Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû]
Boán loaïi thöùc aên Maïn Ñaø La
I. Söï soáng laø nhôø thöùc aên.
Kinh Phaät daïy : "Muoân loaøi soáng coøn laø nhôø thöùc aên" (Sabbe sattaø aâhaøratthitika). Ñaây laø moät söï thaät quan troïng cuûa ñôøi soáng. Quan troïng vì söï caàn thieát cuûa thöùc aên vaø chính vì söï caàn thieát ñoù maø coù ñieàu quan troïng khaùc khoâng keùm ñoù laø phaûi hieåu roõ tính chaát cuûa thöùc aên ñeå söï thoï duïng vaø tieâu hoùa thöùc aên thaät söï boå ích cho ñôøi soáng.
Tìm hieåu veà thöùc aên, ta seõ thaáy ñöùc Phaät ñaõ daïy cho chuùng ta moät ñaïo lyù veà nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà dinh döôõng vaø ñoàng thôøi chæ baøy cho chuùng ta phöông phaùp thoaùt ly nhöõng noãi khoå tai haïi cuûa vaán ñeà.
Theo ñaïo Phaät, söï soáng ñöôïc caáu taïo vaø hình thaønh bôûi hai yeáu toá vaät lyù vaø taâm lyù. Do vaäy, nhöõng thöùc aên vaät chaát vaø tinh thaàn laø nhöõng ñieàu quan troïng caàn thieát haøng ñaàu ñeå nuoâi döôõng vaø duy trì ñôøi soáng. Thöùc aên ñi theo ñôøi soáng nhö boùng vôùi hình, baát cöù trong moïi hoaøn caûnh, söï soáng khoâng theå thieáu noù, laïi caøng khoâng theå khoâng coù noù.
Taát nhieân tieàn baïc cuûa caûi vaät chaát coù vai troø quan troïng nhaát ñònh trong cuoäc ñôøi, nhöng thöïc teá cho thaáy nhieàu khi ôû trong laâu ñaøi cao sang vaø caàm ñaày tieàn baïc trong tay maø vaãn raàu ró ñeán cheát vì thieáu thöùc aên, vì khoâng coù thöùc aên. Khoâng phaûi cöù coù tieàn laø seõ coù taát caû. Nhöõng thieân tình söû cuûa nhaân loaïi duø dieãm tuyeät ñeán maáy maø ñeán moät ngaøy naøo ñoù, thöùc aên nuoâi döôõng khoâ caïn ñi thì sôùm muoän gì haïnh phuùc cuõng giaûm ñi raát nhieàu hoaëc seõ heát luoân haïnh phuùc.
Vaên chöông ngheä thuaät cuõng vaäy. Neáu cöù "loøng khoâng daï troáng" thì ngheä thuaät cuõng khoù coù theå maø caát caùnh bay boång, aâm thanh tuyeät vôøi, saéc maøu lung linh huyeàn aûo. Ngay caû trong lónh vöïc tu haønh cuõng ñöôïc xaùc ñònh : coù thöïc môùi vöïc ñöôïc ñaïo.
II. AÊn vaø thöùc aên theo quan nieäm ñaïo Phaät.
Vôùi nhöõng con ngöôøi bình dò, vaán ñeà aên vaø thöùc aên thöôøng ñöôïc hieåu moät caùch ñôn giaûn. Nghóa laø buïng ñoùi thì aên, aên ñeå soáng vaø thöùc aên laø nhöõng moùn aên cuï theå nhö côm, chaùo, xoâi, myø, rau, traùi, nhöõng thöùc aên maën, nhöõng thöùc aên chay, nhöõng thöùc aên ngoït, nhöõng thöùc aên laït..., tuøy theo nhu caàu vaø sôû thích khaåu vò cuûa moãi ngöôøi. Gaàn ñaây, ngöôøi ta ñaõ nhìn vaán ñeà kyõ hôn. Nhieàu phong traøo, nhieàu toå chöùc hoâ haøo aên chay, aên kieâng ñeå bôùt beùo, ñeå giöõ ligne, ñeå phoøng chöõa caùc beänh môõ ñöôøng trong maùu...
Theo ñaïo Phaät, danh töø thöùc aên mang yù nghóa saâu roäng hôn, aùp duïng cho taát caû nhöõng chaát lieäu coù taùc duïng nuoâi döôõng vaø duy trì söï soáng, goàm caû taâm lyù vaø vaät lyù. Vaø vaán ñeà aên cuõng coù nhöõng ñaëc tính cuûa noù. Chuùng ta haõy thöû xeùt qua nhöõng ñaëc tính naøy.
1- Ñaëc tính ñoùi theøm.
Loøng ñoùi theøm, khao khaùt vaø ham muoán laø ñoäng cô cuûa aên. Trong suoát cuoäc soáng, vaät lyù thì ñoùi theøm thöùc aên vaät chaát, taâm lyù thì ñoùi theøm thöùc aên tinh thaàn. Thoâi thuùc böùc xuùc bôûi nhöõng côn ñoùi khaùt theøm thuoàng, ngöôøi ta phaûi tìm moïi caùch kieám cho ra thöùc aên, hoaëc vaät chaát hay tinh thaàn, ñeå thoûa maõn nhu caàu cuûa ñoùi theøm. Vì ñoùi, ñang nguû phaûi baät daäy hoaëc thao thöùc khoù yeân giaác, ñang laøm vieäc phaûi taïm ngöøng, ñang chôi cuõng phaûi boû dôû cuoäc. Ñoùi theøm neân kieám aên. Kieám coù thöùc aên roài thì thöùc aên laïi môøi gôïi theâm söï theøm muoán, khao khaùt. Voøng troøn ñoùi theøm -> aên -> theøm ñoùi, cöù nhö theá tieáp noái baønh tröôùng khoâng döùt. Ñaïo Phaät goïi ñích danh ñaëc tính ñoùi theøm naøy laø khaùt aùi (tanhaø).
2- Ñaëc tính ñoàng hoùa laãn nhau.
Ngöôøi ta aên vaøo caùc loaïi thöùc aên vaät chaát hay tinh thaàn, caùc thöùc aên naøy ñöôïc tieâu hoùa trôû thaønh chaát lieäu dinh döôõng baûo trì vaø nuoâi döôõng con ngöôøi. Nhö vaäy, ta thaáy raèng, moät maët, ngöôøi aên vaø tieâu hoùa thöùc aên, song maët khaùc, ngöôøi cuõng bò thöùc aên aên vaø tieâu hoùa (Töông öng III, 106).
Nhieàu nghieân cöùu khoa hoïc vaø qua thöïc haønh tu döôõng cho thaáy nhöõng thí nghieäm ñieån hình : Choïn aên vaø tieâu hoùa nhöõng moùn aên vaät chaát hieàn laønh boå döôõng, phuø hôïp quaân bình cho teá baøo taïng phuû cuûa cô theå laøm cho con ngöôøi thay da ñoåi thòt, töôi toát maïnh khoûe theâm. Tieâu hoùa nhöõng moùn aên tinh thaàn töø bi hyû xaû laøm chuyeån hoùa taâm hoàn, caù tính vaø phong thaùi, con ngöôøi ñöôïc ñöôïm nhuaàn thanh tònh hoøa vui.
Do ñaëc tính ñoàng hoùa laãn nhau nhö vaäy maø ta coù theå noùi theo ngoân ngöõ Baùt nhaõ laø : Ngöôøi töùc laø thöùc aên, thöùc aên töùc laø ngöôøi. Vaø ngoân ngöõ phöông taây thì noùi raèng : "Man is what he eats, what he eats is man himself" = "l'Homme est ce qu'il mange, ce qu'il mange est l'homme lui-meâme".
III. Boán loaïi thöùc aên.
Moät trong nhöõng baûn kinh ñeà caäp ñeán vaán ñeà aên uoáng vaø thöùc aên nuoâi döôõng söï soáng laø baûn kinh "Thòt cuûa con" (Ñaïi 2, 102a, Töông öng II, 115) ñöôïc Phaät ñònh nghóa vôùi nhöõng ví duï gaây aán töôïng maïnh meõ.
Theo ñaïo Phaät, coù boán loaïi thöùc aên cho ñôøi soáng, ñoù laø : ñoaøn thöïc thoâ hoaëc teá, xuùc thöïc, tö nieäm thöïc vaø thöùc thöïc. Boán loaïi thöùc aên naøy ñöôïc hieåu theo nghóa laø nguyeân nhaân, laø ñieàu kieän caàn thieát cho söï soáng vaät lyù vaø taâm lyù, duy trì tieáp tuïc söï soáng cuûa chuùng sinh trong ba coõi.
1- Ñoaøn thöïc.
Ñoaøn thöïc laø thöùc aên vaät chaát nuoâi döôõng cô theå vaät lyù. Taát caû chuùng ta ñeàu hieåu roõ loaïi thöùc aên naøy caàn thieát vaø quan heä vôùi ñôøi soáng ñeán chöøng naøo. Daï daøy ñoùi aên laøm cho ngöôøi ta quay quaét khoå naõo bieát bao nhieâu ! Vaø neáu ñoùi quaù, ñoùi maõi thì seõ cheát. Ñeå ñöôïc sinh toàn thì phaûi kieám aên. Kieám ñöôïc mieáng aên laø phaûi traû giaù voâ löôïng voâ bieân nhoïc nhaèn cay ñaéng. Ñeå kieám aên, moãi ngöôøi phaûi lao ñao khoå sôû raát nhieàu vaø ñoàng thôøi cuõng taïo raát nhieàu ñau thöông khoå naõo cho cuoäc soáng chung quanh mình.
Vì mieáng aên, töø nghóa "nguyeân thuûy" ñeán nghóa "phaùt trieån" maø vaät vaø vaät caén xeù nhau, vaät saùt nhaân, nhaân saùt vaät, ngöôøi taøn nhaãn vôùi ngöôøi, queân caû tình nghóa thaân thöông, cho ñeán quyeát lieät giaønh giaät, roài chieán tranh vôùi nhau vì quyeàn lôïi kinh teá.
Haøng ngaøy chuùng ta aên ñeå soáng. Neáu aên maën thì phaûi tröïc tieáp taøn haïi söï soáng caùc loaøi ñoäng vaät, hoaëc giaùn tieáp chaáp nhaän ngöôøi khaùc gieát haïi thay mình nhö coâng vieäc cuûa nhöõng loø saùt sinh, nhöõng cuoäc saên moài treân ñoàng röøng vaø döôùi bieån hoà. Neáu laø aên chay thì cuõng phaûi taøn haïi caùc loaøi thaûo moäc. Vaø ñeå coù ñöôïc nhöõng luoáng rau vaø caây traùi, trong coâng vieäc troàng tæa vaø baûo veä, bieát bao nhieâu sinh maïng coân truøng saâu kieán ñaõ bò gieát haïi chæ vì chuùng cuõng phaûi kieám aên ñeå soáng nhö chuùng ta.
Neáu cöù ñaøo saâu maõi vaøo höôùng nhìn naøy, chuùng ta phaûi ñau loøng maø nhaän raèng theá giôùi naøy laø moät loø saùt sinh lôùn maø moãi chuùng ta ñeàu döï phaàn trong ñoù, vöøa laø thuû phaïm vöøa laø toäi nhaân.Daïy caùc ñeä töû quan saùt veà yù nghóa ñoaøn thöïc, ñöùc Phaät duøng ví duï : coù moät caëp vôï choàng mang theo moät ñöùa con trong moät cuoäc haønh trình raát hoang vaéng xa xoâi. Giöõa ñöôøng hoï bò caïn löông, voâ cuøng ñoùi khaùt. Cuoái cuøng hai vôï choàng ñaønh phaûi gieát ñöùa con yeâu quí, duøng thòt con laøm löông thöïc ñeå coù theå tieáp tuïc haønh trình ñeán muïc ñích.
Caâu chuyeän ví duï thaät laø thöông taâm vaø cuõng voâ cuøng thöïc teá. Trong ñôøi soáng hieän nay, nhöõng caâu noùi : "baùn vôï ñôï con", "baùn con nuoâi chaùu", baùn thaân nuoâi mieäng", "moät naéng hai söông", "ñoå moà hoâi laáy cheùn côm", "tha phöông caàu thöïc", vaø gaàn ñaây tình caûnh nhöõng cuoäc di daân kinh teá ôû khaép nôi, thaûy ñeàu noùi leân thöïc teá ñau loøng cuûa cuoäc soáng kieám aên, ñoàng thôøi cho thaáy roõ giaù trò cuûa thöïc phaåm nuoâi döôõng ñôøi ta. Mieáng aên laø nhö vaäy, ta phaûi thoï duïng, tieâu hoùa nhö theá naøo ñeå khoâng phaûi laø "thöïc baát tri kyø vò" : aên maø khoâng bieát ñeán giaù trò moùn aên. Ñöùc Phaät hoûi thaúng : "Naøy caùc tyø kheo, caùc ngöôi nghó theá naøo ? Chuùng (chæ hai vôï choàng ngöôøi aên thòt con trong ví duï vaø cuõng coù theå laø chuùng ta) aên moùn aên coù phaûi ñeå vui chôi ? Hay chuùng aên moùn aên ñeå tham ñaém ? Hay chuùng aên moùn aên ñeå trang söùc ? Hay chuùng aên moùn aên ñeå beùo toát ?" (Töông öng II, 116).
Ñoái vôùi ví duï, caâu traû lôøi ñöôïc ñöùc Phaät chaáp nhaän laø ñuùng ñaïo lyù, ñoù laø, aên coát ñeå vöôït khoûi haønh trình hoang vaéng, vaø taát nhieân ñoái vôùi chuùng ta, aên laø chæ vì muïc ñích thaønh töïu ñaïo nghieäp.Nhöõng ngöôøi xuaát gia moãi khi aên thöôøng phaûi chính taâm quaùn nieäm toái thieåu nhö sau : Laø ngöôøi khoâng caøy maø coù aên, khoâng deät maø coù maëc, söï soáng naøy toaøn nhôø coâng lao khoù nhoïc hoä trì cuûa vuõ truï vaø muoân loaøi. Hoå theïn haïnh ñöùc keùm coûi, nguyeän soáng xöùng ñaùng vôùi thöùc aên naøy. Nguyeän nhôù ngaên ngöøa nhöõng taät xaáu, ñaëc bieät loaïi tröø taâm tham aùi. Coi thöùc aên chæ nhö caùc döôïc lieäu coù taùc duïng chöõa beänh. Chæ vì muoán thaønh töïu ñaïo nghieäp neân môùi thoï duïng thöùc aên naøy.
Nhieàu ngöôøi ñoái vôùi moùn aên, coù nhöõng goût, nhöõng thaùi ñoä khaùc nhau. Nhöng töïu trung, coù theå thaâu toùm thaønh hai hieän töôïng tieâu bieåu. Hieän töôïng thöù nhaát laø nghó raèng : ñaõ khoå cöïc bao nhieâu vì mieáng aên thì phaûi aên cho ra aên, thaúng tay toan tính ra nhöõng thöïc ñôn raát taân kyø ñeå thoûa maõn khaåu vò, baát keå laõng phí. Hieän töôïng thöù hai laø nhieàu nôi hieän ñang coù nhieàu ngöôøi ñoùi thieáu thaäm chí cheát vì ñoùi ; caùc ñaøi truyeàn tin vaø baùo chí ñaõ keâu goïi töông trôï cöùu giuùp song ngöôøi ñoùi vaãn coøn ñoùi. Noùi veà yù nghóa ñoaøn thöïc, chuû yù cuûa ñöùc Phaät laø nhaéc nhuû caùc ñeä töû phaûi luoân chính taâm quaùn nieäm veà loaïi thöùc aên naøy, thaáy roõ ñöôïc tính chaát caàn thieát song voâ cuøng khoå ñau cuûa söï soáng vaø thöùc aên, ñeå do ñoù tinh taán tu haønh, an truù trong trung ñaïo thieåu duïc tri tuùc, thoï duïng thöùc aên chöøng möùc, khoâng khôûi taâm tham aùi khoâng nhöõng chæ ñoái vôùi mieáng aên maø bao goàm caû 5 duïc : tieàn cuûa, saéc ñeïp, danh vò, mieáng aên, nguû nghæ.
Phaät daïy :"...Naøy caùc tyø kheo, Nhö Lai noùi caàn phaûi nhaän xeùt veà ñoaøn thöïc nhö vaäy. Naøy caùc tyø kheo, khi ñoaøn thöïc ñöôïc hieåu bieát thì loøng tham ñoái vôùi naêm duïc tröôûng döôõng ñöôïc hieåu bieát. Khi loøng tham ñoái vôùi naêm duïc tröôûng döôõng ñöôïc hieåu bieát thì khoâng coøn kieát söû. Do kieát söû naøy maø moät vò thaùnh ñeä töû bò troùi buoäc ñeå phaûi sinh laïi ñôøi naøy". (Ñaïi 2, 102b ; Töông öng II, 115).
2- Xuùc thöïc.
Xuùc laø nhöõng söï tieáp xuùc cuûa saùu giaùc quan (saùu caên : maét, tai, muõi, löôõi, thaân, yù) vôùi saùu ñoái töôïng söï vaät (saùu traàn : saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp). Nhôø söï tieáp xuùc cuûa caên vaø traàn laøm phaùt sinh nhöõng caûm thoï, nghóa laø nhöõng caûm giaùc nhaän ñöôïc töø söï tieáp xuùc vôùi söï vaät. Do taùc duïng tieáp xuùc vaø coâng naêng phaùt sinh caûm thoï neân goïi laø xuùc thöïc, coù nghóa laø thöùc aên baèng söï tieáp xuùc nuoâi döôõng caûm thoï. Tieáp xuùc nhö vaäy cuõng laø thöùc aên caàn thieát cho ñôøi soáng chuùng ta.
Ñöùc Phaät giaûi thích veà xuùc thöïc baèng ví duï : moät con boø bò loät da, ñi ñaâu ñöùng ñaâu cuõng coù caùc loaøi ruoài muoãi saâu kieán coân truøng ôû chung quanh lieân tuïc keùo ñeán bao vaây baâu ñaäu khaép thaân mình.
Hieåu theo ví duï thì söï kieän caùc loaøi saâu kieán coân truøng ñeán baâu ñaäu treân thaân mình con boø ví duï cho söï tieáp xuùc cuûa caùc traàn vaø caùc caên, vaø söï tieáp xuùc baâu ñaäu aáy gaây neân noãi ñau nhöùc nhoái cho con boø ví duï cho söï tieáp xuùc cuûa caên traàn phaùt sinh nhöõng caûm thoï khoå naõo trong ñôøi soáng chuùng ta.
Vôùi tính caùch laø thöùc aên, xuùc thöïc laø moät trong nhöõng nhaân toá cô baûn cuûa quaù trình caáu taïo hình thaønh ñôøi soáng. Vai troø vaø moái quan heä cuûa xuùc thöïc ñoái vôùi ñôøi soáng ñöôïc trình baøy trong heä giaùo lyù möôøi hai nhaân duyeân. Nhö ñaõ bieát, do söï tieáp xuùc (Xuùc) cuûa caùc caên vaø traàn maø phaùt sinh caûm thoï (Thoï) veà söï vaät. Nhöõng caûm thoï naøy coù ba loaïi, bao goàm taát caû nhöõng caûm giaùc vui, ñeïp loøng, thuaän caûnh, goïi laø laïc thoï ; nhöõng caûm giaùc khoå, baát nhö yù, nghòch caûnh, goïi laø khoå thoï ; nhöõng caûm giaùc bình thöôøng khoâng khoå khoâng vui, goïi laø xaû thoï. Do nhöõng caûm thoï vui buoàn thöông gheùt laøm naûy sinh loøng ham muoán khaùt khao, ñoù laø AÙi. Do aùi vôùi nhöõng duïc voïng ham muoán neân khôûi taâm chaáp thuû (Thuû), nghóa laø muoán naém giöõ níu keùo veà phaàn mình, cuûa mình. Vì söï chaáp thuû neân môùi coù söï taïo thaønh nghieäp nhaân, môùi coù caùc chuûng töû, laø nhöõng haït nhaân haøm chöùa nhöõng tieàm naêng ñoäng löïc raát maïnh vaø ñöôïc huaân taäp caát giöõ trong taïng thöùc Alaya. Nhöõng chuûng töû naøy ñang toàn taïi vaø ñang trôû thaønh, ñoù laø Höõu. Vì coù ñoäng löïc sinh maïng laø höõu neân môùi coù Sinh. Vì coù sinh neân coù Giaø - Cheát, coù luaân hoài khoå ñau.
Quan saùt tính chaát cuûa xuùc thöïc, chuùng ta thaáy moâi tröôøng sinh hoaït cuûa xuùc laø saùu caên vaø saùu traàn. Caên vaø traàn ñeàu laø saûn phaåm cuûa naêm uaån (saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc). Naêm uaån chính laø hieän thaân cuûa voïng töôûng khoå ñau, voâ thöôøng, voâ ngaõ. Vaäy neân xuùc vaø ba loaïi caûm thoï (laø thoï uaån cuûa naêm uaån) phaùt sinh töø xuùc taát nhieân cuõng mang nhöõng tính chaát cuûa voïng töôûng khoå ñau, voâ ngaõ, voâ thöôøng.Trong thöïc teá, nhöõng caûm giaùc veà khoå thoï thì hieån nhieân laø khoå naõo day döùt laém roài ! Nhöõng caûm giaùc veà vui cuûa laïc thoï chæ toàn taïi huyeãn hoaëc trong choác laùt roài seõ ñem laïi khoùc than khi chaïm ñeán söï thaät voâ thöôøng voâ ngaõ, baát nhö yù cuûa ñôøi soáng. Nhöõng caûm giaùc voâ kyù khoâng khoå khoâng vui cuûa xaû thoï seõ sinh ra chaùn chöôøng buoàn teû, nhìn cuoäc soáng laø voâ vò, ñôn ñieäu. Cho neân khoâng laï khi thaáy coù nhieàu ngöôøi ñaõ vuøi ñaàu vaøo nhöõng sinh hoaït raát oàn aøo naùo nhieät duø khoâng öa thích, chæ vì hoï khoâng theå chòu noåi söï voâ vò buoàn teû.
Nhu caàu tieáp xuùc raát caàn thieát trong ñôøi soáng. Ngöôøi ta ñi haøng traêm daëm ñöôøng, khoâng ngaïi xa xoâi, ñeå gaëp moät ngöôøi baïn thieän tri thöùc trao ñoåi taâm söï. Ngöôøi vôï hoaëc ngöôøi choàng cuoái tuaàn laøm vieäc, duø meät moûi, duø ngoaøi trôøi gioâng toá, vaãn daàm möa gaït gioù ñeå veà gaëp gôõ vôï choàng con caùi. Coù ngöôøi thænh thoaûng neáu khoâng ñi phoá xem ngaém caùc sieâu thò, caùc cöûa haøng lôùn thì caûm thaáy nhôù, nhö thieáu vaéng moät caùi gì. Coù theå laø hoï seõ chaúng mua saém gì caû, nhöng la caø caùc daõy haøng ñeå nhìn cho no maét vaø öôùc ao döï tính cho nhu caàu töông lai... Vaø cuõng laø dòp ôû nôi ñoù hoï coù theå gaëp gôõ nhöõng ngöôøi baïn ñoàng trang löùa, ñoàng hoaøn caûnh, quan ñieåm. Caùc traø ñình töûu quaùn, saøn nhaûy daï vuõ... ñöôïc laäp ra cuõng laø ñeå cung caáp nhu caàu tieáp xuùc döôùi nhieàu daïng thaùi khaùc nhau.
Trong chuyeán ñi Canada vöøa qua, moät hoâm ñi treân xa loä bò keït ñöôøng daøi haøng maáy caây soá. Trôøi thì naéng vaø noùng döõ doäi. Toâi hoûi caùc ñaïo höõu cuøng ñi, sao vaøo ngaøy giôø ñoù, leõ ra ñöôøng vaéng maø bò keït nhö vaäy. Caùc ñaïo höõu cho bieát khoâng nhaèm ngaøy giôø ñi laøm giao thoâng cao ñieåm, song ñoù laø thieân haï keùo nhau ñi soøng baïc Casino. Tìm kieám thuù ñaùnh baïc maø cuõng cöïc khoå nhö vaäy.Döôøng nhö ngöôøi ta coù taâm lyù thaø chòu ñau khoå nhöng vaãn cöù ham thích tìm caàu nhöõng caûm giaùc taân kyø, laïc thuù ! Caøng nhieàu caûm thoï thì loøng tham aùi caøng taêng tröôûng. Moät ngöôøi luùc ñaàu chæ ao öôùc moät caùi xe ñaïp. Coù xe ñaïp roài thì laïi ao öôùc coù xe maùy. Coù xe maùy cuõ neân laïi ao öôùc coù xe maùy môùi cho eâm aùi hôn. Coù xe maùy môùi roài laïi ao öôùc coù xe oâ toâ cho sang hôn. Ngöôøi ñoù seõ vieän ra ñuû lyù do bieän hoä cho thaùi ñoä leo thang, nhöng coù leõ ñieàu thaàm kín nhaát laø loøng tham aùi thì khoâng muoán ñeà caäp ñeán. Tham aùi öa thích quaù chöøng neân khôûi taâm chaáp thuû, dính maéc naém giöõ khoâng buoâng. Khôûi taâm chaáp thuû, cöù muoán naém giöõ söï vaät nhö theá naøo thì ta cuõng bò söï vaät níu keùo raøng buoäc nhö theá aáy. Ñaây chính laø yù nghóa "Ta chaáp vaät neân vaät chaáp ta" maø kinh ñieån thöôøng noùi. Neáu ta buoâng xaû, taâm khoâng chaáp thuû nöõa thì söï vaät cuõng laäp töùc buoâng thaû ta.
Hieåu roõ tính chaát cuûa xuùc thöïc vaø caûm thoï, chuùng ta luoân luoân giaùc tænh, "nhìn" vaø "ñoái xöû" vôùi nhöõng caûm thoï moät caùch hoaøn toaøn khaùch quan, khoâng ñoàng hoùa vôùi chuùng, khoâng ñeå chuùng chi phoái. Nhö vaäy chuùng ta môùi khoâng bò chuùng ñaùnh löøa meâ hoaëc, khoâng bò cuoán huùt vaøo côn loác xoaùy cuûa duïc voïng tham aùi. Nhö vaäy ñôøi soáng môùi ñöôïc an vui, ñoàng thôøi môùi thaùo gôõ ñöôïc nhöõng maét xích cuûa voøng nhaân duyeân luaân hoài soáng cheát.Kinh noùi : "Naøy caùc tyø kheo, khi xuùc thöïc ñöôïc hieåu bieát thì ba caûm thoï ñöôïc hieåu bieát. Khi ba caûm thoï ñöôïc hieåu bieát thì Nhö Lai noùi raèng vò thaùnh ñeä töû khoâng phaûi laøm theâm gì nöõa". (Töông öng II, 117).
3- Tö nieäm thöïc.
Tö laø suy nghó tö löôøng. Nieäm laø nghó nhôù. Danh töø tö nieäm ñöôïc giaûi thích laø moät taùc duïng taâm lyù (tö taâm sôû), coù taùc duïng suy nghó tö löôøng nghó nhôù veà taát caû caùc phaùp thieän vaø baát thieän. Theo yù nghóa ôû ñaây, tö nieäm ñöôïc hieåu laø söï tö löôøng nghó nhôù raát maïnh, raát nung naáu cuûa taâm lyù ; ñoù laø yù chí, laø yù muoán soáng, muoán toàn taïi, muoán taùi sinh, muoán töông tuïc, taêng tröôûng. Chính yù chí, yù muoán naøy laø ñoäng löïc kích thích haønh ñoäng goïi laø nghieäp löïc, gaây taïo neân söï taùi sinh tieáp noái qua laïi leân xuoáng trong ba coõi.
Do yù nghóa naøy maø ñöùc Phaät goïi söï suy tö aáy laø tö nieäm thöïc, laø thöùc aên suy tö cho nghieäp löïc vaø ñoù cuõng laø moät loaïi thöùc aên haøng ngaøy cho ñôøi soáng.
Haøng ngaøy trong cuoäc soáng, töø giaây töø phuùt, con ngöôøi mieân man suy nghó, so ño tính toaùn khoâng ngöøng, nhaûy heát chuyeän naøy sang chuyeän khaùc. Chuyeän quaù khöù hieän taïi vò lai. Chuyeän caù nhaân, chuyeän ngöôøi yeâu thöông, gia ñình vôï con. Chuyeän nöôùc non xaõ hoäi theá giôùi. Nhöõng möu moâ, keá hoaïch, nhöõng thay ñoåi, hình thaønh, saùng taïo, phaùt hieän, xaây döïng, phaù huûy, thöông, gheùt, buoàn, vui...Ñaây chính laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây neân beänh stress ngaøy nay. Cuoäc soáng caøng toái taân, söï suy tö nghó löôøng caøng phöùc taïp, caøng maùy moùc theâm. Ñôøi soáng maát daàn ñi neùt hoàn nhieân, bình an. Chæ khi tu taäp thieàn quaùn, ngöôøi ta môùi deã nhaän ra moái tô voø truøng truøng ñieäp ñieäp cuûa nhöõng söï suy nghó vaø söùc maïnh cuûa chuùng xaâm nhaäp quaáy phaù taâm trí vaø ñôøi soáng. Haïnh phuùc thay cho chuùng ta laø nhôø con ñöôøng tu taäp thieàn ñònh seõ giuùp cho chuùng ta saùng suoát nhaän dieän ñöôïc nhöõng suy nghó tö löôøng ñeå ñoái trò chuùng, dieät tröø nhöõng loaïi thöùc aên tö thöïc ñoäc haïi.
Giaûi thích tö nieäm thöïc, Phaät daïy : "Naøy caùc tyø kheo, tö nieäm thöïc caàn ñöôïc nhaän xeùt nhö theá naøo ? Naøy caùc tyø kheo, ví nhö coù moät hoá saâu hôn thaân ngöôøi, chöùa ñaày than chaùy höøng löûa. Than aâm æ chaùy ñoû röïc maø khoâng coù khoùi. Coù moät ngöôøi ñi tôùi, ngöôøi aáy muoán soáng, khoâng muoán cheát, muoán an vui, chaùn gheùt khoå. Boãng coù hai ngöôøi löïc só ñeán naém chaët hai caùnh tay ngöôøi kia, keùo ñeán hoá than höøng chaùy. Naøy caùc tyø kheo, ngöôøi kia quyeát chí muoán laùnh xa, tinh caàn muoán laùnh xa, phaùt nguyeän muoán laùnh xa (hoá than chaùy röïc aáy). Vì côù sao ? Naøy caùc tyø kheo, ngöôøi kia nghó nhö theá naøy : "Neáu ta rôi vaøo hoá than röïc chaùy naøy, do nhaân duyeân aáy, ta seõ cheát hay bò khoå gaàn nhö cheát." Nhö vaäy, naøy caùc tyø kheo, Nhö Lai noùi raèng tö nieäm thöïc caàn phaûi ñöôïc nhaän xeùt." (Ñaïi 2, 102b, Töông öng II, 117).
Qua ví duï, hoá saâu ñaày than chaùy röïc laø ví cho quaû khoå sinh töû do tö nieäm baát thieän taïo ra. Hoá saâu ví chuùng ta duø raát nhieàu laàn taùi sinh luaân hoài rôi xuoáng hoá cuõng khoâng ñaày. Than chaùy aâm æ khoâng khoùi laø tieàm naêng cuûa nghieäp löïc tö nieäm thöïc. Ngöôøi muoán soáng an vui, khoâng muoán cheát laø chuùng ta muoán tu döôõng, khoâng muoán aên, khoâng muoán tieâu hoùa nhöõng thöùc aên ñoäc haïi cuûa tö nieäm. Hai löïc só naém baét ngöôøi kia keùo ñeán hoá than laø söùc maïnh, laø nghieäp löïc cuûa phaùp thieän vaø phaùp baát thieän. Keát thuùc laø ngöôøi kia ñaõ khoân ngoan chính taâm tö nieäm phaùp thieän, nhaøm chaùn caùc phaùp tö nieäm baát thieän daãn ñeán nhöõng quaû khoå cuûa chuùng neân muoán thoaùt ly hoá saâu sinh töû.
Nhö ñaõ ñònh nghóa, tö nieäm coù taùc duïng suy tö veà caùc phaùp thieän vaø baát thieän. Noù taïo neân söï soáng noái tieáp ñôøi naøy ñôøi khaùc baèng nhöõng nghieäp thieän hay baát thieän maø noù suy tö nuoâi döôõng.
Trong Phaät giaùo coù voâ löôïng phaùp thieän thuoäc nhieàu heä giaùo lyù vôùi nhieàu phaùp moân kheá lyù kheá cô. Khoù maø keå cho heát trong phaïm vi giôùi haïn ôû ñaây. Tuy nhieân ñeå coù moät khaùi nieäm, coù theå ñôn cöû moät trong nhöõng phaùp thieän veà tö nieäm ñöôïc luaän Thanh tònh ñaïo, Giaûi thoaùt ñaïo ñònh nghóa chi tieát ñoù laø Saùu nieäm : nieäm Phaät, nieäm Phaùp, nieäm Taêng, nieäm Giôùi, nieäm Thí, nieäm Thieân, hoaëc Möôøi nieäm laø saùu nieäm treân coäng theâm nieäm söï cheát, nieäm thaân, nieäm hôi thôû, nieäm tòch tónh Nieát baøn. (Vis. VII vaø VIII). Ngoaøi ra, moät soá thieän phaùp quen thuoäc vôùi phaät töû caàn ñöôïc suy tö nhö : Chính tö duy trong Taùm Thaùnh ñaïo ñeå hieåu roõ Töù ñeá, suy tö Naêm uaån, Möôøi hai nhaân duyeân, Boán taâm voâ löôïng, Saùu ñoä, Voâ tham, Voâ saân, Voâ si, Voâ ngaõ, Voâ thöôøng...
Nhöõng phaùp baát thieän cuûa tö nieäm thöïc, nhöõng thöùc aên suy tö ñoäc haïi, dó nhieân laø nhöõng gì ngöôïc laïi vôùi tö nieäm thieän. Ñoù laø nhöõng suy nghó tö löôøng laøm khôûi neân ñaém tröôùc duïc voïng tham aùi, gaây toån haïi, taïo saàu bi khoå öu naõo cho mình vaø cho ngöôøi trong ñôøi hieän taïi, laøm chöôùng ngaïi cho söï tu döôõng giaùc ngoä giaûi thoaùt, vaø coøn daãn ñeán quaû khoå cuûa töông tuïc soáng cheát trong töông lai. Ñöùc Phaät neâu roõ teân caùc phaùp baát thieän ñoái vôùi tö nieäm thöïc, ñoù laø taâm tham (tham chaáp), hyû (tìm caàu thuù vui hyû laïc) vaø aùi (khaùt aùi ham muoán).
"Naøy caùc tyø kheo, ñoái vôùi tö nieäm thöïc, neáu coù tham, coù hyû, coù aùi, laäp töùc thöùc sinh khôûi an truù vaø taêng tröôûng. Choã naøo thöùc sinh khôûi an truù vaø taêng tröôûng, choã aáy coù danh saéc sinh khôûi. Choã naøo coù danh saéc sinh khôûi, choã aáy coù caùc haønh taêng tröôûng. Choã naøo coù caùc haønh taêng tröôûng, choã aáy höõu ñöôïc taùi sinh trong töông lai. Choã naøo höõu ñöôïc taùi sinh trong töông lai, choã aáy coù sinh giaø cheát trong töông lai. Choã naøo coù sinh giaø cheát trong töông lai, Nhö Lai noùi choã aáy coù saàu khoå öu naõo." (Ñaïi 2, 102c. Töông öng II, 119).
Veà danh töø "thöùc" duøng trong ñoaïn kinh treân ñaây, theo chuù giaûi cuûa luaän chuû Buddhaghosa thì coù nghóa laø nghieäp thöùc, laø yù chí muoán soáng, qua quaù trình duyeân sinh, daãn ñeán taùi sinh khoå naõo nhö kinh ñaõ thuyeát minh. Roõ raøng moïi khoå ñau trong hieän taïi vaø khoå ñau luaân hoài trong ba coõi ñeàu khôûi söï bôûi khaùt khao duïc aùi. Dieät tröø duïc aùi laø troïng taâm ñoái vôùi caû boán loaïi thöùc aên.
Nhö ñaõ noùi, tö nieäm laø söï suy tö coù tieàm naêng ñoäng löïc raát maïnh taïo ra nghieäp nhaân thieän hoaëc baát thieän. Nghieäp nhaân thieän thì phaùt sinh thieän quaû. Nghieäp nhaân baát thieän thì phaùt sinh aùc quaû. Cho neân vaøo sinh töû hay ra khoûi luaân hoài laø do söï vaän duïng tieàm naêng suy tö, taïo nghieäp nhaân thieän hay baát thieän. An vui hay ñau khoå tuøy thuoäc vaøo moãi suy tö taïo nghieäp cuûa chuùng ta. Ñaïo Phaät thöôøng noùi : "Chuùng sinh sôï quaû maø khoâng sôï nhaân ; Boà taùt sôï nhaân chöù khoâng sôï quaû." laø dieãn taû yù nghóa naøy vaäy.Coù ngöôøi noùi : veà ñoaøn thöïc, neáu kieåm xeùt laïi taát caû caùc loaïi thöïc phaåm vaät chaát nuoâi döôõng cho caùi daï daøy nhoû beù cuûa moãi ngöôøi töø luùc sô sinh cho ñeán nay, coù leõ ngöôøi ta khoâng theå ngôø soá löôïng leân tôùi haøng chuïc taán, chôû ñaày maáy taøu xe. Vaø veà tö thöïc, neáu coù theå ñem ghi laïi heát thaûy söï suy nghó toan tính trong ñôøi soáng haøng ngaøy vaøo maùy ñieän töû, thì ngöôøi ta seõ voâ cuøng khuûng khieáp khi nhìn laïi môù suy nghó mieân man taïp pí luø cuûa chính mình.
OÂng baø chuùng ta ngaøy xöa thöôøng daïy con chaùu loái cö xöû : "haõy nhaãn nhòn, chuyeän ñoù gioù bay leân trôøi". Lôøi daïy nhaãn nhòn thì raát quyù, coù giaù trò ñaïo ñöùc muoân ñôøi, nhöng gioù khoâng laøm bay ñi, tieâu taùn ñi nhöõng haønh vi cuûa thaân khaåu yù, nhaát laø yù. Thôøi ñaïi ngaøy nay, ngöôøi ta ñaõ coù theå ño ñöôïc gioù, löôøng ñöôïc hö khoâng, vaø vôùi nhöõng computeur cöïc kyø toái taân, ghi laïi ñöôïc nhöõng laøn soùng taâm, nhöõng yù nghó thaàm kín. Vaø theo ñaïo Phaät, taát caû nhöõng haønh ñoäng thaân khaåu yù coù chuû yù seõ trôû thaønh nhöõng nghieäp löïc, thaønh nhöõng quaû baùo, tìm quay veà ngöôøi gaây taïo, hoaëc sôùm hoaëc muoän maø thoâi. Ñaïo Phaät luoân luoân khuyeân nhaéc moïi ngöôøi phaûi caån thaän, chôù phoùng taâm tieâu hoùa nhöõng moùn aên suy tö baát thieän ñeå maø gaây neân nghieäp khoå cho mình vaø cho ngöôøi.
4- Thöùc thöïc.
Thöùc laø söï hieåu bieát, nhaän thaáy, laø caûm quan nhaän bieát sinh khôûi nhôø saùu caên tieáp chaïm vôùi saùu ñoái töôïng töông öùng laø saùu caûnh traàn. Thöùc ñöôïc goïi teân tuøy theo baát cöù ñoái töôïng naøo nhôø ñoù noù phaùt khôûi. Nhôø caên maét chaïm ñeán ñoái töôïng laø saéc traàn laøm phaùt sinh taùc duïng thaáy, goïi laø nhaõn thöùc. Nhôø caên tai chaïm ñeán ñoái töôïng laø thanh traàn laøm phaùt sinh taùc duïng nghe, goïi laø nhó thöùc. Suy dieãn ra caùc caên khaùc nhö muõi, löôõi, thaân, yù cuõng nhö vaäy. Rieâng veà yù, nhôø laáy taâm yù laøm caên vaø ñoái töôïng laø taâm giôùi (nhöõng tö töôûng, yù nghó) maø phaùt sinh söï hieåu bieát, goïi laø yù thöùc.
Do quan heä vaø taùc duïng cuûa thöùc ñoái vôùi söï vaät nhö theá neân goïi laø thöùc thöïc, haøm nghóa laø thöùc aên hieåu bieát ñoái vôùi taát caû söï vaät taâm phaùp (danh) vaø saéc phaùp (saéc), vaø cuõng laø thöùc aên cho ñôøi soáng hieåu bieát cuûa chuùng ta.
Giaûi thích veà thöùc thöïc, ñöùc Phaät ví duï : coù moät toäi nhaân bò baét ñöa ñeán tröôùc nhaø vua. Vua xeùt toäi vaø ñònh hình phaït laø saùng ñaùnh 100 gaäy, tröa ñaùnh 100 gaäy vaø chieàu ñaùnh 100 gaäy. Ñöùc Phaät hoûi : "Ngöôøi kia bò ñaùnh moät ngaøy 300 gaäy, do nhaân duyeân aáy, coù caûm thoï khoå öu khoâng ?" Caùc ñeä töû thöa : "Baïch Theá Toân, chæ ñaùnh moät gaäy, do nhaân duyeân aáy, ñaõ coù caûm thoï khoå öu, huoáng chi bò ñaùnh 300 gaäy." (Ñaïi 2, 102, Töông öng II, 117).
Hieåu theo ví duï thì toäi nhaân bò hình phaït ñau ñôùn laø ví duï cho chuùng ta phaûi gaùnh chòu nhöõng nghieäp baùo khoå naõo do thoï duïng tieâu hoùa nhöõng thöùc aên voïng töôûng phaân bieät cuûa thöùc. Bò ñaùnh ba laàn moãi saùng tröa chieàu haøng ngaøy laø ví duï cho nghieäp baùo khoå ñau ñeo ñaúng haønh haï caû ngaøy, hoaëc cuõng coù theå hieåu laø nghieäp baùo aáy lieân tuïc trong ba thôøi gian quaù khöù, hieän taïi, vò lai cuûa sinh töû.
Taâm phaùp (Danh : namaø) vaø saéc phaùp (Saéc : rupaø) laø teân goïi chung taát caû söï vaät taâm lyù vaø vaät lyù, theá giôùi ñoái töôïng cuûa thöùc. Noùi taâm phaùp vaø saéc phaùp hay danh vaø saéc laø noùi cho goïn. Neáu noùi roäng ra thì caùc phaùp naøy phaân thaønh naêm uaån (saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc). Roäng hôn nöõa thì laø möôøi hai nhaân duyeân. Taâm phaùp vaø saéc phaùp bao goàm söï hình thaønh con ngöôøi vaø söï soáng con ngöôøi qua hai maët khoâng gian (naêm uaån) vaø thôøi gian (12 nhaân duyeân).
Ñaïo Phaät giaûi thích roõ raøng tính chaát cuûa danh saéc, cuûa naêm uaån laø voâ ngaõ, tính chaát cuûa 12 nhaân duyeân laø duyeân sinh, laø voâ thöôøng. Neáu tham ñaém chaáp tröôùc vaøo söï vaät, baát cöù laø taâm lyù hay vaät lyù, thì seõ gaùnh laáy moïi khoå naõo öu saàu, khoå naõo tröôùc heát bôûi chính söï tham ñaém nung naáu vaø khoå naõo thaát voïng vì tính chaát giaû huyeãn cuûa söï vaät.
Söï hieåu bieát cuûa thöùc coù taùc duïng khôûi neân phaân bieät, taêng tröôûng, phaùt trieån lan bieán raát maïnh vaø mau leï.
Ví nhö vöøa nghe moät caâu kinh, ta khôûi neân phaân bieät kinh gì, gioïng ñoïc ra sao, roài lieân töôûng veà nhöõng kyû nieäm cuõ ôû queâ nhaø. Laäp töùc caûnh töôïng caû chuøa tuïng kinh ôû Vieät nam bieán hieän ra ngay trong yù nghó ta. Ñieàu ñaùng noùi laø taùc duïng khôûi phaân bieät cuûa thöùc. Phaân bieät so saùnh gioïng kinh nhö haûi trieàu ñaày thieàn vò, nhö caûi löông ai oaùn, hay nhö ngaâm thô. Phaân bieät roài khôûi neân haâm moä öa thích, chaáp tröôùc gioïng naøo hôïp vôùi yù mình, vöøa loøng mình nhaát. Vöøa loøng öa thích thì khôûi tham. Traùi yù, gheùt, khoâng öa thì noåi saân. Laøm cho ñôøi soáng saàu bi khoå öu naõo chính laø do nhöõng loaïi thöùc thöïc tai haïi naøy.
Qua ñònh nghóa veà thöùc, ta thaáy söï hieåu bieát cuûa thöùc laø bò ñieàu kieän hoùa, bò tuøy thuoäc vaøo saùu caên vaø saùu caûnh traàn. Saùu caên vaø saùu caûnh traàn neáu thaâu toùm laïi thì chuùng laø naêm uaån. Thöùc khoâng theå sinh khôûi toàn taïi bieät laäp vôùi naêm uaån. Kinh Phaät noùi roõ : Thöùc nhôø saéc, nhôø thoï, nhôø töôûng, nhôø haønh laøm ñoái töôïng, laøm phöông tieän, laøm nôi nöông töïa maø phaùt sinh hieåu bieát (S. III, p.58), nhöng roài thöùc laïi khôûi neân phaân bieät ñaém tröôùc tìm caàu laïc thuù, khaùt aùi caùc söï vaät ñoái töôïng cuûa mình.
Duy thöùc hoïc thöôøng noùi söï hieåu bieát cuûa thöùc phaàn nhieàu laø ñaûo ñieân. Thöùc khoâng tröïc nhaän ñöôïc söï thaät cuûa söï vaät maø chæ nhaän thaáy nhöõng aûnh töôïng cuûa giaû caûnh nhôø nöông gaù vaøo caên vaø traàn. Duy thöùc hoïc goïi nhöõng giaû caûnh aáy laø Ñoái chaát caûnh hay Ñoäc aûnh caûnh.
Ñaõ theá, thöùc laïi coù tính töôûng töôïng suy dieãn raát phong phuù. Thöùc töôûng töôïng vaø suy dieãn treân nhöõng hieän töôïng voán laø giaû laäp, giaû coù cuûa caùc phaùp, taïo theâm giaû töôûng cho giaû caûnh. Ví nhö nhìn moät sôïi daây thöøng trong boùng toái maø suy dieãn töôûng töôïng laø con raén. Tính suy dieãn ñaûo ñieân naøy ñöôïc goïi laø tính Bieán keá chaáp. Töø tính Bieán keá chaáp naøy seõ sinh ra nhöõng söï nghi ngôø, nhöõng thaønh kieán, khieán nhìn ngöôøi toát ra xaáu, chuïp muõ xuyeân taïc söï thaät.
Do bò voâ minh taùc ñoäng, phaân bieät hieän haønh, ñoái vôùi nhöõng giaû caûnh ñaûo ñieân maø thöùc laïi cho ñoù laø nhöõng caûnh thaät ñeå khaùt khao ñaém tröôùc dính maéc vaøo chuùng. Söï chaáp tröôùc naøy goïi laø chaáp phaùp. Vaø, söï hieåu bieát cuûa thöùc voán chæ laø moät phaûn öùng sinh khôûi vaø tuøy thuoäc nhôø caên traàn (hay naêm uaån), thuoäc tính cuûa voâ ngaõ voâ thöôøng, thì thöùc laïi töï cho ñoù laø caùi "Ta", laø "Ngaõ" coù thöïc theå thöôøng coøn maõi maõi. Söï chaáp tröôùc naøy goïi laø chaáp ngaõ.
Moùn aên thöùc thöïc xaøo naáu theo kieåu naøy quaû laø khoâng neân aên, khoâng theå aên ñöôïc, khoâng theå tieâu hoùa ñöôïc. AÊn vaøo, sôùm muoän seõ cheát vôùi chuùng, vaø seõ bò troâi laên trong voøng luaân hoài.
Ñeå soáng an laønh cho mình vaø cho ngöôøi, chuùng ta phaûi raát saùng suoát nhaän roõ tính chaát vaø taùc duïng cuûa thöùc thöïc. Nhaän roõ ñeå hoùa chuyeån voïng thöùc phaân bieät thaønh trí tueä dieäu quan saùt, nhìn söï vaät moät caùch bình ñaúng vieân maõn. Nhö vaäy thì nhöõng ñoäc toá aån chöùa trong thöùc thöïc seõ ñöôïc thanh loïc, trôû thaønh thöùc aên dinh döôõng laønh maïnh, boå ích cho söï tu döôõng höôùng veà giaûi thoaùt maø chuùng ta haèng öôùc nguyeän.
Keát luaän.
Tröôùc khi keát thuùc tham luaän naøy, chuùng ta haõy nghe ñöùc Phaät daïy veà boán loaïi thöùc aên maø chuùng toâi vöøa trình baøy ôû treân.
"Naøy caùc tyø kheo, neáu ñoái vôùi boán loaïi thöùc aên ñoaøn thöïc, xuùc thöïc, tö thöïc, thöùc thöïc neáu coù taâm tham [chaáp], coù hyû laïc [vui thuù], vaø coù [khaùt] aùi, laäp töùc nghieäp thöùc coù maët vaø taêng tröôûng. Choã naøo nghieäp thöùc coù maët vaø taêng tröôûng, choã aáy coù danh saéc sinh khôûi. Choã naøo coù danh saéc sinh khôûi, choã aáy coù caùc haønh taêng tröôûng. Choã naøo coù caùc haønh taêng tröôûng, choã aáy coù höõu ñöôïc taùi sinh trong töông lai. Choã naøo höõu ñöôïc taùi sinh trong töông lai, choã aáy coù sinh giaø cheát trong töông lai. Choã naøo coù sinh giaø cheát trong töông lai, Nhö Lai noùi choã aáy coù saàu, coù khoå, coù naõo." (Ñaïi 2, 102c ; Töông öng II, 119).Tyø Kheo Ni Maïn Ñaø La
[ Trôû Veà ]