Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Phaùp Phöông Tieän HT Thích Trí Quaûng
Treân böôùc ñöôøng tu, chuùng ta coù theå thaâm nhaäp Phaät ñaïo baèng hai cöûa: chaân thaät moân vaø phöông tieän moân. Chaân thaät moân laø caùnh cöûa môû ra cho chuùng ta ñi thaúng ñeán tieâu ñieåm. Ñoù laø con ñöôøng tröïc tieáp, ngaén nhaát, nhöng ñoøi hoûi haønh giaû phaûi söû duïng baûn taâm thanh tònh ñeå tröïc nhaän ñöôïc thaät töôùng caùc phaùp.
Ñieàu aáy khoâng ñôn giaûn, chæ coù haøng Boà Taùt baát thoái chuyeån hay Boà Taùt töø ñeä baùt ñòa trôû leân môùi coù theå söû duïng chaân thaät moân.
Vì vaäy, ñöùc Phaät khôûi taâm ñaïi bi, cöùu ñoä chuùng sanh baèng caùch daãn moïi ngöôøi ñi theo ñöôøng voøng, töùc môû cöûa phöông tieän ñeå haøng trung, haï caên nöông theo thoaùt khoûi ñöôøng hieåm sanh töû. Ñöùc Phaät khai ra voâ soá phöông tieän öùng hôïp vôùi khaû naêng, caên taùnh moïi ngöôøi giuùp hoï hieåu bieát, chaáp nhaän vaø söû duïng ñöôïc quy luaät phuø hôïp vôùi chaân lyù, ñeå sau cuøng ñaït ñeán cöùu caùnh toaøn giaùc baèng vôùi Phaät.
Y Ù nghóa phöông tieän caàn ñöôïc hieåu ñuùng ñaén nhö vaäy. Khoâng theå noùi caøn raèng nhöõng ñieàu sai traùi laø phöông tieän ñeå traùnh neù sai laàm cuûa chuùng ta.
Vì muïc ñích ñoái trò phieàn naõo cuûa chuùng sanh nhieàu ñeán 84.000, neân ñöùc Phaät trieån khai phöông tieän ñoä sanh cuõng coù ñeán 84.000 phaùp moân tu.
Phöông tieän hay caùch Phaät daïy chuùng ta soáng, sinh hoaït cho thích nghi vôùi quoác ñoä, töùc tuøy phöông vaø thích hôïp vôùi thôøi gian, töùc tuøy tieän. Tuøy luùc, tuøy nôi chuùng ta öùng duïng giaùo phaùp Phaät ñeå vôi bôùt phieàn naõo, giaûi quyeát toát ñeïp moïi vieäc. Neáu khoâng, chuùng ta ñaày aép buoàn phieàn trong loøng, thaân thì beänh hoaïn vaø hoaøn caûnh thì khoù khaên, laøm sao tu ñöôïc.
Muoán tieán tu, taát yeáu phaûi aùp duïng phöông tieän, hay tuøy theo nghieäp cuûa chuùng ta. Ngöôøi giaøu coù seõ tu theo caùch giaøu coù, ngöôøi ngheøo tu theo caùch cuûa ngöôøi ngheøo, ngöôøi gioûi, dôû cuõng vaäy, ñeàu coù caùch tu thích nghi theo hoaøn caûnh hoï. Taát caû nhöõng phaùp tu aáy ñeàu laø phöông tieän tuøy duyeân, nhöng töøng böôùc giuùp chuùng ta tröôûng thaønh treân ñöôøng ñaïo.
Nhö toâi xuaát thaân töø gia ñình ngheøo khoù ôû noâng thoân, ñöông nhieân toâi phaûi tu theo kieåu ngöôøi ngheøo ôû queâ. Tuy nhieân, nhôø bieát söû duïng phöông tieän töông öùng vôùi hoaøn caûnh mình maø toâi tieán tu ñöôïc, coøn ñua ñoøi vôùi ngöôøi ôû thaønh phoá, chaéc chaén seõ hö.
Phaûi thaáy khaû naêng, vò trí cuûa mình vaø nhaän bieát ñöôïc vieäc laøm thích hôïp maø ta theo ñoù öùng duïng phaùp töông öùng ñöôïc lôïi laïc, ñoù laø muïc ñích cuûa phaùp phöông tieän. Vaø phaùp thích hôïp aáy cuõng khoâng theå coá ñònh, maø noù phaûi linh ñoäng, thay ñoåi theo hoaøn caûnh soáng, theo töøng thôøi kyø khaùc nhau. Nhaän chaân saâu saéc tinh thaàn phöông tieän cuûa Phaät daïy, luùc toâi tu ôû noâng thoân, hay ôû thaønh phoá hoaëc ra nöôùc ngoaøi, tuøy töøng choã töøng luùc, toâi haønh xöû caùc phaùp khaùc nhau ñeå giöõ cho taâm hoàn trong saùng, giaûi thoaùt. Nhôø vaäy, cuoäc soáng toâi luùc naøo cuõng bình yeân vaø taâm cuõng theo ñoù an laïc. Coù giöõ ñöôïc söùc ñònh tónh, chuùng ta môùi coù theå tieáp nhaän löïc gia bò cuûa Phaät vaø baáy giôø taâm trí chuùng ta saùng ra, thaáy ñöôïc caùch soáng ñuùng vôùi ñaïo.
Treân böôùc ñöôøng tu cuûa chuùng ta, quan troïng laø ôû choã bieát söû duïng phöông tieän tu. Neáu khoâng, chuùng ta chæ baét chöôùc vaø chaáp chaët vaøo moät ñieàu gì ñoù thì chaúng lôïi laïc gì cho mình vaø ngöôøi, ñoâi khi coøn bò thoï quaû baùo xaáu. Ñieån hình nhö ôû Kampuchia, khi Poân Poát thaúng tay gieát ngöôøi tu, nhöõng Sa moân nghó raèng, khoâng theå thay ñoåi chieác aùo tu só, sôï maát tö caùch ngöôøi tu, neân hoï ñaõ bò thaûm saùt. Nhöng coù hai vò sö maø toâi quen, nay moät vò trôû thaønh vua saõi cuûa Kampuchia, ñaõ thoaùt naïn nhôø thaáu hieåu yù nghóa saâu xa cuûa phaùp phöông tieän, neân hoï ñaõ côûi boû chieác y cuûa nhaø sö ñeå laùnh naïn. Ñöùc Phaät daïy trong kinh Phaùp Hoa raèng hieän höõu cuûa chuùng ta laø hieän höõu cuûa Phaät phaùp, tuy thaân phaøm maét thòt, nhöng khoâng coù thaân ngöôøi thì Phaät giaùo trôû thaønh voâ hình voâ aûnh, ai bieát ñeán ñöôïc.
Theo tinh thaàn kinh Phaùp Hoa, Phaät phaùp toàn taïi trong con ngöôøi chuùng ta laø toàn taïi trong haønh ñoäng thaùnh thieän, trong lôøi noùi chaân thaät vaø trong loøng ñaïi bi cuûa chuùng ta. Khoâng phaûi toàn taïi trong con ngöôøi vaät chaát bình thöôøng naøy.
Ta yeâu quyù thaân töù ñaïi vì thaân naøy chôû ñöôïc ñaïo. Ngöôïc laïi, khoâng bieát söû duïng thì thaân naøy cuõng ñaày toäi loãi, oâ ueá. Toäi loãi hay coâng ñöùc cuõng töø thaân maø ra.
YUØ thöùc nhö vaäy ñeå chuùng ta môû cöûa phöông tieän, theå hieän qua haønh ñoäng thaùnh thieän vaø taâm ñaïi bi. Chính haønh ñoäng thaùnh thieän vaø taâm ñaïi bi tieâu bieåu cho ñaïo, neân ngöôøi naøo coù hai ñieàu naøy thì hoï töôïng tröng cho ñaïo, hay noùi khaùc coù moät vò Phaät hieän höõu ngay trong thaân cuûa hoï. Vì vaäy, hoï ôû ñaâu, ôû ñoù an laønh, theå hieän neùt ñeïp cuûa ñaïo.
Tuy nhieân, caàn löu yù, neáu chaáp thaân naøy laø coâng ñöùc, tieâu bieåu cho Phaät laø sai; vì töø coá chaáp aáy, voïng nieäm chuùng ta khôûi leân, toäi loãi theo ñoù phaùt sanh. Phaàn nhieàu, chuùng ta tu deã rôùt voâ chaáp thuû thaân töù ñaïi, maïng soáng cuûa ta, ñaïo cuûa ta, neân coá gaéng baèng moïi caùch baûo veä noù, phieàn naõo seõ theo ñaây maø taêng tröôûng. Baáy giôø, cuoäc soáng chuùng ta khoâng coù chuùt gì cuûa Phaät, vì coát loõi beân trong laø taâm ñaïi bi, taâm Boà ñeà ñaõ tieâu tan. Maát taâm ñaïi bi vaø taâm Boà ñeà, töùc Phaät ñaõ nhaäp dieät trong ta, thì aùc ma hieän voâ; neân hình thöùc tu só coøn, nhöng haønh ñoäng, taâm töôûng khoâng phaûi cuûa ngöôøi tu, chæ toaøn ñoái phoù, tranh giaønh, thuû ñoaïn ñeå naém giöõ cho chaéc caùi Ta, caùi cuûa Ta, caùi maø ta töï cho laø ñaïo.
Coù theå khaúng ñònh chuùng ta caàn giöõ taâm Boà ñeà vaø taâm ñaïi bi môùi laøm neân ñaïo nghieäp vaø giöõ ñöôïc sinh maïng cuûa Phaät phaùp. Muoán nuoâi döôõng, giöõ gìn hai taâm naøy, chuùng ta phaûi döùt khoaùt deïp boû phieàn naõo chöôùng, nghieäp chöôùng, goïi chung laø chöôùng nhô. Khi taâm hoàn nhô baån roài thì töø ñaây môùi sanh ra chöôùng ngaên che beân ngoaøi.
Ham muoán laø phieàn naõo phaûi döùt tröø tröôùc. Ví duï thaáy chuøa ñeïp, ta khôûi taâm ham vaø muoán chieám ñoaït. Töø ñoù duøng thuû ñoaïn ñeå ñaåy truï trì ra khoûi chuøa, chöôùng vaø phieàn naõo phaùt xuaát töø ñoù.
Ngöôøi thöïc daï tu haønh, nhôø taâm Boà ñeà saùng suoát neân thaáy chuøa toát ñeïp thì ta nghó ñeán coâng lao cuûa ngöôøi giöõ gìn ñaùng quyù. Ta töï nghó khoâng coù khaû naêng laøm baèng nhö ngöôøi, ta laøm vieäc nhoû hôn, baèng caùch tuøy hyû, goùp theâm phaàn coâng ñöùc vôùi hoï. Ta thaáy choã naøo Phaät phaùp phaùt trieån ñöôïc, ta ñaàu tö voâ. Coøn khôûi taâm tham, muoán tranh ñoaït, ñöôïc hay khoâng ñeàu khoå, thoï quaû baùo. Phaûi bieát raèng taâm nhô neân môùi coù chöôùng, vì ta hay nhôø vaû neân ngöôøi sôï, traùnh ta, khoâng ai daùm laøm baïn. Chöôùng ngaïi laø töø choã naøy. Chuùng ta khoâng bieát taâm mình nhô baån, maø cöù ñoå thöøa chöôùng ngaïi ôû beân ngoaøi. Taâm tham caøng nhieàu, chöôùng caøng lôùn.
Taâm tham muoán laø phieàn naõo, noù khôûi leân choã naøo, ta dieät ngay choã ñoù. Ghi nhôù lôøi Phaät daïy nhö vaäy, caùi gì toâi muoán, toâi thích thì töï khaéc phuïc, caét boû noù baèng caùch nhöôøng cho ngöôøi khaùc. Laâu ngaøy taâm tham muoán töï tieâu maát.
Tröôùc ta coù taùnh xaáu thích nhôø vaû, khoâng bao giôø boá thí, cuùng döôøng, nhöng nay phaùt taâm Boà ñeà roài, chuùng ta tu chæ khôûi yù nieäm giuùp ñôõ ngöôøi ñi leân.
Nay chuùng ta caét saïch phieàn naõo nhô trong loøng, taâm chuùng ta saïch ñöôïc moät phaàn tham roài thì chöôùng beân ngoaøi töï maát vaø baïn beø deã daøng thaân thieän vôùi ta.
Ngoaøi loøng tham, coøn phaûi döùt boû taùnh noùng naûy; vì ta deã böïc boäi, noåi noùng, gaây goå, ai daùm keát baïn. Khi taâm noùng giaän khôûi leân thì maïnh nhaát laø noùi chuyeän baèng tay chaân, keá ñeán laø noùi vôùi nhau baèng lôøi thoâ aùc nhaát. Thöû nghó cöù taëng cho nhau lôøi xaáu nhaát thì caû hai chaúng ra gì. Chuùng ta tu, chöa taëng ñöôïc cho ngöôøi lôøi toát laønh, neân im laëng thì hôn.
Caét boû ñöôïc côn noùng giaän cuõng khoâng ñôn giaûn. Theo toâi, chuùng ta phaûi coù vò thaày khaû kính ñeå nöông theo môùi vöôït ñöôïc nghieäp aùc naøy. Moãi laàn chuùng ta noåi giaän thì hình aûnh thaân thöông hieàn dòu cuûa thaày hieän ra, taùc ñoäng cho ta côn thònh noä xuoáng.
Treân böôùc ñöôøng tu, chuùng ta bieát saân haän laø nhô, nhòn ngoaøi maët, nhöng trong loøng vaãn aám öùc laø bieát nhô vaãn coøn. Phaûi tìm cho ñöôïc ñieàu hoùa giaûi nhôn trong loøng thì hoaøn caûnh toát môùi ñeán. Thaät vaäy, khi ngöôøi choáng phaù, maø ta hoaøn toaøn thanh thaûn, chaéc chaén ta voâ hieäu hoùa ñöôïc caùi choáng ñoù. Nhô beân trong deïp ñöôïc thì chöôùng beân ngoaøi töï maát. Ñoaïn ñöôïc tham saân roài, thì si meâ cuõng khoâng coù moâi tröôøng hoaït ñoäng. Vì theá, taâm Boà ñeà raát quan troïng.
Phoå Hieàn Boà Taùt daïy chuùng ta phaûi luoân giöõ taâm Boà ñeà saùng suoát môùi döùt tröø ñöôïc chöôùng vaø nhô. Nhöng taâm Boà ñeà saùng vôùi ñieàu kieän taâm chuùng ta phaûi bình oån. Giaän döõ, buoàn phieàn, tham lam khoâng phaæ laø traïng thaùi taâm an laønh. YÙ thöùc nhö vaäy, khi giaän, buoàn, chuùng ta khoâng neân phaùt bieåu, vì noùi seõ coù chöôùng.
Ta phaûi lo dieät tröø nhô trong loøng ñeå taâm hoaøn toaøn bình oån. Baáy giôø, nhô vaø chöôùng ñeàu heát thì taâm trí chuùng ta töï saùng leân; nhaän ra nhöõng yù nghó, haønh ñoäng trong quaù khöù cuûa chuùng ta quaù dôû. Chuùng ta haïi ñöôïc ngöôøi, noùi xaáu ngöôøi, nhöng nay töï thaáy nhöõng ñieàu ñoù hoaøn toaøn toài teä vaø phaûi traû giaù ñaét.
Toùm laïi, 84.000 phaùp phöông tieän maø ñöùc Phaät ñaõ khai trieån nhaèm giuùp chuùng ta döùt saïch chöôùng nhô, ñeå taâm Boà ñeà phaùt trieån, taâm ñaïi bi môû roäng. Ñoù laø haït nhaân quyù baùu giöõ gìn maïng maïch Phaät phaùp toàn taïi treân theá gian lôïi ích chuùng höõu tình, vaø cuõng laø haønh trang ñöa chuùng ta tieán ñeán quaû vò Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
HT Thích Trí Quaûng
Trang Web naày ñöôïc nhoùm Phaät Töõ VAÏN HAÏNH Söu taäp, thieát keá vaø trình baøy
Source : Trang Lotus Net
[ Trôû Veà ]