Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [ Trang Chuû ]
Hoa Kyø, moät quoác gia ôû luïc ñòa Baéc Myõ, goàm 50 tieåu bang. Dieän tích 9,4 trieäu km2, daân soá 255,2 trieäu ngöôøi (daân soá Hoa Kyø ñöùng haøng thöù ba theá giôùi, sau Trung Quoác vaø AÁn Ñoä), maät ñoä daân cö: 26,6 ngöôøi/km2. Töø sau theá chieán thöù hai, Hoa Kyø ñaõ trôû thaønh moät nöôùc tö baûn ñoäc quyeàn, ñöùng ñaàu heä thoáng caùc nöôùc tö baûn chuû nghóa treân theá giôùi. Hoa Kyø cuõng ñöôïc xem laø moät quoác gia coù neàn daân chuû xöa nhaát trong caùc neàn daân chuû lôùn hieän ñaïi.
Quaù trình thaønh laäp, hình thaønh vaø phaùt trieån Phaät Giaùo
Phaät giaùo chính thöùc truyeàn vaøo Hoa Kyø töø cuoái theá kyû thöù 19 do noã löïc truyeàn giaùo cuûa hai ñaïo höõu ngöôøi Myõ oâng Henry Steel Olcott vaø baø Phaät töû ngöôøi Nga Petrova Blavatsky. Cuï theå laø hai vò naøy ñaõ thaønh laäp Hoäi Thoâng Thieân Hoïc Phaät giaùo (Buddhist Theosophical Society) vaøo naêm 1875 taïi New York. Ñoù laø toå chöùc PG ñaàu tieân taïi Hoa Kyø vaø toå chöùc naøy ñaõ nhanh choùng gaây ñöôïc söï chuù yù cuûa giôùi trí thöùc Myõ, cuøng vôùi söï noã löïc cuûa Olcott vaø Blavatsky, caùc thaønh vieân quan troïng khaùc coù coâng truyeàn baù trong giai ñoaïn ñaàu ôû ñaát nöôùc naøy phaûi ñöôïc keå ñeán nhö R. W. Emerson, W. Whitman (ngöôøi Myõ); A. Dharmapala (ngöôøi Tích Lan); Soyen Shaku (ngöôøi Nhaät); Paul Carus (ngöôøi Ñöùc)....
Cuoái theá kyû 19, ñoät nhieân laøn soùng ngöôøi phöông Taây muoán tìm veà phöông Ñoâng ñeå tìm hieåu vaø hoïc hoûi ñaïo lyù. Do nhu caàu naøy maø naêm 1893, Ñaïi Hoäi Toân giaùo Theá giôùi (World Parliament of Religion) ñöôïc toå chöùc taïi tieåu bang Chicago. Trong kyø hoäi nghò naøy coù raát nhieàu ñaïi bieåu Phaät giaùo noåi tieáng töø chaâu AÙ veà döï.
Ñeán naêm 1896, "Hoäi Thanh Nieân Phaät Töû" (Young Men Buddhist Association) ra ñôøi taïi San Francisco. Cuõng trong naêm 1896, ñaëc bieät coù söï vieáng thaêm cuûa Phaùp sö Dharmapala (luùc aáy ñang laø Chuû Tòch Hoäi Maha Bodhi AÁn Ñoä), Ngaøi ñeán hoaèng phaùp taïi Hoa Kyø theo lôøi môøi cuûa oâng Paul Carus. Ngaøi ñaõ ñeán thuyeát phaùp taïi caùc tieåu bang nhö New York, Chicago, San Francisco, Cincinnati, Minneapolis, Lowa, California, District of Columbia.... Ñeà taøi ñaàu tieân ñöôïc Ngaøi tuyeân thuyeát laø "Söï hoøa giaûi cuûa Phaät giaùo vaø Ky Toâ giaùo" (Reconciliation of Buddhism and Christianity). Baùo chí Myõ luùc baáy giôø ñaõ ca ngôïi söï kieän truyeàn giaùo naøy cuûa Phaùp Sö Dharmapala. Moät naêm sau ñoù, Phaùp sö Dharmapala ñaõ toå chöùc ñaïi leã Phaät Ñaûn laàn ñaàu tieân taïi Hoa Kyø. Ba möôi baûy ngoïn neán (töôïng tröng cho 37 phaåm trôï ñaïo) ñöôïc thaép saùng tröôùc töôïng ñaøi Ñaûn sinh vaø khoaûng 400 Phaät töû Myõ thaønh kính laéng nghe Ngaøi tuïng kinh Mangala, töø moät baûn kinh cheùp tay treân laù boái. Töø ñoù ñeán naêm ngaøi qua ñôøi (1933), Ngaøi thöôøng xuyeân ñeán Hoa Kyø ñeå hoaèng phaùp.
Ñeán naêm 1899, Hoäi Phaät giaùo Baéc Myõ (North American Buddhist Mission) ra maét taïi bang San Francisco vaø toå chöùc naøy hoaït ñoäng ñeán naêm 1944 thì ñoåi teân thaønh Hoäi Phaät giaùo Myõ Quoác. Vaøo thaùng 6 naêm 1905, sau 20 naêm döï Ñaïi Hoäi Toân Giaùo Theá Giôùi taïi Chicago, Ñaïi sö Soyen Shaku ñaõ trôû laïi Myõ (töø Nhaät Baûn) ñeå hoaèng phaùp theo lôøi thænh caàu cuûa hai vôï choàng thöông gia ngöôøi Myõ Alexander Russel ôû San Francisco. Söï hieän dieän cuûa Ñaïi sö Shaku ñaõ giuùp cho Phaät giaùo taïi Myõ phaùt trieån theâm moät böôùc nöõa vôùi ba ngöôøi Myõ phaùt taâm xuaát gia tu hoïc vaø Phaät töû taïi gia quy töïu raát ñoâng.
Maëc duø Phaät Giaùo ñöôïc truyeàn vaøo nöôùc Myõ töø cuoái theá kyû 19, nhöng Phaät Giaùo thöïc söï phaùt trieån vaø gaây aûnh höôûng saâu roäng trong xaõ hoäi Myõ chæ xaûy ra vaøo ñaàu naêm 1960 cuûa theá kyû naøy. Söï tieáp noái vaø phaùt trieån ñoù laø nhôø coù nhieàu nhaø truyeàn giaùo töø chaâu AÙ sang nhö Ñaïi sö Suzuki, Laït ma Thubten Yesbe, Hoøa Thöôïng Seon Sanim, HT Thieân AÂn, Thieàn Sö Nhaát Haïnh, Hoøa Thöôïng Tuyeân Hoùa, Hoøa Thöôïng Kalu Rinpoche.... Ñoàng thôøi cuõng trong giai ñoaïn naøy, nhieàu phong traøo choáng chieán tranh ñaõ noåi daäy khaép nôi treân ñaát Myõ. Hoï ñaõ noùi raèng chính baûn chaát tham lam, haän thuø vaø chuû nghóa toân thôø vaät chaát ñaõ ñaåy Hoa Kyø luùn saâu vaøo cuoäc chieán ñaùng cheâ traùch taïi VN. Caùc nhaø laõnh ñaïo phong traøo naøy ñaõ nhìn thaáy ñaïo Phaät nhö laø moät phöông thuoác höõu hieäu ñeå chöõa khoûi nhöõng caên beänh thôøi ñaïi cuûa nöôùc Myõ.
Ñieàu laï luøng thay, Phaät Giaùo taïi Hoa Kyø thôøi nay, döôøng nhö bao goàm nhieàu thaønh phaàn nhö chính baûn thaân cuûa nöôùc Myõ. Roõ raøng ngöôøi ta thaáy coù nhieàu toâng phaùi Phaät Giaùo khaùc nhau ñang toàn taïi ôû Myõ nhö Theravada, Mahayana vaø nhöõng tröôøng phaùi Kim Cöông Thöøa khaùc.
Naêm 1967, nhieàu Trung taâm Thieàn hoïc ra ñôøi taïi bang New York vaø doïc theo mieàn duyeân haûi phía Taây cuûa nöôùc Myõ, ñaëc bieät laø bang California. Haàu heát hoäi vieân cuûa caùc trung taâm naøy ñeàu laø giôùi trí thöùc, giôùi thöôïng löu, giaøu coù, vaø nhöõng ngöôøi coù quyeàn theá trong xaõ hoäi. Hoï keát hôïp nhöõng kieán thöùc nghieân cöùu töø neàn vaên minh Ñoâng-Taây cuøng vôùi phaùp moân thieàn Phaät Giaùo ñeå taïo neân moät loái tu rieâng cho mình. Ngöôøi coù chuû tröông naøy laø moät taêng só ngöôøi Myõ Roshi Philip Kapleau. Ngaøi xuaát gia theo truyeàn thoáng cuûa Phaät Giaùo Nhaät vaø cuõng laø taùc giaû cuûa hai taùc phaåm noåi tieáng laø "Ba Truï Thieàn" (Three Pillars of Zen) vaø "Thieàn, aùnh bình minh ôû phöông Taây" (Zen, Dawn in the West).
Cuõng trong naêm 1967, Trung taâm Thieàn Hoïc Quoác teá ñöôïc thaønh laäp taïi California do moät taêng só ngöôøi Vieät, Hoøa thöôïng Thích Thieân AÂn khôûi xöôùng. Trung taâm naøy thu huùt ñoâng ñaûo giôùi treû Myõ ñeán hoïc vaø haønh thieàn. Ñeán naêm 1973, HT Thieân AÂn coøn keát hôïp vôùi caùc nhaø giaùo duïc Myõ, Nhaät, Trieàu Tieân, Taây Taïng, Tích Lan ñeå saùng laäp Tröôøng Ñaïi hoïc Ñoâng phöông (University of Oriental Studies).
Ñaàu naêm 1975, Hoäi Baûo Veä Truyeàn thoáng Phaät Giaùo Ñaïi Thöøa (Foundation for Preservation of the Mahayana Tradition) ñöôïc Laït ma Taây Taïng Thubten Yeshe saùng laäp, ñaët vaên phoøng trung öông taïi Los Angeles , bang California vaø cho xuaát baûn tôø taïp chí Mandala ñeå phoå bieán giaùo lyù. Ñeán nay toå chöùc naøy ñaõ coù treân 100 chi nhaùnh treân khaép theá giôùi. Ñaàu naêm 1998, toå chöùc naøy coù môû moät Website ñeå phoå bieán giaùo lyù, ñòa chæ vaøo xem laø: http://www.fpmt.org.
Ñeán naêm 1976, HoøaThöôïng Tuyeân Hoùa, ngöôøi Trung Hoa, ñaõ xaây döïng "Vaïn Phaät Thaùnh Thaønh" (City of Ten Thousand Buddhas), moät ñaïi tuøng laâm vôùi hôn 70 toøa nhaø toïa laïc treân moät vuøng ñoài 500 maãu ôû Talmage thuoäc mieàn Baéc California. Cuõng trong naêm 1976, HT Tuyeân Hoùa coøn thaønh laäp Tröôøng Ñaïi hoïc Phaùp giôùi vôùi muïc ñích laøm lôùn maïnh neàn giaùo duïc PG treân ñaát Myõ. Trang nhaø cuûa toå chöùc naøy laø http://www.drba.org.
Moät toå chöùc quan troïng khaùc cuûa Phaät Giaùo Hoa Kyø laø Trung taâm Shambala, toïa laïc taïi bang Massachusetts. Ñaây cuõng laø moät trung taâm Phaät Giaùo taàm côõ taïi Myõ vaø chaâu AÂu do ngöôøi Myõ saùng laäp vaø ñieàu haønh. Trung taâm ñaõ xaây döïng moät nhaø in cuøng teân vaø ñaõ cho xuaát baûn tôø taïp chí Tricycle (Tam Thöøa) ñeå truyeàn baù giaùo lyù, ñeán nay soá löôïng phaùt haønh leân ñeán 40.000 tôø moãi kyø vaø coù theå noùi ñaây laø moät tôø baùo phaûn aùnh ñöôïc nhöõng tinh hoa vaên hoùa cuûa PGHK, laø moät phöông tieän truyeàn thoâng coù chaát löôïng cao, laø tieáng noùi cuûa PG Myõ trong noã löïc cung caáp nhöõng nguyeân taéc ñaïo ñöùc coù lieân quan ñeán nhöõng vaán ñeà thôøi ñaïi nhö phaù thai, beänh sida, vaán ñeà cheát coù söï can thieäp cuûa baùc só, v.v.
Taàm aûnh höôûng cuûa Phaät Giaùo trong xaõ hoäi Hoa Kyø
Veà taàm aûnh höôûng saâu roäng cuûa Phaät Giaùo trong xaõ hoäi Myõ ngaøy nay coù phaàn phaán khôûi hôn, vì trong moät chöøng möïc naøo ñoù, xaõ hoäi Myõ ñaõ ít nhieàu ñeàu coù söï aûnh höôûng cuûa Phaät Giaùo. Phil Jackson, huaán luyeän vieân cuûa ñoäi tuyeån boùng roå bang Chicago, töøng ñoaït cuùp voâ ñòch theá giôùi, ñaõ tuyeân boá raèng, thieàn hoïc Phaät Giaùo ñaõ giuùp oâng trôû neân bình tónh hôn khi ñoái ñaàu vôùi nhöõng tình huoáng caêng thaúng nhaát trong khi oâng laøm coâng taùc huaán luyeän. OÂng cuõng thöôøng khuyeán khích hoïc troø cuûa oâng loaïi boû caùi baûn ngaõ coá höõu cuûa hoï, neáu hoï muoán coù moät ñoäi boùng toát. Nhaø khieâu vuõ baäc thaày cuûa Myõ, Erick Hawkins, lyù luaän raèng thieàn ñònh ñaõ cho pheùp oâng tìm ñeán ñænh cao cuûa ngheä thuaät bieåu dieãn. Trong khi Richard Gere, ngoâi sao ñieän aûnh haøng ñaàu cuûa Holywood, thì tuyeân boá "Ñaïo Phaät ñaõ daïy cho toâi söï khoan dung, laéng nghe vaø coá gaéng hieåu ngöôøi khaùc". Trong lónh vöïc ca nhaïc, ngoâi sao gaïo coäi Tina Turner cuõng thoå loä "Toâi cöù nghó ñoù laø troø phuø thuûy, nhöng kyø thöïc Ñaïo Phaät ñaõ thay ñoåi caû ñôøi toâi". Vaø nhieàu ngöôøi laøm coâng taùc uûng hoä, vaän ñoäng nam nöõ bình quyeàn cuõng ñaõ trôû veà vôùi Phaät Giaùo, vì hoï cho raèng chính giaùo lyù bình ñaúng cuûa Phaät Giaùo ñaõ giuùp cho phuï nöõ Myõ nhaän ra ñöôïc tieàm naêng vaø kyû naêng ñaày aép beân trong hoï. Caùc nhaø baûo veä moâi tröôøng cuõng xem giaùo lyù töø bi cuûa Phaät Giaùo nhö laø nhöõng nguyeân taéc cô baûn ñeå keâu goïi moïi ngöôøi traân troïng vaø giöõ gìn moâi tröôøng sinh thaùi.
Phaät Giaùo vaø neàn giaùo duïc Hoa Kyø
Phaät giaùo khoâng nhöõng taïo söï aûnh höôûng roäng raõi ngoaøi xaõ hoäi maø coøn ñi thaúng vaøo hoïc ñöôøng Myõ. Hieän taïi ôû Myõ coù treân 15 Ñaïi hoïc coù phaân khoa Phaät hoïc, cung caáp ñaày ñuû chöông trình Phaät hoïc cuøng vôùi vieäc caáp phaùt vaên baèng töø cöû nhaân cho ñeán tieán só Phaät hoïc. Ñöôïc keå ñeán trong nhoùm naøy laø haàu heát caùc ñaïi hoïc lôùn vaø uy tín taïi HK. Ñaëc bieät, ôû caùc ñaïi hoïc naøy coù nhieàu giaùo sö ñaõ nghieân cöùu Phaät hoïc toaøn thôøi gian ñeå giaûng daïy hoaëc vieát veà Phaät hoïc nhö Ñaïi Hoïc Virginia coù caùc giaùo sö Jeffrey Hopkins, Paul Groner, Karen Lang, David Germano vaø L. Senaviratne; ÑH Chicago coù quyù GS Frank Reynolds, Paul Griffiths, Gary Ebersole vaø Steven Collins; ÑH Harvard coù caùc GS Masatoshi Nagatomi, Helen Hardacre, Charles Hallisey; ÑH Columbia coù caùc GS Robert Thurman, Matthew Kapstein, Ryuich Abeù; ÑH Michigan coù caùc GS Luis Gomez, Donald Lopez, Griffith Foulk; ÑH Princeton coù caùc GS Gananath Obeyesekere, Jacqueline Stone, Steven Teiser; ÑH Wisconsin coù GS Minoru Kiyota vaø Geshe Sope; ÑH McMaster coù caùc GS Robert Scharf, Phyllis Granoff vaø K. Shinohara; ÑH Stanford coù caùc GS Bernard Faure vaø Card Bielefeldt; ÑH California coù caùc GS Lewis Lancaster vaø Padmanabh; ÑH Northwestern coù caùc GS George Bond vaø Isshi Yamada; ÑH Hawaii coù caùc GS David Chappell vaø David Kalupahana; ÑH Carleton coù caùc GS Bardwell Smith vaø Roger Jachson; ÑH Pennsylvania coù caùc GS Charles Prebish vaø Steven Heine; ÑH Calgary coù caùc GS Leslie Kawamura vaø A.W. Barber; ÑH Saskatchewan coù caùc GS Braj Shina vaø Julian Pas; ÑH McGill coù GS Richard Hayes vaø Arvind Sharma v.v...
Trong 30 naêm gaàn ñaây , caùc ÑH Hoa Kyø ñaõ caáp phaùt vaên baèng tieán só Phaät Hoïc cho caùc hoïc giaû Phaät Hoïc (Buddhological Scholars), tuoåi trung bình cuûa hoï laø 35. Chaúng haïn nhö ÑH Wisconsin ñaõ caáp phaùt hoïc vò cho 10 vò; ÑH Harvard 10 vò; ÑH Chicago 8 vò; ÑH Virginia 7 vò; ÑH Yale 6 vò; ÑH Columbia 5 vò; ÑH Temple 5 vò; ÑH California 4 vò; ÑH Princeton 3 vò; ÑH NorthWestern 3 vò; ÑH Stanford 2 vò.
Töø laäp tröôøng kinh vieän haøn laâm cuûa mình, Phaät Giaùo ñaõ thích nghi deã daøng treân neàn giaùo duïc cuûa Hoa Kyø. ÔÛ taát caû thö vieän cuûa ñaïi hoïc Myõ ñeàu coù saùch baùo veà PG. Chaúng haïn taïi ñaïi hoïc Kentucky, ngöôøi ta coù theå tìm thaáy ôû thö muïc Phaät hoïc treân maùy vi tính thì ñaõ coù 556 baøi baùo, 400 quyeån saùch vaø 1557 muïc töø chuyeân moân Phaät hoïc treân maïng Internet, v.v.
Caùc toå chöùc nghieân cöùu Phaät hoïc
Ngoaøi caùc Ñaïi Hoïc Hoa Kyø , coù hôn möôøi toå chöùc chuyeân moân nghieân cöùu veà Phaät Hoïc taïi Hoa Kyø , bao goàm: (1) Hoïc Vieän Toân Giaùo Hoa Kyø (American Academy of Religion) coù 66 thaønh vieân; (2) Hoäi Nghieân Cöùu Chaâu AÙ (Association for Asian Studies) coù 50 ngöôøi; (3) Hoäi Nghieân Cöùu Phaät Hoïc Quoác Teá (International Association of Buddhist studies) coù 38 vò; (4) Hoäi Nghieân Cöùu Phaät Giaùo - Ky Toâ Giaùo (Society for Buddhist - Christian Studies) coù 17 ngöôøi; (5) Hieäp Hoäi chaâu AÙ vaø Trieát Hoïc Tyû Giaûo ( Society for Asian vaø Comparative Philosophy ) coù 15 ngöôøi; (6) Hoäi Ñoâng Phöông Hoa Kyø (American Oriental Society) coù 14 ngöôøi; (7) Hoäi Nghieân Cöùu Toân Giaùo Nhaät Baûn (Society for the Study of Japanese Religions) coù 9 ngöôøi; (8) Hoäi Nghieân Cöùu Toân Giaùo Trung Hoa ( Society for the Study of Chinese Religion ) coù 7 ngöôøi; (9) Hoäi Nghieân Cöùu Taây Taïng (Tibet Study Society) coù 7 ngöôøi; (10) Hoäi Pali Text (Pali Text Society) coù 6 ngöôøi v.v.... Caùc Hieäp hoäi treân, moãi hoäi ñeàu coù aán haønh baùo vaø taïp chí ñeå phoå bieán quan ñieåm cuûa mình.
Phaät Giaùo Vieät Nam taïi Hoa Kyø
Ngöôøi Vieät tî naïn di cö ñeán Hoa Kyø vaøo giöõa nhöõng naêm baûy möôi cuûa theá kyû naøy, tính ñeán nay coù khoaûng gaàn moät trieäu ngöôøi Vieät ñònh cö treân ñaát Myõ, phaàn lôùn cö nguï taïi hai tieåu bang California vaø Texas. Theo thoáng keâ cuûa Boä Lao Ñoäng Hoa Kyø, naêm 1988 coù khoaûng 100 ngaøn kyû sö ngöôøi Myõ goác Vieät toát nghieäp töø caùc ñaïi hoïc Myõ, boán naêm sau con soá naøy ñöôïc naâng leân laø moät 150.000. Ñaëc bieät naêm 1999 naøy, cuõng theo thoáng keâ cuûa Boä Lao Ñoäng Hoa Kyø, coù treân 350.000 chuyeân vieân ngöôøi Vieät ñang coù maët trong haàu heát moïi lónh vöïc cuûa xaõ hoäi Myõ, töø ngaønh thöông maïi, chính trò, giaùo duïc, ñieän toaùn, kinh teá, y teá, phaùp luaät v.v. cho ñeán caùc ngaønh khoa hoïc kyû thuaät cao caáp nhö khoâng gian, quoác phoøng v.v. taát caû ñeàu ñöôïc ngöôøi Vieät tích cöïc goùp söùc mình vaøo tieán trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc maø hoï ñang löu truù. Coù khoaûng naêm möôi tôø nhaät baùo, tuaàn baùo tieáng Vieät, vaø coù khoaûng hai möôi chöông trình truyeàn thanh vaø truyeàn hình tieáng Vieät ñeå phuïc vuï cho coäng ñoàng.
Veà tình hình Phaät giaùo Vieät Nam taïi Hoa Kyø, cuõng ñang phaùt trieån maïnh nhö coäng ñoàng cuûa mình. Ñaïi leã Phaät Ñaûn naêm 1998, do caùc Hoäi ñoaøn PGVN keát hôïp toå chöùc taïi tieåu bang California, quy töïu gaàn 50 ngaøn ngöôøi veà döï laø moät minh chöùng cho söï lôùn maïnh aáy. Hieän nay coù khoaûng 20 Hoäi Ñoaøn PGVN taïi Myõ, ñaëc bieät trong soá ñoù coù caùc giaùo hoäi nhö: Giaùo Hoäi Phaät Giaùo Vieät Nam Thoáng Nhaát Taïi Hoa Kyø; Giaùo Hoäi Phaät Giaùo Vieät Nam Thoáng Nhaát Haûi Ngoaïi taïi Hoa Kyø; Toång Hoäi Phaät Giaùo Vieät Nam Taïi Hoa Kyø; Giaùo Hoäi Phaät Giaùo Lieân Toâng; Giaùo Hoäi Phaät Giaùo Vieät Nam Treân Theá Giôùi; Giaùo Hoäi Phaät Giaùo Taêng Giaø Khaát Só Theá Giôùi, v.v.
Coù khoaûng 20 tôø baùo Phaät giaùo ñöôïc phaùt haønh haèng thaùng hoaëc moãi ba thaùng, ñaùng löu yù laø caùc tôø Phaät Giaùo Haûi Ngoaïi, Phaät Giaùo Vieät Nam, Hoa Sen, Giao Ñieåm, Chaân Nguyeân, Phaät Hoïc, v.v.
Coù treân hai möôi Website Phaät Giaùo Vieät Nam taïi Hoa Kyø ñeå phoå bieán giaùo lyù cho Phaät töû möôøi phöông naâng cao taàm hieåu bieát cuûa mình. Moät trong nhöõng Web site PGVN ñaàu tieân ôû Hoa Kyø laø Hoa Sen, do ñaïo höõu Taâm Dieäu chuû tröông cuøng keát hôïp vôùi moät nhoùm nghieân cöùu Phaät hoïc vaø haønh trì Phaät phaùp ôû quaän haït Orange County, mieàn Nam California, thieát laäp vaøo naêm 1994. Ñòa chæ vaøo xem laø http://www.jps.net/hoasen vaø moät ñòa chæ khaùc cuûa Hoa Sen laø: http://www.saigon.com/~hoasen .
Moät Website ñaëc bieät khaùc laø Lotusnet, do ñaïo höõu Taâm Kieán Chaùnh (hieän ñang cö nguï taïi tieåu bang Oklahoma) thaønh laäp vaøo naêm 1996. OÂng Taâm Kieán Chaùnh laø moät Phaät töû thuaàn thaønh, ñeán ñònh cö taïi Hoa Kyø vaøo naêm 1975. Vì nhìn thaáy söï lôïi ích trong vieäc chuyeån lôøi Phaät daïy ñeán vôùi moïi ngöôøi Vieät treân theá giôùi qua heä thoáng ñieän toaùn toaøn caàu, nhanh vaø raát tieän lôïi cho taát caû moïi ngöôøi, neân ñaïo oâng ñaõ phaùt taâm môû trang Web treân (ñòa chæ vaøo xem laø http://www.lotuspro.net ). Hieän taïi website naøy ñaõ môû ñöôïc moät soá trang ñaùng keå vôùi nhieàu chuû ñeà khaùc nhau, moät trang Phaùt thanh Phaät giaùo vaø nhöõng baêng ñoïc Kinh truyeän Phaät giaùo.
Nhìn chung, PGVN ñang phaùt trieån maïnh vaø ñaày laïc quan taïi Hoa Kyø, tính ñeán nay coù khoaûng 250 chuøa Vieät ñöôïc xaây döïng raûi raùc treân ñaát nöôùc naøy. Theo söï ghi nhaän gaàn ñaây cuûa giôùi baùo chí, coäng ñoàng ngöôøi Vieät raát thaønh coâng treân ñaát Myõ, ñaëc bieät laø theá heä treû VN thöù hai vaø thöù ba taïi HK, 80% trong soá ñoù laø tín ñoà Phaät giaùo, ñieàu naøy ñaõ giuùp cho soá löôïng ñoaøn sinh Gia Ñình Phaät Töû VN taïi Hoa Kyø ngaøy caøng gia taêng, tính ñeán nay ñaõ coù 55 ñôn vò GÑPT, goàm hôn 5000 ñoaøn sinh vaø treân 600 huynh tröôûng sinh hoaït treân khaép ñaát nöôùc Hoa Kyø. Veà maët in aán Kinh saùch, coù hôn 10 nhaø xuaát baûn PG do ngöôøi Vieät chuû tröông vaø phaùt haønh, ñaùng keå trong soá naøy laø nhaø in Laù Boái, nhaø xuaát baûn Sinh Thöùc, nhaø XB thuoäc Phaät Hoïc Vieän Quoác Teá, nhaø XB Chieâu Haø v.v ñaõ laàn löôïc taùi baûn nhöõng Kinh saùch cuõ vaø aán haønh nhöõng taùc phaåm Phaät hoïc môùi ñeå ñaùp öùng nhu caàu hoïc Phaät ngaøy caøng ñoâng cuûa moïi giôùi. Coù theå noùi, Hoa Kyø laø nôi cung caáp Kinh saùch vaø taøi lieäu hoïc Phaät cho ngöôøi Vieät treân toaøn theá giôùi.
Caùc saùch veà lòch söû Phaät Giaùo Hoa Kyø
1. How the Swans came to the lake, a narrative history of Buddhism in America (Laøm sao nhöõng con Thieân nga ñeán ñöôïc caùi hoà, töôøng thuaät veà Lòch söû PG ôû Myõ), taùc giaû Rich Fields, nhaø xuaát baûn Shambhala, xuaát baûn naêm 1981, taùi baûn naêm 1986 vaø naêm 1992.
2. The Awakening of the West (Söï Thöùc tænh cuûa phöông Taây), taùc giaû Stephen Batchelor, Parallax Press, xuaát baûn naêm 1994.
3. Brief History of Buddhist Studies in Europe and America (Löôïc Söû Nghieân Cöùu PG ôû chaâu AÂu vaø chaâu Myõ), taùc giaû De Jong, 1987.
Caùc nhaø xuaát baûn Phaät Giaùo taïi Hoa Kyø
Coù hôn 10 nhaø xuaát baûn PG taïi Hoa Kyø, ñieån hình nhö Nhaø XB Snow Lion; nhaø XB Wisdom Publication; Asian Humanities Press; Motilai Banaridass; Harper vaø Row; Shambhala; Parallax Press v.v. Coù hôn 10 tôø baùo, taïp chí PG aán haønh taïi Myõ, noåi baät trong soá naøy coù taïp chí Tricycle Buddhist Review; taïp chí Mandala, taïp chí Shambhala Sun, taïp chí Turning Wheel v.v...
Toùm laïi, Phaät Giaùo hieän nay ñang treân ñaø phaùt trieån taïi Hoa Kyø. Theo thoáng keâ cuûa ñaøi truyeàn hình Myõ SBS vaø NBC cho bieát hieän nay (1999) coù treân 2000 töï vieän, tònh thaát , nieäm Phaät ñöôøng , trung taâm tu hoïc treân khaép nöôùc Myõ vaø coù khoaûng 4 trieäu tín ñoà Phaät töû taïi xöù sôû naøy. Theo caùc nhaø bình luaän thì söï phaùt trieån ñoù chæ laø böôùc khôûi ñaàu vaø theo hoï caùc nhaø laõnh ñaïo Phaät Giaùo taïi Hoa Kyø phaûi chuaån bò moät döï aùn hoaèng phaùp roäng lôùn hôn trong töông lai ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån taâm linh cho xöù sôû naøy. Vì döôøng nhö ñaõ ñeán luùc moïi ngöôøi Myõ ñeàu khaùm phaù raèng thoâng ñieäp cuûa Ñöùc Phaät nhö laø moät chieác chìa khoùa caàn coù ñeå môû tung moïi caùi khoù khaên ñang vaø seõ bao truøm treân nöôùc Myõ.
Toång hôïp theo caùc taøi lieäu:
-- Robert Topmiller, Newsletter of University of Kentucky, 01/1997
-- Rick Fields, How the Swans Came to the Lake, a narrative history of Buddhism in America, Shambhala, U.S.A, 1992
-- Survey Article: The academic study of Buddhism in the United States, 1994
-- Directory of Buddhist Temples and Organisations in United States, 02/1999Thích Nguyeân Taïng,
Chuøa Quaûng Ñöùc
Melbourne, Australia
thaùng 04-1999
[ Trôû Veà ]