Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [ Trang Chuû ]
Phaät Giaùo taïi Nhaät Baûn
Thích Nguyeân Taïng
Nhaät Baûn (Japan) moät quoác gia naèm phía ñoâng chaâu AÙ. Dieän tích 377.688 km2. Daân soá 123.460.000 ngöôøi. Maät ñoä daân cö: 331,7 ngöôøi/km2. Daân soá döôùi 15 tuoåi: 18,5%. Tuoåi thoï trung bình: 78,5 tuoåi. Trình ñoä vaên hoùa caáp ba: 30,1%. Theå cheá chính trò: Quaân chuû ñaïi nghò (Constitutional Monarchy). Nguyeân thuû quoác gia: Vua Akihito. Ngoân ngöõ chính: tieáng Nhaät. Ñôn vò tieàn teä: ñoàng yen. Thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi: 15.260 ñoâ la.
Phaät giaùo (PG) vaø Thaàn Ñaïo (Shinto) laø hai toân giaùo chính ôû Nhaät. Nhöõng toân giaùo nhoû khaùc laø Ky Toâ giaùo, Tin Laønh giaùo vaø Chính Thoáng giaùo.
Phaät giaùo Nhaät, thôøi kyø hình thaønh (538-794)
Theo bieân nieân söû cuûa Nhaät Baûn, PG chính thöùc ñöôïc truyeàn ñeán Nhaät töø Trieàu Tieân (Korea) vaøo naêm 552 Taây lòch (coù choã ghi nhaän laø naêm 538). Luùc baáy giôø vua nöôùc Baùch Teá (Trieàu Tieân) ñaõ gôûi moät phaùi ñoaøn truyeàn giaùo ñeán Nhaät. Phaùi ñoaøn naøy ñaõ ñöôïc nhaø vua Nhaät Baûn tieáp ñoùn moät caùch noàng haäu vaø phaùi ñoaøn ñaõ daâng leân cho ñöùc vua moät töôïng Phaät baèng vaøng, moät vaøi quyeån Kinh, côø loäng, chuoâng, moõAÅ
Tuy nhieân, PG chæ thöïc söï caém reã vaø lan toûa taïi Nhaät laø trong thôøi kyø nhieáp chaùnh cuûa Hoaøng Thaùi Haäu Suiko. Ngöôøi keá vò cuûa baø, Thaùnh Ñöùc Thaùi Töû (Shotoku, 574-622) ñöôïc xem laø sô toå (First Real Founder) cuûa PGNB . Thaùnh Ñöùc Thaùi Töû vaâng lôøi maãu haäu Suiko ñaõ caát coâng nghieân cöùu vaø tuyeân giaûng ba boä Kinh Ñaïi Thöøa cho daân chuùng Nhaät, veà sau nhöõng baøi giaûng naøy ñöôïc vieát thaønh moät boä luaän raát giaù trò. Sau khi leân ngoâi Thaùi töû Shotoku ñaõ ban haønh ngay moät chieáu chæ raèng : ''Toaøn daân Nhaät Baûn phaûi kính ngöôõng vaø thoï trì Phaät Phaùp''. OÂng ñaõ cho xaây chuøa chieàn treân khaép ñaát nöôùc. Moät trong nhöõng ngoâi chuøa noåi tieáng thôøi aáy, nay vaãn coøn laø Chuøa Phaùp Long (Horyji). Chuøa naøy do chính Thaùi töû Shotoku ñöùng ra xaây döïng vaøo naêm 607 vaø ñöôïc xem laø ngoâi chuøa goã coù tuoåi thoï laâu nhaát treân theá giôùi.
Phaät giaùo Nhaät, thôøi kyø phaùt trieån (Heian - Bình An, 794-1184)
Trong trieàu ñaïi Naïi Löông (Nara, 710-794) qua söï uûng hoä Phaät Phaùp cuûa Hoaøng ñeá Thaùnh Voõ (Shomu, 701-756, vò vua thöù boán möôi laêm cuûa Nhaät) PG ñaõ trôû thaønh quoác giaùo (State religion) cuûa xöù sôû naøy. Naêm 741, vua Thaùnh Voõ ñaõ ban haønh moät quoác leänh raèng moãi laøng vaø moãi tænh phaûi xaây döïng moät ngoâi chuøa vaø daân chuùng phaûi thaønh taâm thoï trì Phaät Phaùp. Ñeå laøm göông cho moïi ngöôøi, chính vua Thaùnh Voõ ñaõ ñích thaân xaây chuøa Ñoâng Ñaïi (Todai) taïi kinh ñoâ vaøo cuoái naêm 741, ñaây laø ngoâi toå ñình cuûa toâng phaùi Hoa Nghieâm vôùi pho töôïng Phaät Tyø Loâ Xaù Na (Vairocana) khoång loà ñöôïc toân thôø beân trong chaùnh ñieän. Cuõng trong thôøi kyø Nara naøy, coù saùu toâng phaùi PG ñöôïc truyeàn ñeán Nhaät töø Trung Hoa vaø phong traøo nghieân cöùu vaø tu Phaät taïi Nhaät ñaõ baét ñaàu.
Baûy toâng phaùi PG ñeán töø Trung Hoa trong thôøi ñaïi Naïi Löông (Nara, 710-794) :
1. Luaät Toâng (Ritsu): laø moät trong möôøi ba Toâng Phaùi PG chính cuûa Trung Hoa. Toâng naøy theo khuynh höôùng baûo thuû gioáng nhö truyeàn thoáng ôû caùc nöôùc ôû Nam AÙ, ñöôïc ngaøi Ñaïo Tuyeân (Tao-hsuan, 596-667) döïa vaøo boä Ñaïi Thöøa Luaät (Mahayana Vinaya) maø thaønh laäp vaøo thôøi ñaïi nhaø Ñöôøng. Chuû tröông cuûa toâng laø nghieâm trì giôùi luaät ñeå tieán ñeán Phaät quaû. Toâng naøy ñöôïc ngaøi Giaùm Chaân (Ganjin) giôùi thieäu ñeán Nhaät vaøo naêm 754.
2. Caâu Xaù Toâng (Kusha):Cuõng laø moät toâng phaùi baûo thuû, laáy Luaän A Tyø Ñaït Ma (Abhidharma) laøm choã nöông töïa chính. Ñoù laø moät boä luaän noåi tieáng cuûa ngaøi Theá Thaân (Vasubandu).
3. Thaønh Thaät Toâng (Jojitsu): Toâng naøy döïa vaøo giaùo lyù taùnh khoâng (non-substantiality) cuûa Luaän Thaønh Thaät (Satyasiddhi) maø thaønh laäp.
4. Tam Luaän Toâng (Sanron): phaùt xuaát töø phaùi Trung Quaùn ôû AÁn Ñoä, moät tröôøng phaùi phaùt trieån cuûa Ñaïi sö Long Thoï (Nararjuna). Giaùo lyù toâng naøy cuõng nhaán maïnh ñeán töï taùnh khoâng cuûa vaïn phaùp. Nhö teân goïi cuûa toâng naøy, Tam Luaän, töùc laø döïa vaøo ba boä luaän chính, Trung Quaùn Luaän (Madhyamika), Dvadasamuka Sastra cuûa Ngaøi Long Thoï, vaø Sala cuûa Ngaøi Aryadeva.
5. Phaùp Töôùng Toâng (Hosso): baét nguoàn töø tröôøng phaùi Yoga cuûa AÁn Ñoä, moät toâng phaùi PG phaùt trieån coù maët töø naêm 167 TL taïi AÁn.
6. Töôùng Toâng (Hosso): baét nguoàn töø tröôøng phaùi Yoga cuûa AÁn Ñoä, moät toâng phaùi PG phaùt trieån coù maët töø naêm 167 TL taïi AÁn.
7. Hoa Nghieâm Toâng (Kegon):döïa vaøo Kinh Hoa Nghieâm (Avatamsaka) ñeå laäp toâng. Chuû tröông cuûa phaùi toân thôø vaø thöïc haønh phaùp haïnh cuûa ñöùc Phaät Tyø Loâ Xaù Na.
Taát caû baûy toâng phaùi treân ñeàu coù nhieàu haønh giaû, hoïc giaû theo ñuoåi hoïc hoûi vaø haønh trì, nhöng taàm aûnh höôûng cuûa noù chæ giôùi haïn trong giôùi xuaát gia maø khoâng môû roäng ra beân ngoaøi.
Phaät giaùo Nhaät, thôøi kyø Kieám Thöông (Kamakura, 1185-1333)
Ñaây laø thôøi kyø khuûng hoaûng, vì caû nöôùc bò ñe doïa traàm troïng bôûi taøn phaù khoác lieät töø söï phaân hoùa noäi boä vaø baïo löïc döôùi nhöõng toå chöùc quaân söï ñöôïc thaønh laäp naêm 1185 cuûa boä toäc Minamoto, ngoaïi oâ Kyoto. Baàu khoâng khí môùi naøy ñaõ laøm cho vieäc tu taäp vaø nghieân cöùu Phaät Ñaø bò khöïng laïi moät luùc laâu. Tuy nhieân, cuoái cuøng moïi vieäc cuõng ñaâu vaøo ñaáy vaø PG vaãn tieáp tuïc coâng vieäc cuûa mình.
Neáu trong trieàu ñaïi Bình An (Heian, 794-1185) hai toâng phaùi khaùc ñöôïc vaøo Nhaät Baûn laø Thieân Thai Toâng (Tendai) vaø Chaân Ngoân Toâng (Shingon). Hai toâng phaùi naøy coù moät heä thoáng giaùo lyù saâu nhieäm vaø ñoäc ñaùo, laäp töùc chinh phuïc vaø ñöôïc uûng hoä moät caùch nhieät thaønh cuûa quaàn chuùng Nhaät, nhaát laø taàng lôùp quyù toäc, thì ñaàu trieàu ñaïi Kieám Thöông (Kamukura, 1185-1333), hai phaùi khaùc, Nhaät Lieân Toâng (Nichiren) vaø Tònh Ñoä Toâng (Jodo) cuõng laàn löôït xuaát hieän vaø ñöôïc truyeàn baù roäng raõi treân toaøn nöôùc Nhaät.
Nhö vaäy, cho ñeán theá kyû möôøi ba, taát caû nhöõng toâng phaùi (sect/shuø/tsung) chính ñeàu coù maët taïi Nhaät, bao goàm Thieàn Toâng, Tònh Ñoä Toâng, Thieân Thai Toâng, Chaân Ngoân Toâng, Nhaät Lieân Toâng, v.v.
1- Thieàn Toâng (Zen Sect): laø moät toâng phaùi ñaëc bieät cuûa PG Nhaät. Thieàn baét nguoàn töø thôøi Phaät Thích Ca, roài ñöôïc Toå Boà Ñeà Ñaït Ma (Bodhidharma), con cuûa vua Chí Cöông, thuoäc doøng Saùt Ñeá Lôïi, nöôùc Quoác Höông, Nam Thieân Truùc, vuøng Cao nguyeân Dekkan, mieàn Nam AÁn Ñoä. Ngaøi laø Toå sö thieàn toâng ñôøi thöù 28 cuûa AÁn Ñoä. Naêm 480 vaâng lôøi Thaày, Ngaøi ñeán Trung Hoa ñeå truyeàn baù phaùp moân thieàn. ÔÛ Trung Hoa luùc ñaàu Thieàn bò aûnh höôûng maïnh meõ cuûa ñaïo Laõo vaø Khoång. Thieàn chæ ñoäc laäp vaø noåi tieáng töø theá kyû thöù baûy vaø ñaõ trôû thaønh moät toâng phaùi chính cho tôùi ngaøy nay taïi Trung Hoa.
Thieàn ñöôïc giôùi thieäu ñeán Nhaät vaøo khoaûng theá kyû thöù 9 töø Trung Hoa qua hai Thieàn phaùi Laâm teá vaø Taøo Ñoäng, caû hai phaùi naøy ñeàu aûnh höôûng saâu saéc tö töôûng cöûa Luïc Toå Hueä Naêng ôû theá kyû thöù 8. Hieän nay ôû Nhaät coù ba Thieàn phaùi nhö sau :
* Thieàn Laâm Teá (Rinzai Sect): do coâng khai saùng cuûa thieàn sö ngöôøi Nhaät Vinh Taây (Eisai, 1141-1215). Ngaøi xuaát gia töø naêm möôøi ba tuoåi ôû chuøa An Döôõng (Annyo) ôû Kibitsu. Ngaøi ñaõ tìm ñöôøng ñeán Trung Hoa ñeå hoïc ñaïo trong hai laàn, vaøo nhöõng naêm 1168 vaø 1187. Laàn sau cuøng Ngaøi veà ñeán Nhaät vaøo naêm 1991 vaø thaønh laäp chuøa Shofuku ôû Hakata. Ngoâi chuøa naøy ñöôïc xem laø thieàn vieän ñaàu tieân treân ñaát nöôùc naøy. Naêm 1215, trieàu ñình Nhaät xaây döïng Chuøa Kieán Nhaân (Kennin-ji) taïi Kyoto, Ngaøi ñöôïc thænh veà laøm chöùng minh ñaïo sö cho ngoâi giaø lam naøy. Ngaøi cuõng ñöôïc xem laø ngöôøi coù coâng trong vaên hoùa uoáng traø cuûa Nhaät, Ngaøi ñaõ mang gioáng traø töø Trung Hoa veà troàng ôû Nhaät. Vò thieàn sö noåi tieáng cuûa Thieàn phaùi naøy veà sau laø ngaøi Baïch AÅn (Hakui Ekaku, 1685-1786) vôùi nhöõng taùc phaåm ñeå ñôøi. Ngaøy nay ôû Nhaät coù 14 chi phaùi thuoäc doøng Thieàn naøy, tuy khoâng hôïp nhaát veà toå chöùc, nhöng vaãn theo ñuoåi lyù töôûng ban ñaàu cuûa toå sö Vinh Taây.2- Tònh Ñoä Toâng (Jodo/Pureland Sect): ñaây laø moät toâng phaùi raát phoå bieán ôû caùc quoác gia Baéc phöông PG, coù nguoàn goác töø theá kyû thöù hai Taây lòch taïi AÁn Ñoä. Toâng naøy döïa vaøo giaùo lyù cuûa Kinh Voâ Löôïng Thoï (Sukhavativyuha) vaø Kinh A Di Ñaø ( Amitabha-sutra). Caû hai boä Kinh naøy ñeàu moâ taû veà moät coõi giôùi ôû phía Taây, nôi nhöõng haønh giaû tu taäp theo toâng naøy seõ taùi sinh sau khi boû baùo thaân ôû coõi Ta Baø nhö laø moät keát quaû töø nieàm tín taâm nôi Ñöùc Phaät Di Ñaø vaø tu taäp nhieàu thieän nghieäp. Vò Toâng chuû cuûa phaùi naøy laø Ñöùc Phaät A Di Ñaø hay Ñöùc Phaät coù aùnh saùng voâ löôïng (unlimited light Buddha). Tònh Ñoä Toâng ñöôïc truyeàn ñeán Nhaät Baûn vaøo khoaûng theá kyû thöù saùu vôùi söï thieát laäp cuûa Ngaøi Phaùp Nhieân (Honen, 1133-1212). Ngaøi Phaùp Nhieân ñaõ coâng khai hoùa phaùp moân Tònh ñoä vaøo naêm 1175 ôû Kyoto. Sau ñoù noù ñaõ phaùt trieån maïnh meõ vaø nhanh choùng thích nghi vôùi xaõ hoäi Nhaät, keát quaû laø coù naêm chi phaùi Tònh Ñoä xuaát hieän töø theá kyû thöù 10 ñeán theá kyû thöù 13, bao goàm Dung Thoâng Nieäm Phaät Toâng (Yuøzuø-nembutsu) do Ngaøi Löông Nhaãn (Ryonin, 1073-1132) thaønh laäp; Ngaøi Thaân Loan (Shinran, 1173-1263) vôùi Tònh Ñoä Chaân Toâng (Joødo Shin); Ngaøi Nhaát Bieán (Ippen, 1239-1289) vôùi Thôøi Toâng (Ji sect)... Ngaøy nay, ôû Nhaät chæ coøn hai trong naêm chi phaùi treân coøn thònh haønh. Nhöõng ngoâi chuøa chính cuûa toâng phaùi naøy laø chuøa Chion ôû Kyoto vaø Chuøa Zojo ôû Tokyo. Vaøo naêm 1993, caùc toâng phaùi Tònh Ñoä naøy ñaõ keát hôïp ñeå xaây döïng moät pho töôïng A Di Ñaø cao 120m. Ñaây laø moät trong coâng trình Phaät söï vó ñaïi cuûa Phaät giaùo taïi Nhaät ôû cuoái theá kyû hai möôi naøy.* Thieàn Taøo Ñoäng (Soto/Tsao-tung): laø moät trong naêm Thieàn phaùi chính cuûa Trung Hoa vaø laø moät trong möôøi ba Toâng phaùi chính cuûa PG Nhaät Baûn. Ñaây laø moät Thieàn phaùi kieåu maãu nhö ñeå so saùnh vôùi Thieàn Laâm Teá, cuoái cuøng noù döôøng nhö phoå bieán hôn nhöõng Thieàn phaùi khaùc ôû Nhaät. Neáu Laâm teá thích öùng vôùi giôùi thöôïng löu trí thöùc, thì Taøo Ñoäng laïi gaàn guõi vôùi taàng lôùp bình daân. Thieàn Taøo Ñoäng ñöôïc Thieàn sö Ñaïo Nguyeân (Dogen, 1200-1253) khai saùng. Ñaïo Nguyeân voán laø ñeä töû cuûa Ngaøi Vinh Taây, sau ñoù oâng sang Trung Hoa du hoïc vaø trôû veà Nhaät Baûn xaây döïng Thieàn phaùi naøy. Ngöôøi keá thöøa vaø laøm lôùn maïnh doøng thieàn naøy laø thieàn sö Suzuki Shosan (1579-1653). Hieän nay ngoâi giaø lam chính cuûa Thieàn phaùi naøy laø Chuøa Toång Trì (Soji-ji) ôû Yokohama do thieàn sö Haønh Cô (Gyogi, 666-749) taïo döïng naêm 1321.
* Thieàn Hoaøng Baù (Obaku sect): ñaây laø Thieàn phaùi thöù ba cuûa ngöôøi Nhaät, coù taàm aûnh höôûng ít hôn hai Thieàn phaùi treân, do thieàn sö ngöôøi Trung Hoa AÅn Nguyeân (Yin-Yuan, 1592-1673) khai saùng. Sau nhieàu naêm tu hoïc taïi queâ nhaø, oâng ñeán Nhaät Baûn ñeå hoaèng Phaùp vaøo naêm 1654 vaø tieán haønh thaønh laäp Thieàn phaùi naøy taïi chuøa Vaïn Phöôùc (Mampuku-ji) ôû tænh Yamato. OÂng ñaõ ñöôïc vua Nhaät ban cho danh hieäu laø Quoác sö (Daiko-Fusho-Kokushi), oâng ñaõ ñeå laïi nhieàu taùc phaåm coù giaù trò. Hieän taïi coù hôn 600 ngoâi chuøa laø chi nhaùnh cuûa Thieàn phaùi naøy.
Nhìn chung caû ba Thieàn phaùi treân ñaõ phaùt trieån maïnh ôû Nhaät vaø coù taàm aûnh höôûng saâu roäng trong ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân Nhaät. Caû ba ñeàu coù nhieàu tröôøng ñaïi hoïc, nhaø xuaát baûn kinh saùch rieâng, cô quan töø thieän... Khoâng nhöõng theá Thieàn ñaõ aên saâu vaøo tieàm thöùc cuûa ngöôøi Nhaät, thieàn ñaõ ñi vaøo hoa, vaøo traø, vaøo neáp soáng, neáp nghó cuûa ngöôøi daân vaø cuoái cuøng noù naâng leân thaønh Ñaïo, traø ñaïo, hoa ñaïo... Baûn chaát khieâm haï maøuï saéc beùn, töø aùi maø quaät cöôøng cuûa ngöôøi Nhaät ñöôïc caû theá giôùi ngöôõng moä ñeàu laø keát quaû töø söï thöïc nghieäm Thieàn ñònh caû.
3- Thieân Thai Toâng (Tendai-shuø): coøn ñöôïc goïi laø Phaùp Hoa Toâng, ñöôïc Ngaøi Trí Khaûi (Chih-i, 538-597, thöôøng ñöôïc goïi laø Thieân Thai Ñaïi Sö) döïa vaøo giaùo lyù Phaùp Hoa Kinh maø laäp toâng taïi nuùi Thieân Thai. Trí Khaûi Ñaïi sö laø taùc giaû cuûa treân ba möôi luaän baûn noåi tieáng nhö Phaùp Hoa Huyeàn Nghóa (Fa-hua hsuan-tsan), Phaùp Hoa Vaên Cuù (Fa-hua Wen Chu), Ma Ha Chæ Quaùn (Mo-ho-chih-kuan)... Toâng naøy ñöôïc Ngaøi Toái Tröøng (Saicho, 767-822), truyeàn ñeán Nhaät naêm 805. Ngaøi Toái Tröøng sinh naêm 767 taïi Omi (Nhaät Baûn), xuaát gia naêm 12 tuoåi. Naêm 804, Ngaøi ñöôïc trieàu ñình Nhaät gôûi sang Trung Hoa ñeå hoïc Phaät. Ngaøi ñaõ taän duïng cô hoäi naøy ñeå hoïc giaùo nghóa Thieân Thai döôùi söï daãn daét cuûa Doøsui, hoïc thieàn vôùi Hsiao-jan... moät naêm sau Ngaøi hoài höông vaø tieán haønh laäp toâng naøy. Ngaøi vieân tòch naêm 822 ôû tuoåi 56, ñeå laïi phía sau mình moät coâng trình nghieân cöùu ñoà soä vôùi moät traêm saùu möôi taùc phaåm caùc loaïi.
4- Nhaät Lieân Toâng (Nichiren-shuø): coøn ñöôïc goïi laø Phaùp Hoa Toâng (Hokke-Sect); hay Nhaät Lieân Phaùp Hoa Toâng (Nichiren Hokke) ñöôïc Ngaøi Nhaät Lieân (Nichiren, 1222-1282) thaønh laäp. Toâng naøy laáy tö töôûng Kinh Phaùp Hoa laøm choã nöông töïa chính. Ngaøi Nhaät Lieân sinh naêm 1221, con cuûa moät gia ñình lao ñoäng ôû Kaminato. Ngaøi xuaát gia vaøo thuôû thieáu thôøi. Luùc ñaàu hoïc theo Chaân Ngoân Toâng, roài Thieân Thai Toâng. Cuoái cuøng Ngaøi keát luaän raèng chæ Kinh Phaùp Hoa (Saddharmapundarika-Sutra/The Lotus of the Good Law) môùi laø cöùu caùnh vaø ñöa ñaát nöôùc Nhaät baûn ra khoûi caûnh khoán cuøng. Haønh giaû theo toâng naøy thöôøng thoï trì Kinh Phaùp Hoa vaø nieäm danh hieäu Nam Moâ Dieäu Phaùp Lieân Hoa Kinh. Toâng naøy coù boán ngoâi chuøa chính laø chuøa Baûn Moân (Hommon-ji) xaây döïng ôû Tokyo naêm 1291; chuøa Dieäu Hieån (Myoøken-ji) xaây döïng naêm 1326 vaø chuøa Baûn Quoác (Honkoku-ji) xaây döïng naêm 1263 ôû Kamakura, ñeán naêm 1345 thì ñöôïc dôøi veà Kyoto vaø chuøa Phaùp Hoa Kinh (Hokekyoø-ji) xaây döïng naêm 1260 ôû Nakayama. Sau theá chieán thöù nhaát, Toâng naøy ñaõ phaùt trieån theâm nhieàu toå chöùc nhö Soka Gakkai, Rissho Koseikai, Reiyukai... ñeàu moät loøng xieån döông giaùo nghóa cuûa Phaùp Hoa Kinh. Rieâng toå chöùc PG Rissho Koseikai ñöôïc ñaïo höõu Nikkyo Niwano thaønh laäp vaøo thaùng 3 naêm 1938, ñeán nay vaãn ñöôïc xem laø moät trong nhöõng toå chöùc PG raát maïnh taïi Nhaät vôùi hôn 6 trieäu hoäi vieân treân khaép theá giôùi. Naêm 1997, Hoäi naøy coù môû moät trang nhaø ñeå phoå bieán giaùo lyù raát phong phuù, ñòa chæ vaøo xem laø: http://www.mediagalxy.co.jp/kosei/index1.html.
5- Chaân Ngoân Toâng (Shingon Sect): coøn goïi laø Maät Toâng (Esoteric Sect) laø moät trong nhöõng TPPG chính ôû Nhaät, ñöôïc Hoaèng Phaùp Ñaïi Sö (Kobo Daishi, 774-835) thaønh laäp ôû Nhaät vaøo naêm 806. Ngaøi voán coù teân laø Khoâng Haûi, sinh naêm 774, naêm 15 tuoåi ñeán Nara ñeå hoïc chöõ Haùn, lòch söû, vaên hoïc vaø Kinh ñieån PG. Sau khi so saùnh Phaät, Laõo vaø Khoång, oâng choïn Phaät ñeå theo. OÂng xuaát gia naêm 20 tuoåi vôùi Ñaïi sö Goønso. Naêm 22 tuoåi oâng thoï cuï tuùc giôùi ôû chuøa Ñoâng Ñaïi. Naêm 31 tuoåi (804) oâng ñöôïc Thaày gôûi ñi Trung Hoa ñeå hoïc vôùi sö Hui-Kuo (746-805). Naêm 806 Ngaøi trôû veà Nhaät vaø tu ôû nuùi Mahinoo, trong thôøi gian naøy coù raát nhieàu ngöôøi tôùi ñeå caàu hoïc, trong ñoù coù caû Ngaøi Toái Tröøng. Naêm 816 Ngaøi khôûi coâng xaây döïng chuøa Kim Cöông (Kongoø-ji) taïi nuùi Koya thuoäc tænh lî Wakayama ñeå hoaèng döông phaùp tu naøy. Vò toâng chuû cuûa giaùo phaùi naøy laø Ñöùc Ñaïi Nhaät Nhö Lai (Mahavairocana/Dainichi-nyorai), haønh giaû cuûa giaùo phaùi tu theo lôøi daïy trong boä Ñaïi Nhaät Kinh Sôù (Dainichi-Kyoø-sho). Hieän nay Chaân Ngoân Toâng vaãn phaùt trieån ñeàu ñaën vaø coù saùu chi phaùi nhoû khaùc nhau toàn taïi ôû Nhaät.
Phaät Giaùo Nhaät Baûn ngaøy nay
Theo thoáng keâ gaàn ñaây cho thaáy coù khoaûng 70% daân soá laø tín ñoà Phaät giaùo. PGNB ñöôïc chia thaønh möôøi ba toâng phaùi chính, coù 80.000 ngoâi chuøa, 200.000 taêng só. Coù treân 20 ñaïi hoïc, trung hoïc vaø vieän nghieân cöùu PG ôû khaép ñaát nöôùc Nhaät. PG tu hoïc vaãn ñöôïc duy trì maïnh meõ nhöng coù yù kieán pheâ bình raèng ngaøy nay PG chæ coøn aûnh höôûng treân maët tri thöùc hôn laø ñi saâu vaøo maët thöïc haønh nhö thuôû naøo. Trieát thuyeát cuûa PG ñaõ trôû neân khoù hieåu ñoái vôùi ñaïi ña soá quaàn chuùng vaø chæ coù soá ít quan taâm ñeán ñôøi soáng toân giaùo. Taêng só tuïng nieäm nhieàu hôn taêng só thuyeát giaûng. PG lyù töôûng vaø ñôøi soáng taâm linh döôøng nhö ñang treân ñaø laõng queân, cho duø kinh saùch PG vaãn aán haønh ñeàu ñaën vaø nhieàu hôn tröôùc.
Töông lai cuûa PG Nhaät thaät khoù maø tieân lieäu ñöôïc. Ngaønh khoa hoïc nghieân cöùu PG ñaõ coù daáu hieäu phaùt trieån trong nhöõng naêm gaàn ñaây, nhöng noù vaãn coøn nhöõng khoaûng caùch nhaát ñònh vôùi taàm hieåu bieát cuûa quaàn chuùng Phaät töû. Phaàn lôùn nhöõng nhaø nghieân cöùu chæ chuù troïng vaøo chieàu saâu cuûa trieát thuyeát vaø ngoân töø chuyeân moân hôn laø nhöõng yù nghóa thaät söï cuûa noù ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa con ngöôøi.
Tuy nhieân, coù daáu hieäu laïc quan vaø hy voïng cho söï phuïc höng vaø phaùt trieån PG taïi Nhaät vì coù nhieàu toå chöùc PG thaønh laäp, ñaëc bieät laø giôùi cö só taïi gia, ñaõ môû roäng nhieàu chöông trình höôùng daãn quaàn chuùng tu hoïc Phaät. Nhieàu toå chöùc toân giaùo xuaát hieän sau Theá chieán thöù II (1945) ñeàu mang theo söï aûnh höôûng saâu ñaäm cuûa PG. Nhöõng hoaït ñoäng truyeàn giaùo beân ngoaøi Nhaät Baûn cuõng gia taêng ñaùng keå, nhieàu phaùi ñoaøn hoaèng phaùp lieân tuïc ñöôïc gôûi ñi haûi ngoaïi, ñaëc bieät laø baéc Myõ vaø chaâu AÂu. Nhieàu saùch baùo ñöôïc aán haønh trong nhieàu loaïi ngoân ngöõ khaùc nhau cuûa phöông Taây, caùc hoïc giaû Nhaät Baûn ñaõ hôïp taùc vôùi caùc nhaø nghieân cöùu nöôùc ngoaøi ñeå bieân soaïn boä Baùch Khoa Töø Ñieån PG (Buddhist Encyclopedias, aán haønh vaøo naêm 1980). Toaøn boä Kinh saùch cuûa PG Taây Taïng ñaõ ñöôïc chuyeån ngöõ vaø ñöôïc xuaát baûn bôûi moät Vieän Nghieân Cöùu taïi Nhaät vaø moät boä söu taäp taát caû nhöõng baøi nghieân cöùu giaùo lyù Phaät Ñaø ñöôïc in töø nhieàu quoác gia khaùc nhau, ñaõ ñöôïc chuyeån ngöõ vaø in taïi Nhaät. PG Nhaät cuõng hoã trôï cho nhieàu hoïc giaû vaø nghieân cöùu sinh töø baéc vaø nam Myõ, chaâu AÂu vaø chaâu AÙ, ñaëc bieät caùc nöôùc AÁn Ñoä, Trung Hoa, Tích Lan, Vieät Nam... ñeán Nhaät ñeå hoïc Phaät. Raát nhieàu toå chöùc töø thieän PG ñöôïc thaønh laäp ñeå giuùp ngöôøi tò naïn vaø caùc quoác gia ñang phaùt trieån ôû AÙ chaâu vaø Phi chaâu. Nhìn chung PG Nhaät ñang chuyeån mình ñeå hoøa nhaäp vôùi traøo löu môùi ñeå ñem laïi aùnh saùng vaø bình yeân cho moïi ngöôøi./.
Thích Nguyeân TaïngToång hôïp töø caùc taøi lieäu :
Chuøa Quaûng Ñöùc
Melbourne, AustraliaMasaharu Anesaki (1930) History of Japanese Religion, Kyoto.Chaân thaønh caûm ôn ñaïo höõu Kazumasa Osaka (Toång Bieân Taäp Taïp chí Dharma World, Japan) vaø coâ Lydia Quaûng Nhö (Khoa Luaät, Ñaïi Hoïc Monash, Australia) ñaõ cung caáp cho chuùng toâi nhieàu taøi lieäu quyù baùu cho baøi vieát naøy.
Charles Eliot (1959) Japanese Buddhism, Tokyo.
Yoshiro Tamura (1990) Tokugawa Period Buddhism and the Path to Modernization, Dharma World, Sep/Oct 1990.
Keiichi Yanagaw (1992), Religion in Japan Today, Foreign Press Center, Tokyo.
Kodansha (1990) Kodansha Encyclopedia of Japan, Kyoto.
Kazumasa Osaka (1990-1999), Dharma World magazine, Tokyo.
[ Trôû Veà ]