Vieät Nam trong khuynh höôùng phaùt trieån ñaïo Phaät. Sau naêm 1951 haàu heát caùc böôùc ngoaët ñem ñaïo Phaät ñeán vôùi tuoåi treû, coù theå noùi ñaây laø söï thaønh coâng lôùn cuûa Phaät giaùo mieàn Trung vaø cao nguyeân Trung phaàn ñeàu coù toå chöùc cuûa GÑPHP. Taïi mieàn Baéc naêm 1948 Hoäi Vieät Nam Phaät hoïc ñaõ thaønh laäp Coâ nhi vieän nuoâi hôn 200 em moà coâi do cö só Nguyeãn Vaên Xeách vaø Ñaëng Vaên Khueâ cuõng chia thaønh ñoaøn, ñaïi hoäi ñaõ môû 2 tröôøng Khuoâng Vieät daønh cho Nam sinh, Vaïn Haïnh daønh cho nöõ sinh do cö só Nguyeãn Ngoïc Quyønh laøm Hieäu tröôûng.Vaøo moãi saùng Chuû nhaät haøng tuaàn caùc em ñeán chuøa leã Phaät, taäp ca haùt vui chôi.
Naêm 1951 hoäi nghò toaøn quoác cuûa GÑPHP ñöôïc trieäu taäp taïi Hueá vaø danh hieäu toå chöùc GÑPHP ñöôïc ñoåi thaønh Gia ñình Phaät töû (GÑPT). Ban Höôùng daãn khoùa 1950 - 1951 ñöôïc ra maét vôùi söï chöùng minh cuûa Hoäi ñoàng Taêng giaø Trung Vieät vaø Hoäi Vieät Nam Phaät hoïc Trung Vieät taïi chuøa Töø Ñaøm (Hueá). Trong dòp naøy huy hieäu hoa sen traéng treân neàn xanh laù maï (xem hình) cuõng ñöôïc laàn ñaàu tieân cho caùc huynh tröôûng laõnh ñaïo phong traøo.
Sau hoäi nghò naêm 1951 ñaõ ñaët xong neàn moùng thoáng nhaát caû nöôùc, töø ñoù toå chöùc GÑPT caøng luùc caøng lôùn maïnh, nhöng do hoaøn caûnh lòch söû cuûa ñaát nöôùc, chieán tranh buøng noå neân toå chöùc GÑPT moät soá nôi phaûi ngöng khoâng coøn sinh hoaït nhö ôû thôøi kyø ñaàu. Ñaïi hoäi huynh tröôûng toaøn quoác naêm 1955 ñöôïc toå chöùc ôû Ñaø Laït vaø sau ñoù cöù 3 naêm moät laàn : Hueá : 1958, Saøi Goøn : 1961. Trong khoaûng thôøi gian thaäp nieân 60 GÑPT baét ñaàu böôùc vaøo thôøi kyø phaùt trieån. Caùc toå chöùc Hoäi Taêng Giaø, Phaät hoïc thuoäc mieàn Nam Nam boä ñöôïc söï hôïp taùc cuûa moät soá huynh tröôûng mieàn Trung vaøo Nam laäp nghieäp. Coù theå noùi giai ñoaïn naøy toå chöùc GÑPT töø trung öông ñeán ñòa phöông, tieâu bieåu cho yù chí ñoaøn keát ñoù laø Ñaïi hoäi Huynh tröôûng toaøn quoác naêm 1961 taïi chuøa Xaù Lôïi (Q.3).
Sau naêm 1975, caùc hoaït ñoäng cuûa GÑPT tuy coù luùc khöïng laïi trong tình hình xaõ hoäi coøn trong thôøi kyø chöa ñöôïc oån ñònh veà caùc maët nhö : kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, chính trò...nhöng coù noùi truyeàn thoáng cuûa nhöõng ngöôøi con Phaät luoân vöõng nieàm tin veà moät töông lai. Ñieàu ñoù ñaõ khaúng ñònh trong sinh hoaït toå chöùc caùc traïi huaán luyeän nhö A -noâ - ma, Tuyeát Sôn, A Duïc, Ni Lieân...caùc traïi sinh hoaït heø ñöôïc caùc Gia ñình toå chöùc ñeàu ñaën haøng naêm trong caû nöôùc, nhaát laø sau naêm 1981 trong nhöõng kyø Ñaïi hoäi Giaùo hoäi Phaät giaùo Vieät Nam, vieäc sinh hoaït GÑPT ñöôïc ñeà caäp nhö moät böùc thieát caàn phaûi ñöôïc thaûo luaän. Ñeán ngaøy nay toå chöùc GÑPT trong caû nöôùc ñang töøng böôùc cuûng coá vaø phaùt trieån.
Ngaøy 03/10/1999, nhöõng thaùng coøn laïi cuûa theá kyû 21, trong phieân hoïp cuûa chö toân ñöùc trong HÑTS TÖ, Ban Höôùng daãn Phaät töû vaø caùc Huynh tröôûng cuûa 20 tænh thaønh khu vöïc phía Nam coù GÑPT ñang sinh hoaït, caùc quy cheá, chöông trình tu hoïc, caùc vaên kieän coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa GÑPT ñaõ ñöôïc Giaùo hoäi giao cho Ban höôùng daãn Phaät töû toå chöùc thoâng qua trong phieân hoïp.
Coù theå noùi GÑPT laø moät toå chöùc mang tính giaùo duïc Phaät giaùo cho thanh thieáu nieân Vieät Nam tin Phaät mang neùt ñaëc thuø cuûa PGVN maø khoâng coù moät nöôùc Phaät giaùo naøo coù ñöôïc. Ñieàu ñoù ñaõ khaúng ñònh tinh thaàn phuïc vuï ñaïo phaùp vaø xaây döïng ñaát nöôùc cuûa taàng lôùp theá heä Phaät töû treû laø moät nhieäm vuï trong töù chuùng cuûa Ñaïo Phaät khoâng theå thieáu ñöôïc trong toå chöùc GHPGVN ngaøy nay.
Thích Thieän BaûoTaøi lieäu tham khaûo:- Vieät Nam Phaät giaùo Söû luaän taäp III cuaû Nguyeãn -Lang.
- Kyû nieäm 50 naêm GÑPTVN (cuûa nhieàu taùc giaû) .
- Tuaàn baùo Thieän Myõ soá 24,25,26 naêm 1965.
[ Trôû Veà ]