Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [ Trang Chuû ]
Ñan Maïch (Denmark), moät quoác gia laäp hieán ôû Baéc AÂu, naèm treân baùn ñaûo Guitten vaø moät soá ñaûo phuï thuoäc Dilendia, Boochom... Dieän tích 43.000km2, daân soá 5,2 trieäu ngöôøi (thoáng keâ naêm 1992), thuû ñoâ Copenhagen. Ñan Maïch laø moät nöôùc coâng nghieäp raát phaùt trieån. Noåi tieáng nhaát laø caùc ngaønh ñoùng taøu, ñaùnh caù, saûn xuaát noâng phaåm, haøng haûi... Ñan Maïch coù ñaûo phuï thuoäc lôùn laø Groenland, eo bieån naèm giöõa caùc ñaûo Iceland vaø Groenland, noái thoâng Ñaïi Taây Döông vôùi bieån Groenland.
Ñan Maïch laø moät quoác gia giaøu coù ôû chaâu AÂu, moät nöôùc coù neàn xuaát khaåu lôùn veà luùa mì, söõa, phoâ-mai, vaø nhieàu noâng saûn khaùc. Ñan Maïch coù moät cheá ñoä an sinh xaõ hoäi raát cao, leä phí beänh vieän, hoïc phí töø tieåu hoïc ñeán ñaïi hoïc, ngöôøi coâng daân ñeàu khoâng phaûi ñoùng. Taát caû moïi sinh hoaït phí ñeàu phaûi traû baèng thueá, nhöng vôùi giaù raát thaáp. Khoaûng 87% daân soá Ñan Maïch laø tín ñoà Thieân Chuùa giaùo, soá coøn laïi laø Hoài giaùo vaø Phaät giaùo.
Phaät giaùo ñöôïc truyeàn vaøo Ñan Maïch vaøo cuoái theá kyû thöù 19, nhôø coâng cuûa moät soá nhaø khoa hoïc vaø nhaø truyeàn giaùo. Moät ngöôøi noåi baät trong soá ñoù laø oâng Rasmus Rask, ngöôøi Ñan Maïch, ñaõ töøng ñeán hoïc ngoân ngöõ ôû AÁn Ñoä vaø SriLanka vaøo naêm 1800. OÂng Rasmus Rask ñaõ hoïc moät soá kinh quan troïng trong tieáng Paøli vaø veà sau oâng ñaõ dòch ra tieáng Ñan Maïch.
Tieáp ñoù, coù moät soá khoa hoïc gia nghieân cöùu toân giaùo, ñaëc bieät laø Phaät giaùo ôû Trung Quoác. Trong thôøi gian naøy, cuõng coù moät nhaø truyeàn giaùo Thieân Chuùa ôû AÙ Ñoâng thích tìm hieåu toân giaùo, vieäc ñoù laøm aûnh höôûng ñeán giôùi trí thöùc ôû Ñan Maïch. Tuy nhieân, phaûi maát nhieàu naêm tröôùc khi ngöôøi Ñan Maïch ñeán vôùi Phaät giaùo.
Ngöôøi Phaät töû ñaàu tieân ôû Ñan Maïch laø oâng Christian Melbye, moät baùc só, ngöôøi ñaõ thaønh laäp Hoäi Phaät giaùo Ñan Maïch (The Buddhistic Society in Denmark) vaøo naêm 1921. Tröôùc ñoù, oâng coù moät thôøi gian hoïc hoûi vaø nghieân cöùu Phaät giaùo töø saùch vôû cuûa ngöôøi Anh, Ñöùc vaø Phaùp.
Nhöõng naêm sau ñoù, Phaät giaùo vaãn ñöôïc bieát ñeán trong giôùi trí thöùc ôû Ñan Maïch. Cho ñeán ñaàu nhöõng naêm 1960, coù moät söï thay ñoâi lôùn ñaõ noå ra, giôùi treû Ñan Maïch ñoät nhieân thích nghe nhaïc rock, nhaïc cuûa nhoùm Beatles, ñaõ quan taâm ñeán toân giaùo vaø trieát hoïc AÙ Ñoâng, vaø cuoái cuøng, hoï chuyeån höôùng theo ñaïo Phaät. Moät ngöôøi trong soá ñoù laø nhaø baùo, nhaø bình luaän chính trò, oâng Erik Meier Carlsen, ñaõ tu taäp theo Phaät giaùo Taây Taïng. Trong thôøi gian naøy, cuõng coù nhieàu ngöôøi ñeán AÁn Ñoä, Nepal vaø Nhaät Baûn ñeå hoïc hoûi, tìm hieåu toân giaùo vaø trieát hoïc cuûa phöông Ñoâng.
Moät ngöôøi choïn Nhaät Baûn laøm nôi ñeán ñeå nghieân cöùu ñaïo Phaät laø oâng Tim Pallis. OÂng ñaõ löu truù moät naêm ôû Nhaät ñeå hoïc vôùi Thieàn sö Sohaku Kobkri. Sau ñoù, Tim Pallis ñaõ trôû veà Ñan Maïch vôùi moät ngöôøi vôï Nhaät Baûn. OÂng tieáp tuïc vieäc nghieân cöùu kinh ñieån vaø toïa thieàn, oâng cuõng ñaõ höôùng daãn moät nhoùm tu thieàn, hoï gaëp maët haøng tuaàn ñeå tónh toïa vaø thaûo luaän.
Moät Phaät töû Ñan Maïch khaùc hieän nay ñang tích cöïc hoaït ñoäng Phaät söï laø oâng Jorges Hannibal vaø vôï cuûa oâng laø baø Katla ñaõ quy y vaø hoïc Phaät vôùi moät Thieàn sö ngöôøi Vieät Nam taïi Phaùp. Hieän taïi, oâng trôû thaønh giaûng vieân Phaät phaùp vaø thöôøng xuyeân toå chöùc tuaàn leã tu hoïc cho Phaät töû taïi Ñan Maïch.
Tuy nhieân, ngöôøi Ñan Maïch döôøng nhö chòu aûnh höôûng ñoái vôùi Phaät giaùo Taây Taïng. Töø cuoái nhöõng naêm 1960, oâng Ole Nydahl, laø moät ngöôøi noåi danh ôû Copenhagen vaø nhieàu quoác gia khaùc, oâng ñaõ hoïc Phaät vaø thaønh laäp moät nhoùm nghieân cöùu veà Phaät giaùo Thieàn vaø Taây Taïng, nhoùm naøy coù vaên phoøng rieâng vaø coù xuaát baûn tôø baùo Phaät giaùo mang teân "Dieãn ñaøn Phaät giaùo" (Buddhist Forum) baèng tieáng Ñan Maïch.
Nhö caùc quoác gia chaâu AÂu khaùc, Phaät töû Ñan Maïch hieän taïi chòu aûnh höôûng caû truyeàn thoáng Theravada (Thaùi Lan, Mieán Ñieän, Sri Lanka) vaø truyeàn thoáng Mahayana (Nhaät Baûn, Taây Taïng vaø Vieät Nam). Theo thoáng keâ sô boä cuûa caùc nhoùm Phaät töû Ñan Maïch thì hieän nay coù treân 500 ngöôøi Ñan Maïch laø tín ñoà cuûa Ñaïo Phaät, hoï khoâng xaây döïng chuøa maø chæ coù nhöõng trung taâm tu hoïc. Ngoaøi ra, ôû Ñan maïch coù hai ngoâi chuøa lôùn, moät cuûa ngöôøi Vieät (2 vò Taêng ngöôøi Vieät) vaø moät cuûa ngöôøi Thaùi (coù 15 vò sö Thaùi).
Maëc duø soá löôïng tín ñoà Phaät giaùo taïi Ñan Maïch quaù ít, tuy nhieân ñôøi soáng tín ngöôõng ñang trôû neân phoå bieán vaø töøng böôùc beùn reã vaøo ñôøi soáng vaên hoùa, tinh thaàn vaø xaõ hoäi Ñan Maïch ngaøy moät vöõng chaéc hôn. Ñaëc bieät ngaøy nay coù nhieàu vaên ngheä só ñaõ ñeán vôùi Phaät giaùo nhö Lb Michael, moät nhaø vaên noåi tieáng; Per Kirkeby, Ole Palsby hoïa só, nhaø taïo maãu noåi tieáng theá giôùi. Beân caïnh ñoù coù nhieài baùc só, nhieàu nhaø khoa hoïc Ñan Maïch cuõng tìm veà vôùi Phaät giaùo.
Möôøi naêm tröôùc ñaây, nhieàu ngöôøi daàn daàn thay ñoåi caùch soáng cuûa hoï. Hoï quan taâm ñeán loái aên kieâng, ñeå coù lôïi cho söùc khoûe, hoï taäp thö giaõn ñeå coù lôïi cho ích cho tinh thaàn; ñoù laø cô hoäi ban ñaàu ñeå hoï ñeán vôùi ñaïo Phaät. Chaúng bao laâu, moät traøo löu ra ñôøi ñöôïc goïi laø "Thôøi ñaïi môùi" (New Age), nhieàu ñöôøng höôùng tu taäp taâm linh ñaõ ñöôïc ngöôøi Myõ dieãn dòch qua nhieàu caùch khaùc nhau töø toân giaùo vaø trieát lyù Ñoâng Phöông, ñoù laø moät söï pha troän môùi laï vaø haáp daãn. ÔÛ Ñan Maïch ñaõ aûnh höôûng khoâng khí cuûa phong traøo naøy.
Toùm laïi, sau moät thôøi gian daøi vôùi söï chuyeån mình qua "Thôøi ñaïi môùi", nhieàu ngöôøi Ñan Maïch ñaõ tìm ñeán vôùi Phaät giaùo vaø xem Phaät giaùo laø ñaïo cuûa mình. Ñieàu ñoù ñaõ deå daøng nhìn thaáy vaøo muøa Heø naêm 1996 vöøa qua, nhieàu ngaøn ngöôøi ñaõ ñeán nghe ñöùc Ñaït Lai Laït Ma thuyeát giaûng vaøo hai buoåi ñöôïc toå chöùc ngoaøi trôøi ôû thuû ñoâ Copenhagen. Nhìn chung, coù nhieàu ñieàu chæ ra raèng Phaät giaùo seõ ñoùng moät vai troø quan troïng trong ñôøi soáng cuûa ngöôøi Ñan Maïch ôû töông lai.
Thích Nguyeân Taïng,
Chuøa Quaûng Ñöùc
Melbourne, Australia
(Theo: Ole Felsby, Danish Buddhist Newsletter, thaùng 6-97)
[ Trôû Veà ]