Möôøi hai xöù thì goàm coù saùu xöù ôû trong: maét, tai, muõi, löôõi, thaân vaø yù caên, vaø saùu xöù ôû ngoaøi: saéc, thanh, höông, vò, xuùc vaø phaùp. Ñaây laø theá giôùi cuûa töôùng traïng.

Möôøi taùm giôùi laø hình thöùc trieån khai cuûa saùu giôùi, goàm coù saùu caên, saùu traàn vaø saùu thöùc (nhaõn thöùc, nhó, tæ, thieät, thaân vaø yù thöùc).

Kinh Giôùi Phaân Bieät (Trung Boä Kinh III), Kinh Phaân Bieät Giôùi (Trung A-haøm, soá 162) vaø Kinh Phaân Bieät Luïc Xöù (Trung A-haøn, soá 163) trình baøy roõ veà saùu giôùi vaø möôøi hai xöù.

Thöïc söï möôøi hai xöù vaø möôøi taùm giôùi ñöôïc bao haøm trong saùu giôùi. Theá Toân ñaõ trình baøy saùu giôùi theo phöông phaùp phaân tích, chæ roõ saùu giôùi chính laø con ngöôøi vaø theá giôùi. Ñaây cuõng laø möôøi hai xöù vaø möôøi taùm giôùi. Con ngöôøi luoân luoân ñöôïc nhìn gaén chaët vôùi theá giôùi. Noùi khaùc ñi, con ngöôøi vaø theá giôùi cuõng chính laø saùu giôùi, möôøi hai xöù hay möôøi taùm giôùi aáy, chuùng khoâng phaûi hai, khoâng khaùc. Chuùng ñeàu coù cuøng phaùp tính Duyeân khôûi tính. Baèng phöông phaùp phaân tích naøy, ngöôøi nghe coù theå giaùc ngoä raèng ngaõ vaø phaùp ñeàu Voâ ngaõ ñeå rôøi khoûi chaáp thuû töôùng, nguyeân nhaân cuûa sinh töû, khoå ñau. Theá Toân ñaõ daïy nhìn saùu giôùi, möôøi hai xöù hay möôøi taùm giôùi: khoâng phaûi laø ta, khoâng phaûi laø cuûa ta, khoâng phaûi laø töï ngaõ cuûa ta, ñeå töø ñaây sinh taâm töø boû, yeám ly.

Nhöõng tö duy "toâi laø caùc caên, caùc traàn hay caùc thöùc", nhöõng yù nieäm "toâi laø", "toâi ñaõ laø", "toâi seõ laø" ñeàu laø voïng töôûng rôi vaøo ngaõ maïn, khoâng phuø hôïp vôùi giaùo lyù giaûi thoaùt cuûa Theá Toân.

Nhö ñaõ ñöôïc trình baøy ôû Duyeân khôûi vaø Naêm uaån, chi phaàn "saùu xöù", chi phaàn "xuùc", chi phaàn "thöùc" (hay thöùc uaån) töï noù laø Duyeân sinh, neân Voâ ngaõ. Taïi ñaây, A-haøm vaø Nikaøya ñeàu coù moät caùi nhìn gioáng nhau. Chuùng ta khoâng theå hieåu laàm cho raèng A-haøm, hay Nikaøya chuû tröông caùc giôùi, caùc xöù laø thöïc höõu hay haèng höõu.

Caùi maø giaùo lyù Phaät giaùo goïi laø theá giôùi, hay con ngöôøi, chæ laø söï toå hôïp cuûa caùc caên, caùc traàn vaø caùc thöùc. Töï thaân cuûa caên, traàn, thöùc ñaõ laø Duyeân sinh, Voâ ngaõ, neân theá giôùi vaø con ngöôøi ñeàu Voâ ngaõ.

Chính giaùo lyù veà saùu giôùi, möôøi hai xöù, möôøi taùm giôùi ñaët troïng taâm ôû ñieåm Voâ ngaõ naøy, muïc ñích laø ñeå soi saùng cho ngöôøi nghe thaáy roõ nhaân Voâ ngaõ, phaùp Voâ ngaõ ñeå tröø boû moïi chaáp tröôùc, voïng töôûng.

Theá Toân ñaõ daïy Kinh Saùu Giôùi cho moät tu só treû tuoåi laø Phaát-ca-la-sa-lôïi (Pukkusaøti) taïi moät chaùi nhaø laù cuûa thôï laøm ñoà goám trong moät ñeâm truù möa ñeå khai ngoä ngöôøi tu só treû tuoåi naøy. Nghe xong, Phaát-ca-la-sa-lôïi ñaéc A-na-haøm quaû ngay (taïi choã).

Chuùng ta cuõng baøn ñeán Saùu giôùi naøy trong phaàn caùc chuû tröông veà Duyeân khôûi nhö Töù ñaïi hay Luïc ñaïi Duyeân khôûi. Töôûng ôû ñaây chuùng ta khoâng phaûi ñi saâu vaøo noäi dung cuûa töøng giôùi (ñòa, thuûy, hoûa, phong, khoâng vaø thöùc)./.