Chöông I trình baøy toång quaùt caùc vaán ñeà lieân quan tôùi tieåu söû baûn thaân Theá Thaân cuøng caùc quan ñieåm maø trieát hoïc Theá Thaân ñaõ ñeà caäp tôùi, cuï theå laø quan ñieåm veà vaán ñeà toàn taïi cuûa söï vaät vaø phöông caùch nhaän thöùc chuùng veà vaán ñeà laøm sao thieát ñònh tính ñuùng sai cuûa caùc khaúng ñònh luaän lyù hoïc, vaán ñeà tri giaùc söï vaät, vaán ñeà töï yù thöùc, vaán ñeà ngoân ngöõ ñeå dieãn taû nhaän thöùc. Ñaây laø nhöõng vaán ñeà lôùn cuûa trieát hoïc maø Theá Thaân ñaõ coù nhöõng coáng hieán to lôùn trong vieäc giaûi quyeát chuùng theo moät phöông höôùng raát gaàn vôùi lyù thuyeát nhaän thöùc luaän ñieàu khieån (cybernetic epistemology) cuûa thôøi ñaïi ngaøy nay.

Chöông II ñi saâu vaøo vieäc giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà xoay quanh Theá Thaân vaø nieân ñaïi cuûa trieát gia naøy. Bôûi vì ñaây laø nhöõng vaán ñeà ñaõ gaây nhieàu tranh caõi trong hoïc giôùi quoác teá. Thaäm chí coù hoïc giaû nhö giaùo sö Frauwallner cuûa tröôøng ñaïi hoïc Vieân chuû tröông coù hai ngöôøi cuøng mang teân Theá Thaân, moät Theá Thaân giaø vaø moät Theá Thaân treû. Vaán ñeà tieåu söû vaø nieân ñaïi naøy cuûa Theá Thaân neáu khoâng ñöôïc giaûi quyeát thì khoâng theå naøo nghieân cöùu trieát hoïc cuûa Theá Thaân ñöôïc, bôûi vì caùc taùc phaåm hieän coøn baûo löu cho ñeán ngaøy nay vaø bieát döôí teân Theá Thaân seõ bò chia manh muùn ra cho hai Theá Thaân aáy. Do theá, chöông naøy taäp trung raø soaùt laïi toaøn boä döõ kieän lieân heä ñeán cuoäc ñôøi vaø nieân ñaïi cuûa Theá Thaân, vaø cuoái cuøng ñi ñeán keát luaän laø döùt khoaùt chæ coù moät Theá Thaân, baùc boû thuyeát hai Theá Thaân cuûa Frauwallner vaø ñaët nieân ñaïi cuûa Theá Thaân vaøo khoaûng nhöõng naêm 315 - 395 sdl.

Sau khi xaùc ñònh chæ coù moät Theá Thaân soáng vaøo giöõa nhöõng naêm 315 - 395 sdl, chöông III ñeà caäp tôùi vaán ñeà toàn taïi cuûa söï vaät. Söï vaät thöôøng ñöôïc quan nieäm laø toàn taïi trong thôøi gian vaø khoâng gian. Do theá, tìm hieåu veà söï toàn taïi cuûa söï vaät chính laø tìm hieåu veà söï toàn taïi cuûa thôøi gian vaø khoâng gian. Thôøi gian coù thaät söï toàn taïi hay khoâng? Vaøo thôøi Theá Thaân, töùc theá kyû thöù IV sdl ôû AÁn Ñoä löu haønh roäng raõi moät quan ñieåm cho raèng thôøi gian thaät söï toàn taïi, khaúng ñònh thôøi gian quaù khöù vaø töông lai cuõng toàn taïi trong cuøng moät phöông caùch nhö thôøi gian hieän taïi. Khaúng ñònh naøy ñaõ daãn Theá Thaân ñeán vieäc tìm hieåu söï vaät toàn taïi thöïc teá laø gì? Caâu traû lôøi cuoái cuøng cuûa Theá Thaân laø söï vaät toàn taïi thoâng qua nhaän thöùc cuûa chuùng ta baèng nhöõng tín hieäu chuùng ta coù veà chuùng, maø Theá Thaân goïi baèng töø chuyeân moân prjnoõapti (Pali: panoõnoõati). Caâu traû lôøi naøy daãn ñeán nhöõng heä luaän heát söùc loâi cuoán, maø hai trong chuùng laø vaán ñeà chaân xaùc cuûa lyù luaän vaø vaán ñeà caáu truùc cuûa yù thöùc.

Chöông IV ñi saâu vaøo vieäc tìm hieåu heä luaän thöù nhaát, töùc laø neáu ta chæ bieát söï vaät thoâng qua nhöõng tín hieäu cuûa chuùng, thì cô sôû söï thaät cuûa moät chöùng minh luaän lyù naèm ôû ñaâu? Theá Thaân traû lôøi, noù naèm ôû trong tính thaåm thaáu (vyaøpti), maø oâng ñònh nghóa nhö laø söï khoâng theå taùch rôøi (avinaøbhaøva) cuûa ñoái töôïng ñaõ chöùng minh vôùi ñoái töôïng phaûi chöùng minh, töùc " ñoái töôïng naøy khoâng theå toàn taïi neáu ñoái töôïng kia khoâng hieän dieän ". Ñaây laø laàn ñaàu tieân khaùi nieäm noäi haøm luaän lyù hoïc ñöôïc neâu ra vaø xaùc ñònh moät caùch roõ raøng khoâng nhöõng ñoái vôùi neàn luaän lyù hoïc AÁn Ñoä maø coøn ñoái vôùi neàn luaän lyù hoïc theá giôùi. Noù theå hieän nhöõng coáng hieán to lôùn cuûa Vasubandhu ñoái vôùi lòch söû tö töôûng nhaân loaïi. Tuy nhieân, cô sôû cuûa noäi haøm naøy ôû ñaâu?

Traû lôøi caâu hoûi vöøa neâu, Theá Thaân tieán haønh giaûi quyeát hai vaán ñeà. Vaán ñeà thöù nhaát laø vaán ñeà nhaän thöùc noùi chung maø chöông V taäp trung tìm hieåu. Theo Theá Thaân, nhaän thöùc moät söï vaät xaûy ra khoâng phaûi chæ thaáy söï vaät ñoù, maø ñaõ tieáp xuùc vôùi söï vaät ñoù qua nhieàu ngaõ khaùc nhau, nghóa laø qua moät moâi tröôøng nhaän thöùc beân trong vaø beân ngoaøi. Söï tình naøy xuaát hieän bôûi vì con ngöôøi khoâng bao giôø soáng ñôn ñoäc, maø toàn taïi trong moái töông quan vôùi theá giôùi con ngöôøi vaø theá giôùi söï vaät, thuaät ngöõ Phaät giaùo thöôøng goïi laø duyeân sinh vaø Theá Thaân ñaõ ñeà caäp tôùi. Nhaän thöùc cuûa con ngöôøi xaûy ra trong moät moâi tröôøng töông quan chaèng chòt coù nhieàu yeáu toá tham gia. Töø ñoù, vaán ñeà cô caáu yù thöùc phaûi ñöôïc xem xeùt laïi.

Chöông VI taäp trung giaûi thích vaán ñeà thöù hai, töùc phaân tích cô caáu cuûa yù thöùc. Bôûi vì, baèng yù thöùc ta môùi nhaän thöùc ñöïôc ñoái töôïng thoâng qua nhöõng tín hieäu cuûa noù. Tröôùc thôøi Theá Thaân, nhaän thöùc cuûa con ngöôøi thöôøng ñöôïc quan nieäm laø thoâng qua saùu giaùc quan, ñoù laø maét, tai, muõi, löôõi, thaân vaø yù. Nhöng chæ thoâng qua saùu giaùc quan naøy, nhaän thöùc con ngöôøi vaãn laø nhöõng nhaän thöùc rôøi raïc cuûa töøng giaùc quan moät vaø khoâng giaûi quyeát ñöôïc moät soá döõ kieän nhaän thöùc maø con ngöôøi gaëp phaûi. Laàn ñaàu tieân, moät laàn nöõa, Theá Thaân ñeà nghò moät cô caáu yù thöùc goàm coù taùm thaønh toá, maø ngoaøi saùu giaùc quan vöøa noùi coøn coù theâm boä nhôù maø Theá Thaân goïi baèng töø chuyeân moân laø taïng thöùc, hay thöùc a laïi da, vaø boä xöû lyù maø töø chuyeân moân cuûa oâng goïi laø thöùc maït na. Khi trình baøy cô caáu yù thöùc nhö theá naøy, ta thaáy quan ñieåm nhaän thöùc luaän cuûa Theá Thaân tieáp caän thuyeát nhaän thöùc luaän ñieàu khieån cuûa thôøi ñaïi chuùng ta. Ñaây laø moät ñoùng goùp môùi cuûa Theá Thaân ñoái vôùi lòch söû trieát hoïc vaø tö töôûng theá giôùi.

Tuy nhieân, neáu nhìn nhaän cô caáu nhaän thöùc con ngöôøi vôí taùm thaønh toá nhö vaäy, thì vai troø cuûa ngoân ngöõ coù moät vò theá khaù loâi cuoán. Bôûi vì, yù thöùc veà moät caùi gì töø ñoù moät quaù trình kieán taïo ngoân ngöõ (verbal construction) xaûy ra ñeå yù thöùc theå hieän troïn veïn tính ngöôøi cuûa noù. Ñaây laø ñoái töôïng trình giaûi cuûa chöông VII. 

Cuoái cuøng, chöông VIII laø chöông toùm taét nhöõng nhaän thöùc treân cuûa chuùng toâi veà trieát hoïc Theá Thaân vaø ñaët trieát hoïc naøy trong boái caûnh cuûa lòch söû trieát hoïc vaø tö töôûng theá giôùi caû coå ñaïi laãn hieän ñaïi, cuï theå laø trieát hoïc Hy Laïp cuûa phöông Taây vaø thuyeát nhaän thöùc ñieàu khieån hoïc cuûa tö töôûng ngaøy nay. 

Treân ñaây laø toùm taét sô löôït noäi dung cô baûn cuûa taùc phaåm 
The Philosophy of Vasubandhu vaø baûo ñaûm hoaøn toaøn tính trung thöïc cuûa noù.