Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Vai troø, nhieäm vuï cuûa vò truï trì trong theá kyû 21 Thích Thieän Baûo
quang-khanh@hcm.vnn.vn
Caùc vò coå ñöùc thöôøng noùi :"Truï phaùp vöông gia, Trì nhö Lai taïng" ( an truï vaø xaây döïng ngoâi nhaø Phaät Phaùp, giöû gìn phaùt huy Chaùnh phaùp cuûa Nhö Lai ) . Chuùng ta nhaän thaáy ngöôøi ñaûm nhieäm vuï laøm truï trì cuûa moät ngoâi Chuøa raát quan troïng, noù quyeát ñònh vaän meänh, toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa cô sôû Phaät giaùo taïi ñòa phöông. Töø xöa tôùi nay vieäc Phaät giaùo höng suy khoâng phaûi laø toå chöùc Giaùo hoäi maïnh hay yeáu maø chính laø cô sôû töï vieän coù tu hay khoâng tu . Khi naøo cô sôû, höôùng daãn ngöôøi Phaät töû taïi gia hoaëc xuaát gia tu taäp, thì Phaät giaùo nôi ñoù höng thònh, traùi laïi tuy cô sôû töï vieän coù phaùt trieån veà cô sôû vaät chaát chuøa to Phaät lôùn, sinh hoaït hình thöùc beân ngoaøi nhöng khoâng ngöôøi chuyeân tu thì Phaät phaùp seõ suy vi. Chuùng ta coù theå khaún ñònh töø xöa tôùi nay : Moïi söï tranh chaáp chaùnh kieán, quan ñieåm, phaûi quaáy trong ñaïo trong nhieàu thôøi kyø cuaû Phaät giaùo, ñeã ñi ñeán phaân hoùa laø do thieáu tu maø ra.Ñieàu naày khoâng phaûi chæ coù Taêng giaø maø ngöôøi Phaät töû taïi gia neáu thieáu tu thì coù toå chöùc quaây quaàn beân nhau döôùi hình thöùc ñoaøn theå,ban naày ban kia roài cuõng ñoå vôû vì baát hoaø do thieáu tu. Cho neân trong kinh Hoa -Nghieâm Ñöùc Phaät daïy: "Con ngöôøi laø hôn caû vì coù theå taïo neân nhöõng ñieàu toát ñeïp" (nhaân thò toái thaéng, naêng sanh chö thieän phaùp coá). Ñöùc Phaät noùi nhö vaäy chuùng ta coù theå hieåu ngöôïc laïi con ngöôøi laø yeáu toá quan troïng laøm toát, nhöng cuõng chính con ngöôøi taïo nhöõng vieäc xaáu.
Coù theå noùi vai troø cuûa ngöôøi laøm truï trì ôû ñaây trôû neân chính yeáu trong söï nghieäp taïo nieàm tin Phaät Phaùp, ñeã moïi ngöôøi coù caùi nhìn toát ñeïp veà ñaïo Phaät.Traùi laïi cuõng chính vò truï trì seõ laø keû "Phaù kieán" moät toäi trong nhöõng toäi laøm maát tín taâm ngöôøi Phaät töû taïi gia. Nhìn vaøo Phaät giaùo khoâng phaûi laø khoâng coù. Nhö vaäy thì ngöôøi truï trì phaûi laøm gì tröôùc nhöõng nhu caàu böùc thieát cuûa xaõ hoäi ta hieän nay?
Ñaây coù theå laø caâu hoûi ñöôïc ñaët ra nhöng cuõng laø caâu hoûi nan giaûi khoâng phaûi ngaøy nay maø töø laâu roài khi giaùo ñoaøn ñöôïc hình thaønh, nhaát laø trong giai ñoaïn Phaät giaùo coù toå chöùuøc Giaùo hoäi?. Taát caû nhöõng ngöôøi xuaát gia vaø taïi gia nghó ñeán söï höng suy cuûa Ñaïo Phaät trong söï nghieäp truyeàn baù chaùnh phaùp cuûa Nhö Lai ñeàu mong muoán Phaùp giaùo höng thònh,nhöng laøm sao ñeã goùp phaàn taïo söï höng thònh ñoù,laø baøi toaùn coøn laø moät aån soá, neáu khoâng coù baøn tay cuûa con ngöôøi,maø quan troïng vaãn laø vò laõnh ñaïo tinh thaàn ôû cô sôû. ÔÛ ñaây chuùng toâi ngöôøi vieát baøi naày khoâng coù tham voïng trình baøy moät phöông phaùp coù theå giuùp vò truï trì laøm cho Phaät Phaùp höng thònh maø chuùng toâi muoán trình baøy moät vaøi suy nghó cho vaán ñeà naày ngoõ haàu coù theå goùp phaàn giuùp caùc vò truï trì suy nghó theâm veà giai ñoïan Phaät giaùo ôû theá kyû 21.
I. Ngöôøi Truï Trì vôùi coâng taùc hoaèng Phaùp
Ngöôøi laøm truï trì ngaøy nay ngoaøi coâng vieäc phuïc vuï tín ngöôõng phaûi coù moät ñôøi soáng taâm linh, ñeå ñöa chaùnh phaùp cuûa Ñöùc Phaät ñi vaøo ñôøi soáng. Baèng phöông thöùc truyeàn baù tö töôûng cuûa Ñöùc Phaät qua kieán thöùc Phaät hoïc maø mình ñaõ thöïc nghieäm, khoâng phaûi ngoân ngöõ cuûa vaên töï (ñaây laø " töû ngöõ" = ngoân ngöõ cheát ) maø baèng thöïc nghieäm töï thaân ( goïi laø " hoaït ngöõ "= ngoân ngöõ soáng ). Ñaây môùi chính laø ñöa ñaïo Phaät ñi vaøo cuoäc ñôøi , nhaèm chuyeån hoaù cuoäc ñôøi . Coù ñöôïc nhö vaäy Ñaïo Phaät môùi thöïc söï coù lôïi ích, neáu khoâng theå hieän ñöôïc ñieàu naày thì giaùo lyù Phaät giaùo coù hay coù ñeïp cuõng chæ laø caùi xaùc khoâ khoâng hôn khoâng keùm vì ñeä töû cuûa Ngaøi khoâng laøm ñöôïc nhöõng gì Ngaøi daïy thì laøm sao daïy cho ai!. Moät caâu chuyeän nguï ngoân daân gian Vieät Nam keå: " coù moät anh chaøng baùn kem ñaùnh raêng daïo, anh quaûng caùo huyeân thuyeân; naøo kem giuùp raêng khoâng saâu, giöû ñöôïc raêng beàn traéng ñeïp , khi moïi ngöôøi ñeán mua anh nôû nuï cöôøi haøm raêng anh bò saâu aên heát nöûa...". Tuy caâu chuyeän coù veõ buoàn cöôøi cuûa ngöôøi quaûng caùo nhöng cuõng laøm cho chuùng ta caûm thaáy thaám thía khi ngöôøi hoïc Phaät noùi Phaùp raát hay, thoâng laøu kinh,luaän nhöng laïi khoå ñau, haän thuø .
Ñeå thöïc hieän nhieäm vuï trong coâng taùc hoaèng phaùp Toå Phaùp Dieãn ñöa ra moät soá nhaän ñònh maø ngöôøi laøm truï trì caàn phaûi coù khi quaûn lyù cô sôû:
a) Phaûi coù tinh thaàn thuû xaû (thuû thieän, xaû aùc): luoân luoân giöû gìn nhöõng ñieàu toát goùp phaàn xaây döïng ñaïo ñöùc cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi, naém giöû gieàng moái an nguy cuûa cô sôû,khoâng gì trôû ngaïi maø naûn loøng,khoâng gì thaønh töïu maø töï maõn.
b) Phaûi coù Nhaân: Coù ñaïo phong cuûa ngöôøi xuaát gia hoïc ñaïo, phaûi phaùt trieån giaùo duïc tín ñoà höôùng daãn moïi ngöôøi chaùnh tín, xaây döïng tinh thaàn neáp soáng ñaïo.
c) Phaûi coù Minh: Giöõ ñöôïc gieàng moái leã nghóa, ñaët söï an nguy cuûa ñaïo leân treân söï an nguy cuûa baûn thaân, bieát quyeát ñoaùn, xöû duïng caän söï (ngöôøi giuùp vieäc) ñeå lo cho ñaïo, phaùt trieån tinh thaàn hoaø hôïp taïo ñöôïc quyeán thuoäc caøng ngaøy caøng ñoâng ñeå laøm coâng taùc Phaät söï lôùn hôn.
d) Phaûi coù Duõng: Phaûi laø ngöôøi nhieät tình ñaày quaû caûm vôùi coâng taùc Phaät söï, khoâng neä khoù khaên, trôû ngaïi, coù yù chí kieân ñònh, laäp tröôøng döùt khoaùt. Boán yeáu toá treân coù ñuû thì chuøa chieàn höng thònh Phaät phaùp nhôø theá maø ñöôïc roäng môû moïi nôi, thieáu moät trong 4 yeáu treân thôøi nguy, thieáu heát thôøi ngöôøi laøm truï trì taát hoûng, cô sôû Phaät giaùo khoù maø phaùt trieån.II. Thöïc hieän phöông chaâm caûm hoùa loøng ngöôøi
1) Coù theå noùi tinh thaàn cuûa Ñaïo Phaät laø nhieáp hoaù (caûm hoaù vaø nhieáp phuïc) ñeå hoï chuyeån töø nhöõng ngöôøi khoâng thaân trôû thaønh thaân, ngöôøi choáng ñoái trôû thaønh quyeán thuoäc nhö ngaøy nay chuùng ta thöôøng noùi "ÑC NHAÂN TAÂM" vôùi 2 phöông phaùp:
a) Töï nhieáp: Töï thaân cuûa ngöôøi truyeàn ñaïo phaûi luoân luoân tu döôõng baûn thaân, hoaøn chænh nhaân caùch cuûa chính mình laøm moâ phaïm cho moïi ngöôøi xung quanh. Nhö kinh Phaùp cuù ñöùc Phaät ñaõ daïy:
Muoán cho moïi ngöôøi theo mình vieäc quan troïng tröôùc nhaát phaûi theå hieän "Tri haønh hôïp nhaát hay coøn goïi Haïnh giaûi töông öng" (lôøi noùi vaø vieäc laøm phaûi ñi ñoâi vôùi nhau) neáu khoâng thöïc hieän ñöôc ñieàu naày thì con ñöôøng giaùo hoaù moïi ngöôøi chæ laø aûo töôûng khoâng bao giôø thöïc hieän ñöôïc laâu daøi. Neáu coù khoân kheùo che giaáu ôû giai ñoaïn ñaàu nhöng roài thôøi gian söï thaät mình coá taïo ra beân ngoaøi, moïi ngöôøi cuõng nhaän chaân söï thaät ."Khoâng ai laøm cho chuùng ta thanh tònh
Khoâng ai laøm cho chuùng ta oâ ueá
Chính chuùng ta laøm cho chuùng ta thanh tònh
Chính chuùng ta laøm cho chuùng ta oâ ueá".b) Nhieáp tha: Nhieáp phuïc moïi ngöôøi baèng 6 caùch ñeã höôùng daãn hoï trôû thaønh nhöõng "quyeán thuoäc".
- Nhieáp thoï: Giöõ gìn ñieàu phuïc nhöõng ngöôøi môùi phaùt taâm.
- Taêng thöôïng nhieáp thoï: Tuøy theo moâi tröôøng sinh hoaït maø giaùo hoùa moïi ngöôøi caøng luùc nieàm tin caøng ñöôïc vöõng chaéc khoâng lay chuyeån.
- Nhieáp thuï nhieáp thoï : Chuùng ta laø ngöôøi laõnh ñaïo quaàn chuùng phaûi coù traùch nhieäm höôùng daãn moïi ngöôøi trong vieäc tu taäp ñuùng chaùnh phaùp khoâng ñeã hoï rôi vaøo ñöôøng ta.
- Ñoaûn thôøi nhieáp thoï: Ngöôøi coù caên taùnh lanh lôïi chuùng ta chæ höôùng daãn hoï trong thôøi gian ngaén hoï coù theå tieáp nhaän ñöôïc.
- Tröôøng thôøi nhieáp thoï: Nhöõng ngöôøi coù caên taùnh chaäm luït nghieäp naëeâng chöôùng nhieàu, ñoøi hoûi chuùng ta phaûi coù thôøi gian kieân trì laâu daøi,môùi coù theå caûm hoaù.
- Toái haäu nhieáp thoï: Coù muïc ñích lyù töôûng quyeát theo ñuoåi ñeán cuøng khoâng bò thôøi gian laøm naûn, loøng thoái chí treân böôùc ñöôøng hoaù ñoä moïi ngöôøi.Ñeå thöïc hieän con ñöôøng truyeàn baù Chaùnh Phaùp cuûa Phaät ñöôïc keát quûa vai troø cuûa ngöôøi giöû nhieäm vuï truï trì, ngoaøi taám loøng nhieät tình chöa ñuû maø phaûi theå hieän baèng haønh ñoäng cuï theå.
2) Thöïc hieän con ñöôøng caûm hoaù:
a) Ban cho, trao taëng ñeå caûm hoaù: Coù 3 phöông caùch: Taøi vaät, Phaät phaùp, tinh thaàn voâ uùy .
b) Duøng ngoân ngöû ñeå caûm hoùa: Ngöôøi laøm truï trì phaûi coù ngheä thuaät giao tieáp vôùi nhöõng ngoân ngöõ hoaø aùi chuùng ta coù theå noùi ñoù laø nhöõng "ngoân ngöû giao tieáp".
c) Duøng Thaân khaåu vaø yù ñeå caûm hoaù: Qua thaân giaùo, khaåu giaùo vaø yù giaùo töông dung töông hôïp laøm lôïi ích ñeå khieán cho moïi ngöôøi khôûi taâm thaân thieän nhaèm höoùng daãn hoï ñeán vôùi ñaïo.
d) Duøng söï thaân caän ñeå caûm hoùa: Chính trong sinh hoaït trong ñôøi soáng giaûn dò, chaân thaät chuùng ta coù theå caûm hoùa moïi ngöôøi deã daøng tuøy theo hoaøn caûnh soáng cuûa baûn thaân.IV. Keát luaän
Vôùi nhieäm vuï laø truï trì moät cô sôû haï taàng cuûa Giaùo hoäi, nôi giao tieáp tröïc tieáp vôùi quaàn chuùng Phaät Töû nhieàu thaønh phaàn ña daïng trong xaõ hoäi thì vieäc truyeàn ñaïo cuõng coù nhieàu phöông caùch khaùc nhau "Tuøy duyeân hoaù ñoä" khoâng nhaát thieát phaûi "cöùng nhaéc" theo moät khuoân maåu nhaát ñònh naøo vì Phaät Phaùp laø "baát ñònh phaùp". Nhöng noùi nhö theá khoâng coù nghóa laø baát chaáp moïi qui cuû ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi xuaát gia maø chuùng ta laøm vieäc gì phaûi coù caân nhaéc vaø phaûi ñem taâm chaân thaät ñeå ñeán vôùi moïi ngöôøi, neáu khoâng seõ trôû thaønh phi ñaïo ñöùc laøm toån thöông ñeán Ñaïo maø coøn laøm cho söï nghieäp cuûa chính mình ñoå vôõ.
Ñeå keát luaän baøi naày chuùng toâi xin trích daãn lôøi noùi cuûa Hoøa Thöôïng Hoaëc Am Theå trong Thieàn Laâm Baûo huaán (trang494) daïy: "Ñaïo ñöùc laø goác cuûa toøng laâm, neáu ngöôøi laøm truï trì maø khoâng coù ñaïo ñöùc thì ñem gì ñeå giaùo hoaù, ngöôøi laøm truï trì thieáu phaàn hoïc vaán thì coøn coù theå hoïc taäp theâm nhöng neáu ñaïo ñöùc khoâng coù thì chuøa chieàn (toøng laâm) seõ bò mai moät hoang pheá".
Thích Thieän Baûo
[ Trôû Veà ]