Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû]
Boà Ñeà Taâm HT Thích Trí Quaûng
Phaùp Phaät nhieàu voâ löôïng, thöôøng ñöôïc dieãn taû coù 84.000 phaùp moân, töø vieäc cuùng döôøng, xaây chuøa, ñuùc töôïng, aán toáng kinh ñieån cho ñeán nhoùm caùt laøm phaùp Phaät hay chæ nieäm moät caâu Nam moâ Phaät... taát caû ñeàu laø phöông tieän giuùp chuùng ta phaùc boà ñeà taâm, haønh Boà taùt ñaïo cho ñeán ngaøy chöùng ñaéc quaû vò toaøn giaùc.
Nhö vaäy ñieàu quan troïng chính yeáu cuûa haøng ñeä töû Phaät, treân böôùc ñöôøng tu haønh, tröôùc tieân, duø xuaát gia hay taïi gia ñeàu caàn phaûi phaùt boà ñeà taâm.
Ñöùc Phaät daïy raèng ai cuõng coù boà ñeà taâm, nhöng vì traûi qua nhieàu ñôøi, chuùng ta bò nguõ uaån bao boïc, ngaên che, traàn ai laøm oâ nhieãm neân khoâng phaùt ñöôïc boà ñeà taâm. Vì vaäy, duø boà ñeà taâm coù saün, maø khoâng ñuû duyeân cuõng khoâng theå phaùt.
Boà ñeà taâm phaùt khôûi töø ñaùy loøng, töø thaâm taâm thoâi thuùc haønh giaû tu, khoâng theå laøm khaùc ñöôïc. Ñieån hình nhö ñöùc Phaät khi coøn laø Thaùi töû, soáng trong cung vaøng ñieän ngoïc, sung söôùng toät ñænh, nhöng Ngaøi vaãn caûm thaáy ñaây khoâng phaûi laø theá giôùi cuûa mình. Giaøu sang quyeàn löïc nhaát thieân haï maø Ngaøi naém saün trong tay cuõng chaúng ñuû söùc caùm doã Ngaøi, chaúng qua vì boà ñeà taâm luoân vang voïng trong taâm hoàn. Vì theá, töø thuôû thanh xuaân, Ngaøi ñaõ caûm nhaän cuoäc ñôøi naøy chæ laø giaû taïm, voâ ngóa. YUØ thöùc aáy caøng thaám ñaäm hôn, khi Ngaøi daïo chôi boán cöûa thaønh, chaïm traùn vôùi caûnh khoå ñau cuûa beänh hoaïn, giaø nua, cheát choùc. Vaø hình aûnh thanh thoaùt cuûa vò sa moân khôi daäy nôi Ngaøi moät caùi gì cao quyù, vónh haèng baát töû, noùi khaùc taâm boà ñeà Ngaøi ñaõ ñöôïc ñaùnh thöùc. Phaàn lôùn, chuùng ta phaûi neám muøi cay ñaéng, thaát baïi, khoå ñau roài môùi phaùt taâm tu. Nhöng ñoái vôùi ngöôøi coù caên laønh lôùn duø soáng trong nhung luïa hoï vaãn yù thöùc cuoäc soáng ôû Ta Baø voâ thöôøng, taïm bôï. Töø ñoù
phaùt taâm, daán thaân tìm caàu neáp soáng cao caû, chaúng töø gian nan, caàn khoå vöôït khoù, trong khi ngöôøi tu vì lôïi döôõng khoâng theå ñi troïn con ñöôøng thaùnh thieän.Boà ñeà taâm ñaõ phaùt roài, caàn ñöôïc nuoâi döôõng, giöõ gìn, giuùp noù phaùt trieån, lôùn maïnh cho ñeán ngaøy thaønh Phaät môùi laø vieäc khoù, ít ai thaønh coâng ñöôïc. Toå Quy Sôn cuõng xaùc nhaän vieäc giöõ gìn boà ñeà taâm toái quan troïng, khoâng ñôn giaûn.
Laøm caùch naøo ñeå nuoâi döôõng boà ñeà taâm? Ñoái vôùi caùc baäc Boà taùt thò hieän, phöôùc ñöùc quaù lôùn, khoâng gì coù khaû naêng lay chuyeån, laøm toån haïi taâm boà ñeà cuûa caùc Ngaøi. Tuy nhieân, vôùi haøng phaøm phu taàm thöôøng nhö chuùng ta, boà ñeà taâm môùi phaùt, maø traàn lao nghieäp chöôùng nhieàu, chaéc chaén daäp cheát taâm boà ñeà chuùng ta ngay. Ñaây laø ñieàu chuùng ta caàn suy nghó, caân nhaéc treân ñöôøng tu.
Theo toâi, muoán nuoâi ñöôïc boà ñeà taâm, chuùng ta phaûi phaùt ñuùng thôøi, ñuùng choã, ñuùng ñoái töôïng. Ba ñieàu naøy khoâng hoäi ñuû, boà ñeà taâm deã bò hao gaày cho ñeán cheát maát. Ví duï nhö ta gieo haïi gioáng vaøo luùc haïn haùn, nhaát ñònh khoâng theå naåy maàm, leân caây ñöôïc. Phaûi löïa muøa thích hôïp môùi gieo troàng ñeå höôûng quaû toát. Thöïc teá cho thaáy, coù ngöôøi vöøa ñoïc quyeån saùch giaûi thích nghóa lyù thaâm saâu cuûa Phaät daïy hoaëc vöøa nghe thuyeát phaùp, phaùt boà ñeà taâm muoán tu. Nhöng gaëp baïn ruû laøm vieäc khaùc, boà ñeà taâm bò heùo lieàn, nieäm taâm tröôùc thích tu, nieäm taâm sau ñoåi khaùc, chaúng maøng ñeán nöõa. Hoaëc coù ngöôøi gaëp vò chaân Taêng, phaùt taâm tu ngay. Ñeán khi vaøo chuùng hoäi, soáng chung vôùi ngöôøi ñoàng haønh khoâng gioáng nhö ta nghó töôûng, khieán chuùng ta naûn loøng. Vaø sau ñoù, vì nghieäp chöôùng traàn lao nhieàu, trôû veà nhaø cuõng chaïm traùn vôùi nhöõng caùi baát nhö yù, theá laø boà ñeà taâm thoái luoân. Khoâng coù minh sö, gaëp baïn xaáu vaø coù nhieàu caùm doã loâi keùo, taát caû nhöõng bao vaây xaáu aùc aáy gieát cheát taâm boà ñeà vöøa chôùm phaùt.
Rieâng toâi, cuoäc ñôøi tu haønh vöõng chaéc nhôø thaân caän minh sö, phaùp löõ ñoàng haønh toát, khoâng gaëp caùm doã, gaëp hoaøn caûnh toát nhieàu hôn xaáu, noùi khaùc, toâi phaùt taâm ñuùng luùc, ñuùng choã, ñuùng ñoái töôïng.
Thaät vaäy, toâi hoïc ñaïo vôùi Hoøa thöôïng Trí Ñöùc laø baäc chaân tu, Hoøa thöôïng Trí Tònh laø vò thaät hoïc vaø Hoøa thöôïng Thieän Hoøa laø vò quyeát loøng ñoä sanh. Cuoäc soáng caùc Ngaøi theå hieän ñuùng chaùnh phaùp, thaønh töïu coâng ñöùc, taùc ñoäng toâi laäp chí noi göông caùc Ngaøi, nuoâi lôùn taâm boà ñeà. Traùi laïi, khoâng may gaëp thaày tu laâu, nhöng sanh chöùng, nhieãm theá gian, ñoøi hoaøn tuïc. Hoï ñaàu ñoäc ta baèng lôøi caûnh caùo: "Toâi tu 50, 60 naêm coøn chaúng ñöôïc gì, oâng lieäu caùi thaân oâng tôùi ñaâu!". Caûnh ñoù deã laøm chuùng ta khöïng laïi, nghi ngôø khoâng chöøng hoï noùi ñuùng, hoï tu laâu vaäy coøn chaúng ñöôïc lôïi laïc, trong khi chuùng ta môùi tu thì thaám vaøo ñaâu, laøm chuùng ta nhuït chí. Vì vaäy, neáu tu sai, khoâng ñaéc ñaïo, taùc ñoäng ngöôøi khaùc boû tu, bò coi nhö phaïm toäi phaù phaùp laø toäi raát lôùn. Ngoaøi vieäc gaëp ñuùng ñoái töôïng chaân chính ñeå phaùt taâm boà ñeà, vieäc phaùt taâm ñuùng luùc cuõng khoâng keùm quan troïng. Nhö toâi may maén tu hoïc ñuùng vaøo luùc Phaät giaùo ñöôïc chaán höng, Phaät hoïc ñöôøng vöøa ñöôïc thaønh laäp. Tuy luùc ñoù tröôøng coøn thieáu thoán nhieàu maët, nhöng nhôø giaùo döôõng cuûa caùc vò minh sö chaân tu thaät hoïc, maø
toâi ñöôïc môû mang trí tueä, an truù trong chaùnh phaùp. Caøng tieán saâu vaøo vieäc tu hoïc, thaáy bieát veà cuoäc ñôøi caøng chính xaùc, vieäc laøm caøng coù yù nghóa, töùc boà ñeà taâm ñaõ ñöôïc nuoâi lôùn, giuùp ta tieán nhanh treân ñöôøng tu, khoâng theå naøo hö hoûng, boû cuoäc.Traùi laïi, phaùt taâm khoâng ñuùng luùc, muoán tu khoâng ñöôïc cho pheùp, muoán hoïc thì khoâng coù tröôøng, neân traàn lao nghieäp chöôùng boäc phaùt, laøm cheát boà ñeà taâm. Ví duï vaøo naêm 1975, raát khoù tieán tu, vì luùc ñoù, caùc sö hoaøn tuïc khaù ñoâng vaø vieäc tu hoïc laïi bò haïn cheá nhieàu maët, khoâng coù tröôøng daïy ñaïo. Thieáu chaát lieäu nuoâi döôõng boà ñeà taâm, thì taát yeáu phaûi thoái taâm. Tuy nhieân, trong vaøi naêm gaàn ñaây vieäc tu hoïc ñöôïc raát nhieàu thuaän lôïi deã daøng. Vôùi höôùng ñoåi môùi, trong nöôùc coù 30 tröôøng Cô baûn, 2 tröôøng Cao caáp, 2 tröôøng Cao ñaúng Phaät hoïc vaø caùc khoùa chuyeân ñaøo taïo giaûng sö ó. Phaùt taâm tu trong hoaøn caûnh coù nhieàu phöông tieän toát cho vieäc thaêng hoa tri thöùc, ñaïo ñöùc, chuùng ta deã daøng phaùt trieån neáp soáng ñaïo.
Sau khi ñaõ phaùt taâm boà ñeà, chuùng ta neân tìm dinh döôõng ñeå nuoâi boà ñeà taâm lôùn maïnh, ñöøng cho maát. Chaát lieäu nuoâi soáng boà ñeà taâm laø phaùp Phaät. Tu maø khoâng tuïng kinh, khoâng nghe Phaùp, khoâng thieàn ñònh thì ñôøi soáng taâm linh chuùng ta thaønh yeáu ñuoái, beänh hoaïn. Boà ñeà taâm caàn aên ñeà hoà cuûa dieäu phaùp vaø uoáng söõa Thieàn ñònh môùi khoûe maïnh.
Ñeà hoà cuûa dieäu phaùp maø boà ñeà taâm haáp thu ñöôïc, nghóa laø khi ñoïc tuïng kinh ñieån, taâm hoàn chuùng ta trôû neân an laïc, hieàn dòu hoaëc khi nghe phaùp, chuùng ta an truù trong phaùp hyû laïc, traàn lao chaúng theå khuaáy ñoäng. Traùi laïi, tuïng kinh nhieàu hay nghe phaùp laâu, maø cuoäc soáng vaãn ñaày ñuû tham saân, phieàn naõo, ñoá kî, laø bieát khoâng coù boà ñeà taâm hay khoâng tieáp thu ñöôïc dinh döôõng cuûa dieäu phaùp. Ngöôøi coù boà ñeà taâm neân aên ñöôïc phaùp maàu cuûa Phaät, tuïng kinh, nghe phaùp vôùi nieàm haêng say thích thuù vaø theå hieän tinh ba ñaïo phaùp trong lôøi noùi, trong vieäc laøm, trong cuoäc soáng haèng ngaøy cuûa chính hoï. Ñöôïc nhö vaäy môùi coù theå tieán xa treân ñöôøng ñaïo.
Song song vôùi tuïng kinh, nghe phaùp, chuùng ta thöïc haønh Thieàn ñònh ñeå nuoâi lôùn boà ñeà taâm. Khoâng Thieàn ñònh, taâm khoâng bình oån, chæ soáng vôùi voïng thöùc, laên xaêng nghó töôûng ñuû thöù sai laàm, töø ñoù phaùt trieån nghieäp chöôùng traàn lao, tu nhö vaäy cuøng kieáp cuõng chaúng ñöôïc gì.
Ngöôøi coù boà ñeà taâm thöôøng soáng trong chaùnh ñònh, khoâng thích tieáp xuùc vôùi ñôøi hoaëc khi haønh Boà taùt ñaïo, caàn phaûi tieáp xuùc, thì cuõng tieáp xuùc baèng boà ñeà taâm, nghóa laø duøng taâm thanh tònh ñoái xöû vôùi ñôøi. Vì vaäy, ñeå boà ñeà taâm taêng tröôûng, ñoøi hoûi chuùng ta caàn coù ñôøi soáng traàm maëc, khoâng bò phieàn naõo quaáy raày. Ñöùc Phaät Thích Ca ñöôïc toân kính laø ñaáng naêng nhôn traàm maëc vì Ngaøi thanh tònh tuyeät ñoái, töùc luoân an truï chaùnh ñònh.
Thieát nghó thöïc chaát cuûa Thieàn giuùp taâm ñöùng yeân, khoâng khôûi voïng thöc hôn thua, ham muoán vaø phaùt trieån chôn taùnh. Hoaøn caûnh khoâng chi phoái, neân boà ñeà taâm moãi ngaøy lôùn leân, thaáy roõ giaùo nghóa saâu saéc vaø taùc ñoäng cho taâm, caøng yeân tónh cao hôn.
Toùm laïi, böôùc theo daáu chaân Phaät, chuùng ta ñoïc tuïng kinh ñieån, suy nghó nghóa lyù saâu xa tìm aån beân trong vaø sau cuøng bieán phaùp tieáp thu ñöôïc thaønh söï soáng thöïc cuûa chính mình, mang laïi an laïc, saùng suoát cho ta vaø ngöôøi. Mong raèng taát caû phaùt boà ñeà taâm ñuùng nhö phaùp vaø sieâng naêng duøng côm Thieàn, nöôùc phaùp ñeå tröôûng döôõng boà ñeà taâm thaêng hoa cho ñeán ngaøy ñaït quaû vò Chaùnh ñaúng giaùc.
HT Thích Trí QuaûngTrang Web naày ñöôïc nhoùm Phaät Töõ VN HNH Söu taäp, thieát keá vaø trình baøy
Source : Trang Lotus Net
[ Trôû Veà ]