Boá thí Ba-la-maät

Phaàn I

1. Môû Ñaàu
2. Boà-taùt Ñaïo
3. Boá Thí laø gì?
4. Boá Thí coù maáy loaïi?
5. Boá Thí Ba-la-maät

Phaàn II

6. Boá Thí vaø saùu Ba-la-maät
7. Nhöõng ñieàu laàm laãn veà Boá Thí
8. Keát luaän
 
 

6. Boá thí vaø Saùu Ba La Maät

I. Boá thí laøm neàn taûng cho boá thí

Boá thí goàm coù ba trình ñoä: haï, trung, thöôïng. Nghóa laø sao?

Khi môùi baét ñaàu böôùc chaân vaøo Boà Taùt ñaïo, Boà Taùt taäp boá thí trong saïch, nhöng chæ boá thí nhöõng ñoà vaät taàm thöôøng nhö : ñoà aên, thöùc uoáng, ñeøn, daàu,v...v... Ñoù goïi laø boá thí haï (avara).

Töø choã luoân luoân thöïc haønh boá thí haï, taâm cuûa Boà Taùt baét ñaàu phaùt trieån, Boà Taùt taäp boá thí nhieàu hôn nhö : quaàn aùo, thuoác men, nhaø, cöûa, vaøng, baïc, nhöõng moùn ñoà quyù giaù, v...v... Ñoù goïi laø boá thí trung (madhya).

Töø choã thöïc haønh boá thí trung, haûo taâm cuûa Boà Taùt phaùt trieån tôùi möùc cuøng toät, töùc laø boá thí taát caû nhöõng gì maø mình coù (noäi thí vaø ngoaïi thí) khoâng ngaàn ngaïi hay hoái tieác nhö: ñaàu, maét, tay, chaân, v...v... Ñoù goïi laø boá thí thöôïng (agra).

II. Boá thí laøm neàn taûng cho trì giôùi

Boà taùt bieát raèng neáu ta tham lam, boûn xeûn, keo kieät, khoâng bao giôø bieát laøm phöôùc boá thí cho ai, thì kieáp sau ta seõ chòu caûnh ngheøo khoå. Vì ngheøo khoå neân ta coù nhöõng yù töôûng troäm caép, löôøng gaït.Vaø neáu ñi troäm caép hay cöôùp giaät thì ta deã phaïm phaûi toäi gieát ngöôøi. Vì ngheøo khoå neân ta khoù coù theå thoûa maõn duïc laïc, duïc laïc khoâng ñöôïc thoûa maõn thì ta seõ deã phaïm vaøo taø haïnh daâm duïc.Vì ngheøo khoå neân ta phaûi chòu laøm nhöõng vieäc haï tieän, haï caáp. Vì haï tieän, haï caáp neân ta luoân luoân sôï chuû vaø ta seõ deã phaïm phaûi toäi noùi doái, nònh bôï, v...v... Nhö vaäy, vì ngheøo khoå, ta seõ deã phaïm vaøo möôøi ñieàu aùc cuûa thaân, mieäng, yù.

Ngöôïc laïi, Boà Taùt nghó, neáu thöïc haønh boá thí, ta seõ taùi sinh trong caûnh giaøu sang, tieàn cuûa ñaày ñuû, nhôø ñoù seõ deã giöõ gìn giôùi luaät.

* Chuyeän tích con raén, con eách vaø con ruøa (Jaøtaka)

Ñeà Baø Ñaït Ña (Devadatta), trong moät tieàn kieáp xa xöa, laø moät con raén. Con raén naøy ôû trong moät caùi laïch cuøng vôùi moät con eách vaø moät con ruøa, vaø caû ba con ñeàu laøm baïn giao du vôùi nhau. Theá roài moät hoâm haïn haùn, nöôùc ôû trong laïch caïn daàn vaø saép heát, trong laïch chaû coøn gì ñeå aên. Moãi con chia nhau ra ñi kieám aên. Vì quaù ñoùi khoâng tìm ñöôïc gì neân con raén ñaõ nghó chuyeän tính aên con eách. Noù beøn nhôø con ruøa ñi tìm con eách laïi nhaø noù chôi. Ñeán khi ruøa gaëp ñöôïc eách thì eách traû lôøi raèng:

Khi rôi vaøo caûnh ngheøo ñoùi, tuùng thieáu
Ngöôøi ta thöôøng queân heát nghóa ban ñaàu
Khoâng keå gì ñeán ñaïo ñöùc,
Chæ bieát laøm sao
Cho heát ñoùi maø thoâi!

III. Boá thí laøm neàn taûng cho nhaån nhuïc

1. Khi Boà Taùt thöïc haønh haïnh boá thí maø ñoái töôïng (ngöôøi nhaän) töø choái, xua ñuoåi, hay ñoøi hoûi hôn, hoaëc xin khoâng ñuùng luùc, hoaëc khoâng caàn xin maø cöù xin. Luùc ñoù Boà Taùt seõ nghó nhö vaày: 'Nay ta thöïc haønh boá thí, coát ñeå caàu giaùc ngoä thaønh Phaät; khoâng coù ai baét buoäc ta phaûi cho caû. Boá thí ñaây laø laøm cho chính ta, taïi sao phaûi noåi giaän?' Suy tö nhö vaäy, Boá Taùt thöïc haønh nhaãn nhuïc.

2. Khi Boà Taùt boá thí maø ngöôøi nhaän khoâng baèng loøng, noåi giaän hay maéng chöûi, thì Boà Taùt laïi nghó nhö vaày: 'Nay ta cho taát caû nhöõng taøi saûn quyù giaù cuûa ta. Ta taäp xaû boû nhöõng gì khoù xaû boû. Coù lyù ñaâu ta laïi khoâng chòu ñöôïc nhöõng lôøi maéng chöûi voâ nghóa lyù naøy? Neáu ta khoâng nhaãn nhuïc thì söï boá thí cuûa ta seõ khoâng trong saïch. Boá thí maø khoâng kieân nhaãn cuõng gioáng nhö con voi traéng (baïch töôïng), sau khi taém ôû döôùi soâng, vöøa leân treân bôø laïi naèm eành ra ñaát dô.' Suy tö nhö vaäy, Boà Taùt thöïc haønh nhaãn nhuïc.

IV. Boá thí laøm neàn taûng cho tinh taán

Trong luùc thöïc haønh boá thí, Boà Taùt cuõng thöïc haønh luoân caû tinh taán (Vìrya). Khi môùi baét ñaàu thöïc haønh boá thí, phöôùc ñöùc quaû baùo cuûa Boà Taùt raát ít neân Boà Taùt khoâng theå thöïc hieän nhieàu söï boá thí. Nhöng vì muoán boá thí nhieàu, cho taát caû moïi loaøi, neân Boà Taùt phaûi tinh taán thöïc haønh boá thí. Nhôø tinh taán boá thí neân phöôùc ñöùc (Taøi, Phaùp) cuûa Boà Taùt caøng taêng tröôûng khieán Boà Taùt laïi caøng say meâ boá thí nhieàu hôn, vaø cho nhieàu ngöôøi. Cöù theá Boá thí vaø Tinh taán vöøa laøm nhaân vöøa laøm duyeân cho nhau.

V. Boá thí laøm neàn taûng cho thieàn ñònh

Ngöôøi tu Thieàn ñònh,ban ñaàu luoân luoân gaëp phaûi naêm chöôùng ngaïi (nguõ caùi) : tham lam, giaän töùc, hoân traàm, traïo cöû vaø nghi hoái. Neáu khoâng dieät tröø ñöôïc naêm chöôùng ngaïi naøy thì khoâng theå tieán xa trong Thieàn ñònh.

Thöïc haønh Boá thí trong saïch töùc laø ñang dieät tröø naêm chöôùng ngaïi. Vì sao?

- Boá thí laø dieät tröø tham lam, boûn xeûn.

- Boá thí trong saïch töùc coù nhaãn nhuïc, coù nhaãn nhuïc thì tieâu tröø ñöôïc giaän töùc.

- Khi boá thí ñeå caàu quaû vò Phaät, Boà Taùt caàn nhieàu Taøi vaø Phaùp ñeå coù theå boá thí roäng raõi cho taát caû moïi loaøi. Vì caàn nhieàu Taøi, Phaùp neân Boà Taùt phaù tröø ñöôïc löôøi bieáng, giaûi ñaõi laø nguyeân nhaân ñöa ñeán hoân traàm.

- Khi boá thí Boà Taùt khôûi taâm trong saïch, taâm kính troïng ngöôøi nhaän, chuù yù ñeán haønh ñoäng cuûa mình khoâng daùm suy nghó baäy baï, neân luoân luoân tænh thöùc khoâng chaïy theo voïng töôûng, do ñoù dieät tröø traïo cöû.

- Khi thöïc haønh boá thí, Boà Taùt bieát chaéc laø seõ gaët ñöôïc phöôùc ñöùc quaû baùo voâ löôïng, vì theá neân Boà Taùt luoân luoân tìm cô hoäi ñeå boá thí. Nhôø boá thí neân ñöôïc nhieàu phöôùc baùo vaø töø ñoù laïi caøng tin nôi söï boá thí. Nhôø loøng tin vöõng chaéc naøy Boà Taùt phaù tröø nghi hoái.

1. Nhôø boá thí ñôøi naøy qua ñôøi khaùc, Boà Taùt gaët ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc, do ñoù Boà Taùt tin nôi Tam Baûo, nhôø tin nôi Tam Baûo, Boà Taùt phaùt taâm hoïc chaùnh phaùp, nhôø hoïc chaùnh phaùp, Boà Taùt phaù tröø taø kieán,vaø voâ minh, nhôø phaù tröø voâ minh maø trí hueä taêng tröôûng.

2. Hôn nöõa, khi thöïc haønh Boá thí Ba La Maät, Boà Taùt luoân luoân suy tö veà thöïc töôùng cuûa ba yeáu toá (ngöôøi cho,vaät ñöôïc cho, ngöôøi nhaän). Nhôø luoân luoân suy tö nhö vaäy, Boà Taùt hieåu ñöôïc thöïc töôùng cuûa Boá thí. Hieåu ñöôïc thöïc töôùng töùc laø trí hueä baùt nhaõ.

3. Taát caû möôøi phöông chö Phaät ñeàu baét ñaàu con ñöôøng giaùc ngoä baèng moät haïnh ñaàu tieân laø boá thí. Cuõng vaäy, moät ngaøn vò Phaät quaù khöù cuûa hieàn kieáp, moãi vò trong luùc phaùt Boà ñeà taâm (töùc taâm caàu thaønh Phaät) laàn ñaàu tieân, ñeàu laø ñang boá thí cuùng döôøng cho moät ñöùc Phaät naøo ñoù: coù vò thì cuùng döôøng moät hoa sen, coù vò cuùng döôøng moät caùi aùo, coù vò cuùng döôøng moät caùi taâm xæa raêng, v...v... vaø trong luùc cuùng döôøng nhö vaäy, caùc ngaøi ñeàu phaùt Boà ñeà taâm (bodhicitta). Do ñoù Boá thí laø neàn taûng cuûa Phaät ñaïo.

7. Nhöõng ñieàu laàm laãn veà boá thí

* Veà Phaùp thí :

Thöôøng ñi song song vôùi phaùp thí laø söï khinh ngöôøi. Neáu ta laø moät vò thaày, thì ta khoâng theå thöïc haønh taøi thí ñöôïc, maø chæ coù theå boá thí Phaùp thoâi.

Boá thí phaùp laø moät vieäc raát toát, nhöng neáu khoâng kheùo thì song song vôùi vieäc boá thí ta seõ nhieãm phaûi caùi taùnh khinh ngöôøi. Taùnh naøy laø moät taùnh raát xaáu, khoâng nhöõng ñaïo Phaät maø taát caû caùc ñaïo khaùc ñeàu khuyeân ta phaûi tröø boû noù. Trong moät Hoäi Ñoaøn Phaät Giaùo, Taêng giaø khinh Taêng treû, Taêng treû khinh Phaät töû giaø, Phaät töû giaø khinh Phaät töû treû thì haäu quaû cuûa noù seõ ra sao? Haäu quaû seõ laø Phaät töû treû baát kính Phaät töû giaø, Phaät töû giaø baát kính Taêng treû, Taêng treû baát kính Taêng giaø. Vaø trong moät Hoäi Ñoaøn maø töø treân xuoáng döôùi, töø döôùi leân treân coù moät söï khinh thöôøng vaø baát kính nhö vaäy thì chaéc laø Hoäi vieân seõ sôùm ruùt lui. Ñaïo phaät khoâng daïy ta khinh ngöôøi, maø ngöôïc laïi daïy ta taùnh bình ñaúng, coù nghóa laø kính troïng taát caû moïi ngöôøi nhö nhau. Xöa kia ñöùc Phaät ñaâu coù khinh ai, ngay caû ñoái vôùi moät em beù cuõng vaäy (Xem tích chuyeän Asoka). Chuùng ta haõy noi theo haïnh cuûa Thöôøng Baát Khinh Boà Taùt trong Kinh Phaùp Hoa, gaëp ai ngaøi cuõng leã laïy vaø noùi : "Toâi chaúng daùm khinh quyù vò, vì quyù vò ñeàu seõ laøm Phaät".

Neáu ta coù cô duyeân hoïc nhieàu, hieåu roäng thì khi coù ngöôøi ñeán hoûi ñaïo, ta neân vui loøng chæ daãn. Trong tröôøng hôïp ta baän tu trì, tuïng nieäm hay nghieân cöùu thì ta coù theå dôøi laïi khi khaùc, chöù ta khoâng neân khinh ngöôøi ñeán hoûi ta, cho hoï laø chuùng sinh ngu toái khoâng bieát gì. Chính vì khoâng bieát neân hoï môùi ñeán hoûi, chöù neáu bieát roài thì hoï ñaâu coù ñeán, maø neáu hoï khoâng ñeán thì laøm sao ta coù cô hoäi boá thí phaùp? Vì vaäy ta caàn phaûi caûm ôn hoï. Tröôùc khi, trong khi vaø sau khi boá thí Phaùp, ta cuõng neân phaùt nguyeän vaø hoài höôùng. Nguyeän cho ngöôøi hoûi ñaïo tröôùc maët ta mau coù ñöôïc trí hueä saùng suoát vaø hoài höôùng coâng ñöùc phaùp thí naøy cho söï giaûi thoaùt luaân hoài, hoaëc quaû vò Phaät (neáu ta laø Boà Taùt).

Hoaëc giaû ta tu laâu naêm, coù chuøa to maø khinh ngöôøi môùi tu, coù chuøa nhoû, thì ta coi chöøng seõ coù moät ngaøy ñöùc Phaät hieän ra traùch maéng ta ñoù! Nhöng chæ sôï luùc ñoù ta laïi khoâng nhaän ra ñöùc Phaät, hoaëc neáu coù nhaän ra ñi nöõa ta cuõng laøm boä nhaém maét bòt tai khoâng muoán nghe. Neáu vaäy thì ñöùc Phaät cuõng phaûi laéc ñaàu chòu thua.

Vaø neáu ta ñeå yù moät chuùt thì ta seõ thaáy danh töø "Tu" raát nguy hieåm, vì noù gaây ra nhieàu hieåu laàm vaø tai haïi.

Ñoái vôùi moät ngöôøi taùnh tình chaát phaùc, khi hoï nghe noùi ta tu laâu roài, hoï seõ neå vaø kính troïng ta laém, vì hoï nghó raèng ta ñaõ chöùng ñöôïc gì roài, khoâng chöùng ñöôïc A La Haùn thì chaéc cuõng chöùng ñöôïc Thöôïng Toïa hay Ñaïi Ñöùc. Trong taâm hoï, cho "Tu" laø ñöôïc caùi gì, gioáng nhö ñi lính vaäy. Vì ñi lính laâu naêm thì ñöôïc leân chöùc quan ba, quan naêm, coù quyeàn ra oai vôùi lính binh nhì, binh nhaát hay só quan döï bò. Nhöng söï thöïc thì khoâng phaûi vaäy, Tu coù nghóa laø söûa. Thí duï ta coù moät chieác xe hôi môùi mua maø bò hö, thì ta phaûi söûa noù. Neáu ta laø moät ngöôøi thôï gioûi thì chæ trong moät ngaøy laø ta söûa xong. Nhöôïc baèng söûa naêm ngaøy roài maø chöa xong, thì ta quaû laø moät ngöôøi thôï dôû. Trong tröôøng hôïp naøy, ta seõ khoâng daùm chaïy cuøng laøng khaép xoùm maø la leân raèng: 'Toâi söûa (xe) laâu roài, toâi söûa laâu roài'. Cuõng nhö theá, khi ta noùi vôùi moïi ngöôøi raèng ta Tu laâu naêm roài, ñoù coù nghóa laø ta söûa laâu naêm roài. Söûa caùi gì? Söûa nhöõng taùnh hö, taät xaáu, nhaát laø caùi taùnh ngaõ maïn cuûa ta. Söûa xong chöa?

ÔÛ ñaây coù hai giaû thuyeát. Neáu xong roài thì ai laïi ñi noù raèng toâi söûa (tu) laâu! Neáu noùi raèng toâi söûa (tu) laâu töùc laø chöa xong. Neáu söûa chöa xong thì ta phaûi bieát maéc côû chöù ! Ta tu theo ñaïo Phaät coát ñeå tröø boû caùi taùnh ngaõ maïn vaø khinh ngöôøi cuûa ta, nhöng khoâng kheùo ta laïi ñeå cho chính chöõ "Tu" noù ñaùnh löøa ta, laøm cho loøng ngaõ maïn, khinh ngöôøi cuûa ta laïi taêng theâm. Neáu yù thöùc ñöôïc söï tai haïi taïo neân do chöõ "Tu" thì ta ñöøng ngaàn ngaïi thöa vaø ñeà nghò vôùi quyù Thaày töø nay trôû ñi khoâng duøng chöõ "Tu" nöõa maø thay theá baèng chöõ "Söûa". Hôn nöõa chöõ "Tu" laø moät danh töø Haùn vieät, coøn chöõ "Söûa" laø tieáng Vieät, noù chính xaùc, roõ raøng, vaø deå hieåu hôn, vaø noù laïi coù coâng naêng raát lôùn, khieán cho ta yù thöùc ñöôïc luoân luoân laø mình coù nhöõng taùnh hö taät xaáu caàn phaûi söûa cho xong, vaø cuõng dieät ñöôïc caùi taùnh ngaõ maïn, khinh ngöôøi cuûa ta nöõa.

Chæ coù ngöôøi daïi doät môùi hay khinh ngöôøi. Vì sao? Vì khinh ngöôøi töùc laø khinh mình vaäy ! Neáu ta khinh ngöôøi thì ngöôøi seõ khinh laïi ta, ñoù töùc laø ta khinh ta. Nhaân quaû laø theá ! Neáu ta hay khinh ngöôøi maø laïi thích ngöôøi kính troïng ta thì khoâng theå coù ñöôïc. Tröø ra tröôøng hôïp ta laøm quan lôùn duøng theá löïc hay quyeàn haønh baét ngöôøi khaùc phaûi kính phuïc ta thì coù. Ngoaøi maët thì hoï kính phuïc ta, nhöng ta ñaâu coù bieát trong taâm hoï chöûi ruûa ta. Vaø neáu ta khoâng bieát ñieàu ñoù thì ta vaãn laø keû ngu maø thoâi !

Treân ñaây laø noùi veà Phaùp thí khinh ngöôøi, ñoù thuoäc vaøo loaïi Phaùp thí khoâng trong saïch (avisuddha dana). Trong tröôøng hôïp ta hoïc nhieàu, hieåu roäng maø laïi coù taøi coù taøi aên noùi nöõa, thì raát laø may maén cho ñaïo Phaùp. Nhöng neáu ta öa thuyeát phaùp vôùi muïc ñích cho moïi ngöôøi neå ta, kính troïng ta thì ñoù laø Phaùp thí caàu danh, cuõng thuoäc vaøo loaïi phaùp thí khoâng trong saïch.

Trong söï Phaùp thí khoâng trong saïch naøy, hieäu quaû cuûa noù cuõng coù hai loaïi: lôïi vaø haïi. Tröôùc heát laø xeùt veà giaùo lyù maø ta boá thí, xem ñuùng hay sai vôùi chaùnh phaùp. Ñuùng, laø khi ngöôøi nhaän nghe theo ñoù haønh trì, tu taâm söûa taùnh, taïo thieän nghieäp (kusalakarma), trong tröôøng hôïp naøy thì ngöôøi nhaän ñöôïc lôïi, coøn ta chaû ñöôïc gì caû vì löûa ngaõ maïn ñaõ ñoát heát röøng coâng ñöùc Phaùp thí cuûa ta. Trong tröôøng hôïp giaùo lyù sai vôùi chaùnh phaùp thì caû hai beân ñeàu bò haïi caû.

* Veà Taøi thí :

Laø Phaät töû taïi gia töùc Öu baø taéc (Upaøsaka), Öu baø di (Upaøsika), ta coù boån phaän phaûi hoä trì Tam Baûo, coù nghóa laø giuùp ñôõ vaø gìn giöõ cho Phaät giaùo ñöôïc daøi laâu. Taïi sao daøi laâu? Vì ta bieát roõ Phaät giaùo daïy ta con ñöôøng giaûi thoaùt, coù lôïi ích cho taát caû moïi ngöôøi neân ta muoán noù daøi laâu. Tuøy theo khaû naêng caù nhaân, ta coù theå giuùp ñôõ, boá thí tieàn cuûa hay söùc löïc.

Nhö ta ñaõ ñoïc qua caùc phaàn tröôùc, boá thí laø moät vieäc raát toát ñem laïi nhieàu phöôùc baùu cho ta, vaø boá thí laïi laø moät haïnh ñaàu tieân cuûa Boà Taùt. Nhöng boá thí maø khoâng bieát caùch boá thí thì khoâng ñem laïi lôïi ích gì caû! Ta haõy töï nhìn laïi mình xem, sau bao naêm boá thí, baây giôø ta theá naøo? Ta boû chuøa, ôû nhaø tu rò (töùc laø tu moät mình) ta sôï ñeán chuøa vì ñeán ñoù coù ngöôøi ra quyeân tieàn ta, roài ta baát maõn rao leân raèng chuøa naøy laøm tieàn, chuøa kia laøm tieàn. Taát caû nhöõng caùi ñoù coù laø do taïi ta, vì tröôùc kia ta ñaõ khoâng hoïc caùch boá thí. Gaëp Thaày naøo boá thí Thaày ñoù, nhaát laø hay öa boá thí caùc Thaày tu laâu ñeå ñöôïc phöôùc hay ñeå laáy danh. Roài Thaày muoán caùi gì laø ta daâng caùi aáy. Daâng rieát ñeán luùc heát daâng ñöôïc thì ta chaïy troán luoân, khoâng daùm gaëp Thaày nöõa.

Khi ñeán chuøa, gaëp moät vieäc keâu goïi boá thí hay cuùng döôøng thì ít nhaát ta phaûi suy tö moät chuùt, xem vieäc ñoù neáu coù lôïi cho Thaày, cho ta, cho moïi ngöôøi thì ta haõy vui loøng boá thí. Neáu vieäc ñoù khoâng coù lôïi cho Thaày, hoaëc cho ta maø coù lôïi cho taát caû moïi ngöôøi thì ta cuõng saün loøng boá thí (trong tröôøng hôïp ta laø Boà Taùt).

Ngoaøi ra ñuùng theo nhö luaät xöa ñöùc Phaät ñeå laïi thì boån phaän cuûa caän söï nam (upasaka) vaø caän söï nöõ (upasika) laø boá thí cuùng döôøng boán vieäc cho chö Taêng : nôi ôû, quaàn aùo, thöùc aên vaø thuoác men. Nôi ôû thì coù chuøa, ta coù theå ñoùng goùp haøng thaùng cho Hoäi, roài Hoäi chi phí cho chuøa. Quaàn aùo thì ôû xöù Taây phöông naøy quyù Thaày, ngöôøi naøo cuõng raát laø ñaày ñuû. Thöùc aên thì ta xem chöøng, laâu laâu mua gaïo, hay mua rau caûi ñeán tieáp teá, hoaëc neáu khoâng coù thôøi giôø thì ta coù theå ñöa tieàn cho vò Tri khoá lo giuøm. Coøn veà thuoác men thì ta caàn löu yù, vì ôû beân Phaùp naøy quyù Thaày khoâng ñi laøm chính thöùc neân khoâng coù 'baûo hieåm xaõ hoäi' (Seùcuriteù sociale), töùc laø khi coù beänh taät gì thì quyù Thaày raùng chòu. Vì lyù do ñoù ta khoâng neân baét quyù Thaày tuïng ñaùm, caàu an, caàu sieâu nhieàu quaù, ruûi quyù Thaày caûm cuùm, ho lao ... hay meänh heä naøo thì ta khoâng coù ñuû tieàn lo thuoác men, luùc ñoù ta seõ aân haän laém ñaáy!

Ña soá quyù thaày ngaøy nay thöôøng hay keâu goïi ta ñoùng goùp ñeå laøm chuøa to. Coù nhieàu ngöôøi khoâng hieåu, cho raèng thaày tu gì maø coøn ham danh lôïi. Sau ñoù ñi rao laø chuøa laøm tieàn hoaëc chuøa giaøu, vv... Laø Phaät töû chuùng ta neân hieåu raèng quyù thaày do loøng töø bi muoán ñoä nhieàu chuùng sinh, ñeàn ñaùp ôn Tam Baûo, hoaèng truyeàn chaùnh phaùp maø baát ñaéc dó phaûi laøm nhö theá. Neáu quyù thaày ích kyû chæ lo ngoài yeân trong moät caùi coác nhoûtöï tu töï ñoä thì ñôõ khoå cho quyù thaày bieát maáy. Keâu goïi nhö vaäy vöøa nhoïc meät laïi theâm mang tieáng, ñaâu coù vui thuù gì !

* Khi Ta boá thí cho chuøa, ta phaûi taäp yù thöùc vieäc laøm cuûa ta, coù nghóa laø ta bieát lyù do vaø muïc ñích cuûa söï boá thí, coøn coù nghóa laø ta phaûi bieát phaùt nguyeän vaø hoài höôùng coâng ñöùc boá thí cuûa mình. Ñöôïc vaäy thì ta seõ khoâng aân haän, hay hoái tieác, maø ngöôïc laïi seõ caûm thaáy vui veû vaø an taâm. Ñaây goïi laø Y Ù thöùc boá thí.

* Khi boá thí (cuùng döôøng) cho quyù Thaày. Cuõng vaäy, ta phaûi taäp yù thöùc vieäc boá thí cuûa mình. Quyù Thaày laø ñoái töôïng cuûa söï boá thí, coøn goïi laø ruoäng phöôùc (punyaksetra). Vì sao? Vì chính nôi quyù Thaày laø choã ñeå ta gieo haït gioáng phöôùc neân goïi laø ruoäng phöôùc.

- Khi ta thöông haïi hay toäi nghieäp moät vò Thaày naøo ñoù, tu haønh khoå cöïc maø ta boá thí, thì vò Thaày ñoù trôû thaønh ruoäng phöôùc nhoû, vì ñöôïc gieo bôûi nhöõng haït gioáng thöông haïi (karunaø), neân seõ cho ta caây luùa nhoû.

- Khi ta kính troïng moät vò Thaày naøo maø ta boá thí, thì vò Thaày ñoù trôû thaønh ruoäng phöôùc lôùn, vì ñöôïc gieo bôûi nhöõng haït gioáng kính troïng (satkaøra), neân seõ cho ta nhöõng caây luùa lôùn.

- Neáu ta vöøa kính troïng vöøa thöông haïi maø boá thí thì ta seõ gaët ñöôïc caû hai loaïi luùa lôùn coù nhoû coù.

Tröôùc khi cuùng döôøng cho quyù Thaày ta bieát ñöôïc vì thöông haïi hay kính troïng, vaø khi ñang cuùng döôøng ta cuõng bieát ñöôïc laø ta ñang cuùng döôøng, cuùng döôøng xong ta bieát hoài höôùng coâng ñöùc maø ta vöøa taïo cho söï giaûi thoaùt sinh töû cuûa mình, hay cho quaû vò Phaät (neáu ta laø Boà Taùt). Ñoù goïi laø Boá thí trong saïch vaø yù thöùc. Ta ñöøng laàm laãn 'yù thöùc' vôùi 'chaáp tröôùc'. 'Y Ù thöùc' ôû ñaây coù nghóa laø chaùnh nieäm, bieát ta ñang laøm gì, phaûi laøm gì, seõ laøm gì. Coøn boá thí chaáp tröôùc khoâng naèm trong boá thí trong saïch, vì khi boá thí cho raèng ta ñaây laø ngöôøi cho, ñaây laø vaät boá thí, coøn kia laø ngöôøi nhaän, roài khôûi taâm ngaõ maïn khinh ngöôøi, hoaëc tröôùc khi boá thí ñaõ coù caùi taâm caàu danh hay ngaõ maïn roài, neân khi vöøa taùc ñoäng thì söï boá thí ñaõ laø boá thí chaáp tröôùc roài.

- Khi gaëp moät vò Thaày naøo, ta laáy taøi cuûa ra goïi laø cuùng döôøng hoaëc coù nhieàu khi ta ñöa cho vò Thaày aáy maø chaû noùi chaû raèng gì caû, thì ñoù laø boá thí voâ taâm vaø voâ yù thöùc. Boá thí voâ yù thöùc ta ñaõ thaáy ôû treân roài. Coøn voâ taâm laø sao? Voâ taâm ôû ñaây cuõng coù nghóa laø voâ yù thöùc nhöng theâm vaøo voâ kyù vaø voâ tö. Ta hoïc trong Kinh Kim Cang thaáy noùi raèng boá thí maø khoâng boá thí môùi thöïc laø boá thí, hoaëc boá thí maø khoâng thaáy coù ta laø ngöôøi boá thí, ñaây laø vaät boá thí, vaø kia laø ngöôøi ñöôïc boá thí. Hoïc nhö vaäy xong neân khi boá thí ta khoâng daùm nghó gì caû, vì sôï suy nghó thì rôi vaøo chaáp tröôùc, hoaëc coù boá thí thì laøm sao cho nhanh ñeå khoûi kòp yù thöùc ñöôïc vieäc laøm cuûa mình, hoaëc trong luùc boá thí thì mieäng noùi, maét nhìn choå khaùc. Ñoù goïi laø boá thí voâ taâm. Boá thí voâ taâm cuõng phaùt xuaát töø moät taám loøng toát, nhöng vì khoâng hieåu ñaïo neân phöôùc baùo cuûa noù thuoäc loaïi höõu laäu.

Ta khoâng neân laàm laãn voâ taâm boá thí vôùi Taùnh Khoâng boá thí. Voâ taâm boá thí laø taâm khoâng nghó vaø khoâng yù thöùc ñöôïc söï boá thí trong luùc ñang boá thí. Coøn taùnh khoâng boá thí thì hieåu vaø thöïc hieän ñöôïc taùnh Khoâng cuûa söï boá thí trong luùc ñang boá thí. Taùnh Khoâng boá thí chính laø Boá thí Ba La Maät (daønaparamitaø), nghóa laø thaáy caû ba yeáu toá taïo ra söï Boá thí ñeàu khoâng coù töï taùnh. Tröôùc khi thöïc haønh Taùnh Khoâng boá thí, ta caàn phaûi thöïc taäp quaùn chieáu nhieàu veà lyù nhaân duyeân, töùc thaáy ñöôïc söï töông duyeân töông sinh cuûa moïi vaät, thaáy raèng caùc phaùp phaûi nöông vaøo nhau maø hieän höõu, neân khoâng coù moät töï theå rieâng bieät. Khi ta quaùn chieáu thuaàn thuïc veà Taùnh Khoâng cuûa caùc phaùp roài, ta ñem söï quaùn chieáu ñoù aùp duïng vaøo vieäc Boá thí, ñoù goïi laø Taùnh Khoâng boá thí.

Khi thöïc haønh boá thí, ta haõy neân thaønh thöïc vôùi chính ta, xem laïi ta coøn chaáp tröôùc hay khoâng chaáp tröôùc, coù laàm taùnh Khoâng vôùi Voâ taâm khoâng? Neáu coù thì ta söûa laïi, vì ñoù laø vieäc noäi taâm cuûa mình, beân ngoaøi khoâng ai hay caû, cuõng khoâng coù ai chaám ñieåm hay thöôûng phaït ta caû, chæ coù chính haønh ñoäng cuûa ta thöôûng phaït ta maø thoâi.

Cuõng caàn noùi theâm veà Taùnh Khoâng (Suønyata). Taùnh Khoâng laø con dao hai löôõi. Neáu ta hieåu ñöôïc noù thì noù giuùp ta sôùm chaët ñöùt caùc giaây voâ minh troùi buoäc ta. Coøn ngöôïc laïi, neáu ta hieåu laàm thì noù seõ khieán ta taïo nhöõng haønh ñoäng voâ phöôùc. Vì theá Coå nhôn coù caâu: 'Thaø chaáp coù nhö nuùi Tu Di coøn hôn chaáp khoâng nhö haït caûi'. Neáu ta chöa hieåu ñöôïc taùnh Khoâng thì ta cöù thöïc haønh höõu töôùng boá thí, töùc laø phaùt nguyeän, yù thöùc, vaø hoài höôùng, tröôùc khi, trong khi vaø sau khi boá thí. Ñoù goïi laø bieát caùch boá thí.

- Treân ñaây laø noùi qua tröôøng hôïp boá thí vì thöông haïi hay vì kính troïng moät vò Thaày maø ta boá thí. Coøn trong tröôøng hôïp ñoái vôùi moät Thaày töø xa môùi ñeán maø ta chöa quen bieát thì sao? Thì ñoù laïi laø moät vieäc deã xöû ñoái vôùi ta, vì ta khoâng bieát quaù khöù rieâng tö cuûa Thaày ñoù, neân ta deã khôûi taâm kính troïng maø boá thí. Vaø trong luùc boá thí ta coù theå nguyeän nhö vaày: 'Con thaønh taâm cuùng döôøng Thaày, caàu cho Thaày mau ñaéc ñaïo ñeå cöùu khoå chuùng sinh'. Ta coù theå nieäm thaàm hoaëc noùi thaúng ra ngoaøi ñöôïc thì caøng toát. Ñaây laø moät söï boá thí trong saïch vaø quaû baùo cuûa noù seõ voâ löôïng. Vì sao? Vì ngöôøi cho thaønh taâm vaø ngöôøi nhaän ñöôïc kính troïng . Ngöôøi nhaän ñöôïc kính troïng hay khoâng laø tuøy ôû nôi taâm ngöôøi cho. Neáu ta khoân kheùo bieát ñöôïc phöôùc baøo do söï boá thí cuûa mình seõ voâ löôïng hay höõu löôïng tuøy ôû nôi taâm ngöôøi cho thì ta seõ luoân luoân khôûi taâm kính troïng ngöôøi nhaän. Ñoù laø bieát caùch boá thí vaäy.

- Baây giôø neáu coù tröôøng hôïp ta khoâng thöông haïi, khoâng kính troïng, maø cuõng khoâng öa moät vò Thaày nöõa thì ta phaûi laøm gì? Coù phaûi boá thí khoâng?

ÔÛ ñaây laïi laø moät vaán ñeà khaùc. Ta caàn töï xeùt laïi mình tröôùc. Taïi sao khoâng öa? Khoâng öa choã naøo? Sau khi xeùt laïi noäi taâm xong ta coù theå xin ñeán gaëp vò Thaày ñoù ñeå giaûi toûa nhöõng ñieàu thaéc maéc ñaõ taïo ra söï baát hoøa (khi coù moät söï baát hoøa thì caû hai beân ñeàu coù loãi caû). Trong tröôøng hôïp thaày vaø troø ñeàu coù chí caàu tieán vaø phuïc thieän thì toát quaù. Nhöng neáu caû thaày laãn troø ñeàu nhaän thaáy mình laø ñuùng vaø ngöôøi kia sai thì luùc ñoù ñöôøng ai naáy ñi, ta ñöôïc quyeàn ruùt lui nhöng phaûi coù traät töï, nghóa laø khoâng ñöôïc taïo khaåu nghieäp. Sau khi ruùt lui xong ta neân ñi tìm moät vò Thaày khaùc ñeå nöông caäy. Vì sao? Vì ta laø moät caän söï nam hay caän söï nöõ. Caän söï coù nghóa laø ôû gaàn ñeå giuùp ñôû vaø hoïc hoûi.

Khoâng phaûi vì khoâng öa moät Thaày maø ta gheùt taát caû caùc Thaày khaùc. Khoâng phaûi vì khoâng öa moät chuøa maø ta xa laùnh taát caû caùc chuøa khaùc. Neáu laøm nhö vaäy thì goïi laø 'Vô ñuõa caû naém'. Thaùi ñoä naày khoâng toát vì noù laøm cho ta khoâng môû mang ñöôïc kieán thöùc, khoâng thöïc hieän ñöôïc caùc haïnh toát, cuøng luùc ñoù thì caùi goïi laø 'ngaõ kieán' cuûa ta seõ taêng tröôûng. Vaø neáu ta cöù giöõ maõi thaùi ñoä 'Vô ñuõa caû naém' thì ta seõ bieán thaønh 'Con eách ngoài ñaùy gieáng'.

* Laàm laãn boá thí vôùi traû coâng

Boá thí laø moät haønh ñoäng phaùt ra töø taám loøng thaønh, muoán cho ngöôøi nhaän ñöôïc an vui haïnh phuùc.

Coøn traû coâng laø moät haønh ñoäng voâ tình, töùc laø khoâng coù tình nghóa gì caû, noù döïa treân moät söï ñoåi chaùc.

Khi ta ñi ra ngoaøi ñöôøng gaëp moät ngöôøi ngheøo xin aên, ta laáy naêm caéc ra cho hoï. Ta cho vì ta thöông haïi, chöù khoâng phaûi vì ngöôøi ñoù laøm gì cho ta. Ta cho maø khoâng caàn ñöôïc traû laïi, ta chæ caàn ngöôøi ñoù nhaän cho laø ta ñaõ vui roài. Ñoù goïi laø boá thí.

Coøn traû coâng thì khaùc, noù laø keát quaû cuûa moät söï ñoåi chaùc. Thí duï nhö ta laø oâng chuû moät haõng. Ñeán cuoái thaùng ta phaùt tieàn cho nhaân vieân. Haønh ñoäng phaùt tieàn cuûa ta khoâng ñöôïc goïi laø boá thí maø phaûi goïi laø traû coâng. Vì sao? Vì suoát moät thaùng vöøa qua nhaân vieân ñaõ laøm vieäc cho ta, neân baây giôø ta phaûi traû löông cho hoï. Vaø khi ta ñöa tieàn cho hoï, trong taâm cuûa hoï ñaâu coù mang ôn ta, vì hoï bieát ñoù laø tieàn cuûa hoï phaûi ñöôïc. Trong taâm ta cuõng vaäy, tuy nhaân vieân laøm vieäc cöïc nhoïc suoát thaùng vöøa qua cho söï saûn xuaát cuûa haõng ta, nhöng ta cuõng ñaâu coù mang ôn hoï, vì ta traû tieàn cho hoï roài maø! Giöõa hai beân khoâng coù tình nghóa gì heát, cuõng khoâng ai mang ôn ai caû. Ta ñöa tieàn vì ngöôøi kia ñöa coâng, ngöôøi kia ñöa coâng vì ta ñöa tieàn.

Sau khi hieåu roõ thaáy ñöôïc söï khaùc bieät giöõa boá thí vaø traû coâng roài, ta haõy ñöa maét nhìn veà chuøa cuûa mình xem sao? Xem mình coù phaïm caùi loãi laàm ñoù khoâng?

Ngaøy thöôøng ta chaû bao giôø ñeán chuøa, töï nhieân ñeán boá thí hay cuùng döôøng caùc Thaày. Ñeán khi trong gia ñình coù cha meï cheát, luùc ñoù ta môùi ñeán chuøa thöa thænh leã pheùp röôùc Thaày veà nhaø tuïng Kinh caàu sieâu cho cha meï ta. Roài sau khi ñaùm saùm xong, ta ruùt vaøi tôø giaáy baïc boû vaøo phong bì cuùng döôøng cho Thaày. Laøm xong vieäc nhö vaäy, ta ra veà thôû phaøo nheï nhoõm, trong taâm nghó raèng ñaõ laøm xong boån phaän ñoái vôùi cha meï, ñaõ laøm xong boån phaän ñoái vôùi oâng Thaày, vaø cuøng luùc laïi laøm phöôùc nöõa chöù! Thöû hoûi haønh ñoäng cuûa ta ñöôïc goïi laø gì? Tuy nhieân trong cuoäc thì cuõng coù ngöôøi ñöôïc chuùt ít. Ñoù laø ngöôøi ñöôïc thí, töùc oâng Thaày : oâng Thaày coù ñöôïc vaøi traêm boû tuùi ñi xe löûa. Vì laàm laãn nhö theá neân ta cöù tieáp tuïc boá thí caùi kieåu traû coâng. Rieát roài ban ñaàu Thaày ñi xe löûa, sau ñeán xe hôi, roài ñeán taøu bay. Tôùi luùc ñoù thì ta la leân raèng chuøa giaøu! Chuøa giaøu hay ngheøo ñeàu do ta caû. Ta phaûi töï hoûi ta chöù! Chuøa giaøu ñeå laøm gì? Ngheøo ñeå laøm gì? Neáu ta yù thöùc raèng söï phaùt trieån cuûa chuøa coù lôïi cho chuùng ta neân phaûi caàn taøi chaùnh thì ta laøm cho chuøa giaøu. Coøn neáu thaáy caàn ngheøo thì ta laøm cho chuøa ngheøo. Giaøu khoâng phaûi laø moät caùi toäi, ngheøo cuõng khoâng phaûi laø moät caùi phöôùc.

Tieàn duøng ñuùng tieàn hieàn nhö Phaät,
Baïc xaøi laàm baïc aùc hôn ma.
Phaät, ma cuõng taïi ngöôøi ta
Chôù tieàn baïc noù voán laø voâ tri. (Thanh Só)

Noùi nhö vaäy khoâng coù nghóa laø töø nay veà sau ta khoâng caàu an, caàu sieâu cho cha meï ta, hoaëc caàu sieâu xong ta khoâng traû coâng cho quyù Thaày nöõa. Ta vaãn tieáp tuïc laøm, nhöng phaûi bieát caùc, theâm vaøo nöõa laø laâu laâu ta lui tôùi chuøa xem trong chuøa coù caàn gì giuùp ñôõ khoâng thì ta phaùt taâm boá thí cuùng döôøng, khoâng phaûi chôø ñeán khi coù ai cheát hay ñau môùi tôùi. Coøn trong tröôøng hôïp röôùc Thaày ñi tuïng ñaùm xong maø ta muoán cuùng döôøng thì ta phaûi taäp suy nghó nhö vaày: 'Thaày ñaõ vì loøng töø bi tuïng nieäm cho cha meï ta, coâng ôn thaät voâ cuøng, ta chæ bieát thaønh taâm phaùt nguyeän tu hoïc Phaät ñeå mau thoaùt sinh töû luaân hoài vaø hoài höôùng coâng ñöùc (boá thí, phaùt nguyeän) naøy caàu cho cha meï ta ñöôïc sieâu sanh Cöïc laïc'. Töø luùc tröôùc khi, trong khi, vaø sau khi cuùng döôøng, ta phaûi laäp ñi laäp laïi nhö vaäy. Ta thaønh taâm, phaùt nguyeän vaø hoài höôùng, cuøng luùc ñoù ta xem vò Thaày tröôùc maét töôïng tröng cho Töø bi (chöù khoâng phaûi thôï tuïng) vaø ta heát loøng kính troïng. Neáu laøm ñöôïc nhö vaäy thì ta ñaõ bieán söï traû coâng thaønh söï boá thí trong saïch.

* Khoâng phaûi chæ coù chuøa chieàn môùi laø nôi cho ta thöïc hieän haïnh Boá thí

Ta coù theå thöïc hieän boá thí ôû khaép nôi vôùi taát caû moïi loaøi : nhö cho con choù moät khuùc xöông, con chim moät maåu baùnh mì, con kieán moät haït ñöôøng, v...v.... Cuï theå nhaát laø khi ta ñi ngoaøi ñöôøng boá thí cho ngöôøi xin aên. Tuy nhieân khi boá thí ta cuõng phaûi taäp boá thí cho ñaøng hoaøng khoâng ñöôïc khinh ngöôøi. Boá thí ñaøng hoaøng hay trong saïch laø ta bieát phaùt nguyeän, yù thöùc, vaø hoài höôùng tröôùc khi, trong khi vaø sau khi boá thí. Thí duï nhö ta gaëp moät baø laõo ôû trong goùc Metro ñöùng xin tieàn. Ta laïi gaàn laáy tieàn ra, nhöng khoâng ñöa lieàn, ñöùng ngay laïi söûa soaïn phaùt nguyeän. Coù hai tröôøng hôïp:

1) Ta xem ñoái töôïng töùc baø laõo laø moät vò Boà Taùt hoùa thaân laøm baø giaø ñeå ta thöïc hieän boá thí. Nhö vaäy ta seõ phaùt nguyeän thaønh Phaät ñeå cöùu ñoä chuùng sinh vaø hoài höôùng coâng ñöùc boá thí naøy cho quaû vò Phaät.

2) Neáu ta khoâng theå xem baø laõo laø moät hoùa thaân Boà Taùt ñöôïc thì ta nguyeän nhö vaày: 'Nguyeän cho baø mau thoaùt khoûi caûnh khoå cuûa sinh, giaø, beänh, cheát, vaø ta hoài höôùng coâng ñöùc boá thí naøy caàu mau giaûi thoaùt sinh töû, hoaëc mau thaønh Phaät' (neáu ta laø Boà Taùt).

Coù moät ñieàu laàm laãn maø ta hay phaïm phaûi, ñoù laø khi ta khoâng öa moät vò Thaày naøo roài thì ta ngöng luoân vieäc boá thí ! Moät vò Thaày khoâng phaûi laø ñoái töôïng duy nhaát cuûa söï Boá thí. Ta coù theå veà nhaø boá thí cho con cho chaùu, cho gia ñình hoï haøng, hay cho baïn beø, xa hôn nöõa laø boá thí cho caùc Hoäi Töø Thieän (Croix Rouge, Unicef, Meùdecins du Monde, Meùdecins sans frontieøres, ...) hoaëc cho nhöõng loaøi khaùc nhö chim, gaø, kieán, ... Ñoái töôïng cuûa söï boá thí raát roäng raõi vaø bao la, quan troïng ôû choã laø ta coù muoán boá thí hay khoâng? Neáu muoán thì ta luoân luoân tìm thaáy ñoái töôïng, coøn khoâng thì ta seõ chaû thaáy ai laø ngöôøi ñaùng cho ta boá thí caû.

* Ta neân boá thí tröïc tieáp

Laâu laâu nhôù ñeán Phaät, ta mua hoa quaû ñem vaøo chuøa cuùng döôøng cho Phaät. Nhöng khi vaøo chuøa ta khoâng neân ñöa heát cho vò Höông ñaêng maø noùi raèng: 'Naøy, coâ hay chuù cuùng hoä toâi cho Phaät'. Laøm nhö vaäy maát caû tình nghóa cuûa ta ñoái vôùi Phaät. Vaø hôn nöõa laø ta seõ khoâng coù cô hoäi phaùt nguyeän vaø hoài höôùng coâng ñöùc cuûa söï boá thí. Nhö theá thì duø cho ta coù mua maáy xe hoa ñem vaøo chuøa cuùng Phaät, cuõng chaû ñöôïc phöôùc ñöùc gì caû, nhieàu laém laø laøm cho chuøa theâm vui maét maø thoâi. ÔÛ ngoaøi ñôøi ngöôøi ta coøn bieát noùi 'cuûa ít loøng nhieàu', huoáng chi ta laø con Phaät maø laïi boá thí 'cuûa nhieàu loøng ít' hay sao?

8. Keát luaän

Vieäc phaùt nguyeän vaø hoài höôùng raát laø quan troïng. Ta haõy ñeå yù xem, cöù sau moãi thôøi Kinh ôû chuøa cuõng nhö baát cöù ôû ñaâu ñeàu coù moät baøi hoài höôùng ngaén. Nhöng vì ñoïc quen quaù, gioáng nhö aên côm böõa neân ta chaû caàn ñeå yù laøm chi cho meät.

Toùm laïi chuùng ta caàn boá thí nhieàu, bieát boá thí, taäp boá thí trong saïch, vì Boá thí (bao goàm: cho, taëng, bieáu, daâng, cuùng döôøng) laø moät haønh ñoäng ñeïp ñeõ nhaát maø con ngöôøi coù theå cho con ngöôøi, vaø boá thí cuõng laø neàn taûng raát quan troïng maø ngöôøi haønh Boà Taùt ñaïo khoâng theå thieáu soùt ñöôïc.

Sau cuøng, neáu ta gaëp nhöõng Phaät töû môùi quy y Tam Baûo chöa bieát Boá thí laøm sao, thì ta haõy vui loøng höôùng daãn vaø khuyeân nhuû hoï, coøn neáu ta gaëp nhöõng Phaät töû ñaõ ñi chuøa laâu naêm maø queân, lô laø hay khoâng coøn nhôù caùch Boá thí ñöùng ñaén thì ta haõy thöïc hieän Phaùp thí baèng caùch ñöa cho hoï xem taäp saùch naøy, ñoù laø ta ñaõ goùp phaàn xaây döïng laïi ñaïo Phaät vaäy.