Nghe toâi traû lôøi nhö vaäy baïn beø thaát voïng keâu trôøi "Ñôøi soáng ba vaïn saùu ngaøn ngaøy coù laø maáy, sao ñang laøm aên thaønh coâng nhö vaäy maø laïi boû ngang, lo tu?". Maáy ngöôøi trong baøn tieäc baét ñaàu xoay qua ñeà taøi "Tu vaø Ñaïo Phaät". Ngöôøi thì baøn baây giôø coøn treû ñeå höôûng cho heát cuoäc ñôøi tröôùc, khi naøo giaø roài haõy tu. Ngöôøi thì lyù luaän soáng laø tranh ñaáu, tu laø bi quan yeám theá. Coù ngöôøi tieác reû cho maáy ngöôøi tu, ñöôïc soáng ôû Myõ coù nhieàu thòt caù khoâng aên cho khoaùi khaåu maø aên chay, kieáp sau sinh ra ôû AÁn Ñoä hay Phi chaâu khoâng coù thòt caù ñeå aên, seõ hoái tieác! Hoài tröôùc neáu nghe ngöôøi naøo noùi traùi yù, xuùc phaïm ñeán toân giaùo cuûa toâi laø toâi nhaøo voâ caõi laãy, huøng bieän, tranh luaän, phaûi traùi hôn thua, coù khi noåi noùng toâi noùi naëng laøm maát baïn beø vì nhöõng chuyeän khoâng ñaâu. Nay nhôø ñi chuøa vaø nghieàn ngaãm kinh saùch toâi khoâng phaûn öùng ngay, maø traàm tónh quan saùt ngöôøi ta thaûo thuaän. Toâi thaáy ngöôøi naøo cuõng giaønh phaàn ñuùng veà mình, ngöôøi naøo khoâng ñoàng yù vôùi mình thì cho ngöôøi ñoù doát, khoâng hieåu vaán ñeà... Thaáy maáy oâng baïn baøn veà trieát lyù cao sieâu cuûa Ñaïo Phaät toâi nghó ñeán chuyeän nhöõng ngöôøi muø xem voi. 

Khoâng rieâng gì nhöõng ngöôøi khoâng ñi chuøa neân khoâng hieåu ñaïo, maø ngay caû ngöôøi ñi chuøa thöôøng xuyeân cuõng hieåu ñaïo sai laàm. Phaàn ñoâng ngöôøi ñi chuøa laø ngöõng ngöôøi ñaøn baø lôùn tuoåi, nhieàu baø caàm nhang laïy töù phöông raát meàm deûo, thieän ngheä. Nhöng hoï ñi chuøa khoâng mong gì hôn laø ñeå "ñöôïc phöôùc kieáp naøy vaø kieáp sau". Kieáp naøy ñöôïc Trôøi Phaät phuø hoä cho coù ñöôïc ñôøi soáng an laønh, con caùi aên hoïc neân ngöôøi, gia ñình yeân vui haïnh phuùc. Kieáp sau ñöôïc sinh ra ôû coõi Trôøi, hay coù laøm ngöôøi thì ñöôïc sinh ra trong gia ñình khaù giaû hôn...

Raát nhieàu ngöôøi ñi chuøa, cuùng döôøng nhieàu chæ ñeå caàu xin Trôøi Phaät phuø hoä cho mình, cho gia ñình mình (ngaõ) coù ñôøi soáng toát ñeïp hôn (tham). Ñi chuøa vôùi taâm yù trao ñoåi tieàn baïc vôùi phöôùc ñöùc nhö vaäy thì chaúng khaùc naøo boû tieàn ra "hoái loä" Trôøi Phaät, boû tieàn ra "mua" phöôùc ñöùc. Ñi chuøa nhö vaäy, coù ñi suoát ñôøi cuõng khoâng giuùp ích gì cho mình vaø cho ngöôøi bao nhieâu. Coù ngöôøi noùi " Böõa nay toâi aên chay, neáu khoâng toâi caøo nhaø noù roài". Ca dao mình cuõng coù nhieàu caâu chaâm bieám maáy ngöôøi ñi chuøa maø taâm khoâng tu laø "Mieäng tuïng Nam moâ maø buïng chöùa moät boà dao gaêm". 

Caùc baø chò cuûa toâi raát thích ñi haønh höông, nhaát cöû maø löôõng tieän, vöøa du ngoaïn caûnh laï ñöôøng xa, vöøa ñöôïc thaêm vieáng, leã baùi nhieàu chuøa ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc. Coù luùc caùc chò khoâng thích ñi haønh höông nöõa, toâi hoûi taïi sao thì caùc chò cho bieát, khoâng thích ñi töø hoài nghe thaày Thanh Töø giaûng. Thaày noùi caùc baø ñi chuøa cuùng coù maáy traùi chuoái, maáy traùi cam maø caàu xin Phaät cho nhieàu thöù , xin cho mình, cho con mình roài cho chaùu mình nöõa. Phaät daïy tu thì khoâng tu maø chæ muoán caàu xin, neáu ai xin cuõng ñöôïc Phaät cho nhö yù thì treân ñôøi naøy ñaâu coù ai khoå, ai ngheøo? Caùc chò nghe thaày Thanh Töø noùi Phaät khoâng phaûi laø thaàn linh, coù buøa pheùp ban cho Phaät töû ñieàu naøy ñieàu noï, caùc chò chaùn quaù ôû nhaø luoân. 

Khoâng rieâng gì ngöôøi bình daân ít hoïc maø ñoâi khi ngay caû ngöôøi trí thöùc phuï traùch vieäc giaûng daïy Phaät phaùp cuõng coù ngöôøi khoâng hieåu ñaïo. Moät cö só kia coù baèng caáp cao neân raát ñöôïc quyù troïng, troïng duïng trong haøng laõnh ñaïo Phaät giaùo. OÂng ñöôïc môøi giaûng daïy ñaïo phaùp vaø höôùng daãn Phaät töû trong caùc lôùp tu hoïc. Moät böõa kia moät Phaät töû coù yù kieán, theo toâi baøi giaûng cuûa oâng khoâng ñuùng ôû ñieåm naøy , ñieåm noï. OÂng cö só coù veû khoù chòu vaø töø ñoù giöõ trong loøng "aùc caûm" laâu daøi vôùi Phaät töû naøy. 

Söï thaät laø vaäy, laø ít ngöôøi chòu khoù suy ngaãm ñeå thaáu hieåu ñöôïc raèng Phaät boû cung vaøng ñieän ngoïc, boû caû vôï con chæ vì thaáy "Ñôøi Laø Beå Khoå". Phaät vaøo röøng saâu, soáng khoå haïnh chæ ñeå tìm caùch Cöùu Khoå. Vaø haàu heát kinh saùch Phaät ñöôïc löu truyeàn laïi ngaøy nay laø ñeå daãn daét chuùng ta con ñöôøng Thoaùt Khoå. 

Ñaïo Phaät khoâng phaûi laø moät Toân Giaùo huyeàn bí, khoâng ñaët nieàm tin ôû Thöôïng Ñeá vaø Phaät khoâng töï cho mình laø con cuûa Ngoïc Hoaøng, laø Ñaáng Taïo Hoùa toaøn naêng taïo ra vaïn vaät, coù khaû naêng ban phöôùc hay giaùng hoïa cho ai. Luaät Nhaân Quaû khoâng phaûi do Ngaøi ñaët ra, vaø Nieát Baøn cuõng khoâng phaûi laø nôi do Ngaøi taïo neân, do Ngaøi kieåm soaùt cho pheùp ai ra, ai vaøo. 

Ñaïo Phaät Laø Moät Con Ñöôøng Giaûi Thoaùt, Giaùc Ngoä. Phaät laø ngöôøi ñaõ tìm ra chaân lyù, tìm ra Con Ñöôøng ñi ñeán söï giaûi thoaùt, an vui, töï taïi (chaám döùt khoå ñau). Con ñöôøng ñoù Phaät giaûng giaûi, chæ veõ döïa theo kinh nghieäm "Ngoä" maø Ngaøi ñaõ chöùng nghieäm ñöôïc sau saùu naêm khoå haïnh tu taäp vaø 49 ngaøy nhaäp ñònh döôùi caây boà ñeà. Sau thôøi gian tu taäp naøy Phaät laø baäc giaùc ngoä hoaøn toaøn, ñaït ñeán Nieát Baøn vaø Phaät ñaõ bình ñaúng tuyeân boá "Ta laø Phaät ñaõ thaøønh, caùc ngöôøi laø Phaät seõ thaønh neáu caùc ngöôøi tu theo con ñöôøng (ñaïo) ta chæ daïy ". 

Theo Phaät con ngöôøi khoå laø vì Tham Saân Si, Chaáp vaø Ngaõ...

Tham laø muoán chieám ñoaït vaät gì laøm cuûa rieâng cuûa mình, coù moät muoán hai, coù hai muoán boán. Loøng tham thuùc ñaåy con ngöôøi haønh ñoäng, taïo nghieäp aùc, gaây khoå cho mình vaø cho ngöôøi khaùc. 

Saân laø thuø haän, oaùn gheùt. Noù cuõng bao goàm traïng thaùi thuï ñoäng nhö hôøn maùt, baát maõn, aùc caûm, buoàn phieàn ngaám ngaàm trong loøng.

Si laø u meâ, taêm toái, chaïy theo vaïn vaät haõo huyeàn, laø voâ minh khoâng nhaän ra chaân töôùng, baûn chaát chaân thaät cuûa vaïn vaät. 

Chaáp laø vöôùng maéc vaøo nhöõng caûm thoï, nhö khen cheâ, ñöôïc maát, hôn thua...

Ngaõ laø mình, nhöõng gì thuoäc veà mình, caùi Toâi vò kyû, kieâu maïn...

Thoâi thì coù traêm ngaøn nguyeân nhaân laøm mình khoå. Muoán chaám döùt khoå ñau, ñöôïc an laïc, töï taïi, kinh Phaät daïy muoân ngaøn phaùp moân. Ñeåaø cho bôùt röôøm raø khoù hieåu, toâi ñôn giaûn hoùa vaán ñeà, muoán tu theo Phaät cho thaân taâm ñöôïc an laïc, moät laø chuyeån hoùa Tham Saân Si, hai laø gaït boû Chaáp vaø Ngaõ.

Con ñöôøng tu cuûa toâi ngaén vaø goïn nhö vaäy. Khi coù moät ñieàu baát ñaéc yù xaûy ra laøm toâi buoàn phieàn ñau khoå, bình tónh suy xeùt toâi thaáy ñuùng nhö lôøi Phaät daïy, caên nguyeân khoå ñoù laø do tham, saân, si, chaáp vaø ngaõ ñaõ huaân taäp, tieàm aån trong toâi töø kieáp naøo maø ra. Caùi chuûng töû hung döõ, noùng naûy do cha meï di truyeàn laïi ñaõ soáng khoûe maïnh trong toâi baáy laâu nay. Nay bieát tu taäp, vôùi thôøi gian toâi seõ coá gaéng "böùng goác" caùc chuûng töû xaáu ñi, roài toâi seõ töôùi taåm nhöõng "chuûng töû toát" (töø bi, hyû xaû, bao dung) baèng nhöõng traän möa Phaùp, nhöõng chuûng töû toát naøy seõ naûy maàm vöôn leân. 

Laøm vieäc gì muoán coù keát quaû nhanh choùng mình cuõng phaûi coù phöông phaùp, phaân tích vaø coù keá hoaïch ñaøng hoaøng. Sau khi phaân tích thaáy ñöôïc nguyeân nhaân nguoàn coäi khoå ñau laø tham saân si, chaáp vaø ngaõ, baây giôø laøm sao dieät tham saân si, chaáp vaø ngaõ?

Muoán dieät Tam Ñoäc tham saân si, thì phaûi giöõ Thaân Khaåu YUØ thanh tònh, trong saïch. Treân lyù thuyeát thì khoâng khoù, nhöng treân thöïc teá tieâu dieät ba con raén ñoäc naøy laø caû moät cuoäc chieán gay go vôùi noäi taâm, maø chính Phaät cuõng phaûi nhìn nhaän "thaéng moät vaïn quaân deã hôn chieán thaéng chính mình".
 

Baûn tính cuûa ngöôøi phaøm phu laø aên mieáng traû mieáng, nhaát ñònh khoâng thua ai. Ngöôøi "bieát tu" gaëp nghòch caûnh phaûi nhòn nhuïc, neáu cöù chôi "xaû laùng" tôùi ñaâu hay tôùi ñoù, laø töï bieát mình ñaõ "thua" treân maët traän "tu taäp". Neáu nhòn nhuïc laø thaân khoâng laøm ñieàu aùc, mieäng khoâng noùi lôøi aùc thì toâi coá gaéng laøm ñöôïc, nhöng giöõ taâm yù thanh tònh, khoâng giaän hôøn, buoàn phieàn, baát maõn, ñieàu naøy toâi thaáy khoù quaù. Laøm sao vui veû chaáp nhaän söï thieät thoøi veà phaàn mình, laøm sao chuyeån hoùa laáy khoù khaên laøm thuù vò, laáy nghòch caûnh laøm thaéng duyeân ñeå ño löôøng söï tu taäp cuûa mình?

Kinh saùch daïy, muoán tu chuùng ta phaûi Hoïc Kinh, vaø öùng duïng baùt chính ñaïo. Coù chính kieán (nhìn thaáy ñuùng), coù tö duy ( suy xeùt ñuùng), coù tinh taán (coá gaéng trui luyeän), nöôùc chaûy ñaù seõ moøn, roài coù ngaøy taâm ta seõ khoâng coøn vöôùng maéc, chöôùng ngaïi, phieàn naõo. 

Trong kinh , Phaät daïy...vaïn vaät Voâ Thöôøng. Vôùi thôøi gian vaän vaät ñoåi thay, khoâng thöôøng haèng baát bieán, cho neân trong ñôøi soáng, chuùng ta "nay leân voi, mai xuoáng choù", nay ñöôïc yeâu chieàu, mai bò ruoàng raãy neân coi laø söï thöôøng. Ñaõ thaáu ñaùo lyù Voâ Thöôøng thì duø cuoäc ñôøi coù luùc leân höông nhö "dieàu gaëp gioù" chuùng ta cuõng khoâng neân haû heâ vui möøng ñaéc thaéng, vì gioù khoâng beàn laâu, luùc gioù ngöøng dieàu seõ ñaâm ñaàu xuoáng ñaát, caøng cao danh voïng, caøng daøy gian nan. Khi thaønh coâng cuõng nhö luùc thaát baïi chuùng ta phaûi coá giöõ taâm thaêng baèng nhö ngöôøi laøm xieäc ñi treân sôïi daây nhoû. Duø ñôøi nhieàu cay ñaéng chuùng ta cuõng coá töï an uûi, ñôøi ngöôøi nhö moät doøng soâng, "soâng coù khuùc, ñôøi ngöôøi coù luùc", khoâng neân nao nuùng thaát voïng tröôùc caûnh vaät ñoåi sao dôøi. 

Vaïn vaät ñeàu Voâ Ngaõ. Khi chaáp nhaän vaïn vaät voâ ngaõ, khoâng coù töï tính (saéc chaúng khaùc gì khoâng, khoâng chaúng khaùc gì saéuøc) thì yù thöùc ích kyû, vò kyû, chaáp ngaõ kieâu maïn, yù nieäm veà "Caùi Toâi" voâ cuøng quan troïng seõ tan bieán. 

Phaät cuõng daïy lyù Duyeân Sinh. Vaïn vaät do duyeân hoïp maø thaønh. Ñuû duyeân thì vaïn vaät toàn taïi, maát duyeân thì vaïn vaät tieâu tan. Do nhaân duyeân taùc hôïp neân vaïn vaät chæ laø hö aûo (huyeãn). Khi thaáu ñöôïc lyù nhaân duyeân thì taâm mình seõ roäng môû, deã caûm thoâng, tha thöù, chaáp nhaän theá giôùi muoân sai, nghìn khaùc. Töø "caûm thoâng" trong ta seõ phaùt khôûi loøng töø bi bao la, deã hyû xaû, tha thöù nhöõng loãi laàm cuûa ngöôøi khaùc. 

Toâi veà thaêm Vieät Nam, maáy ñöùa treû aên xin hay ñeo theo xin tieàn. Ñöôïc tieàn roài chuùng cuõng khoâng ñi choã khaùc, cöù laån quaån quanh toâi. Chôø luùc toâi sô hôû laø tuïi noù "choâm" maáy thöù laët vaët nhö maùy aûnh, kính ñeo maét, caây duø xeáp...töø ñoù toâi coù aùc caûm vôùi ñaùm treû aên xin naøy, thaáy tuïi noù keùo tôùi laø toâi lo canh giöõ caån thaän, khoâng coøn toäi nghieäp , thöông xoùt nhö tröôùc . Ñaáy laø phaûn öùng töï nhieân cuûa ngöôøi maát cuûa. Nhöng traàm tónh suy nghó kyõ toâi môùi thaáy toäi nghieäp nhöõng ñöùa treû thô voâ toäi naøy. Chaúng may chuùng noù sinh ra trong moät gia ñình ngheøo ôû Vieät Nam, thaát hoïc, ñoùi raùch, phaûi aên xin, aên troäm ñeå kieám soáng. Neáu chuùng noù ñöôïc may maén sinh ra trong moät gia ñình giaøu coù ôû Myõ, ñöôïc cha meï gôûi tôùi caùc nhaø giöõ treû coù nhieàu troø giaûi trí, duøng maùy ñieän töû chôi game höùng thuù thì chuùng noù ñaâu theøm aên caép maùy chuïp hình, kính ñeo maét, vaø caây duø xeáp ñeå laøm gì?

Cho neân trong vaán ñeà tu taäp, Thieàn Ñònh laø moät phöông caùch ñöa con ngöôøi ñeán giaûi thoaùt. Nhöõng giaây phuùt yeân laëng, suy nghó saâu saéc seõ cho ta Thaáy Ñöôïc Caùi Baûn Chaát Chaân Thaät Cuûa Moïi Vieäc. 

Nhaän thöùc ñöôïc baûn theå chaân thaät ñoù, con ngöôøi môùi coù theå phaùt khôûi ñaïi trí, ñaïi bi, traûi roäng tình thöông voâ bôø tôùi muoân ngöôøi vaø muoân loaøi. Trong ñôøi soáng haèng ngaøy chuùng ta baän roän laøm aên sinh soáng, khoâng coù nhieàu thì giôø ñeå ngoài thieàn nhö nhöõng ngöôøi xuaáaøt gia, neân Sö coâ Thanh Löông khuyeân chuùng ta coá gaéng Döøng Laïi, coá giöõ phaûn öùng chaäm laïi. Chæ caàn chaäm laïi moät chuùt ñeå coù thì giôø suy nghó kyõ chuùng ta seõ traùnh ñöôïc nhieàu loãi laàm ñaùng tieác, gaây phieàn phöùc cho mình vaø nhöõng ngöôøi chung quanh, nhôø ñoù cuoäc soáng cuûa mình ñöôïc töôi ñeïp , thoaûi maùi deã chòu hôn. 

Ñoái vôùi ñaøn baø chuyeän thöôøng xaûy ra laø baø naøy noùi xaáu baø kia. Phaûn öùng töï nhieân khi bò ngöôøi khaùc ñaët ñieàu noùi xaáu laø mình noåi giaän. Ngöôøi "bieát tu" seõ khoâng traû thuø noùi xaáu laïi vaø ngöôøi tu gioûi seõ khoâng giöõ trong loøng aùc caûm, phieàn muoän ai . 

TU ÑEÅ LAØM GÌ maø xem ra ngöôøi tu coù veû thieät thoøi, chòu ñöïng nhieàu quaù vaäy?

Muïc ñích toái thöôïng cuûa ngöôøi tu theo Phaät laø ñaït ñeán Nieát Baøn.

Nieát Baøn khoâng phaûi laø moät nôi toát ñeïp nhö Thieân ñaøng cuûa caùc toân giaùo khaùc, khi naøo cheát con ngöôøi môùi coù theå tôùi Thieân ñaøng ñöôïc. Nieát Baøn trong ñaïo Phaät khoâng chieám khoâng gian, khoâng laø nôi choán naøo trong vuõ truï, maø laø moät ñaïo quaû, moät traïng thaùi bình yeân toái thöôïng. 

ÔÛ ngay trong kieáp soáng naøy neáu chuùng ta khoâng bò tham saân si, chaáp vaø ngaõ ñieàu khieån, taâm ta seõ coù ñöôïc thanh tònh, an laïc, ñaït ñeán Nieát Baøn. 

Nhöõng danh töø Duyeân Sinh, Voâ Thöôøng, Voâ Ngaõ hình nhö Phaät töû naøo cuõng hieåu vì noù laø neàn taûng giaûi thoaùt cuûa Ñaïo Phaät. Nhöng hieåu laø moät chuyeän maø coù öùng duïng nhöõng ñieàu hieåu bieát naøy voâ ñôøi soáng cuûa mình ñeå coù ñöôïc ñôøi soáng an laønh yeân vui hay khoâng laø chuyeän khaùc. 

Moät baïn ñaïo cuûa toâi luoân chaïy theo Sö coâ Thanh Löông, coâ giaûng ôû ñaâu laø coù maët chò ôû ñoù. Chò ñoïc kinh nhieàu ñeán noãi thuoäc laøu caû "Chuù Ñaïi Bi". Chò ñang vaän ñoäng vôùi baïn beø mua cho Sö coâ Thanh Löông moät caên nhaø laøm chuøa. Chò meâ nghe Sö coâ giaûng laém. Toâi hoûi thaêm, chò A coøn trong hoäi cuûa chò khoâng? Hoûi caâu naøy laø baét truùng taàn soá. Toâi chæ hoûi moät caâu ngaén nhö vaäy maø chò traû lôøi toâi tôùi nöûa ñeâm, tuoâng ra bao noãi haèn hoïc, oaùn haän, caêm thuø. Toâi an uûi, thoâi chò ñi chuøa nhieàu, neân "hyû xaû". Chò aáy traû lôøi: "Caùi haïng ngöôøi ñoù khoâng ñaùng cho toâi hyû xaû!".
 

Moät baø khaùc ñi chuøa, coâng quaû chuyeân caàn töø ngaøy qua Myõ ñeán nay laø maáy chuïc naêm, neân ñöôïc giöû chöùc Phoù Hoäi tröôûng trong Ban Chaáp haønh cuûa moät chuøa trong vuøng. Baø meï choàng cuûa chò ñang haáp hoái ôû VN, tha thieát mong moûi taát caû con chaùu , daâu reå ñieän thoïaïi veà moät laàn choùt tröôùc khi nhaém maét ra ñi. Maêïc cho em choàng khoùc loùc naên næ, chò naøy nhaät ñònh khoâng goïi veà, nhaát ñònh traû thuø baø meï choàng cho ñeán giôø phuùt choùt cuoäc ñôøi baø. 

Ñi chuøa maø giöõ taâm ñòa aùc nhö vaày thì ñi ñeå laøm gì? 

Tu khoâng caàn ñi chuøa nhieàu, ñoïc kinh nhieàu, aên chay gioûi, laøm coâng quaû chuyeân caàn, xaây chuøa caát mieáu...neáu laøm ñöôïc nhöõng ñieàu naøy thì toát. Nhöng vaán ñeà chính yeáu cuûa tu laø thaáu hieåu vaø "quyeát taâm" öùng duïng nhöõng ñieàu Phaät daïy voâ ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa mình. 

Neân Töø Bi Hyû Xaû. Chæ moät chöõ "xaû" thoâi , neáu thöïc hieän ñöôïc laø chuùng ta cuõng ñeán gaàn Nieát Baøn roài. Ñi chuøa, tham gia Phaät söï laø ñieàu toát, nhöng ñoù laø böôùc ñaàu, neáu chuùng ta böôùc xuoáng thuyeàn roài ñöùng ñoù, khoâng töï cheøo thuyeàn ñi , khoâng öùng duïng nhöõng ñieàu hoïc hoûi ôû kinh saùch, ôû chuøa voâ ñôøi soáng haèng ngaøy thì maõi maõi khoâng bao giôø coù theå ñeán ñöôïc beán bôø giaûi thoaùt an laïc beân kia. 

Thaày Thanh Töø giaûng, caên phoøng duø taêm toái ñeán ñaâu, baät ñeøn leân caên phoøng cuõng saùng. Chuùng ta ñöùng ôû cöûa nhìn ra ngoaøi seõ thaáy ñen toái, xoay ñaàu voâ thì thaáy saùng. Giöõa toái vaø saùng chaúng caùch nhau bao xa. Chæ caàn bieát xoay ñaàu. Nhìn ra ngoaøi laø beán meâ, xoay ñaàu laïi laø bôø giaùc. Meâ vaø giaùc chæ coù moät caùi xoay ñaàu. Tu deã nhö vaäy. Tu laø hoài ñaàu, laø xoay ñaàu laïi. Töø bao laâu chuùng ta meâ neân ñi trong ñau khoå töû sanh, khi tænh chuùng ta trôû veà seõ heát khoå ñau. Neáu chuùng ta thaû troâi theo gioøng taêm toái thì toái maõi, bieát xoay ngöôïc laïi tìm veà aùnh saùng thì seõ ñöôïc saùng. Moät ñöùa con ñi hoang, caøng ñi xa nhaø caøng khoå, khi bieát loãi laàm quay veà vôùi meï cha thì ñöôïc soáng trong gia ñình haïnh phuùc. 

Hieåu nhö vaäy thì tu khoâng khoù khaên gì caû, khoâng caàn eùp xaùc khoå haïnh, tu luyeän laâu daøi hay hoïc cao hieåu roäng, cuõng khoâng caàn xuaát gia. Phaät töùc taâm, taâm töùc Phaät, tu taïi gia cuõng ñöôïc. Chæ caàn coá chuyeån hoùa tham saân si , chaáp vaø ngaõ. 

Vaïn vaät ñoàng nhaát ôû baûn theå, khi chuùng ta deïp ñöôïc caùi Toâi vò kyû, ranh giôùi giöõa ta vaø ngöôøi seõ tan bieán. Töø ñoù loøng Töø Bi Hyû Xaû seõ böøng nôû daâng traøn, ñöa ta ñeán beán bôø giaûi thoaùt an laïc töï taïi.

Tu laø söûa ñoåi cho ñöôïc toát hôn, laø döøng laïi, laø chuyeån hoùa caùi tri thöùc sai laàm veà thöïc taïi. Vì tri thöùc sai laàm, chuùng ta phaùt sinh tham, saân, si roài haønh ñoäng taïo nghieäp. Coù chính kieán chuùng ta seõ thay ñoåi thaùi ñoä vôùi vaïn vaät, nhôø ñoù theá giôùi trôû neân an laønh, vui töôi , haïnh phuùc hôn. 

Khi taâm ta khoâng coøn bò tham saân si ñieàu khieån, khi taâm ta khoâng coøn vöôùng maéc vôùi nhöõng caûm thoï chaáp, ngaõ, chuùng ta seõ ñaït ñeán Nieát Baøn. Ñoù laø moät traïng thaùi yeân bình toái thöôïng, thanh tònh, töï taïi, giaûi thoaùt ôû kieáp naøy, nhôø ñoù Nghieäp Löïc chaám döùt, khoâng coøn söùc loâi daãn chuùng ta luaân hoài trong luïc ñaïo ôû kieáp sau. 

Ñaây laø muïc tieâu toái thöôïng cuûa vieäc Tu Haønh theo Phaät. 

Tuyeát Mai