Ngöôøi Cö Só          [Muïc luïc]          [  Trang chính  ]                                                        [Chöông I]   [Chöông II]  [Chöông III]
Theo Taây Taïng

Khoaûng thaùng hai naêm 94, taïi chuøa Ñöùc Vieân, San Jose, trong moät buoåi giaûng noùi veà ñeà taøi "Cöùu ñoä Meï Ñaát". Coù moät phaät töû ñöùng leân hoûi: "Nghe noùi Thaày tu nhaäp thaát vôùi beân Taây Taïng, vaäy coù gì hay xin Thaày keå laïi cho phaät töû nghe". Luùc ñoù vì khoâng coù yù ñònh truyeàn baù Maät Toâng Taây Taïng neân toâi ñaõ thoâng qua vaø khoâng traû lôøi tröïc tieáp. Sau naøy thaáy coù nhieàu saùch vôû Taây Taïng ñöôïc dòch sang tieáng Vieät vaø moät soá phaät töû Vieät Nam baét ñaàu haâm moä Taây Taïng neân toâi thaáy ñeán luùc coù theå noùi leân caûm nghó cuûa mình.

Hoài coøn hoïc lôùp 11, toâi coù dòp ñoïc "Le troisieøme oeil" (con maét thöù ba) cuûa Lobsang Rampa, noùi veà söï huyeàn bí cuûa Taây Taïng cuøng vôùi nhöõng buoåi leã Ñieåm Ñaïo vaø khai môû thaàn nhaõn cuûa oâng. Sau ñoù toâi ñaõ ñi mua heát moät loaït saùch khaùc cuûa oâng ta ñeå ñoïc, nhöng roài cuõng thaû troâi vaøo laõng queân vì phaûi baän hoïc thi cuoái naêm.

Sau naøy coù dòp noùi chuyeän vôùi caùc Laït Ma Taây Taïng thì phaàn ñoâng khoâng bieát Lobsang Rampa laø ai, moät soá khaùc noùi Lobsang Rampa laø ngöôøi khoe khoang bòp ñôøi. Duø theá naøo ñi nöõa Lobsang Rampa cuõng ñaõ coù coâng thu huùt quaàn chuùng phöông taây tìm ñeán Phaät Giaùo Taây Taïng qua nhöõng saùch cuûa oâng. Ngay caû trong giôùi Vieät Nam, moät soá ngöôøi ñoïc "Taây Taïng huyeàn bí" do Nguyeãn Höõu Kieät dòch, cuõng daàn daø ñeå yù ñeán Phaät Giaùo Taây Taïng.

Ngoaøi Lobsang Rampa, coøn coù hai ngöôøi AÂu tieân phong trong vieäc thaùm hieåm vaø giôùi thieäu Phaät Giaùo Taây Taïng ñoù laø baø Alexandra David-Neel ngöôøi Phaùp vaø oâng Anagarika Govinda ngöôøi Ñöùc. Hai ngöôøi naøy ñaõ vieát nhieàu saùch keå laïi cuoäc haønh trình vaø tu hoïc cuûa hoï taïi xöù Taây Taïng. Nhöõng saùch naøy raát coù giaù trò vaø chính xaùc, baïn ñoïc coù theå tìm thaáy nhöõng saùch naøy trong phaàn Thö Muïc. Neáu ñoïc ñeå coù moät khaùi nieäm hay kieán thöùc veà Phaät Giaùo Taây Taïng thì khoâng coù gì ñaùng noùi, nhöng töø ñoù maø muoán ñi tu theo Taây Taïng thì baïn ñoïc caàn nhôù moät ñieàu: hai ngöôøi treân ñaõ keå laïi nhöõng döõ kieän vaø söï tu haønh cuûa hoï taïi xöù Taây Taïng caùch ñaây treân saùu baåy chuïc naêm. Hoaøn caûnh, khoâng gian, thôøi gian ñaõ thay ñoåi. Ngaøy nay chuùng ta khoâng theå laøm gioáng nhö hoï, nghóa laø sang taän xöù Taây Taïng len loûi vaøo caùc Tu Vieän nôi röøng saâu, nuùi thaúm ñeå taàm Sö hoïc Ñaïo vì nhieàu lyù do : 1/ Taây Taïng khoâng phaûi deã ñi, laïi naèm döôùi söï ñoâ hoä cuûa Trung Coäng - 2/ Hieän nay ôû AÂu Myõ cuõng coù khaù nhieàu Trung Taâm Phaät Giaùo Taây Taïng cuøng vôùi caùc vò Lama vaø Rinpocheù, ta coù theå ñeán hoïc Ñaïo tröïc tieáp vôùi caùc ngaøi. Tuy nhieân söï hoïc Ñaïo vôùi Taây Taïng taïi Phaùp hay Myõ seõ khoâng gioáng hoaøn toaøn nhö nhöõng ñieàu maø baïn ñaõ ñöôïc ñoïc trong caùc saùch cuûa Alexandra David-Neel hay cuûa Anagarika Govinda. Noùi nhö vaäy vì chính toâi ñaõ laàn moø hoïc Ñaïo vôùi Taây Taïng töø naêm 1987 tôùi nay.

Naêm 1985 toâi baét ñaàu vaøo Chuøa Linh Sôn taäp söï tu hoïc, sau saùu thaùng Hoøa Thöôïng Huyeàn- Vi cho pheùp toâi laøm leã theá phaùt xuaát gia nhaäp chuùng. Chöông trình tu hoïc ôû ñaây töông ñoái khaù ñaày ñuû :

5g30 : Thöùc chuùng.

6g : Laêng Nghieâm, kinh haønh.

7g30 : Ñieåm taâm.

8g : Chaáp taùc.

10g : Xem kinh, töï hoïc.

11g45: Ngoï trai.

13g : Chæ tònh.

14g : Vaøo lôùp hoïc.

16g : Chaáp taùc.

18g : Tònh Ñoä, Caàu Sieâu...

20g : Vaøo lôùp hoïc.

22g : Toïa Thieàn.

23g30: An töùc.

Nhö vaäy moãi ngaøy chuùng toâi ñöôïc hoïc giaùo lyù hai laàn vaøo buoåi chieàu vaø buoåi toái. Ngoaøi nhöõng boä luaät caên baûn nhö Tyø Ni, Sa Di, Oai Nghi, Caûnh Saùch, chuùng toâi coøn ñöôïc hoïc nhöõng kinh luaän khaùc cuøng Söû Hoïc, Haùn vaên vaø Pali. Ngoaøi giôø hoïc, Taêng Ni coøn ñöôïc vaøo Thö Vieän tham khaûo theâm caùc saùch ngoaïi quoác. Coù theå noùi ñaây laø moät ñieàu may maén cho nhöõng ai ham hoïc, vì theo toâi bieát ôû vaøi chuøa khaùc, caùc chuù tieåu môùi xuaát gia chæ ñöôïc hoïc boán boä luaät Sa Di vaø hai thôøi coâng phu maø thoâi, khoâng ñöôïc ñuïng vaøo saùch vôû gì khaùc. Hoaëc coù chuøa thaâu nhaän ñeä töû xuaát gia maø khoâng daïy doã ñeán nôi ñeán choán, chæ ñeå hoï laøm luïng suoát ngaøy hoaëc tuïng kinh laøm ñaùm.

Ngaøy toâi ñöôïc thoï giôùi Sa Di, trong haøng giôùi Sö coù hai vò ngoaïi quoác ñoù laø Gueùsheù Lobsang Tengyeù maø chuùng toâi quen goïi laø Thöôïng Toïa Taây Taïng vaø Thöôïng Toïa Pasadika ngöôøi Ñöùc.

Gueùsheù laø moät giaùo phaåm töông ñöông vôùi tieán só Phaät Hoïc. Gueùsheù Tengyeù thuoäc phaùi Gueùlugpa, töùc phaùi Hoaøng Maïo. Gueùsheù Tengyeù tröôùc kia taù tuùc taïi chuøa Linh Sôn gaàn hai naêm tröôùc khi ñöôïc Lama Yeùsheù vaø Lama Zopa Rinpocheù môøi xuoáng Toulouse laøm truï trì Tu Vieän Institut Vajrayogini. Gueùsheù khoâng bieát tieáng Phaùp, nhöng noùi ñöôïc chuùt ít tieáng Anh. Thöôïng Toïa Pasadika tröôùc kia ñaõ töøng du hoïc taïi Thaùi Lan, AÁn Ñoä vaø Nhaät Baûn. Trong thôøi gian ôû AÁn Ñoä,Thöôïng Toïa hoïc ôû Ñaïi Hoïc Nalanda neân ñaõ quen thaân vôùi quyù Hoøa Thöôïng Minh Chaâu, Huyeàn Vi vaø Thieän Chaâu. Thöôïng Toïa laø ngöôøi kieán vaên quaûng baùc, thoâng thaïo nhieàu thöù tieáng (Anh, Phaùp, Thaùi, AÁn,Taây Taïng, Pali, Sanskrit), chính luaän aùn tieán só cuûa Thöôïng Toïa ñöôïc vieát baèng Sanskrit. Töø AÁn Ñoä trôû veà AÂu Chaâu, Thöôïng Toïa cuõng taù tuùc taïi Töï Vieän Linh Sôn hai naêm tröôùc khi veà Ñöùc.

Vì coù nhaân duyeân vôùi Linh Sôn neân caû hai vò, haøng naêm ñeàu trôû veà chuøa vaøo dòp Teát Nguyeân Ñaùn vaø leã Phaät Ñaûn. Moãi laàn nhö vaäy toâi laïi tìm caùch gaàn guõi ñeå thöa hoûi ñaïo lyù. Vôùi Thöôïng Toïa Pasadika, toâi öa hoûi veà giaùo lyù Trung Quaùn vaø Duy Thöùc, vôùi Gueùsheù Tengyeù thì toâi xin ngaøi truyeàn daïy vaøi ba caâu chuù (mantra) cuûa Tara, Vaên Thuø, Döôïc Sö...

Trong soá huynh ñeä ñoàng tu vôùi toâi coù hai ngöôøi cuõng thích Phaät Giaùo Taây Taïng, ñoù laø huynh Trí Phaùp vaø Ni Coâ Trí An. Hai ngöôøi naøy ñoïc saùch vaø bieát veà Taây Taïng nhieàu hôn toâi. Moãi laàn Gueùsheù Tengyeù veà chuøa, chính huynh Trí Phaùp thuùc giuïc vaø baøy cho toâi hoûi veà nhöõng caâu chuù. Nhieàu laàn ñoïc trong saùch thaáy noùi veà baøi chuù 100 chuûng töï maø khoâng tìm thaáy baøi chuù ôû ñaâu neân huynh Trí Phaùp nhôø toâi leân hoûi Gueùsheù. Gueùsheù lieàn ñoïc baøi chuù cho toâi nhöng baøi chuù quaù daøi, vaû laïi luùc ñoù toâi khoâng bieát tieáng Taây Taïng neân khoâng laäp laïi ñöôïc. Tuùng theá, toâi beøn xuoáng nhaø ñem maùy thu thanh leân, xin Gueùsheù ñoïc chaäm töøng chöõ, sau ñoù toâi nghe laïi vaø phieân aâm ra nöûa tieáng Vieät nöûa tieáng Phaùp cho deã ñoïc. Ñöôïc baøi chuù, huynh Trí Phaùp möøng rôõ caûm ôn toâi ríu rít. Luùc ñoù tuy chöa bieát baøi chuù naøy laø theá naøo, coâng naêng cuûa noù ra sao nhöng cöù nhìn veû maët ngaïc nhieân cuûa Gueùsheù Tengyeù khi toâi xin baøi chuù vaø söï möøng rôõ cuûa huynh Trí Phaùp, toâi ñoaùn coù leõ baøi chuù naøy linh thieâng neân cuõng raùng hoïc thuoäc loøng vaø tuïng haøng ngaøy.

Maõi sau naøy khi giao du vôùi caùc chuøa Taây Taïng, nghe hoï tuïng trong khoùa leã toâi môùi bieát ñoù laø baøi chuù 100 chuûng töï cuûa Kim Cang Taùt Ñoûa (Vajrasattva), coù coâng naêng tieâu tröø nghieäp chöôùng.

Trong ba ngöôøi chuùng toâi, coù leõ Ni Coâ Trí An laø ngöôøi say meâ Phaät Giaùo Taây Taïng nhieàu hôn heát. Coâ raát thích trì chuù, chuù Laêng Nghieâm vaø chuù Luïc Töï Ñaïi Minh (Om Mani Padme Hum). Trong luùc toâi phaûi laøm thô kyù thöôøng tröïc cho chuøa vaø hoäi, lo vieäc thô töø laêng xaêng thì coâ Trí An ñöôïc giao phoù laøm Tri Taïng troâng coi thö vieän, saép xeáp kinh saùch, nhôø ñoù coâ coù dòp tham khaûo nhieàu saùch Taây Taïng. Chính coâ ñaõ keå sô cho toâi veà caùc Sö Taây Taïng, Dalai Lama, Trungpa Rinpocheù, Tarthang Tulku ...

Toâi môùi thoï giôùi hoâm 23/5 thì naêm ngaøy sau töùc 28/5 coù ñöùc Dalai Lama ñeán vieáng thaêm Töï Vieän Linh Sôn. Luùc ñoù toâi chöa bieát gì nhieàu veà ngaøi, chæ bieát sô ngaøi laø moät nhaân vaät quan troïng, vò laõnh ñaïo toái cao cuûa chính phuû löu vong vaø Phaät Giaùo Taây Taïng.

Ñeå chuaån bò ñoùn tieáp ngaøi, Taêng Ni trong chuøa tröôùc ñoù ñaõ ñöôïc phaân chia coâng taùc, phaàn toâi seõ laøm xöôùng ngoân vieân ñeå giôùi thieäu tieåu söû cuûa ngaøi cho phaät töû. Bôûi theá toâi ñaõ phaûi vaøo thö vieän luïc caùc saùch baùo noùi veà ngaøi ñoïc tröôùc vaø nhôø vaäy toâi môùi bieát nhieàu hôn veà ngaøi. Hoâm ngaøi ñeán, maëc duø laø moät ngaøy trong tuaàn nhöng phaät töû ñeán chaät ních. Hoï ñeán ñoâng nhö vaäy ñeå chieâm baùi ñöùc "Phaät soáng" Taây Taïng. Danh töø "Phaät soáng" naøy toâi khoâng ñoàng yù laém vì Phaät soáng töùc khoâng phaûi Phaät cheát, maø Phaät laø ngöôøi ñaõ thoaùt ra ngoaøi voøng soáng cheát, ñaâu theå noùi Phaät soáng hay Phaät cheát. Hôn nöõa ñaõ coù nhieàu ngöôøi hoûi ngaøi coù phaûi laø Phaät soáng khoâng, thì ngaøi traû lôøi: "Toâi chæ laø moät tu só Phaät Giaùo maø thoâi". Toâi coøn nhôù, tröôùc khi ra veà, ngaøi daïy cho phaät töû caâu chuù cuûa Phaät Thích Ca, caâu chuù ñoù laø: Om Muni Muni Maha Muniyeù Soha. Sau ñoù ngaøi ra xe ñeå ñeán thuyeát phaùp taïi Pavillon Baltar ôû tænh gaàn beân laø Nogent-sur-Marne. Toâi may maén ñaõ ñöôïc döï buoåi thuyeát phaùp naøy vì toâi laøm taøi xeá chôû hai vò Gueùsheù: Lobsang Tengyeù vaø Seunam Gyaltsen. Hai vò naøy ñeàu thuoäc phaùi Gueùlugpa. Gueùsheù Tengyeù xuaát thaân ôû Phaät Hoïc Vieän Seùra, Gueùsheù Seunam xuaát thaân ôû Phaät Hoïc Vieän Ganden. Tröôùc kia phaùi Gueùlugpa coù ba Phaät Hoïc Vieän lôùn nhaát quanh thuû ñoâ Lhassa. Phaät Hoïc Vieän thöù nhaát laø Dreùpung vôùi khoaûng 8000 hoïc Taêng, thöù hai laø Seùra vôùi 5000 hoïc Taêng, vaø sau laø Ganden vôùi khoaûng 3000 hoïc Taêng. Sau khi Trung Coäng chieám Taây Taïng vaøo naêm 1959, daân tî naïn Taây Taïng di cö sang AÁn Ñoä vaø coù taùi laäp laïi ba tröôøng Phaät Hoïc treân ôû vuøng Nam AÁn nhöng soá hoïc Taêng chæ coøn treân döôùi 500.

ÔÛ chöông sau, toâi seõ noùi roõ hôn veà boán toâng phaùi chính cuûa Taây Taïng vaø caùch xöng hoâ giaùo phaåm nhö Rinpocheù, Gueùsheù, Khenpo, v.v...

Sau buoåi vieáng thaêm cuûa ñöùc Dalai Lama taïi Töï Vieän, ai naáy ñeàu phaûi trôû veà sinh hoaït haøng ngaøy, Taêng Ni phaûi lo tu hoïc. Vì theá maø toâi cuõng queân daàn khoâng ñeå yù ñeán Phaät Giaùo Taây Taïng nöõa. Cho ñeán moät hoâm toâi nghe noùi Ni Coâ Trí An söûa soaïn xin ñi AÁn Ñoä, Dharamsala, ñeå tu hoïc. Hoûi ra toâi bieát coâ ñaõ lieân laïc vôùi Doboom Tulku ôû Tibet House. Vò Lama naøy coù gheù ñeán Linh Sôn moät laàn vaø toâi cuõng tham hoûi ngaøi veà caâu chuù Chuaån Ñeà nhöng ngaøi baûo khoâng bieát gì veà chuù naøy caû laøm toâi thaát voïng neân sau ñoù toâi khoâng hoûi theâm gì nöõa. Ni Coâ Trí An coù ruû toâi cuøng ñi AÁn Ñoä tu hoïc vôùi caùc Lama Taây Taïng nhöng luùc ñoù coù leõ nhaân duyeân chöa ñeán vaø toâi nghó ôû beân Phaùp naøy cuõng coù nhieàu Lama vaø chuøa Taây Taïng, ñaâu caàn phaûi sang AÁn Ñoä, neân toâi ñaõ töø choái.

Ngaøy 16/1/1987 Ni Coâ Trí An leân ñöôøng ñi AÁn Ñoä, saùng hoâm ñoù toâi ñònh xuoáng laáy xe chôû coâ aáy ra phi tröôøng Orly, nhöng xuoáng tìm xe khoâng thaáy vì toái hoâm tröôùc coù Thaày Giaùc Hoaøn ñeán möôïn xe chuøa maø toâi khoâng hay. Toâi khoâng nhôù luùc ñoù taïi sao khoâng ai nghó ra chuyeän goïi taxi maø laïi ñeå cho coâ aáy ñi meùtro. Thaáy toäi nghieäp thaân gaùi daëm tröôøng, moät thaân moät mình, ra ñi hoïc Ñaïo nôi xöù ngöôøi neân Thaày Quaûng Dueä, Coâ Trí Laïc vaø toâi xin ñi thaùp tuøng vaø tieãn coâ aáy ra phi tröôøng. Hoâm ñoù trôøi möa tuyeát vaø meùtro cuõng bò truïc traëc nhöng may sao chuùng toâi ñeán kòp giôø vaø vaãy chaøo coâ aáy laàn cuoái.

Sang AÁn Ñoä, Dharamsala, coâ Trí An coù bieân thô veà chuøa vaøi laàn keå laïi chöõng buoåi thuyeát phaùp cuûa Ñöùc Dalai Lama, vaø coù gôûi cho toâi quyeån "Clear light of Bliss" cuûa Gueùsheù Kelsang Gyatso. Toâi coù ñoïc qua nhöng khoâng hieåu gì caû.

Töø ñoù toâi môùi coù yù ñònh ñi tìm gaëp caùc vò Sö Taây Taïng ôû Phaùp ñeå tham vaán. Doø hoûi toâi bieát ñöôïc Dagpo Rinpocheù daïy tieáng Taây Taïng ôû Ñaïi hoïc Dauphine Paris, vaø daïy Phaät Phaùp moãi thaùng hai laàn ôû Montparnasse. Toâi lieàn ñeán phoøng giaûng ôû Montparnasse gaëp Dagpo Rinpocheù, xin ngaøi giaûng daïy cho toâi veà Maät Toâng (Tantra). Ai deø ngaøi baûo khoâng bieát gì veà Tantra caû, toâi beøn xin ngaøi giôùi thieäu cho toâi moät vò Lama naøo khaùc bieát veà Tantra ñöôïc khoâng ? Ngaøi noùi toâi coù theå ñeán tìm Gueùsheù Seunam Gyaltsen. Vò Gueùsheù naøy tröôùc ñaây toâi coù dòp gaëp ôû chuøa Linh Sôn. Toâi goïi ñieän thoaïi xin ñeán tham hoûi ñaïo lyù vaø ñöôïc Gueùsheù chaáp thuaän. Ñeán nôi toâi thaáy Gueùsheù ôû chung nhaø vôùi moät coâ ñaàm teân Marie-Stella. Coâ naày laø giaùo sö daïy tieáng Nhaät, vaø cuøng luùc cuõng laø thoâng dòch vieân cho caùc buoåi thuyeát phaùp cuûa Dagpo Rinpocheù. Dagpo Rinpocheù tuy noùi ñöôïc tieáng Phaùp nhöng khi thuyeát phaùp thì laïi noùi baèng tieáng Taây Taïng.

Toâi hôi baên khoaên töï hoûi sao Gueùsheù laø moät nhaø Sö maø laïi ôû chung vôùi ngöôøi nöõ, vì nhö vaäy khoâng hôïp vôùi giôùi luaät. Tuy nhieân toâi boû qua vì muïc ñích cuûa toâi laø ñeán ñeå hoûi Ñaïo chôù khoâng phaûi ñeán ñeå xoi moùi, chæ trích hay baét loãi. Trong ñôøi coù raát nhieàu hoaøn caûnh eùo le, khuùc maéc maø neáu thoaùng nhìn ta deã coù nhöõng thaønh kieán, phaùn ñoaùn haáp taáp, sai laàm. Ñeå traùnh ñieàu ñaùng tieác naøy, ta caàn phaûi tìm hieåu ñeå caûm thoâng tröôùc khi phaùn xeùt trong chieàu höôùng xaây döïng chöù khoâng neân buoäc toäi.

Gueùsheù Seunam tuoåi traïc 60, khoâng bieát tieáng Phaùp, chæ noùi tieáng Taây Taïng thoâi. Trong caùc buoåi tham vaán ñeàu phaûi coù Marie-Stella laøm thoâng dòch. Gaëp Gueùsheù toâi vaøo ñeà ngay, xin ngaøi chæ daïy toâi veà Maät Toâng Taây Taïng. Nhöng Gueùsheù traû lôøi raèng ngaøi khoâng bieát gì nhieàu veà Tantra caû. Laàn naày toâi ñaâm ra nghi ngôø: "Chaúng leõ maáy Sö Taây Taïng naøy khoâng bieát gì veà Maät Toâng sao? Nhöng lieàn ñoù toâi nhôù laïi chuyeän cuûa Milareùpa ñaõ bò traûi qua nhieàu thöû thaùch cay ñaéng tröôùc khi ñöôïc Thaày laø Marpa truyeàn trao giaùo phaùp. Bôûi vaäy toâi nghó raèng coù theå Gueùsheù Seunam töø choái ñeå thöû toâi chaêng ? Nghó theá neân toâi traû lôøi : "Neáu ngaøi khoâng daïy Maät Toâng thì thoâi, nhöng xin ngaøi cho pheùp toâi ñeán tham vaán ngaøi veà Phaät Phaùp vaäy". Ngaøi chaáp thuaän, vaø töø ñoù moãi thaùng hai laàn toâi ñeán tham hoûi ñaïo lyù vôùi ngaøi.

Cuoäc hoïc Ñaïo vôùi Taây Taïng baét ñaàu keå töø ñaây.

Maáy thaùng troâi qua, toâi vaãn khoâng ñöôïc nghe noùi gì veà Tantra caû, vaø tuy mang tieáng laø tham hoûi ñaïo lyù chöù thaät ra laø bò ngaøi chaát vaán veà Phaät Phaùp nhieàu hôn.

Moät hoâm voâ tình toâi hoûi Gueùsheù, vì sao ngaøi khoâng ôû chuøa Taây Taïng thuyeát giaûng Phaät Phaùp cho Phaät töû maø laïi ôû nhaø cö só. Gueùsheù Seunam môùi keå hoaøn caûnh cuûa ngaøi. Tröôùc kia ngaøi ôû Dharamsala, nhaân duyeân ñöa ñaåy coâ Marie-Stella sang Dharamsala baûy thaùng ñeå hoïc tieáng Taây Taïng. Coâ gaëp ngaøi vaø thaáy ngaøi ñang bò beänh naëng. Sau ñoù coâ trôû veà Phaùp vaø laøm giaáy baûo laõnh cho ngaøi sang Phaùp chöõa beänh. Sang ñaây ngaøi phaûi ôû nhaø coâ naøy cho hôïp phaùp vaø ñuùng vôùi thuû tuïc haønh chaùnh.

Vaøo ñaàu thaùng 6/87, toâi ñeán gaëp ngaøi nhö thöôøng leä ñeå hoûi Ñaïo, boãng nhieân ngaøi baûo toâi neáu muoán hoïc Maät Toâng thì thaùng 7 naøy haõy xuoáng Tu Vieän Vajrayogini ôû gaàn Toulouse gaëp Ganden Tripa Rinpocheù. Vò naày laø Tröôûng giaùo thöù 98 cuûa phaùi Gueùlugpa, töø AÁn Ñoä, Dharamsala sang vaø seõ truyeàn nhöõng leã Quaùn Ñaûnh lôùn nhö Yamantaka, Guhyasamaja v .v... Ngaøi baûo toâi sau khi thoï leã Quaùn Ñaûnh xong, trôû veà ñaây coù gì thaéc maéc veà caùch tu taäp Tantra thì ngaøi seõ chæ cho.

Tröôùc ñaây toâi vaãn khoâng hieåu vì sao Dagpo Rinpocheù vaø Gueùsheù Seunam cöù töø choái khoâng chòu noùi gì veà Maät Toâng vôùi toâi caû. Maõi sau naøy, sau khi thoï leã Quaùn Ñaûnh vôùi Ganden Tripa Rinpocheù roài ôû tu hai tuaàn taïi Tu Vieän Nalanda toâi môùi hieåu lyù do laø trong 24 giôùi cuûa Maät Toâng (Samaya) coù moät giôùi caám khoâng ñöôïc tieát loä Maät Toâng cho nhöõng ngöôøi chöa ñöôïc thoï leã Quaùn Ñaûnh (Abhisheka, Wang).

Ñaàu thaùng 7/87 toâi xuoáng Institut Vajrayogini. Vieän Tröôûng laø Gueùsheù Lobsang Tengyeù maø toâi ñaõ thöôøng gaëp ôû Linh Sôn tröôùc ñaây. Caùch Institut chöøng naêm caây soá laø Monasteøre Nalanda. ÔÛ Institut daønh cho phaät töû cö só vaø caùc buoåi leã thuyeát phaùp coâng coäng. Coøn Nalanda daønh cho chö Taêng ôû tu nieäm. Vì toâi laø Taêng só neân Gueùsheù Tengyeù baûo toâi veà Nalanda ôû, moãi khi coù leã Quaùn Ñaûnh hoaëc thuyeát phaùp thì haõy sang Vajrayogini.

ÔÛ beân Phaùp caùc trung taâm Phaät Giaùo Taây Taïng thöôøng mang teân laø Institut, ôû ñoù chæ coù moät hay hai vò Sö Taây Taïng thöôøng truù, coøn ngoaøi ra ñeàu laø phaät töû cö só. Caùc Sö Taây Taïng naøy thöôøng ôû trong phoøng rieâng, tuïng kinh trì chuù hay laøm gì khoâng ai bieát. Caùc ngaøi chæ xuaát hieän khi thuyeát phaùp hoaëc chuû toïa caùc buoåi leã lôùn. Ña soá khoâng noùi ñöôïc tieáng Phaùp vì caùc vò ñeàu lôùn tuoåi, traïc khoaûng 50, 60.

Rieâng Nalanda laø moät Tu Vieän ñuùng theo nghóa ñen. Vieän Tröôûng laø Gueùsheù Jampa Thegchog, Taêng chuùng chöøng 15 ngöôøi, ña soá laø Myõ, roài ñeán Phaùp, Y Ù, Taây Ban Nha. Chöông trình ôû ñaây chö sau :

Saùng :

6g30-7g30 Khoaù leã Lama Tcheupa (Guru offering)

8g AÊn saùng

8g30-11g30 Töï tu töï hoïc hay chaáp taùc

12g AÊn tröa

Chieàu :

14g-16g Hoïc giaùo lyù vôùi Gueùsheù Thegchog

16g-17g Tranh luaän (deùbate)

17g-18g Khoaù leã Mahakala

Sau khi leã cho deán 10g toái, töï tu töï hoïc. Buoåi toái khoâng coù ngöôøi laøm côm, ai ñoùi thì tìm ñoà aên dö buoåi tröa maø aên. Ñôøi soáng ôû ñaây töông ñoái thoaûi maùi, chæ coù aên roài tu hoïc, vieäc chaáp taùc khoâng coù bao nhieâu, chung qui chæ sôn queùt, laøm vöôøn caét coû, giöõ gìn cho Tu Vieän ñöøng quaù muïc naùt. Phong caûnh chung quanh raát yeân tónh, vì thuoäc vuøng queâ. Phía tröôùc laø caùnh ñoàng, phía sau laø raïch nhoû. Tu Vieän khoâng coù phaät töû ra vaøo, nhôø vaäy chö Taêng khoâng phaûi baän vieäc tieáp khaùch. Nhöng cuõng vì theá maø khoâng coù lôïi töùc, chö Taêng phaûi ñoùng goùp tieàn aên ôû moãi thaùng 700 quan. Ngöôøi naøo coù thí chuû hay thaân nhaân giuùp ñôõ haøng thaùng thì khoûi lo, coøn khoâng thì phaûi rôøi Tu Vieän ra ngoaøi tìm vieäc laøm chöøng ba hay boán thaùng, khi ñuû tieàn thì trôû veà tu tieáp.

Trôû laïi vieäc tu hoïc, Ganden Tripa Rinpocheù laø Tröôûng giaùo thöù 98 cuûa phaùi Gueùlugpa neân caùc buoåi leã Quaùn Ñaûnh vaø thuyeát phaùp cuûa ngaøi taát caû Taêng chuùng Nalanda ñeàu ñi döï.

Trong hai tuaàn, Ganden Rinpocheù truyeàn trao ba leã Quaùn Ñaûnh:

1. Yamantaka, Taïng ngöõ laø Dorjeù Djikjeù, Anh dòch laø The Vajra Terrifier. Dorjeù coù nghóa laø Kim Cang, Djikjeù laø laøm cho ngöôøi khaùc sôï. Yamantaka laø moät Yidam (hoaù thaân) hung döõ cuûa Vaên Thuø Sö Lôïi. Maät Toâng Taây Taïng thöôøng coù hai loaïi Yidam: hung döõ (wrathful) vaø hieàn hoøa (peaceful). Lyù do laø trong taâm thöùc chuùng sinh ñeàu coù hai loaïi chuûng töû thieän vaø aùc, bôûi theá chö Boà Taùt cuõng thò hieän luùc hieàn luùc döõ ñeå hoaù ñoä chuùng sinh.

Yamantaka thuoäc loaïi Ñaïi leã Quaùn Ñaûnh (Wang chen, Great Initiation). Buoåi leã keùo daøi hai hoaëc ba ngaøy. Sau khi thoï leã naøy, ngöôøi ñeä töû xem nhö ñaõ ñöôïc Ñieåm Ñaïo (initieù), vì ñaõ ñöôïc vò Lama höôùng daãn vaøo Mandala vaø trình baøy caùch thöùc quaùn töôûng lieân quan ñeán Yidam. Vaø töø ñoù, ngöôøi ñeä töû coù theå tham vaán caùc Lama khaùc veà Maät Toâng maø khoâng sôï bò giaáu dieám hay töø choái. Kalacakra, Guhyasamaja, Heùvajra, Cakrasamvara, Vajrayogini ñeàu thuoäc loaïi naøy.

2. Cittamani Tara. Taïng ngöõ laø Dreulma. Ñaây laø moät Yidam hieàn hoaø hình töôùng ngöôøi nöõ. Daân Taây Taïng thöôøng caàu ñeán vò naày moåi khi gaëp tai naïn.

3. Avalokitesvara, Taïng ngöõ laø Chenreùzi, Vieät ngöõ laø Quaùn Theá AÂm Boà Taùt. Hình töôùng cuûa vò naày khoâng gioáng nhö cuûa Vieät Nam. Quaùn AÂm Boà Taùt cuûa Taây Taïng laø moät ngöôøi nam vôùi boán tay: moät tay caàm chuoãi haït, moät tay caàm hoa sen, hai tay giöõa caàm ngoïc mani. Tuïng chuù vaø quaùn töôûng Yidam naøy coù coâng naêng laøm taêng tröôûng taâm töø bi.

Nhôø soáng chung vaø trao ñoåi vôùi caùc Sö AÂu Myõ ôû Nalanda maø toâi hieåu bieát hôn veà Tantra, so vôùi tröôùc ñaây chæ nghieân cöùu ñoïc saùch moät mình.

Tröôùc khi tieáp tuïc veà cuoäc haønh trình tu hoïc cuûa toâi, thieát nghó caàn phaûi giôùi thieäu sô ñeán baïn ñoïc caùc toâng phaùi chính cuûa Phaät Giaùo Taây Taïng.

Toâng phaùi Taây Taïng

Caùc toâng phaùi Phaät Giaùo Taây Taïng coù raát nhieàu, nhöng töïu chung khoâng ngoaøi boán phaùi chính: Nyingmapa, Kagyupa, Sakyapa, vaø Gueùlugpa.

1. Nyingmapa.

"Nyingma " coù nghóa laø coå, cuõ; "pa" nghóa laø ngöôøi theo phaùi. Nyingmapa ñöôïc dòch laø phaùi Coå Maät. Khoaûng theá kyû thöù 8, vua Taây Taïng Trisong Deùtsen ñeå yù ñeán Ñaïo Phaät neân ñaõ môøi hai vò Sö AÁn laø Shantaraksita vaø Padmasambhava sang truyeàn giaùo. Ñaëc bieät trong hai vò thì Padmasambhava (Lieân Hoa Sinh) noåi tieáng laø baäc ñaïi hoïc giaû cuûa phaùi "Kim Cang Thöøa" (Vajrayana) AÁn Ñoä. Theo lôøi truyeàn tuïng, chính vò Sö naøy ñaõ duøng thaàn thoâng vaø buøa pheùp ñeå haøng phuïc ma quaùi vaø boïn phuø thuûy baûn xöù (thuoäc Ñaïo Bön), töø ñoù vua vaø toaøn daân ñeàu quy phuïc theo Phaät Giaùo. Daân Taây Taïng goïi ngaøi laø Guru Rinpocheù (vò Ñaïo Sö quyù baùu), vaø thôø ngaøi laø Sô Toå cuûa phaùi Nyingmapa.

Keå töø theá kyû thöù 11, danh töø Nyingmapa (Coå Maät) môùi ñöôïc aùp duïng ñeå phaân bieät caùc tröôøng phaùi môùi xuaát hieän sau thôøi kyø phaùp naïn döôùi trieàu vua Langdarma. Nhaø vua naøy nghe lôøi deøm pha cuûa Ñaïo Bön, ra leänh tieâu dieät Phaät Giaùo, phaù chuøa, gieát Taêng. Hôn hai naêm sau, coù moät vò Sö teân Palgyi Dorjeù leûn vaøo cung aùm saùt vua roài troán ñi maát. Nhôø ñoù Phaät Giaùo khoâng bò tieâu dieät hoaøn toaøn.

Nhöõng ngöôøi tu theo phaùi naøy khoâng baét buoäc phaûi xuaát gia caïo toùc, phaàn ñoâng laø cö só, coù gia ñình vôï con. Cha laøm truï trì, khi cheát truyeàn laïi cho con, neáu khoâng coù con thì truyeàn laïi cho ñeä töû. Vieäc truyeàn thöøa khoâng ñöôïc heä thoáng hoaù moät caùch roõ raøng. Do ñoù, nhöõng vò naøo tu haønh ñaïo cao ñöùc troïng thì ñöôïc xem hoaëc toân leân laøm tröôûng giaùo phaùi.

Caùch ñaây maáy naêm vò tröôûng giaùo phaùi laø Dujom Rinpocheù roài ñeán Dilgo Khyentseù Rinpocheù. Hieän nay ôû AÂu Myõ coù hai vò Lama noåi tieáng thuoäc phaùi naøy ñang hoaèng phaùp ñoù laø Tarthang Tulku Rinpocheù vaø Sogyal Rinpocheù.

Veà phaùp tu, tinh tuùy cuûa phaùi naøy laø Dzogchen (Maha Ati) dòch laø Ñaïi Thaønh Töïu. Giaùo lyù cuûa Dzogchen, theo toâi thaáy, coù raát nhieàu neùt gioáng Thieàn Toâng Trung Hoa.

2. Kagyupa.

Ka coù nghóa laø khaåu, caùi mieäng; Gyu laø gioøng truyeàn. Kagyupa ñöôïc dòch laø phaùi Truyeàn Khaåu. Sô Toå cuûa phaùi naày laø Tilopa, ñaïo sö Du Giaø (Yogi) ngöôøi AÁn, nhò Toå laø Naropa. Khoaûng theá kyû 11, Marpa ngöôøi Taây Taïng sang AÁn thoï giaùo vôùi Naropa roài trôû veà xöù, truyeàn laïi cho Milareùpa. Boán vò Toå ñaàu ñeàu laø cö só, trong ñoù coù hai vò raát noåi tieáng : Naropa vaø Milareùpa.

Naropa xuaát thaân laø Vieän Tröôûng Tu Vieän Nalanda, raát tinh thoâng Phaät Phaùp. Nhöng moät hoâm coù moät baø laõo ñeán hoûi ngaøi :

- Baïch Thaày, Thaày hay ñoïc nhöõng kinh saùch kia, vaäy Thaày coù hieåu nghóa khoâng ?

Naropa ñaùp : - Hieåu.

- Vaäy Thaày ñaõ chöùng nghieäm ñöôïc nhöõng ñieàu ñoù chöa?

Tôùi ñaây Naropa luùng tuùng, thuù thaät raèng chöa.

Baø laõo noùi :- Thaày haõy neân ñi tìm Tilopa, em toâi, haén coù theå giuùp Thaày chöùng nghieäm nhöõng ñieàu ñoù.

Theá laø Naropa lieàn töø boû chöùc Vieän Tröôûng, ra ñi tìm Tilopa ñeå thoï giaùo. Sau 12 laàn bò Tilopa thöû thaùch cam go, Naropa ñaõ ñaït Ñaïo vaø trôû thaønh moät trong 84 vò Ñaïo sö noåi tieáng ñaéc ñaïo cuûa AÁn Ñoä.

Sau naøy caùc phaùp Yoga Taây Taïng ñeàu baét nguoàn töø saùu phaùp Du Giaø (Yoga) cuûa Naropa.

Milareùpa laø moät nhaân vaät noåi tieáng nhaát cuûa xöù Taây Taïng, trong daân gian sau naøy, giaø treû lôùn beù, khoâng ai maø khoâng bieát chuyeän cuûa Milareùpa. Cuoäc ñôøi Milareùpa laø moät chuoãi daøi cay ñaéng, nhöng cuoái cuøng laïi keát thuùc moät caùch raát veû vang.

Thuôû nhoû, sau khi cha maát, gia ñình Milareùpa coøn laïi meï vaø em gaùi. Thaáy chaùu coøn nhoû vaø baø chò yeáu ñuoái, caëp vôï choàng dì döôïng ñaõ ra tay cöôùp ñoaït gia taøi, nhaø cöûa, ruoäng ñaát vaø haønh haï meï con Milareùpa. Oaùn haän ngaäp ñaàu, meï cuûa Milareùpa baét con phaûi troán ñi hoïc ñaïo buøa pheùp ñeå sau naøy trôû veà traû thuø.

Milareùpa vaâng lôøi meï ra ñi, sau khi hoïc xöû duïng buøa pheùp thaønh coâng, trôû veà traû thuø, ra tay gieát cheát moät luùc hôn 30 maïng ngöôøi. Sau vuï naøy Milareùpa hoái haän, löông taâm caén röùt, boû ra ñi moät laàn nöõa, nhöng laàn naøy ra ñi taàm Ñaïo giaûi thoaùt, tröôùc laø taåy röûa toäi loãi, sau laø caàu thoaùt khoûi sinh töû luaân hoài. Milareùpa ñeán tìm Marpa ñeå caàu Ñaïo. Sau saùu naêm bò thöû thaùch, maéng chöôûi, haát huûi, Milareùpa ñaõ ñöôïc Marpa truyeàn daïy toaøn boä giaùo phaùp vaø trôû neân ngöôøi keá thöøa cuûa Marpa. Sau khi laõnh thoï giaùo phaùp, Milareùpa töø giaõ Thaày, moät mình lang thang leân daõy Tuyeát Sôn, aån tu trong caùc hang ñoäng, soáng cuoäc ñôøi du só khoå haïnh. Sau 12 naêm, Milareùpa hoaøn toaøn chöùng ngoä, vaø theo truyeàn thuyeát Taây Taïng, Milareùpa ñaõ thi trieån raát nhieàu thaàn thoâng ñeå haøng phuïc Ñaïo Bön vaø hoùa ñoä ñeä töû.

Milareùpa coù raát nhieàu ñeä töû nhöng ngöôøi ñöôïc keá thöøa laø Gampopa, moät Taêng só xuaát thaân töø phaùi Kadampa. Keå töø Gampopa, giôùi luaät ñöôïc thieát laäp roõ raøng, vaø caùc vò keá thöøa sau ñeàu laø Taêng só. Noái tieáp Gampopa laø Dusum Khyenpa töùc Karmapa I, vò naøy tröôùc khi cheát ñaõ daën doø chi tieát cho ñeä töû ñi tìm haäu thaân taùi sinh cuûa mình, vaø cöù theá töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc, vò Karmapa hieän nay laø haäu thaân thöù 17.

ÔÛ AÂu Myõ, phaùi Kagyupa coù nhieàu Trung taâm hôn caû. Nhöõng vò Lama coù coâng hoaèng phaùp thuoäc phaùi naøy goàm : Chögyam Trungpa Rinpocheù, Kalou Rinpocheù, Shamar Rinpocheù, Chimeù Rinpocheù...

Veà phaùp tu, tinh tuùy cuûa phaùi naøy laø Mahamudra (Ñaïi Thuû AÁn) vaø saùu Yoga cuûa Naropa (Naro-cheudrug). Giaùo lyù Mahamudra töông töïa loái tu Chæ Quaùn, thöôøng ñöôïc giaûng daïy tröôùc coâng chuùng; rieâng saùu Yoga cuûa Naropa ñöôïc giöõ gìn caån maät, chæ ñöôïc truyeàn daïy trong nhöõng khoùa tu nhaäp thaát ba naêm.

ÔÛ nhöõng chöông sau toâi seõ coù dòp noùi theâm veà saùu Yoga cuûa Naropa.

3- Sakyapa

Phaùi naày baét nguoàn töø Tu Vieän Sakya, tieáng Taây Taïng coù nghóa laø ñaát xaùm, ñöôïc xaây vaøo naêm 1073, ôû mieàn nam Taây Taïng. Nhöõng vò truï trì ñeàu thuoäc moät gia ñình hoï Khön. Giaùo lyù cuûa phaùi naøy naèm troïn trong boä Lamdreù (Con ñöôøng vaø Ñaïo quaû). Naêm vò Toå ñaàu tieân cuûa phaùi naày laø Sachen Kunga Nyingpo, hai ngöôøi con trai laø Sonam Tsemo, Dragpa Gyatsen, chaùu laø Sakya Pandita, chaét laø Chögyal Phagpa. Caû naêm vò naøy ñeàu ñöôïc xem laø hoaù thaân cuûa Vaên Thuø Sö Lôïi. Trong naêm vò naày, noåi tieáng hôn heát laø Sakya Pandita. OÂng ta thoâng thaïo taát caû caùc boä moân ñôøi cuõng nhö Ñaïo. Caùc tröôùc taùc vaø dòch thuaät töø tieáng Sanskrit cuûa oâng vang taän AÁn Ñoä vaø Moâng Coå. Vua Moâng Coå luùc baáy giôø laø Kubilai (chaùu cuûa Thaønh Caùt Tö Haõn) meán phuïc vaø môøi oâng sang laøm Quoác sö. Nhôø ñaëc aân cuûa Vöông trieàu Moâng Coå neân phaùi Sakyapa ñaõ coù moät aûnh höôûng raát lôùn veà toân giaùo laãn chính trò treân toaøn quoác trong hai theá kyû 13 vaø 14. Sau naøy chính Tsongkhapa Saùng Toå cuûa phaùi Gueùlugpa cuõng chòu aûnh höôûng ít nhieàu cuûa phaùi naøy.

Phaùi naøy hieän nay ôû AÂu Myõ khoâng ñöôïc baønh tröôùng laém.

4. Gueùlugpa

Gueùlugpa tieáng Taây Taïng coù nghóa laø ñaïo ñöùc. Phaùi naøy coøn coù teân khaùc laø Hoaøng Maïo (muõ vaøng). Saùng Toå laø Tsongkhapa (1357-1419) luùc ñaàu hoïc Hieån Giaùo theo tröôøng Kadampa, sau tu theo Maät Giaùo. Vì thaáy Maät Giaùo Taây Taïng luùc baáy giôø ñi vaøo truïy laïc neân ngaøi ñöa heát naêng löïc vaøo söï nghieäp vaän ñoäng caûi caùch Phaät Giaùo, laäp laïi moät heä thoáng toå chöùc môùi. Tuy cuõng laø Maät Giaùo nhöng laáy giôùi luaät laøm troïng neân goïi laø Hoaøng Maïo Phaùi khaùc vôùi nhöõng phaùi cuõ goïi laø Hoàng Maïo Phaùi. Giaùo lyù caên baûn cuûa phaùi naøy naèm trong boä Lam Rim (con ñöôøng thöù lôùp) vaø Nga Rim (Maät Giaùo thöù lôùp).

Tsongkhapa coù hai ñeä töû lôùn, Dharma Rinchen vaø Gendun Drup. Dharma Rinchen keá thöøa phaùp ñaêng cuûa Hoaøng Maïo Phaùi. Coøn Gedun Drup naêm 1439 ñöôïc leân laøm vua, naém quyeàn cai trò quoác daân vaø laø Sô Toå cuûa Ñaït Lai Laït Ma (Dalai Lama). Sau moãi ñôøi, Dalai Lama taùi sinh trôû veà ngoâi vò quoác vöông vaø phaùp vöông. Ñöùc Dalai Lama hieän nay laø ñôøi thöù 14 teân laø Tenzin Gyatso, ngöôøi ñöôïc laõnh giaûi Nobel hoaø bình naêm 1989.

5. Danh Xöng

a/ Lama

Chöõ Lama baét nguoàn töø tieáng Phaïn Guru coù nghóa laø ñaïo sö. Noùi ñôn giaûn Lama (Laït Ma) coù nghóa laø Thaày. Khoâng phaûi ngöôøi xuaát gia naøo thoï Tyø Kheo cuõng ñöôïc goïi laø Lama. Ngöôøi xuaát gia duø laø Sa Di (Gueùtsul) hay Tyø Kheo (Gueùlong) ñeàu ñöôïc goïi chung laø Trapa (nhaø Sö). Tieáng Lama ñöôïc daønh rieâng cho nhöõng vò Sö coù hoïc thöùc, coù khaû naêng höôùng daãn ñeä töû tu haønh, nhöõng vò truï trì, Gueùsheù hoaëc Khenpo.

Moät vò Lama tu haønh chöùng ñaéc thì ñöôïc giaùo hoäi hoaëc caùc tröôûng laõo phong cho chöùc Rinpocheù, coù nghóa laø ñaïi quyù baùu.

Ngaøy nay danh töø Lama hôi bò laïm duïng, coù leõ vì lòch söï hay kính troïng caùc Sö Taây Taïng neân ngöôøi ta goïi chung taát caû laø Lama, baát keå trình ñoä taâm linh hay chöùng ñaéc cuûa vò ñoù.

Neáu chæ xuaát gia thoï giôùi thoâi thì khoâng ñöôïc xem laø Lama maø laø Trapa. Muoán trôû thaønh Lama thì phaûi traûi qua nhieàu naêm toát nghieäp veà Phaät Hoïc. Rieâng phaùi Kagyupa, ngöôøi tu phaûi nhaäp thaát ba naêm, sau ñoù môùi ñöôïc goïi laø Lama.

b/ Gueùsheù

Chöõ Gueùsheù baét nguoàn töø chöõ Phaïn Kalyanamitra, coù nghóa laø thieän tri thöùc. Rieâng phaùi Gueùlugpa, danh xöng Gueùsheù raát coù giaù trò vì ñoù laø baèng Phaät Hoïc cao nhaát töông ñöông vôùi tieán só. Ngöôøi muoán ñaäu baèng naøy phaûi hoïc ôû moät trong ba tröôøng lôùn: Ganden, Dreùpung, Seùra. Thôøi gian hoïc töø 10 ñeán 20 naêm tuøy caên cô. Ñaäu baèng Gueùsheù raát khoù vì phaûi thi tuyeån, haøng naêm moãi tröôøng chæ cho ñaäu vaøi ngöôøi gioûi nhaát maø thoâi. Ñöùc Dalai Lama thöù 14 cuõng laø moät vò Gueùsheù.

c/ Khenpo

Chöõ naøy baét nguoàn töø chöõ Phaïn Acarya, tieáng Haùn dòch aâm laø A-xaø-Leâ, coù nghóa laø giaùo thoï, Thaày daïy hoïc, daïy giaùo lyù. Danh xöng naøy ñöôïc duøng nhieàu trong phaùi Kagyupa. Nhöõng vò Lama sau naøy di cö sang AÁn Ñoä toát nghieäp baèng Acarya ôû Ñaïi hoïc AÁn, trôû veà Tu Vieän ñöôïc laøm truï trì, thöôøng ñöôïc goïi laø Khenpo.

d/ Tulku

Baét nguoàn töø chöõ Phaïn Sambhogakaya, coù nghóa laø hoaù thaân. Nhöõng vò Lama tu haønh chöùng ñaéc, sau khi cheát taùi sinh laïi vaø ñeä töû tìm ra ñöa veà Tu Vieän thì ñöôïc goïi laø Tulku. Nhöõng vò Lama lôùn nhö Karmapa, Dalai Lama, Panchen Lama v.v... ñeàu laø Tulku.

Thöôøng nhöõng vò Tulku, sau khi ñöôïc ñeä töû tìm ra ñeàu phaûi hoïc laïi theo moät chöông trình raát nghieâm khaéc ôû caùc Phaät Hoïc Vieän ñeå sau naøy trôû veà laõnh laïi chöùc vò truï trì hoaëc Tu Vieän Tröôûng.

Neáu moät vò Tulku maø khoâng hoïc laïi hoaëc khoâng coù baèng caáp naøo thì chöùc Tulku cuõng khoâng coù giaù trò gì maáy.

Taát caû nhöõng danh xöng Lama, Gueùsheù, Khenpo, Rinpocheù, Tulku, moät khi ñöôïc goïi laø keå nhö thuoäc sôû höõu troïn ñôøi. Duø laø xuaát gia hay cö só, duø coøn tu hay heát tu, danh xöng giaùo phaåm vaãn giöõ nguyeân. Trong nhöõng danh xöng treân, Rinpocheù coù giaù trò nhaát veà phöông dieän taâm linh tu chöùng. Veà hoïc thöùc thì Gueùsheù laø cao nhaát.

Moät vò Lama coù theå vöøa laø Tulku, Gueùsheù vaø Rinpocheù nhö Dalai Lama chaúng haïn. Nhöng moät khi ñöôïc goïi laø Rinpocheù roài thì nhöõng danh xöng kia khoâng ñaùng keå nöõa. Daân Taây Taïng khoâng goïi Dalai Lama maø goïi ngaøi laø Gyalwa Rinpocheù.

Nhaäp thaát

Sau kyø thoï giaùo vôùi Ganden Tripa Rinpocheù, muøa heø 87, toâi trôû veà Paris tieáp tuïc tham vaán vôùi Gueùsheù Seunam. Tuy toâi ñaõ thoï leã Quaùn Ñaûnh roài nhöng Gueùsheù Seunam vaãn khoâng chòu daïy toâi veà Tantra. Sau naøy toâi môùi bieát laø Gueùsheù chæ thích daïy veà Lam Rim (Con ñöôøng thöù lôùp) thuoäc Hieån Giaùo. Do ñoù toâi ngöøng hoïc vôùi Gueùsheù vaø tìm nôi tònh tu. Toâi ñaõ gheù ñeán Thieàn Ñöôøng Sakyamuni vuøng Fontainebleau, ôû boán thaùng tu Thieàn Minh Saùt tröôùc khi ñi AÁn Ñoä chieâm baùi Phaät tích. Sau ba tuaàn ôû AÁn Ñoä, trôû veà Phaùp toâi ñeán Nieäm Phaät Ñöôøng Linh Sôn ôû Poitiers xin taù tuùc aån tu. Nôi ñaây raát ít phaät töû, quang caûnh yeân tónh, phía sau Nieäm Phaät Ñöôøng coù khu röøng nhoû vôùi laïch suoái chaûy ngang. Moãi ngaøy toâi ñi taûn boä ngaém trôøi, ngaém coû caây maây nöôùc. Tònh tu ôû ñaây ñöôïc boán thaùng, toâi gheù qua Tu Vieän Nalanda thaêm Gueùsheù Thegchog vaø caùc Sö AÂu Myõ moät thôøi gian tröôùc khi trôû veà nhaäp haï vaø döï leã khaùnh thaønh Ñaïi Tuøng Laâm Linh Sôn. Trong ba thaùng haï, toâi ñöôïc chæ ñònh laøm Thoáng Söï. Nhôø laøm Thoáng Söï neân toâi môùi bieát laø vieäc cai quaûn Taêng chuùng khoâng phaûi laø "ngheà" cuûa toâi. Ñaïi chuùng khoaûng 30 vò, ña soá ñeàu lôùn tuoåi, trung nieân xuaát gia, neân khoâng phaûi deã noùi. Toâi noùi ai nghe thì nghe, khoâng nghe thì thoâi. Ñaïo Phaät laø Ñaïo töï giaùc, ñaâu theå duøng quyeàn chöùc maø eùp buoäc keû khaùc phaûi nghe mình. "Ngheà" cuûa toâi coù leõ laø ngheà "ñi ñaûo". Ñaây laø danh töø quyù Thaày thöôøng duøng ñeå chæ caùc Thaày tu khoâng chòu ôû yeân moät choã tu haønh maø cöù ñi ñaây ñi ñoù.

Sau ba thaùng haï, toâi xin töø chöùc Thoáng Söï ñeå trôû veà ngheà cuõ laø ngheà ñi lang thang tìm Ñaïo. Cuoái naêm 88, toâi gheù ñeán Dagpo Kagyu Ling ñeå hoïc moät tuaàn veà Dzogchen vôùi Guendun Rinpocheù. Töø tröôùc ñeán nay toâi vaãn theo phaùi Gueùlugpa, ñaây laø laàn ñaàu tieân toâi ñeán vôùi phaùi Kagyupa. Guendun Rinpocheù tuoåi traïc 70, xuaát thaân töø phaùi Kagyupa nhöng coù hoïc Ñaïo vôùi phaùi Nyingmapa. Ngaøi noåi tieáng ñaõ nhaäp thaát gaàn 30 naêm vaø ñöôïc Karmapa thöù 16 ñaëc phaùi sang truyeàn Ñaïo ôû Phaùp. Trong tuaàn hoïc Ñaïo nôi ñaây, toâi nghe noùi Guendun Rinpocheù ñang tuyeån choïn ñeä töû cho kyø nhaäp thaát ba naêm saép tôùi. Töø laâu vaãn muoán nhaäp thaát tònh tu neân toâi ñaõ ghi danh vaø ñöôïc Guendun Rinpocheù chaáp thuaän. Sau khi ñöôïc chaáp thuaän, chuùng toâi phaûi lo ñuû hai ñieàu kieän:

1. Gom ñuû taøi chaùnh ñeå ñoùng trong ba naêm.

2. Hoïc tieáng Taây Taïng cho raønh, neáu khoâng noùi thaïo thì cuõng phaûi ñoïc ñöôïc nhanh nhö ngöôøi Taây Taïng. Vì trong ba naêm taát caû nghi leã ñeàu vieát baèng chöõ Taây Taïng.

Veà taøi chaùnh, toâi may maén coù moät soá phaät töû chung nhau ñoùng goùp cho toâi haøng thaùng trong ba naêm. ÔÛ nhöõng Tu Vieän nhaäp thaát khoâng coù phaät töû ra vaøo neân khoâng coù taøi chaùnh. Ngöôøi tu phaûi ñoùng tieàn aên ôû vaø tu hoïc. Trong khi ñoù tu ôû chuøa Vieät Nam thì ñöôïc nuoâi aên ôû vaø coøn ñöôïc phaät töû cuùng döôøng.

Veà tieáng Taây Taïng, toâi phaûi veà Paris ghi danh ôû Ñaïi Hoïc INALCO Paris Dauphine ñeå hoïc vôùi Dagpo Rinpocheù trong hai naêm.

Heø naêm 89 toâi veà ôû Institut Karmapa, Nice, gaàn hai thaùng ñeå taäp söï vôùi Lama Khenpo Thubten. ÔÛ ñaây toâi vaø hai vò nöõa thay phieân nhau laøm côm cho Vieän Tröôûng Khenpo Thubten. Laø moät Taêng só Vieät Nam aên chay maø phaûi laøm côm maën keå cuõng ngöôïc ñôøi. Coù moät laàn, toâi thaáy ngaøy naøo Khenpo cuõng aên thòt, neân hoâm ñoù toâi khoâng laøm thòt maø laøm moùn tröùng traùng cho ngaøi. Vaøo böõa aên, khoâng thaáy thòt, Khenpo laúng laëng ñöùng daäy môû tuû laïnh laáy thòt laøm laáy moät mình. Töø ñoù chuùng toâi hieåu laø ngaøy naøo cuõng phaûi coù thòt cho ngaøi.

Laâu laâu toâi phaûi trôû laïi Dagpo Kagyu Ling ñeå nhaän laõnh nhöõng giaùo lyù söûa soaïn cho söï nhaäp thaát nhö: Tcheu, Dorjeù Pamo, Mahakala...

Heø naêm 90 chuùng toâi phaûi coù maët ôû Kundreul Ling ñeå xaây thaát. Ñoù laø nhöõng daõy nhaø goàm 8 ñeán 10 phoøng. Coâng vieäc xaây caát baét ñaàu töø thaùng 8 vaø keát thuùc vaøo ñaàu thaùng 2 naêm 91. Chuùng toâi chính thöùc nhaäp thaát vaøo cuoái thaùng 2.

ÔÛ chuøa Vieät Nam mang tieáng laø Ñaïi Ñöùc neân phaät töû ñaâu coù cho toâi vaøo beáp laøm côm vaø cuõng ñaâu coù ai baét toâi laøm coâng quaû. Vaøo chuøa Taây Taïng thì toâi khoâng coøn laø moät Ñaïi Ñöùc nöõa maø gioáng nhö bao ñeä töû AÂu Myõ khaùc. Trong muøa heø toâi ñöôïc côûi traàn maëc quaàn xaø looûng, khieâng gaïch, vaùc ñaù, ñaåy xi maêng, xaây töôøng, leo maùi nhaø, ñoùng coät, laép ngoùi, v.v...

Sau ñaây laø chöông trình tu hoïc ba naêm cuûa chuùng toâi:

1. Naêm thöù nhaát:

- Ngeundro (phaùp döï bò tu taäp) goàm leã laïy, tuïng chuù Kim Cang Taùt Ñoûa 100 chuûng töï, Cuùng döôøng Maïn Ñaø La, Boån Sö Du Giaø. Moãi thöù 100.000 laàn. Muoán bieát chi tieát xin tìm ñoïc quyeån "Ñaïi Thuû AÁn".

- Lodjong, Karmapkshi, Shineù, Milareùpa, Gampopa, Lhaktong.

2. Naêm thöù hai:
- Mikyeu Dorjeù, Dorjeù Pamo (Vajravarahi)
3. Naêm thöù ba:
- Saùu phaùp Du Giaø cuûa Naropa goàm: Tumo, Gyulus, Eussel, Milam, Powa, Bardo Thödol.

- Tsokleù, Dreulkar.

Nhöõng danh töø Taây Taïng ôû ñaây ñöôïc vieát theo kieåu phieân aâm, khoâng ñuùng vôùi chính taû.

Taát caû ñeàu laø nhöõng phaùp moân Taây Taïng, khoâng coù phaùp töông ñöông maø ngöôøi Vieät thöôøng bieát neân toâi khoâng noùi chi tieát. Rieâng coù Shineù vaø Lhaktong thì töông ñöông vôùi chæ quaùn cuûa Thieàn. Shineù (Samatha): chæ; Lhaktong (Vipassana): quaùn.

Rieâng saùu phaùp Yoga cuûa Naropa toâi raát thích vì noù haáp daãn vaø ñaëc bieät. Tumo tieáng Anh dòch laø Inner Fire, taïm dòch laø Noäi Hoûa. Gyulus (Illusory body) huyeãn thaân, Eussel (Clear Light) Thanh Quang, Milam (Dream Yoga) Thuøy Mieân Du Giaø, Powa (Consciousness transference) Chuyeån thaàn thöùc, Bardo Thödol (Intermediate state liberation) Giaûi thoaùt Trung aám thaân.

ÔÛ ñaây xin noùi sô qua ñaëc tính cuûa saùu phaùp tu naøy.

1. Tumo: Noäi Hoûa.

Coù ngöôøi dòch laø löûa tam muoäi. Chöõ tam muoäi (samadhi) nghe hôi keâu moät chuùt. Xöa kia caùc vò A La Haùn tröôùc khi nhaäp Nieát Baøn thöôøng thò hieän 16 pheùp thaàn thoâng roài sau cuøng duøng löûa tam muoäi töï ñoát chaùy thaân mình. Tumo khoâng gioáng nhö vaäy.

ÔÛ Taây Taïng, nhöõng haønh giaû Du Giaø (Yogi) thöôøng aån tu nôi röøng saâu nuùi thaúm ñeå traùnh nhöõng caëp maét toø moø vaø söï quaáy raày cuûa thöôøng daân. Taây Taïng nuùi tuyeát quanh naêm, khí haäu baêng giaù, do ñoù nhöõng Yogi caàn phaûi coù söùc khoûe hôn ngöôøi vaø nhaát laø söùc chòu laïnh môùi coù theå ngoài yeân tu haønh trong hang nuùi tuyeát. Neáu khoâng ñöôïc vaäy thì phaûi an phaän tu haønh trong caùc Tu Vieän, coù ñaày ñuû tieän nghi aám cuùng hôn. Tumo laø phaùp tu phoái hôïp vôùi hít thôû cuûa Yoga, Taây Taïng goïi laø Boum Chen (hít thôû bình) nhaèm laøm khôi daäy luoàng hoûa haàu naèm ôû luaân xa thöù 2, döôùi roán ñoä boán ngoùn tay. Ñaïo Sö noåi tieáng veà Tumo laø Milareùpa, Nhò Toå cuûa phaùi Kagyupa. OÂng ta phaûi toán 12 naêm tu luyeän treân daõy Tuyeát Sôn môùi thaønh töïu phaùp moân naøy. Ngöôøi chöùng ñaéc moân naøy ñöôïc goïi laø Reùpa (ngöôøi aùo vaûi), coù theå côûi traàn ngoài suoát ñeâm treân tuyeát maø khoâng thaáy laïnh. Muoán bieát veà Milareùpa xin tìm ñoïc quyeån "Milareùpa, con ngöôøi sieâu vieät" do Ñoã Ñình Ñoàng dòch.

2. Gyulus: Huyeãn thaân.

Trong phaùp moân naøy haønh giaû quaùn chieáu thaân mình nhö huyeãn, khoâng coù thaät, nhö boùng trong göông. Sau ñoù quaùn chieáu thaân theå keû khaùc cuõng vaäy, roài ñeán caûnh vaät xung quanh. Ngöôøi chöùng ñaéc moân naøy coù theå taøng hình hoaëc hoùa hieän ra nhieàu thaân cuøng moät luùc. Neáu chöa chöùng ñaéc thì cuõng giuùp haønh giaû deã giaûi thoaùt trong caûnh giôùi Trung AÁm.

3. Eussel: Thanh Quang.

Phaùp moân naøy lieân quan ñeán söï cheát. Theo Taây Taïng thì coù luïc ñaïi: ñòa, thuûy, hoûa, phong, khoâng, thöùc. Khi cheát, ñòa ñaïi tan raõ tröôùc roài ñeán thuûy ñaïi vaø caùc ñaïi khaùc tuaàn töï tan raõ sau. Khi thöùc ñaïi tan raõ thì tröôùc maét ngöôøi cheát hieän ra moät caûnh giôùi aùnh saùng, goïi laø Thanh Quang. Ngöôøi tu Maät Toâng caàn phaûi nhaän ngay ra aùnh saùng naøy vaø hoaø nhaäp vaøo noù thì töùc khaéc giaûi thoaùt sinh töû luaân hoài. Ngöôøi thöôøng khoâng bieát tieán trình tan raõ cuûa luïc ñaïi vaø cuõng khoâng nhaän ra aùnh saùng neân rôi vaøo caûnh Trung aám, bò loâi cuoán theo nghieäp maø taùi sinh. Phaùp tu Eussel lieân quan maät thieát vôùi Tumo vì caàn phaûi quaùn töôûng nhieàu veà Tsa, Lung, Tigleù. Tsa tieáng Phaïn laø Nadi, laø caùc ñöôøng kinh maïch cuûa thaân vi teá. Theo Maät Toâng con ngöôøi coù hai thaân: thaân thoâ keäch laø thaân töù ñaïi maét thöôøng thaáy ñöôïc, thaân vi teá laø thaân caáu taïo bôûi caùc ñöôøng kinh (Nadi) vaø luaân xa (chakras) maét thöôøng khoâng thaáy ñöôïc, chæ nhöõng ngöôøi coù thaàn nhaõn (clairvoyance) môùi nhìn thaáy. Lung tieáng Phaïn laø Prana, luoàng nguyeân khí hay sinh khí chaïy trong Nadi ñeå nuoâi thaân vi teá. Tigleù, tieáng Phaïn laø Bindu, coù nghóa gioït nöôùc, nöôùc ôû ñaây khoâng phaûi laø nöôùc laõ hay nöôùc uoáng maø laø nöôùc taâm. Theo Maät Toâng, taâm khoâng phaûi hoaøn toaøn voâ hình töôùng maø noù coù theå coâ ñoïng laïi thaønh moät gioït nöôùc di ñoäng trong caùc ñöôøng kinh Nadi.

Giaùo lyù veà Tsa, Lung, Tigleù laø troïng taâm cuûa Maät Toâng vaø nhaát laø cuûa saùu phaùp Du Giaø Naropa.

4. Milam: Thuøy mieân Du Giaø.

Phaùp tu naøy, haønh giaû taäp ñi vaøo giaác nguû moät caùch yù thöùc vaø ngay trong giaác mô vaãn laøm chuû ñöôïc mình. Thaønh töïu phaùp moân naøy, trong giaác nguû, haønh giaû coù theå ñi khaép caûnh giôùi, vieáng caùc coõi Tònh Ñoä, hoïc Ñaïo vôùi chö Phaät Boà Taùt. Neáu chöa thaønh töïu thì khi cheát cuõng giuùp cho haønh giaû töï chuû trong caûnh Trung aám.

5. Powa: Chuyeån thaàn thöùc.

ÔÛ ñaây haønh giaû taäp toáng thaàn thöùc cuûa mình leân treân ñænh ñaàu ñeå khi cheát thaàn thöùc veà thaúng coõi Tònh Ñoä cuûa Phaät Di Ñaø hoaëc cuûa chö Phaät khaùc, khoûi phaûi traûi qua caûnh Trung aám (Bardo). Phaùp naøy cuõng duøng ñeán caùch hít thôû Boum-chen vaø quaùn töôûng Tsa, Lung, Tigleù. Tuy vaäy töông ñoái deã thaønh töïu hôn boán phaùp tröôùc.

6. Bardo Thödol: Giaûi thoaùt Trung aám thaân.

Bardo coù nghóa laø khoaûng giöõa (cuûa söï cheát vaø taùi sinh). Thö laø nghe, dol laø giaûi thoaùt. Bardo Thödol laø söï giaûi thoaùt trong caûnh Trung aám qua söï nghe. Noùi ñôn giaûn, ñoù laø söï tieáp ñoä ngöôøi cheát, ñaëc bieät cuûa Taây Taïng. Phaùp naøy khoâng caàn tu taäp gì caû, chæ caàn hoïc vaø nghe qua nhieàu laàn. Ñeán khi cheát, chæ caàn ngöôøi quen hoaëc chö Taêng ñeán ñoïc boä Bardo Thödol khieán thaàn thöùc keû cheát nhôù laïi vaø laøm theo lôøi chæ daãn thì coù theå giaûi thoaùt veà coõi Tònh Ñoä.

Veà Bardo Thödol, tieáng Vieät dòch laø Töû Thö Taây Taïng, baïn coù theå tìm ñoïc quyeån "Beân kia cöûa töû" do Traàn Ngoïc Anh dòch hoaëc quyeån "Trôû veà töø coõi saùng" cuûa Nguyeân Phong.

Maëc duø ñöôïc tu hoïc vôùi Phaät Giaùo Taây Taïng, nhöng baây giôø toâi khoâng coøn tieáp tuïc nhöõng phaùp moân naøy nöõa. Neáu thích, baïn coù theå tìm ñeán caùc Trung Taâm Taây Taïng hoûi Ñaïo caùc vò Laït Ma. Tuøy theo caên cô vaø nghieäp duyeân, baïn seõ tìm ñöôïc moät ngöôøi xöùng ñaùng laø Thaày cuûa baïn, ñoù goïi laø troø naøo Thaày naáy.

AÂm döông, Nam nöõ

Theo thöôøng leä, ngöôøi tu phaûi traùnh xa saéc duïc, xem nöõ saéc nhö raén ñoäc. Rieâng ngöôøi AÙ Ñoâng thaám nhuaàn truyeàn thoáng Nho Giaùo, "Nam Nöõ thoï thoï baát thaân", noùi ñeán chuyeän nam nöõ laø ñieàu toái kî. Ngöôøi thöôøng ñaõ vaäy, noùi chi ñeán ngöôøi tu. Nhöng oaùi aêm thay! ÔÛ ñôøi caùi gì caøng caám ngöôøi ta laïi caøng thích. Khoâng thích ñöôïc tröôùc maët thì thích sau löng, ñieàu naøy tieáng Phaùp goïi laø "fausse pudeur" töùc laø tieát haïnh giaû, tröôùc maët thì beõn leõn ngöôïng nguøng nhöng sau löng thì lieác maét ñöa tình, thaàm thöông troäm nhôù.

Toâi bieát coù vaøi Thaày raát gheùt phaùi nöõ, gheùt ra maët, nhöng chính maáy Thaày naøy laïi laø nhöõng ngöôøi hoaøn tuïc laáy vôï sôùm hôn ai khaùc. ÔÛ ñôøi coù caâu: "gheùt cuûa naøo, trôøi trao cuûa ñoù". Nghe qua thaáy oâng Trôøi baát coâng, nhöng thaät ra öa gheùt chæ laø söï xung ñoät maâu thuaãn cuûa noäi taâm. Nhöõng ngöôøi hoaøn tuïc ñaâu phaûi hoï khoâng muoán tu, hoï laø nhöõng ngöôøi muoán tu vaø giöõ giôùi nghieâm chænh hôn ai heát, nhöng hoï chæ giöõ giôùi töôùng maø khoâng hieåu giôùi taùnh. Hoï khoâng hieåu chính hoï. Con ngöôøi laø moät loaïi chuùng sinh, tieáng Phaïn laø Sattva coù nghóa laø loaøi höõu tình, coù tình caûm. Vaø nhö vaäy con ngöôøi khoâng phaûi laø roâ boâ, baám nuùt öa laø öa, baám nuùt gheùt laø gheùt. Ngöôøi tu öa soáng vôùi lyù trí hôn tình caûm vì cho tình caûm laø raøng buoäc, töø ñoù coù quan nieäm tu laø phaûi caét ñöùt tình caûm. Theo toâi nghó, con ngöôøi caàn phaûi dung hoøa caû hai, lyù trí vaø tình caûm. Neáu chæ coù lyù trí maø khoâng tình caûm thì trôû thaønh löu manh, xaûo quyeät, ích kyû, voâ löông taâm. Chöõ taâm, tieáng Taøu coù nghóa laø tim (quaû tim), trung taâm cuûa tình caûm, ngöôøi coù taâm laø ngöôøi coù tim, coù loøng, bieát thöông yeâu keû khaùc. Do ñoù chöõ taâm ñi ñoâi vôùi tình caûm. Khoâng neân laàm laãn taâm (heart) vôùi taâm yù hay yù thöùc (consciousness). Y Ù thöùc ñi ñoâi vôùi lyù trí. Neáu chæ coù tình caûm maø thieáu lyù trí thì deã ña tình, deã cöôøi, deã khoùc. Ña tình ôû ñaây neân hieåu laø giaøu tình caûm. Tôùi baây giôø chöõ ña tình thöôøng mang nghóa xaáu, do ñoù chuùng ta khoâng ñöôïc ña tình!

Ban ñaàu ñi tu, toâi cuõng khoâng hieåu roõ lyù trí vaø tình caûm, chæ bieát tu laø phaûi deïp heát tình caûm, vuøi ñaàu vaøo kinh saùch ñeå tìm chaân lyù. Caøng cöùng raén, nhaït nheõo chöøng naøo thì huynh ñeä vaø phaät töû laïi coù veû neå khen laø tu gioûi, tu khaù! Maûi meâ chaïy theo lyù trí, thoûa maõn trí thöùc, thöôøng xuyeân quaùn chieáu ñeå daäp taét tình caûm, luïc duïc neân sau moät thôøi gian toâi khoâng ngôø laø quaû tim mình ñaõ trôû thaønh khoâ heùo. Trong Ñaïo Phaät coù danh töø goïi laø caøn hueä, moät loaïi trí hueä khoâ caèn. Nhieàu ngöôøi tu hay maéc beänh naøy, Tam Taïng Kinh Ñieån raát thoâng nhöng cö xöû laïi thieáu tình ngöôøi, chæ bieát sai khieán phaät töû, cuûng coá ñòa vò, danh voïng cuûa mình.

Khoâng phaûi töï nhieân maø toâi nhaän ra ñöôïc quaû tim mình khoâ heùo ñaâu. Phaûi coù nguyeân do vaø trieäu chöùng chöù! Soá laø trong luùc nhaäp thaát ba naêm, vaøo nhöõng buoåi leã, toâi thöôøng laøm lopeun hoaëc oumzeù, töùc laø chuû leã, vì toâi tuïng tieáng Taây Taïng nhanh hôn caùc baïn ñoàng tu. Ñaây cuõng laø moät vinh döï cho toâi, nhöng theo luaät buø tröø thì trong caùi lôïi coù saün maàm cuûa caùi haïi, hoaëc noùi caùch khaùc caøng leo cao thì deã teù ñau. Ñuùng ra trong nhoùm tu möôøi laêm ngöôøi, moãi ngöôøi phaûi thay phieân nhau laøm chuû leã vaø xöû duïng caùc nhaïc khí nhö: radong, kyangling, gyaling, reulmo, v.v... nhöng ñeán caùc buoåi leã lôùn vôùi Sadhana daøi nhö Mahakala, Dorjeù Pamo, Dorjeù Sempa thì toâi phaûi laõnh vieäc chuû leã. Moãi buoåi leã nhö theá keùo daøi töø saùu ñeán taùm tieáng ñoàng hoà. Sang naêm thöù hai, toâi baét ñaàu chaùn vaø meät vì yeáu hôi khoâng theå daãn chuùng ñöôïc nöõa. Cuøng luùc toâi hay bò töùc thôû vaø nhoùi nôi ngöïc. Sau cuøng toâi ñaønh phaûi boû luoân chöùc chuû leã, tuy theá toâi vaãn bò khoù thôû gioáng nhö coù moät cuïc ñaù ñeø nôi ngöïc vaäy. Toâi bò khoå sôû trong maáy thaùng trôøi, aùp duïng ñuû moïi caùch hít thôû Yoga phoái hôïp vôùi Thieàn toïa nhöng chæ bôùt chuùt ít thoâi, vì heã tuïng lôùn moät chuùt laïi bò töùc thôû huït hôi ngay. Maõi sau naøy, khi ra thaát toâi coù dòp nghieân cöùu theâm veà taâm lyù hoïc, Ñoâng-Y vaø tu taäp Yoga ôû Trung Taâm Sivananda, toâi môùi hieåu roõ phaàn naøo caên beänh cuûa mình. Luùc ñaàu toâi ñoå taïi nghieäp, nghó chaéc laø mình taïo aùc neân nay phaûi traû nghieäp töùc ngöïc, khoù thôû, vì caùc Sö Taây Taïng tuïng kinh suoát baûy, taùm tieáng ñoàng hoà maø ñaâu coù ai töùc ngöïc khoù thôû.

Trong Y hoïc daân toäc coù caâu : "Thoâng, taéc baát thoáng, thoáng, taéc baát thoâng."

Khí huyeát löu thoâng thì khoâng coù nôi naøo bò beá taéc maø sinh ra beänh. Neáu coù beänh töùc laø khí huyeát khoâng thoâng.

Theo Taây-Y, nguyeân nhaân gaây ra beänh laø vi truøng. Caùch chöõa beänh cuûa hoï laø cho thuoác gieát vi truøng. Neáu thöû maùu, chieáu ñieän khoâng thaáy trieäu chöùng baát thöôøng thì ñoái vôùi hoï, baïn khoâng coù beänh.

Theo Ñoâng-Y, nguyeân nhaân gaây ra beänh laø söï maát thaêng baèng aâm döông trong cô theå, khieán khí huyeát khoâng löu thoâng, tónh maïch beá taéc, taïng phuû suy nhöôïc. Töø ñoù veä khí (khí bao boïc chung quanh ngöôøi) yeáu daàn, vi truøng, vi khuaån deã xaâm nhaäp. Vi truøng ôû ñaâu chaû coù, noù ñaày khaép trong khoâng khí, khi cô theå yeáu, khaùng truøng ít thì noù xaâm nhaäp. Neáu so saùnh thì quan nieäm nguyeân nhaân gaây ra beänh cuûa Ñoâng-Y vi teá hôn Taây-Y moät baäc. Nhöng con ngöôøi ñaâu phaûi chæ coù theå xaùc khoâng thoâi, coøn coù tinh thaàn nöõa. Thaát tình, luïc duïc quaù nhieàu cuõng coù theå gaây ra beänh, ñieàu naøy Ñoâng-Y coù noùi tôùi.

Khi noùi ñeán beänh, ngöôøi ta thöôøng chia ra laøm hai loaïi: thaân beänh vaø taâm beänh, tôùi baây giôø caùc toân giaùo chæ chuù troïng chöõa taâm beänh thoâi, coøn thaân beänh ñeå daønh cho caùc baùc só vaø löông y. Treân lyù thuyeát phaân chia nhö vaäy coù veû deã giaûi quyeát, nhöng thöïc teá ñaâu phaûi nhö theá. Thaân vaø taâm ñaâu phaûi laø hai thöïc theå caùch bieät, thaân taâm thaåm thaáu vaøo nhau. Thaân beänh thì laøm sao taâm vui cho ñöôïc tröø khi baïn laø ngöôøi tu cao ñaõ ñaït ñeán traïng thaùi Baát ñoäng Ñòa. Vaø neáu taâm buoàn thì thaân cuõng khoù maø an. Do ñoù coù nhöõng beänh goïi laø beänh taâm theå (psychosomatique), do nhöõng caûm xuùc (eùmotion) phaùt xuaát töø taâm roài truyeàn daàn phaùt ra thaønh beänh nôi theå xaùc. Ña soá ngöôøi tu, do doàn neùn tình caûm, töø choái theå chaát, neân deã maéc beänh naøy. Chính toâi laø moät beänh nhaân, beänh töùc ngöïc, khoù thôû cuûa toâi cuõng thuoäc loaïi naøy. Quyù Thaày bò beänh tieåu ñöôøng, ung thö, caùc Sö Coâ bò beänh töû cung, phaàn lôùn cuõng do taâm theå doàn neùn caûm xuùc, töø choái khoâng muoán bieát ñeán thaân theå cuûa mình vì cho noù "baát tònh". Toâi ñaõ tuïng Taâm Kinh Baùt Nhaõ haøng ngaøy maø hình nhö hai chöõ baát caáu, baát tònh vaãn chöa in vaøo ñaàu toâi ñöôïc chuùt naøo, coù leõ vì caùi ngaõ Ñaïi Ñöùc cuûa toâi chæ muoán mình laø Thaày tu chaân tònh maø thoâi.

Vì laàm cho Tu chæ laø Tu taâm, neân toâi ñaõ laøm ngô ñoái vôùi theå xaùc cuûa mình,vaø nhö vaäy toâi ñaâu coù tu thaân. Khi taâm tham khôûi leân, toâi bieát coù taâm tham vaø toâi thieàn quaùn ñeå chöõa cho taâm heát tham, ñoù laø toâi chöõa (tu) taâm khoûi beänh tham. Nhöng khi ñau buïng, nhöùc ñaàu, khoù thôû toâi ñaâu coù bieát ñoù laø nhöõng daáu hieäu caàu cöùu (S.O.S.) cuûa thaân, noù baùo cho toâi hay laø coù nhöõng söï baát oån beân trong, vaø toâi cöù laøm ngô tuïng kinh, ngoài thieàn, duøng yù chí khoáng cheá theå xaùc. Ñöông nhieân toâi coù theå khoáng cheá nhö vaäy ñöôïc vaøi laàn, vaøi thaùng, vaøi naêm vaø toâi seõ caûm töôûng raèng toâi laøm chuû ñöôïc thaân theå mình, nhöng thöïc teá thì toâi laø moät keû ngu si ñeø neùn caûm xuùc, taïo ra noäi keát. Ñeán moät ngaøy naøo nhöõng noäi keát naøy boäc phaùt ra thaønh beänh. Nhö vaäy beänh laø moät tieáng chuoâng tænh thöùc, moät thieàn tröôïng goõ vaøo ñaàu thieàn sinh meâ nguû hoaëc ñang chìm trong doøng aûo töôûng. Beänh khoå ñöông nhieân laø moät nghieäp quaû, nhöng ñoù laø keát quaû cuûa söï voâ minh. Toâi voâ minh khoâng bieát tu thaân,neân ñaõ taïo nghieäp khieán cho thaân phaûi bò beänh.

Trong quyeån "Con ñöôøng chuyeån hoùa" Thaày Nhaát Haïnh ñaõ duøng ñeán danh töø "noäi keát" raát hay. Tôùi baây giôø Phaïn ngöõ Samyojana ñöôïc dòch laø kieát söû, kieát laø keát tuï laïi thaønh moät khoái, söû laø raøng buoäc vaø sai söû. Khi noùi ñeán kieát söû, ta thöôøng lieân töôûng ñeán möôøi phieàn naõo goác : tham, saân, si, maïn nghi, thaân kieán, bieân kieán v.v .... nhöng ta khoâng yù thöùc ñöôïc tính caùch ñuùc tuï thaønh moät khoái cuûa chuùng. Chöõ noäi keát raát hôïp vôùi taâm lyù hoïc hieän ñaïi, noù bao goàm taát caû nhöõng loaïi tình caûm ña daïng. Con ngöôøi laø loaøi höõu tình, neáu baûo tu laø döùt heát tình caûm trôû thaønh voâ tình nhö caây nhö ñaù thì coù khaùc gì baûo con ngöôøi ñöøng laøm ngöôøi nöõa. Töø tình caûm (sentiment) sinh ra caûm xuùc (eùmotion), trong Ñaïo Phaät thöôøng gaùn caûm xuùc vaøo phieàn naõo (eùmotion perturbatrice) vaø ña soá thöôøng coù khuynh höôùng ñaøn aùp tieâu dieät caûm xuùc. Ñaây laø ñieàu khoâng hôïp khoa hoïc. Caûm xuùc laø nhöõng naêng löôïng (eùnergie) raát maïnh khoâng theå bò ñeø neùn. Thí duï moät ngöôøi bình thöôøng coù veû yeáu ôùt, nhöng khi côn giaän noåi leân, anh seõ caûm thaáy söùc mình nhö taêng voït leân gaáp maáy laàn. Vôùi söùc maïnh naøy anh coù theå giuùp ích hay laøm haïi keû khaùc tuøy theo söï hieåu bieát hoaëc voâ minh cuûa anh.

"Con ñöôøng chuyeån hoaù" cuõng baøn ñeán caùch thöùc chuyeån hoaù noäi keát raát coù giaù trò. Maät Giaùo Tantra khoâng chuû tröông tieâu dieät phieàn naõo maø ngöôïc laïi ñoùn tieáp aân caàn ñeå chuyeån hoaù chuùng.

Ngoaøi caùch thöùc quaûn lyù nhöõng caûm xuùc, Tantra ñaëc bieät nhaán maïnh ñeán vieäc chuyeån hoaù naêng löôïng tính duïc (eùnergie sexuelle). Ñaây laø moät quan nieäm khaùc haún vôùi quan nieäm tu laø phaûi dieät duïc cuûa Hieån Giaùo truyeàn thoáng. Hieån Giaùo hình nhö chæ chuù troïng ñeán vieäc tu taâm tích ñöùc, tieâu dieät phieàn naõo ñeå coõi loøng ñöôïc thanh tònh. Trong khi ñoù, Maät Giaùo Tantra chuù troïng ñeán taát caû khía caïch cuûa naêng löôïng (eùnergie). Muøa ñoâng ôû AÂu Myõ trôøi laïnh, ngöôøi ta thöôøng duøng thöùc aên coù nhieät toá cao (calorie), nhöõng thöùc aên naøy chuyeån thaønh nhieät löôïng giuùp cô theå chòu laïnh. Nhö vaäy thöùc aên tieàm chöùa trong ñoù nhöõng naêng löôïng cuûa söùc noùng. Nhöng neáu gaëp trôøi laïnh, ta cöù caàm trong tay maáy cuû khoai hay caø roát, mong cho noù söôûi aám mình thì baïn nghó sao? Hay laø ta phaûi aên vaøo thì nhöõng naêng löôïng kia môùi chuyeån hoùa thaønh nhieät löôïng giuùp cô theå ta aám hôn leân. Taát caû söï vaät maø ta quen goïi laø luïc traàn (saéc, thanh, höông, vò xuùc, phaùp) ñeàu coù nhöõng naêng löôïng tieàm taøng cuûa chuùng. Neáu ta thoâng minh vaø bieát caùch xöû duïng chuyeån hoùa chuùng thì söï tu haønh seõ deã ñaït keát quaû. Do ñoù Maät Giaùo Taây Taïng chuû tröông raèng Tantrayana (Maät Thöøa) daãn ñeán Phaät quaû nhanh hôn Sutrayana (Kinh Thöøa).

Veà maøu saéc, caùc Sö Taây Taïng maëc maøu ñoû chaùt (bordeaux) vì maøu ñoû coù khaû naêng kích thích naêng löôïng sinh toàn (eùnergie vitale) vaø nhieät löôïng giuùp hoï coù söùc chòu laïnh. Hôn nöõa maøu ñoû thuoäc cöïc döông, xöù Taây Taïng raát laïnh thuoäc cöïc aâm, maëc maøu ñoû ôû xöù laïnh cuõng laø moät caùch quaân bình aâm döông. Trong baûy maøu cuûa aùnh saùng maø maét thöôøng coù theå thaáy ñöôïc, coù ba maøu thuoäc döông : ñoû, cam, vaøng, vaø boán maøu thuoäc aâm : xanh laù caây, xanh da trôøi, xanh nöôùc bieån, tím. Moãi maøu saéc ñeàu coù nhöõng naêng löôïng rieâng cuûa noù. Trong caùc Maïn Ñaø La (Mandala) cuûa Taây Taïng, neáu ñeå yù baïn seõ thaáy nhieàu maøu saéc ñuû loaïi ñöôïc saép xeáp theo luaät rung ñoäng cuûa naêng löôïng (loi d'eùnergie vibratoire).

Caùc kinh chuù Taây Taïng thöôøng ñöôïc tuïng vôùi gioïng raát traàm khaùc vôùi gioïng boång cuûa ngöôøi Vieät. Vì gioïng traàm coù khaû naêng kích thích caùc luaân xa (chakras) phía döôùi cô theå, nôi tieàm taøng naêng löôïng sinh toàn (eùnergie vitale) vaø naêng löôïng tính duïc (eùnergie sexuelle).

Caùc hình Phaät Taây Taïng thöôøng ñöôïc veõ döôùi traïng thaùi Yab-Yum. Yab coù nghóa laø Cha, Yum laø Meï. Yab-Yum coù nghóa laø giao hôïp, töông ñöông vôùi nghóa Yoga (union) laø hôïp nhaát. Tôùi ñaây toâi nhôù laïi moät laàn, caùc Laït Ma Taây Taïng taëng cho thö vieän Chuøa Linh Sôn maáy taám tranh Phaät (thangka), treân ñoù coù hình Phaät Yab-Yum. Sö Coâ tri taïng troâng coi thö vieän luùc baáy giôø khoâng daùm treo leân, vì Sö Coâ noùi vôùi toâi raèng :"Hình Phaät gì maø kyø quaù! Sao hoï laïi veõ hình Phaät oâm ngöôøi nöõ"? Nhöng hình Phaät Yab-Yum chæ laø bieåu töôïng, Phaät nam töôïng tröng cho phöông tieän thieän xaûo (upaya), Phaät nöõ töôïng tröng cho trí hueä (prajna). Söï hôïp nhaát giöõa nam tính vaø nöõ tính, hoaëc aâm döông, laø chìa khoùa caên baûn cuûa Tantra toái thöôïng (Anuttara Yoga Tantra).

Tantra Taây Taïng ñöôïc chia laøm boán loaïi :

1 - Kriya Tantra.

2 - Carya Tantra.

3 - Yoga Tantra.

4 - Anuttara Yoga Tantra.

Tantra naøo cuõng daãn ñeán giaûi thoaùt, nhöng khaùc nhau ôû phöông tieän tu haønh. Trong ba naêm nhaäp thaát, toâi ñöôïc hoïc nhieàu veà Anuttara Yoga Tantra. Anuttara, Haùn Vieät phieân aâm laø A Naäu Ña La coù nghóa laø khoâng gì cao hôn. Loaïi Tantra naøy xöû duïng nhieàu ñeán naêng löôïng caûm xuùc (eùnergie eùmotionnelle) vaø naêng löôïng tính duïc (eùnergie sexuelle). Khi noùi ñeán tính duïc thì phaûi noùi ñeán aâm tính vaø döông tính, hoaëc noùi caùch khaùc laø nöõ tính vaø nam tính. Chöõ tính ôû ñaây khoâng phaûi laø tính tình maø laø nguyeân lyù (principe). Vaïn vaät trong vuõ truï ñeàu coù theå xeáp vaøo hai loaïi: aâm vaø döông. ÔÛ ñaây ta tìm thaáy giaùo lyù cuûa Ñaïo Laõo, baäc thaùnh nhaân laø ngöôøi bieát soáng thuaän vôùi Trôøi Ñaát, Trôøi thuoäc döông, Ñaát thuoäc aâm. Ta cuõng thaáy söï truøng hôïp vôùi y lyù coå truyeàn, ngöôøi maïnh khoûe laø ngöôøi bieát ñieàu hoaø quaân bình aâm döông trong cô theå. Con ngöôøi coù hai loaïi: nam vaø nöõ. Moät ngaøy hai möôi boán tieáng cuõng coù hai phaàn: ngaøy vaø ñeâm. Moät cuïc nam chaâm cuõng coù hai ñaàu: cöïc döông vaø cöïc aâm. Ñieän cuõng coù hai loaïi: ñieän aâm vaø ñieän döông. Moät haït nguyeân töû cuõng coù döông töû (proton) vaø aâm töû töùc ñieän töû (electron).

Noùi chung taát caû ñeàu coù theå xeáp loaïi aâm döông. AÂm tính thì bò thu huùt bôûi döông tính vaø ngöôïc laïi döông tính cuõng bò thu huùt bôûi aâm tính. Khi tröôûng thaønh, ngöôøi nam thöôøng ñi tìm moät ngöôøi nöõ ñeå keát hoân. Ngöôøi thöôøng khoâng ñeå yù taïi sao laïi nhö vaäy? Hoï cho raèng ñoù laø leõ töï nhieân, OÂng Trôøi sinh ra nhö theá thì cöù soáng nhö theá, hôi ñaâu maø tìm hieåu laøm chi cho meät. Söï keát hoân nam nöõ laø vieäc ñi tìm haïnh phuùc traêm naêm, vì ngöôøi ñaøn oâng laø moät nöûa voøng troøn (baùn caàu) ñi tìm moät nöûa voøng troøn khaùc ñeå keát hôïp laïi thaønh moät voøng troøn. Khi voøng troøn ñöôïc thaønh hình thì goïi laø vieân maõn, vieân laø troøn, maõn laø ñaày ñuû. Vieân maõn töùc laø haïnh phuùc. Nhöng thöïc teá ñaâu phaûi ñôn giaûn nhö vaäy. Vaán ñeà thöôøng xaåy ra laø hai nöûa voøng troøn kia khoâng cuøng kích thöôùc. Moät nöûa quaù lôùn hoaëc moät nöûa quaù nhoû. Vaø nhö vaäy thì khoâng coù söï vieân maõn, töùc khoâng coù haïnh phuùc. Treân phöông dieän tình caûm moät ngöôøi nam khi gaëp moät ngöôøi nöõ hôïp nhaõn, hôïp yù, thì töôûng raèng hai ngöôøi coù theå soáng chung haïnh phuùc. Nhöng sau moät thôøi gian, anh nhaän ra mình ñaõ töôûng laàm. Ñeán ñaây thöôøng coù hai tröôøng hôïp: hoaëc anh ta chòu soáng trong ñau khoå coá giöõ hai baùn caàu khoâng cuøng kích thöôùc dính vaøo nhau, hoaëc anh ly dò ñeå tìm moät nöûa voøng troøn khaùc vôùi hy voïng raèng noù seõ cuøng kích thöôùc vôùi nöûa voøng troøn cuûa anh. Nhieàu khi gaëp heân, hoaëc do phöôùc duyeân ñôøi tröôùc, anh tìm ñöôïc moät nöûa voøng troøn ñuùng kích thöôùc, moät ngöôøi yeâu lyù töôûng, thuaän vôï, thuaän choàng, soáng haïnh phuùc cho ñeán ñaàu baïc raêng long.

Ngöôøi thöôøng laø nhö vaäy, coøn ngöôøi tu thì sao? Ngöôøi tu ñaâu coù theå laáy vôï, laáy choàng ñöôïc! Maø neáu theá thì aâm döông maát quaân bình, vaø ngöôøi tu seõ maõi maõi laø moät nöûa voøng troøn cho ñeán heát ñôøi. Nöûa voøng troøn thì ñaâu goïi laø vieân maõn. Khoâng vieân maõn thì laøm sao coù haïnh phuùc, coù an laïc ñöôïc! Neáu tu laø ñeå thieáu thoán, khao khaùt haïnh phuùc thì tu laøm chi cho khoå! Coù ngöôøi seõ traû lôøi : tu laø khoå baây giôø ñeå coù haïnh phuùc mai sau. Neáu ñöôïc nhö vaäy thì toát laém, nhöng chæ sôï khoâng ñöôïc nhö vaäy thoâi! Neáu tu maø coù ñöôïc haïnh phuùc ngay baây giôø vaø luoân caû mai sau thì coù toát hôn khoâng?

Thaät ra ngöôøi tu vaãn ñi tìm moät nöûa voøng troøn khaùc ñeå keát hôïp laïi thaønh moät voøng troøn. Söï keát hôïp naøy goïi laø hôïp nhaát (nhaäp laïi thaønh moät) tieáng Phaïn goïi laø Yoga (union). Haønh giaû AÁn Giaùo Yogi, tu taäp Du Giaø (Yoga) ñeå tìm söï hôïp nhaát vôùi Brahma (Phaïm thieân). Caùc tu só Ñaïo Thieân Chuùa cuõng ñi tìm söï trôû veà vôùi Thöôïng Ñeá. Thieàn Sö ñi tìm söï trôû veà vôùi boån taùnh hay Phaät taùnh. Ngöôøi tu khoân kheùo laø ngöôøi bieát ñi tìm nöûa voøng troøn kia ngay nôi mình, khoâng tìm kieám beân ngoaøi. Ñoù laø lyù do taïi sao Thieàn Sö khoâng ñi tìm Phaät beân ngoaøi. Nhöng ñaâu phaûi ngöôøi tu naøo cuõng bieát nhö vaäy. Vaán ñeà maø toâi muoán noùi ôû ñaây laø söï giaûi quyeát nhöõng naêng löôïng tính duïc nôi ngöôøi tu, nhaát laø cho nhöõng thanh thieáu nieân xuaát gia. Hoï laø nhöõng ngöôøi ôû löùa tuoåi maø naêng löôïng tính duïc ñang phaùt trieån maïnh nhaát, khaùc vôùi nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi ñaõ coù gia ñình, vôï con roài môùi xuaát gia. Naêng löôïng tính duïc hay baát cöù naêng löôïng naøo khaùc cuõng caàn ñöôïc hieåu ñeå xöû duïng vaø chuyeån hoùa trong vieäc tu haønh.

Toâi raát vui khi veà Laøng Hoàng thaáy Taêng Ni ôû ñoù ñöôïc quyeàn chôi ñaù banh, boùng chuyeàn. Ñoù laø nhöõng hình thöùc laønh maïnh giuùp cho nhöõng naêng löôïng trong cô theå coù cô hoäi thoaùt tieát ra ngoaøi ñeå quaân bình hoùa aâm döông. ÔÛ Vieät Nam, quyù Hoaø Thöôïng hay Thöôïng Toïa cuõng chôi theå thao, boùng baøn hoaëc luyeän voõ nhö caùc Sö Chuøa Thieáu Laâm trong phim Taøu, v.v...Ñoù laø nhöõng phöông tieän thieän xaûo (upaya) ñeå quaân bình hoùa nhöõng naêng löôïng trong taâm hoàn vaø theå xaùc. Neáu khoâng coù nhöõng cô hoäi nhö vaäy thì ngöôøi tu seõ phaûi ñeø neùn tình caûm, ñaøn aùp caûm xuùc vaø töø töø ñi ñeán choã sinh beänh. Teä hôn nöõa laø caùc vò quaûn chuùng, chuùng tröôûng thöôøng khoâng coù khaùi nieäm veà khoa hoïc, sinh lyù, taâm lyù vaø y lyù neân thay vì tìm phöông cöùu chöõa, laïi gieo vaøo ñaàu beänh nhaân maëc caûm toäi loãi: "Chaéc con nghieäp naëng neân môùi ra noâng noãi naøy" hoaëc "Ñaây laø beänh nghieäp, thoâi con raùng traû", hoaëc "raùng trì kinh Döôïc Sö ñi seõ khoûi", v.v...

Trôû veà giaùo lyù Tantra maø toâi ñöôïc hoïc, con ngöôøi coù hai thaân: thaân töù ñaïi thoâ keäch vaø thaân vi teá. Trong thaân vi teá coù ñeán 84.000 kinh maïch nhöng quan troïng nhaát laø ba kinh chính: Taïng ngöõ laø Uma, Roma, Kyangma, Phaïn ngöõ laø Sushumna, Pingala, Ida. Sushumna laø kinh chính giöõa chaïy doïc theo xöông soáng töø treân ñænh ñaàu xuoáng tôùi haäu moân. Ida vaø Pingala laø hai kinh phuï baét ñaàu töø hai loã muõi chaïy leân ñænh ñaàu roài trôû xuoáng quyeän quanh Sushumna vaø giao nhau ôû caùc luaân xa (chakras). Ida laø kinh beân traùi maøu traéng töôïng tröng cho naêng löïc cuûa maët traêng thuoäc aâm. Pingala laø kinh beân phaûi maøu ñoû töôïng tröng cho naêng löïc cuûa maët trôøi thuoäc döông. Muïc ñích cuûa haønh giaû Tantra laø laøm sao hít thôû ñieàu khieån ñöa hai luoàng khí aâm döông nhaät nguyeät töø Ida vaø Pingala xuoáng döôùi haäu moân chaïy trôû vaøo kinh chính Sushumna, ñaùnh thöùc luoàng hoûa haàu Kundalini naèm ôû luaân xa thöù nhaát (Muladhara). Kundalini laø moät naêng löïc voâ cuøng sieâu phaøm, noù seõ chaïy doïc theo kinh chính ñi qua töøng luaân xa moät ñeå cuoái cuøng leân ñeán luaân xa thöù baûy (Sahasrara) vaø töø ñoù nhaäp moät vôùi Thöôïng Ñeá, Phaïm Thieân, Phaät hay Chuùa... Khi ñöa ñöôïc hai luoàng khí prana vaøo Sushumna, haønh giaû seõ coù caûm giaùc khoaùi laïc töông ñöông vôùi söï giao hoan cuûa nam nöõ. Do ñoù haønh giaû Tantra khoâng caàn phaûi ñi tìm moät ngöôøi nam hay nöõ beân ngoaøi ñeå giao hoan maø tìm caùch giao hôïp ngay trong thaân mình hai tính aâm döông nam nöõ.

Ngöôøi tu laø ngöôøi bieát ñöôïc nöûa voøng troøn khieám khuyeát kia naèm saün tieàm taøng nôi mình vaø tìm caùch laøm noù phaùt hieän ñeå cuoái cuøng chính mình trôû thaønh moät voøng troøn vieân maõn.

Moät ngöôøi ñaøn oâng maø nghó raèng mình phaûi laø nam nhi chi chí, khoâng ñöôïc coù nöõ tính thì ngöôøi ñaøn oâng naøy deã trôû thaønh vuõ phu, khoâng bieát thoâng caûm nieàm ñau noãi khoå cuûa vôï con.

Moät ngöôøi ñaøn baø hoaøn toaøn nöõ tính, yeáu ñuoái uûy mò, ña saàu ña caûm, khoâng coù ñöôïc moät chuùt cöùng raén cuûa nam tính thì ngöôøi ñaøn baø naøy seõ deã ñau khoå vì tình, thöôøng coù khuynh höôùng ñi tìm moät ñaáng "anh huøng" ñeå nöông töïa, vaø voâ tình hay coá yù cam chòu cuoäc ñôøi "choàng chuùa vôï toâi".

Toùm laïi ngöôøi tu hay noùi chung laø ngöôøi muoán soáng an vui haïnh phuùc caàn phaûi bieát nhöõng nguyeân lyù aâm döông nam nöõ haàu giaûi toûa vaø chuyeån hoaù nhöõng noäi keát caûm xuùc cuûa mình.

Neáu tu chæ laø tu taâm maø thoâi thì söï tu ñoù coøn thieáu phaân nöûa. Ñoái vôùi toâi, tu laø tu caû hai: tu thaân laãn tu taâm. Tinh thaàn vaø theå xaùc luoân ñi ñoâi. Khoâng theå coù moät tinh thaàn baïc nhöôïc trong moät theå xaùc traùng kieän hay tinh thaàn minh maãn trong moät theå xaùc beänh hoaïn.

Luaân xa

Luaân xa tieáng Phaïn laø chakra, nghóa laø baùnh xe hay voøng troøn xoay quanh truïc cuûa noù. Luaân xa laø nhöõng nhaø maùy thaâu vaø phaùt naêng löôïng (centrale d'eùnergie). Trong Yoga cuûa AÁn Ñoä Giaùo noùi chung coù boán loaïi:

1. Karma Yoga.

2. Bhakti Yoga.

3. Jnana Yoga.

4. Raja Yoga.

Yoga coù nghóa laø trôû veà hôïp nhaát vôùi moät ñoái töôïng. Trong AÁn Giaùo, haønh giaû Yogi tìm söï hôïp nhaát vôùi Brahma (Phaïm thieân) hay Thöôïng Ñeá.

Trong Karma Yoga, haønh giaû laøm taát caû haønh ñoäng baát vuï lôïi, ñaây laø con ñöôøng cuûa phuïc vuï vaø xaû thí nhaèm tröø boû tieåu ngaõ hay phaøm ngaõ ñeå trôû veà vôùi Ñaïi ngaõ hay Chaân ngaõ.

Trong Bhakti Yoga, haønh giaû höôùng heát taâm trí veà Thöôïng Ñeá qua söï suøng kính leã baùi, tuïng nieäm kinh chuù. Qua söï tín taâm nhö vaäy hoï mong nhaäp moät vôùi Thöôïng Ñeá.

Trong Jnana Yoga, haønh giaû tìm söï giaûi thoaùt qua trí hueä, qua söï nghieân cöù kinh ñieån Veda, suy tö quaùn chieáu veà töï taùnh.

Trong Raja Yoga, haønh giaû taäp laøm chuû caû thaân vaø taâm qua söï tu taäp taùm boä moân hay taùm nhaùnh: yama, niyama, asana, pranayama, pratyahara, dharana, dhyana vaø samadhi.

Ngaøy nay ôû AÂu Chaâu, ngöôøi ta hay taäp Hatha Yoga, moân naøy laø moät phaàn nhoû cuûa Raja Yoga, noù bao goàm hai nhaùnh: asana laø nhöõng tö theá luyeän thaân vaø pranayama laø pheùp luyeän hôi thôû ñeå thanh loïc caùc ñöôøng Kinh (nadi), trong ñoù coù ba kinh quan troïng (ñaõ noùi ôû tröôùc).

Trong Phaät Giaùo cuõng chia haønh giaû laøm ba loaïi:

1. Trí hueä Boà Taùt (pannadhika, pali). Vò naøy chuù troïng phaùt trieån trí hueä vaø thöïc haønh thieàn ñònh nhieàu hôn laø nhieät thaønh vôùi nhöõng hình thöùc leã baùi cuùng döôøng beà ngoaøi.

2. Tín ñöùc Boà Taùt (saddhadhika). Vò naøy ñaët troïn nieàm tin nôi hieäu löïc cuûa taâm thaønh. Taát caû nhöõng hình thöùc leã baùi thôø phöôïng laø sôû tröôøng cuûa ngaøi.

3. Tinh taán Boà Taùt (Viriyadhika). Vò naøy luoân luoân tìm cô hoäi ñeå phuïc vuï keû khaùc. Khoâng coù gì laøm cho Tinh taán Boà Taùt hoan hyû baèng tích cöïc phuïc vuï. Ñoái vôùi ngaøi, laøm vieäc laø haïnh phuùc, haïnh phuùc laø laøm vieäc.

Qua hai söï xeáp loaïi treân, ta thaáy coù söï töông ñoàng giöõa:

* Trí hueä Boà Taùt vaø haønh giaû Jnana (Jnana Yogi)

* Tín ñöùc Boà Taùt vaø haønh giaû Bhakti (Bhakti Yogi)

* Tinh taán Boà Taùt vaø haønh giaû Karma (Karma Yogi).

Coù nhieàu phaät töû quan nieäm raèng Yoga laø ngoaïi ñaïo, khoâng neân pha laãn vôùi Phaät Giaùo. Theo toâi Yoga laø moät moân khoa hoïc nhö toaùn, lyù hoùa, ñieän töû, v.v... noù khoâng phaûi laø moät toân giaùo, khoâng phaûi laø sôû höõu cuûa AÁn Giaùo, ai cuõng coù theå taäp ñöôïc heát. Voõ Thieáu Laâm ñöùc Phaät ñaâu coù daïy, sao caùc Sö chuøa Thieáu Laâm laïi taäp? Maùy vi tính ñaâu phaûi laø phaùt minh cuûa Phaät Giaùo, sao ngaøy nay chuøa vieän naøo ôû AÂu Myõ cuõng duøng?

Trong Anuttara-Yoga-Tantra cuûa Maät Giaùo Taây Taïng cuõng noùi nhieàu veà ba kinh (Sushumna, Ida, Pingala) vaø luaân xa (chakras), nhöng chæ ñeà caäp tôùi boán thay vì baûy luaân xa.

Xin keå sô löôïc veà baûy luaân xa, sau naøy neáu coù dòp toâi seõ vieát nhieàu hôn veà chi tieát.

Coù baûy luaân xa chính naèm doïc theo ñöôøng kinh trung öông Sushumna töø döôùi xöông cuøng leân tôùi ñænh ñaàu.

1. Luaân xa thöù nhaát: Muladhara chakra (sanskrit).

Vò trí naèm giöõa haäu moân vaø boä phaän sinh duïc, töông ñöông vôùi huyeät Hoäi AÂm cuûa chaâm cöùu hoïc. Noù ñöôïc bieåu hieän baèng moät boâng sen boán caùnh maøu ñoû, chuûng töï tieáng sanskrit cuûa noù laø LAM. Luoàng hoûa haàu Kundalini naèm phuïc ôû ñaây. Haønh giaû Yogi khi thaønh töïu pheùp quaùn töôûng luaân xa naøy, seõ laøm chuû ñöôïc ñòa ñaïi, tieâu tröø nghieäp quaù khöù, bieát ñöôïc ba thôøi quaù khöù, hieän taïi, vò lai, thoï höôûng nieàm hoan laïc töï nhieân.

2. Luaân xa thöù hai: Svadhisthana chakra.

Vò trí naèm döôùi roán chöøng boán ngoùn tay, töông ñöông vôùi huyeät Quan nguyeân, bieåu hieän baèng boâng sen saùu caùnh maøu cam, chuûng töï laø VAM. Thaønh töïu pheùp quaùn töôûng luaân xa naøy seõ laøm chuû ñöôïc thuûy ñaïi vaø caùc giaùc quan, bieát ñöôïc caûnh Trung giôùi (monde astral). Tham aùi, giaän hôøn, ngaõ maïn, ganh tî vaø caùc phieàn naõo khaùc ñeàu ñöôïc tieâu tröø. Vöôït thoaùt töû thaàn.

3. Luaân xa thöù ba: Manipura chakra.

Vò trí ôû giöõa roán vaø xöông öùc (sternum), töông ñöông vôùi huyeät Trung quaûn. Bieåu hieän baèng boâng sen möôøi caùnh maøu vaøng, chuûng töï laø RAM. Ngöôøi Yogi thaønh töïu pheùp quaùn luaân xa naøy seõ laøm chuû hoûa ñaïi, khoâng coøn sôï löûa thieâu ñoát, hoaøn toaøn thoaùt khoûi beänh taät.

4. Luaân xa thöù tö: Anahata chakra.

Vò trí ôû giöõa ngöïc, töông ñöông vôùi huyeät Ñaûn trung. Bieåu hieän baèng boâng sen möôøi hai caùnh maøu xanh laù caây, chuûng töï laø YAM. Thaønh töïu pheùp quaùn töôûng luaân xa naøy, laøm chuû phong ñaïi, tuøy yù bay löôïn trong khoâng gian hoaëc chui nhaäp vaøo thaân ngöôøi khaùc, ñaày ñuû ñöùc tính cuûa chö thieân vaø tình thöông vuõ truï.

5. Luaân xa thöù naêm: Visuddha chakra.

Vò trí ôû ngay döôùi coå, töông ñöông vôùi huyeät Thieân ñoät. Bieåu hieän baèng boâng sen möôøi saùu caùnh maøu xanh da trôøi. Chuûng töï laø HAM. Thaønh töïu pheùp quaùn töôûng luaân xa naøy seõ laøm chuû khoâng ñaïi, thaân theå khoâng bao giôø taøn hoaïi, ngay caû khi theá gian bò tieâu dieät, ñaït ñöôïc trí hueä thoâng suoát boán kinh Veda vaø ba thôøi: quaù khöù, hieän taïi, vò lai.

6. Luaân xa thöù saùu: Ajna chakra.

Vò trí ôû giöõa hai chaân maøy nôi maø huyeàn moân thöôøng goïi laø con maét thöù ba, töông ñöông vôùi huyeät AÁn ñöôøng. Bieåu hieän laø boâng sen hai caùnh maøu xanh nöôùc bieån, chuûng töï laø A. Thaønh töïu pheùp quaùn luaân xa naøy, ngöôøi Yogi taän tröø nghieäp quaù khöù, trôû thaønh ngöôøi hoaøn toaøn giaûi thoaùt ngay trong hieän ñôøi, ñaït ñöôïc taùm pheùp thaàn thoâng (siddhi) vaø ba möôi hai pheùp phuï.

7. Luaân xa thöù baûy: Sahasrara chakra.

Vò trí ngay treân ñænh ñaàu, töông ñöông vôùi huyeät Baùch hoäi. Bieåu hieän baèng boâng sen ngaøn caùnh maøu tím, traéng, vaøng. Chuûng töï laø OM. Khi luoàng hoaû haàu Kundalini chaïy leân tôùi ñaây, haønh giaû Yogi nhaäp moät vôùi Thöôïng Ñeá, trôû thaønh moät baäc giaùc ngoä giaûi thoaùt hoaøn toaøn. Ñaây laø muïc ñích toái haäu cuûa moïi haønh giaû yogi.

Söï trình baøy baûy luaân xa ôû treân thuoäc truyeàn thoáng kinh ñieån Tantra. Ngoaøi ra theo taâm lyù hoïc vaø taâm theå hoïc thì moãi luaân xa lieân quan ñeán moät loaïi caûm xuùc (eùmotion) vaø söï vaän haønh cuûa caùc tuyeán noäi tieát (glande endocrine) trong cô theå.

Nhö ñaõ noùi ôû tröôùc, luaân xa laø nhaø maùy thaâu phaùt naêng löôïng. Thaâu huùt naêng löôïng trong vuõ truï thieân nhieân roài phaùt ra nuoâi döôõng caùc thaân (thoâ vaø teá). Nôi ngöôøi khoûe maïnh bình thöôøng, baûy luaân xa naøy ñeàu hoaït ñoäng ñuùng möùc, khoâng nhanh khoâng chaäm, khoâng ngheõn taéc. Nhöng khi bò xuùc ñoäng maïnh veà tình caûm hoaëc uaát öùc ñeø neùn caûm xuùc, hoaëc bò tai naïn xuùc chaïm maïnh nôi thaân thì caùc luaân xa coù theå bò toån thöông, hoaït ñoäng baát thöôøng, chieàu quay leäch laïc. Töø ñoù cô theå maát daàn naêng löôïng, Ñoâng-Y goïi giai ñoaïn naøy laø khí huyeát khoâng thoâng. Ta coù theå ñi chaâm cöùu, uoáng thuoác boå, nhöng ñoù chæ laø gôõ gaïc moät phaàn naøo thoâi, khoâng theå taùi laäp quaân bình hoaøn toaøn ñöôïc, vì veát thöông naèm saâu nôi luaân xa. Lyù thuyeát aâm döông, nguõ haønh, kinh maïch cuûa Ñoâng-Y ñaõ ñöôïc du nhaäp Phaät Giaùo, trong giôùi Taêng só ñaõ coù nhöõng danh y nhö Tueä Tónh thieàn sö (theá kyû 14) vaø gaàn ñaây laø Thöôïng Toïa Thích Taâm AÁn. Taêng Ni cuõng coù nhöõng ngöôøi ñi hoïc chaâm cöùu ñeå cöùu nhaân ñoä theá, thöïc hieän lyù töôûng töø bi cuûa Boà Taùt. Nay neáu bieát ñöôïc lyù thuyeát luaân xa, ta coù theâm khí cuï vaø phöông tieän cöùu nhaân ñoä theá höõu hieäu hôn nöõa.

* Luaân xa thöù nhaát: Muladhara, chuû trì naêng löôïng sinh toàn (eùnergie vitale), noùi taét laø sinh löïc, yù chí vui soáng. Ngöôøi tu maø coù taâm nieäm chaùn ñôøi thì voâ tình laøm luaân xa naøy quay chaäm laïi hoaëc teä hôn nöõa laø quay ngöôïc chieàu khieán sinh löïc ngaøy moät thaát thoaùt, cô theå suy nhöôïc, deã sinh beänh hoaïn, vaø töø ñoù taâm hoàn laïi caøng chaùn ñôøi theâm. Tu haønh nhö vaäy coù khaùc gì töï saùt.

* Luaân xa thöù hai: Svadhisthana, chuû trì naêng löôïng tính duïc (eùnergie sexuelle) coù tính caùch saùng taïo. Ña soá thöôøng quan nieäm tu laø phaûi dieät duïc, vì duïc laø ham muoán. Ngöôøi tu khoâng ñöôïc ham muoán gì heát! Vaäy quyù Thaày tu coù muoán chuøa to töôïng lôùn khoâng? Coù thích ñoâng phaät töû lui tôùi cuùng döôøng khoâng? Khoûi noùi chi xa, ngöôøi tu coù muoán giaûi thoaùt khoâng? Coù muoán thaønh Phaät khoâng? Muoán Nieát Baøn khoâng? Vaäy nhöõng caùi "muoán" ñoù coù phaûi laø duïc khoâng? Khi ñoùi muoán aên, khaùt muoán uoáng thì ñoù coù phaûi laø duïc khoâng? Neáu ñoù laø duïc caàn phaûi dieät thì chaéc Thaày tu phaûi nhòn aên, nhòn uoáng, nhòn luoân caû thôû ñeå cheát ñi cho roài!

Söï ham muoán (duïc) töï noù khoâng coù haïi, khoâng coù toäi. Haïi hay khoâng laø tuøy ñoái töôïng cuûa ham muoán. Ham muoán theå xaùc goïi laø nhuïc duïc, ham muoán saéc ñeïp laø saéc duïc, ham muoán röôïu cheø laø töûu duïc, ham muoán nhöõng thöù naøy thöôøng ñöa ñeán khoå ñau vì theøm khaùt maø khoâng toaïi nguyeän. Muoán tu goïi laø tu duïc, muoán giaûi thoaùt goïi laø giaûi thoaùt duïc, muoán Nieát Baøn laø Nieát Baøn duïc, nhöõng thöù duïc naøy ñaâu coù haïi! Nhöng ña soá vaãn cöù nghó duïc laø moät ñieàu xaáu.

Duïc laø moät chaát lieäu, moät naêng löïc thuùc ñaåy mình ñaït ñeán ñoái töôïng hay muïc ñích. Neáu khoâng "muoán" giaûi thoaùt thì laøm sao tu ñöôïc? Vì "muoán" söï an vui haïnh phuùc cuûa Nieát Baøn, "muoán" thoaùt khoå luaân hoài neân môùi tìm Ñaïo giaûi thoaùt!

Luaân xa thöù hai lieân quan ñeán hieän töôïng sinh lyù, nam tính vaø nöõ tính. Laø ngöôøi ai maø chaû coù tình duïc, tröø khi baïn ñaõ chöùng A La Haùn. Vaøo tuoåi daäy thì cho ñeán khoaûng boán möôi tuoåi, luaân xa naøy giuùp cho tuyeán sinh duïc (glande sexuelle) hoaït ñoäng ñeå con ngöôøi tieáp noái gioøng doõi. Ngöôøi tu khoâng coù vôï choàng, laïi theâm ñeø neùn, daèn eùp tình duïc, khoâng bieát caùch chuyeån hoùa thöôøng khieán cho luaân xa naøy beá taéc, töø ñoù deã sinh beänh, nhaát laø nhöõng beänh veà töû cung. Coù laàn ñoïc baùo thaáy trong moät gioøng nöõ tu Cô Ñoác ôû Myõ, caùc baø Sô ñöôïc bôi loäi trong moät hoà taém. Toâi nghó ñoù laø moät phöông tieän laønh maïnh giuùp cho nhöõng naêng löôïng tính duïc sung maõn coù cô hoäi thoaùt tieát maø khoâng caàn phaûi qua con ñöôøng tình aùi hay nhuïc duïc.

* Luaân xa thöù ba: Manipura, chuû trì söï lieân quan giöõa caù nhaân vaø moâi tröôøng xung quanh. Khi caù nhaân soáng hoøa thuaän vôùi moâi tröôøng xung quanh, bieát baøy toû tình caûm, khoâng ñeø neùn caûm xuùc thì luaân xa naøy quay bình thöôøng. Nhöng khi bò aên hieáp maø khoâng choáng traû ñöôïc, phaûi coá nhòn daèn söï noùng giaän, khi thaáy ñieàu baát coâng maø khoâng noùi leân ñöôïc, khi lo laéng maø khoâng daùm bieåu loä ra maët, v.v... Noùi chung taát caû caûm xuùc khoâng thoaùt ñöôïc ra ngoaøi maø bò giöõ laïi ôû trong seõ laøm luaân xa naøy bò beänh, quay chaäm laïi hoaëc khoâng quay hoaëc quay ngöôïc chieàu. ÔÛ chuøa caùc Sö Coâ hay bò ñau bao töû vì lo laéng maø khoâng giaûi quyeát ñöôïc, ñau gan hay tuùi maät vì giaän maø khoâng noùi ra ñöôïc, ñau löng hay thaän vì bò xaøi xeå nhieàu maø khoâng daùm cöôõng laïi, ñau quaën ruoät vì sôï haõi maø khoâng daùm caàu cöùu, v.v... Noùi chung taát caû trieäu chöùng vuøng buïng ñeàu laø daáu hieäu khoâng bieát ñoái phoù caûm xuùc vôùi moâi tröôøng xung quanh.

* Luaân xa thöù tö: Anahata, laø trung taâm cuûa tình thöông, noù lieân quan vaø aûnh höôûng maät thieát vôùi quaû tim. ÔÛ ñôøi, laø con ngöôøi (höõu tình) ai cuõng muoán thöông vaø ñöôïc thöông, muoán yeâu vaø ñöôïc yeâu, nhöng hoaøn caûnh ñaâu deã daøng nhö yù ñöôïc. Mình thöông ngöôøi kia nhöng ngöôøi kia khoâng thöông laïi, theá laø loøng töï aùi bò toån thöông, trôû neân deø daët khoâng daùm thöông ai nöõa, sôï tình thöông cuûa mình bò töø khöôùc. Cöù theá daàn daàn quaû tim kheùp laïi, khoâng ñöôïc töôùi taåm bôûi tình thöông laøm cho luaân xa naøy beá taéc. Khi luaân xa naøy beá taéc, vuøng tim khoâng tieáp nhaän ñöôïc sinh khí (eùnergie vitale), ñoù laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây ra beänh vuøng ngöïc nhö ngheït tim, ung thö tim, ung thö vuù, hen suyeãn, v.v...

Beänh tieåu ñöôøng cuõng laø beänh thuoäc loaïi taâm theå (psychosomatique) maëc duø moät soá baùc só cho ñoù laø beänh di truyeàn. Theo nhaø taâm lyù hoïc Thorwald Dethlefsen, ñöôøng vaø nhöõng chaát ngoït bieåu hieäu cho tình yeâu vaø loøng trìu meán. Con nít naøo maø chaû caàn tình thöông cuûa cha meï, con nít naøo maø chaû thích aên keïo ngoït. Ngay caû ngöôøi lôùn cuõng haûo ngoït, chæ thích ñöôïc nònh khen chöù khoâng öa lôøi naëng. Theo Y khoa hieän ñaïi, beänh tieåu ñöôøng laø do cô theå thieáu chaát insuline, neân hoï chích chaát naøy vaøo beänh nhaân ñeå ñieàu hoaø chaát ñöôøng trong ngöôøi. Hieän töôïng ñôn giaûn cuûa beänh naøy laø cô theå khoâng haáp thuï ñöôïc chaát ñöôøng ñeå cho noù thaát thoaùt ra ngoaøi qua maùu hoaëc nöôùc tieåu. Töø ñoù Thorwald Dethlefsen suy ra raèng ngöôøi beänh tieåu ñöôøng laø ngöôøi maát khaû naêng thöông yeâu, khoâng bieát haáp thuï tình thöông. Ngöôøi beänh tieåu ñöôøng cuõng caàn tình thöông nhö ai, nhöng khoâng ñöôïc ñaùp öùng laïi vì chính anh ta khoâng theå ban raûi tình thöông hoaëc chöa hoïc ñöôïc caùch thöông yeâu keû khaùc.

ÔÛ chuøa hình nhö quyù Thaày lôùn cuõng hay maéc phaûi beänh naøy, coù leõ vì phaät töû naáu ñoà aên cho boät ngoït nhieàu quaù hoaëc quyù ngaøi voâ tình ñaõ laøm beá taéc luaân xa thöù tö naøy.

* Luaân xa thöù naêm: Visuddha, laø trung taâm cuûa söï giao thieäp, thoâng tin qua lôøi noùi. Ngöôøi bieát aên noùi lòch thieäp, raønh maïch roõ raøng, ñoù laø daáu hieäu luaân xa naøy khai thoâng vaø hoaït ñoäng toát. Khi luaân xa naøy beá taéc, beänh hoaïn thì ñöông söï thöôøng coù vaán ñeà trong vieäc dieãn noùi veà yù kieán, quan nieäm hoaëc tình caûm cuûa mình nhö ngheïn ngaøo, uaát öùc noùi khoâng ra lôøi, hoaëc muoán noùi maø khôùp hay khoâng ñuû lôøi ñuû yù, sôï noùi tröôùc ñaùm ñoâng, v.v... Ñaây chæ laø ñaïi khaùi thoâi vì coøn nhieàu yeáu toá taâm lyù khaùc nöõa. Veà beänh nôi thaân thì luaân xa naøy lieân quan ñeán tuyeán giaùp traïng (glande thyroide), naëng thì coù theå bò böùu coå, nheï thì vieâm hoïng hoaëc ñau cöùng coå...

* Luaân xa thöù saùu: Ajna, laø trung taâm cuûa yù thöùc, lieân quan ñeán tuyeán nieâm dòch (glande pituitaire). Ngöôøi laøm vieäc taâm trí nhieàu thì luaân xa naøy ñöôïc kích thích, töø ñoù coù khaû naêng suy tö beùn nhaïy. Ngöôïc laïi khi luaân xa naøy khoâng khai thoâng thì ñöông söï cuõng khoâng ñöôïc thoâng minh saùng suoát, khoù phaân bieät leõ phaûi vaø lôïi haïi.

* Luaân xa thöù baûy: Sahasrara, laø trung taâm cuûa söï hôïp nhaát giöõa tieåu ngaõ vaø Ñaïi ngaõ, söï hôïp nhaát vôùi Thöôïng Ñeá hay söï giaùc ngoä hoaøn toaøn. Trong cô theå noù lieân quan ñeán tuyeán tuøng quaû (glande pineùale), tuyeán naøy vaãn coøn mô hoà ñoái vôùi giôùi Y-khoa hieän ñaïi. Nôi ngöôøi thöôøng, luaân xa naøy hoaït ñoäng raát yeáu nhöng khoâng beá taéc. Noù laø nhòp caàu noái giöõa con ngöôøi vaø Thöôïng Ñeá, giöõa ñôøi soáng vaät chaát voâ thöôøng vaø ñôøi soáng taâm linh vónh cöûu. Nôi ngöôøi bieát soáng cuoäc ñôøi taâm linh, luaân xa naøy ñöôïc kích thích vaø khai thoâng töø töø, giuùp hoï tieán böôùc nhanh treân ñöôøng Ñaïo vì tieáp nhaän ñöôïc nhöõng aân hueä beân treân truyeàn raûi xuoáng.

Treân ñaây chæ laø sô löôïc veà baûy luaân xa chính, trong cô theå con ngöôøi coøn nhieàu luaân xa phuï khaùc ôû caùc khôùp tay vaø chaân. Ngoaøi luaân xa, con ngöôøi coøn coù haøo quang (aura) vaø baûy theå xaùc vi teá bao quanh thaân töù ñaïi. Giaùo lyù Thoâng Thieân Hoïc (Theùosophie) coù noùi ñeán nhöõng ñieàu naøy nhöng tröôùc kia toâi xem Thoâng Thieân Hoïc nhö moät tröôøng ngoaïi ñaïo neân khoâng ñeå yù. Gaàn ñaây töø naêm 95 toâi coù dòp quen bieát vaøi baïn höõu AÂu Taây, trong soá ñoù ngöôøi thaáy ñöôïc haøo quang. ÔÛ Paris coù vaøi nôi chuïp hình haøo quang qua kyõ thuaät cuûa Kirlian vaø toâi cuõng ñaõ toø moø ñi chuïp thöû roài kieåm chöùng laïi vôùi baïn höõu. Töø ñaàu naêm 96 tôùi nay, qua söï hoïc hoûi vaø taäp luyeän nhaèm muïc ñích chöõa beänh cho mình vaø cho ngöôøi, toâi ñaõ sôø moù ñöôïc caùc luaân xa vaø boán theå vi teá treân con ngöôøi. Rieâng haøo quang thì toâi chöa thaáy ñöôïc nhöng toâi coù quen moät anh baïn teân Martin ngöôøi Canada ôû Queùbec, laø moät hoïa só vaø thôï uoán toùc, anh coù khaû naêng thieân phuù thaáy ñöôïc haøo quang töø luùc coøn nhoû. Nhôø Martin maø toâi hoïc ñöôïc nhieàu ñieàu cuõ laï. Taïi sao cuõ laï? Cuõ laø vì giaùo lyù veà luaân xa, haøo quang toâi ñaõ bieát roài nhöng chöa heà kinh nghieäm ñöôïc, laï laø vì Martin thaáy ñöôïc vaø noùi cho toâi nghe. Bình thöôøng haøo quang cuûa toâi maøu vaøng cam, khi toâi baét ñaàu tuïng chuù Om Mani Padme Hum thì Martin cho hay laø haøo quang quanh ñaàu toâi chuyeån thaønh maøu xanh da trôøi. Khi toâi tuïng moät baøi chuù khaùc thì haøo quang cuõng ñoåi maøu. Moãi khi toâi baét aán (mudra) khaùc nhau thì haøo quang quanh tay cuõng ñoåi maøu tuøy theo aán thuû. Khoâng nhöõng haøo quang thay ñoåi maø luaân xa lieân quan ñeán thuû aán cuõng bò aûnh höôûng.

Qua nhöõng kinh nghieäm hôïp taùc vôùi Martin vaø vaøi baïn höõu khaùc, vaán ñeà luaân xa, haøo quang, theå xaùc vi teá ñoái vôùi toâi khoâng coøn laø nhöõng giaùo lyù huyeàn bí hay ngoaïi ñaïo nöõa maø laø moät chuyeän hieån nhieân nhö vieäc tay toâi sôø thaáy caùi baøn caùi gheá vaäy.

Ngöôøi tu Maät Toâng Vieät Nam tuïng chuù theo kieåu phaùt aâm chöõ Haùn. Quyù Thaày daïy tuïng chuù duø phaùt aâm khoâng ñuùng vôùi tieáng Sanskrit nhöng neáu thaønh taâm tin töôûng vaãn coù hieäu nghieäm. Söï hieäu nghieäm ôû ñaây phaàn lôùn laø do loøng tin maø ra. Theo Mantra-Yoga thì söï phaùt aâm ñuùng theo tieáng Phaïn (Sanskrit) raát quan troïng. Tieáng Phaïn, coøn goïi laø Phaïm aâm töùc ngoân ngöõ cuûa chö thieân, phaïm thieân, khoâng phaûi laø aâm thanh thöôøng, moãi chöõ ñeàu coù hieäu löïc rung ñoäng rieâng. Khi phaùt aâm truùng, moät mantra (maät chuù) coù coâng naêng naâng taâm thöùc leân bình dieän cao hôn, vöôït khoûi yù thöùc nhò bieân, theå nhaäp vaøo nhöõng taàng taâm thöùc vi teá vaø töø ñoù töï chöùng nghieäm ñöôïc chaân lyù tuyeät ñoái. Ñaây laø moät loaïi khoa hoïc veà aâm thanh, muïc ñích chöùng ñaït chaân lyù chöù khoâng phaûi ñeå sai khieán quyû thaàn hay caàu ñaûo möa gioù.

[Muïc luïc]   [Chöông I]   [Chöông II]  [Chöông III]



 [ Trôû Veà         [  Trang chính  ]