Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Ñöùc Phaät vaø vaán ñeà Thaàn Linh Taïo Hoùa "Ta lieät Brahma vaøo haïng baát coâng ñaõ taïo neân moät theá gian hö hoûng."
-- Tuùc Sanh Truyeän.
Phaïn ngöõ (Pali) töông ñöông vôùi danh töø "Taïo Hoùa" trong caùc toân giaùo khaùc laø Issara (Sanskrit, Baéc Phaïn, laø Isvara), hay Brahma.
Trong toaøn boä Tam Taïng, tuyeät ñoái khoâng coù ñoaïn naøo ñeà caäp ñeán söï hieän höõu cuûa moät Taïo Hoùa. Nhieàu laàn Ñöùc Phaät phuû nhaän moät linh hoàn tröôøng cöûu (atta). Ngaøi tuyeät nhieân khoâng chaáp nhaän coù moät ñaáng Taïo Hoùa, baát luaän döôùi moät hình thöùc, moät naêng löïc hay moät chuùng sanh.
Maëc daàu Ñöùc Phaät khoâng heà ñaët moät Thaàn Linh sieâu nhaân naøo leân treân con ngöôøi, coù vaøi hoïc giaû cuõng quaû quyeát raèng Ngaøi ñaëc bieät khoâng ñeà caäp ñeán vaán ñeà tranh luaän quan troïng aáy. Nhöõng ñoaïn kinh trích ra sau ñaâyseõ roïi saùng quan ñieåm cuûa Ñöùc Phaät veà Thaàn Linh Taïo Hoùa.
Trong boä Anguttara Nikaya (Taêng Nhöùt A Haøm), Ñöùc Phaät coù neâu ba quan ñieåm khaùc nhau ñang thònh haønh trong thôøi baáy giôø. Moät trong ba quan ñieåm aáy laø "taát caû nhöõng thoï caûm cuûa con ngöôøi, daàu haïnh phuùc, ñau khoå hay voâ kyù, ñeàu do moät ñaáng Toái Cao taïo neân (Issaranim- manahetu). [1]"
Theo quan ñieåm treân, chuùng ta nhö theá naøo laø do ñaáng Taïo Hoùa muoán cho ta nhö theá aáy. Soá phaän cuûa ta hoaøn toaøn maèm trong tay Taïo Hoùa. Taát caû ñeàu do Taïo Hoùa ñònh ñoaït. Ñöùc taùnh giaû ñònh goïi laø "yù trí töï do" maø ngöôøi ta gaùn cho con ngöôøi, taïo vaät cuûa ñaáng Taïo Hoùa, töùc nhieân trôû thaønh voâ nghóa.
Ñeà caäp ñeán vaán ñeà ñònh meänh, Ñöùc Phaät daïy:
"Nhö vaäy, chính do yù muoán vaø söï taùc taïo cuûa ñaáng Toái Cao maø con ngöôøi trôû thaønh saùt nhaân, troäm caép, taø daâm, giaû doái, phæ baùng, thoâ loã, nhaûm nhí, theøm thuoàng, khaùt khao, hieåm ñoäc, tinh quaùi, vaø hieåu bieát sai laàm. Do ñoù, neáu chuû tröông raèng coù moät Thaàn Linh laø nguoàn goác cuûa taát caû nhöõng ñieàu aáy, thì con ngöôøi seõ khoâng coøn yù muoán, hoaëc coá gaéng, cuõng khoâng thaáy coù söï caàn thieát ñeå laøm, hoaëc traùnh khoâng laøm haønh ñoäng aáy. [2]"
Trong kinh Devadaha sutta [3], khi giaûng veà loái tu khoå haïnh cuûa caùc ñaïo só loõa theå, Ñöùc Phaät löu yù caùc ñeä töû nhö sau:
"Naày hôõi caøc Tyø khöu, neáu quaû thaät chuùng sanh gaùnh chòu ñau khoå hay thoï höôûng haïnh phuùc vì ñoù laø yù muoán cuûa Thaàn Linh Taïo Hoùa (Issaranim manahetu) thì vò Thaàn Linh ñaõ taïo neân nhöõng vò tu só khoå haïnh loõa theå kia chaéc chaén laø moät nhaân vaät ñoäc aùc, vì caùc ngöôøi aáy chòu ñau khoå khuûng khieáp."
Kinh Kevaddha sutta coù töôøng thuaät cuoäc ñoái thoaïi giöõa moät vò tyø khöu toïc maïch muoán tìm hieåu vaø moät vò Brahma (Phaïm Thieân) töï xöng laø ñaáng Taïo Hoùa.
Thaày tyø khöu muoán bieát ñeán ñaâu Töù Ñaïi (ñaát, nöôùc, löûa, gioù) phaûi tieâu dieät, laïi gaàn vò Maha Brahma (Ñaïi Phaïm Thieân) vaø hoûi: "Xin Ngaøi hoan hyû giaûng giaûi ñeán ñaâu boán nguyeân toá 'ñaát, löûa, nöôùc, gioù', chaám döùt, khoâng ñeå laïi daáu veát?"
"Naày ñaïo höõu, vò Maha Brahma (Ñaïi Phaïm Thieân) traû lôøi, ta laø ñaáng Brahma (Phaïm Thieân), ñaáng Maha Brahma, ñaáng Toái Thöôïng, ñaáng Voâ Song, laø Chuùa Teå, baäc Toaøn Thaéng, laø Ngöôøi Toaøn Quyeàn Cai Trò, laø Cha cuûa nhöõng chuùng sanh ñaõ, ñang, vaø seõ ra ñôøi."
Vò tyø khöu laëp laïi lôøi caàu khaån vaø ñöôïc traû lôøi y nhö tröôùc.
Khi thaày hoûi laàn thöù ba, Ñöùc Brahma naém tay thaày daét ra ngoaøi vaø thuù thaät nhö sau:
"Naày hôûi ñaïo höõu, caùc vò trong ñaùm haàu caän ta tin töôûng raèng Ñöùc Brahma (Phaïm Thieân) thaáy, hieåu bieát vaø thaáu trieät moïi vieäc. Vì leõ aáy, tröôùc maët hoï ta khoâng theå traû lôøi vôùi ñaïo höõu raèng ta khoâng bieát ñeán boán yeáu toá 'ñaát, nöôùc, löûa, gioù' phaûi chaám döùt, khoâng ñeå laïi daáu veát. Ñaïo höõu boû Ñöùc Theá Toân ñeå ñi tìm hieåu nhöõng vaán ñeà töông tôï ôû nôi khaùc thì roõ thaät loãi laàm vaø traùi ñaïo. Hôûi ñaïo höõu, ñaïo höõu haõy trôû veà, ñeán haàu Ñöùc Phaät, vaø xin Ngaøi giaûi thích. Ngaøi giaûng theá naøo thaày haõy tin theo lôøi."
Trong kinh Patika Sutta [4], Ñöùc Phaät nhaéc laïi nguoàn goác cuûa Maha Brahma, ngöôøi ñöôïc goïi laø ñaáng Taïo Hoùa vaø daïy raèng:
"Veà ñieåm naày, hôõi caùc ñeä töû, vì ñöôïc sanh ra ñaàu tieân (trong chaâu kyø môùi cuûa theá gian naày) neân nghó raèng: -- 'Ta laø ñaáng Phaïm Thieân, ñaáng Ñaïi Phaïm Thieân, laø baäc Toaøn Thaéng, Toaøn Tri, Toaøn Quyeàn Ñònh Ñoaït, laø Giaùo Chuû , laø Taïo Hoùa, laø Chuùa Teå, laø Ngöôøi Chæ Ñònh, laø Chuû Nhaân Cuûa Chính Ta, Cha cuûa nhöõng chuùng sanh ñaõ, ñang, vaø seõ ra ñôøi. Chính ta ñaõ taïo taát caû chuùng sanh aáy. Taïi sao vaäy? Moät khoaûnh khaéc tröôùc ñaây ta nghó, 'Phaûi chi coù nhöõng chuùng sanh khaùc ñöôïc ra ñôøi!' Ñoù laø lôøi chuù nguyeän trong taâm ta. Vaø töùc khaéc, coù nhöõng chuùng sanh chaøo ñôøi.'
"Vaø nhöõng ngöôøi môùi ñöôïc sanh ra sau naày nghó: -- 'Vò ÖÙng cuùng kia chaéc laø ñaáng Phaïm Thieân, ñaáng Ñaïi Phaïm Thieân, baäc Toaøn Thaéng, Toaøn Tri, ngöôøi Caàm Quyeàn Ñònh Ñoaït, laø Giaùo Chuû, laø ngöôøi Saùng Taïo, laø Taïo Hoùa, laø Chuùa Teå, laø Chuû Nhaân cuûa Chính Ngaøi, laø Cha cuûa nhöõng chuùng sanh ñaõ, ñang, vaø seõ ñöôïc ra ñôøi'.
"Veà ñieåm naày, hôõi caùc ñeä töû, chính vò ñöôïc sanh ra ñaàu tieân aáy coù nhieàu tuoåi thoï hôn, ñeïp ñeõ hôn, coù nhieàu quyeàn löïc hôn. Coøn nhöõng vò sanh ra sau thì tuoåi thoï ngaén hôn, keùm ñeïp ñeõ vaø ít quyeàn löïc hôn. Vaø raát coù theå nhö theá naày, hôûi caùc ñeä töû, moät vaøi vò, ñaõ ôû trong cuøng traïng thaùi vôùi vò tröôùc, ñaõ cheát, vaø töø caûnh giôùi aáy, taùi sanh vaøo traïng thaùi naày (laøm ngöôøi treân quaû ñòa caàu). Ñeán nhö vaäy, ngöôøi aáy coù theå töø boû ñôøi soáng gia ñình ñeå xuaát gia laøm tu só khoâng nhaø cöûa. Boû nhaø ra ñi, ngöôøi naày coá gaéng, kieân trì tu taäp, taêng tröôûng ñaïo taâm, caøng tinh taán, caøng beàn trí trau gioài trí tueä, vaø moät ngaøy kia thaønh ñaït taâm phæ laïc, an truï vaø nhôø ñoù coù theå nhôù laïi tieàn kieáp vaø chæ nhôù ñeán möùc ñoù thoâi, khoâng xa hôn nöõa. Vì trí nhôù giôùi haïn nhö theá ngöôøi kia nghó: -- 'Vò Phaïm Thieân , baäc ÖÙng Cuùng kia, baäc Toaøn Thaéng, Toaøn Tri, ngöôøi Caàm Quyeàn Ñònh Ñoaït, Giaùo Chuû, Ngöôøi Saùng Taïo, Taïo Hoùa, Chuùa Teå, ngöôøi Caàm Quyeàn Chæ Ñònh, Baäc Chuû Nhaân Cuûa Chính Mình, Cha cuûa nhöõng chuùng sanh ñaõ, ñang, vaø seõ ra ñôøi, ngöôøi ñaõ taïo neân ta. Vò naày quaû thaät laø tröôøng toàn, vónh cöûu, vöõng beàn, khoâng bieán ñoåi, Ngaøi seõ toàn taïi nhö theá aáy maõi maõi. Nhöng chuùng ta ñaõ ñöôïc vò aáy taïo neân, chuùng ta do ñaáy maø ra, vaäy chuùng ta laø voâ thöôøng, phaûi bieán ñoåi, khoâng beàn vöõng beàn, tuoåi thoï ngaén, phaûi cheát.'
"Ñoù laø khôûi ñieåm, böôùc ñaàu cuûa taát caû. Ñuùng vaäy, ñoù laø giaùo lyù coå truyeàn. Vaø caâu truyeän aáy ñöôïc taïo döïng do Brahma, vò Phaïm Thieân."
Trong Tuùc Sanh Truyeän Bhuridatta Jakata, soá 543, Boà Taùt hoûi vò taïo hoùa giaû ñònh, ngöôøi maø thôøi baáy giôø ñöôïc tin laø caàm caùn caân coâng lyù cuûa vuõ truï, nhö sau:
"Ngöôøi coù maét aét thaáy caûnh ñau thöông cuûa ñôøi soáng.
Taïi sao Phaïm Thieân khoâng taïo moät vuõ truï toát ñeïp
Neáu oai löïc cuûa Ngaøi laø voâ haïn?
Taïi sao ít khi Ngaøi naâng tay leân ñeå ban phöôùc laønh?
Taïi sao taïo vaät maø do chính Ngaøi taïo ra
Laïi phaûi bò ñoïa ñaày trong caûnh khoå?
Taïi sao Ngaøi khoâng ban haïnh phuùc cho taát caû?
Taïi sao ñôøi soáng laïi daåy ñaày
Giaû doái, löøa ñaûo, meâ muoäi?
Taïi sao gian tham laïi thaéng
Coøn chaân thaät vaø coâng lyù laïi thaát baïi naëng neà?
Ta lieät Brahma (Phaïm Thieân) vaøo haïng baát coâng
Ñaõ taïo moät theá gian hö hoûng. [5]"Trong Tuùc Sanh Truyeän Maha Bodhi Jakata, Ñaïi Boà Ñeà, Boà Taùt pheâ bình giaùo lyù chuû tröông raèng moïi vieäc ñeàu do ñaáng Toái Cao taïo neân nhö sau:
"Neáu coù moät Thaàn Linh toaøn quyeàn ban phöôùc
Maø laïi gieo hoïa cho taïo vaät chính Ngaøi taïo ra.
Vaø cho chuùng noù nhöõng haønh ñoäng toát hay xaáu.
Vò Thaàn Linh aáy quaû thaät ñaày toäi loãi.
Vì con ngöôøi chæ thöøa haønh yù muoán cuûa Ngaøi. [6]"
Chuù thích:
[1] Anguttara Nikaya, Taêng Nhöùt A Haøm, phaàn i, trang 174; "Gradual Sayings", i, trang 158.
[2] Majjhima Nikaya, Trung A Haøm, ii, trang 222, baøi kinh soá 101.
[3] Digha Nikaya, Tröôøng A Haøm, phaàn i, trang 221, baøi kinh soá 11.
[4] Digha Nikaya, Tröôøng A Haøm, soá 24, phaàn iii, trang 29. "Dialogues of the Buddha", iii, trang 16-27
[5] Jataka Translation, taäp vi, trang 110.
[6] Jataka Translation, taäp vi, trang 122.
Ñöùc Phaät vaø Phaät Phaùp
(The Buddha and His Teachings)
Hoøa thöôïng Narada, 1980
Phaïm Kim Khaùnh dòch Vieät, 1998
Source : [BuddhaSasana]
[ Trôû Veà ]