Coù nhieàu loaïi taâm khaùc nhau phaùt sanh trong ñôøi soáng cuûa chuùng ta vaø chuùng coù theå ñöôïc phaân tích thaønh nhieàu caùch khaùc nhau. Chuùng ñöôïc phaân tích thaønh 4 loaïi:

Taâm thieän
Taâm baát thieän
Taâm quaû
Taâm toá

Taâm tònh haûo
Taâm voâ tònh haûo

8 taâm tham
2 taâm saân
2 taâm si

10 nguõ song thöùc
2 taâm tieáp thu
3 taâm quan saùt
1 taâm khaùn nguõ moân
1 taâm khaùn yù moân
1 taâm sinh tieáu

Cuõng coù nhöõng taâm tònh haûo phaùt sanh trong ñôøi soáng chuùng ta, nhöõng taâm naøy caâu haønh vôùi nhöõng sôû höõu tònh haûo. Trong soá 3 sôû höõu tònh haûo laø nhaân. Chuùng laø: voâ tham, voâ saân vaø voâ si. Nhöõng taâm tònh haûo thì luoân luoân caâu haønh vôùi 2 nhaân tònh haûo laø voâ tham vaø voâ saân vaø chuùng coù theå hoaëc khoâng theå caâu haønh vôùi trí tueä. Do ñoù taâm tònh haûo laø höõu nhaân. Khi chuùng ta thöïc hieän boá thí, trì giôùi, tham thieàn thì coù nhöõng taâm thieän caâu haønh vôùi nhöõng sôû höõu tònh haûo. Do ñoù taâm thieän laø trong soá nhöõng taâm tònh haûo.

Taâm thieän laø boá thí, trì giôùi, tham thieàn ñaây laø nhöõng loaïi taâm duïc giôùi. Taâm duïc giôùi laø nhöõng taâm cuûa chuùng ta trong ñôøi soáng haèng ngaøy, ví duï khi chuùng ta thaáy, suy nghó hoaëc mong ñôïi ñieàu gì. Ñoâi khi taâm duïc giôùi phaùt sanh vôùi nhaân tònh haûo, ñoâi khi vôùi nhaân baát thieän, vaø ñoâi khi khoâng phaùt sanh vôùi baát cöù nhaân naøo. Boá thí, trì giôùi vaø tham thieàn laø do taâm thieän duïc giôùi thöïc hieän; nhöõng loaïi nghieäp thieän naøy coù theå thöïc hieän trong ñôøi soáng haèng ngaøy, vì ôû ñoù coù nhöõng caûm xuùc giaùc quan. Taâm thieän duïc giôùi coøn goïi laø taâm ñaïi thieän.

Ñoái vôùi ngöôøi ñaït ñöôïc thieàn ñònh luùc ñoù hoï khoâng thaáy, nghe hay coù nhöõng caûm xuùc giaùc quan naøo khaùc, nhö vaäy taâm ñoù khoâng phaûi laø taâm duïc giôùi, nhöng ñoù laø taâm ôû coõi cao hôn: taâm saéc giôùi vaø taâm voâ saéc giôùi. Tuy nhieân, khi ngöôøi ñang tu taäp thieàn chæ, tröôùc khi hoï ñaéc thieàn ñònh thì hoï coù nhöõng taâm ñaïi thieän.

Khi ngöôøi thaønh töïu giaùc ngoä thì taâm nhaän bieát Níp baøn laø taâm sieâu theá. Tuy nhieân, taâm thieän sieâu theá, taâm ñaïo ñöôïc noái tieáp bôûi taâm ñaïi thieän trong tieán trình taâm thöùc trong suoát thôøi gian hoï chöùng ñaéc quaû vò giaûi thoaùt.

Thöôøng chuùng ta muoán coù nhieàu taâm thieän hôn. Chuùng ta coù theå nghó raèng hoaøn caûnh soáng cuûa chuùng ta vaø nhöõng ngöôøi khaùc laøm trôû ngaïi söï phaùt sanh cuûa taâm thieän, nhöng ñieàu nayø thì khoâng phaûi nhö vaäy. Nguyeân nhaân chính laø taâm thieän ít phaùt sanh khi chuùng ta thieáu phaùt huy ñieàu thieän. Neáu chuùng ta bieát nhöõng lyù do cho vieäc phaùt huy thieän phaùp thì seõ coù nhieàu taâm thieän trong ñôøi soáng cuûa chuùng ta hôn. Do hoïc giaùo lyù chuùng ta bieát ñöôïc phöông phaùp laøm ñieàu thieän. Neáu chuùng ta khoâng hoïc giaùo lyù chuùng ta coù theå nghó raèng chuùng ta laøm ñieàu thieän khi chuùng ta coù, traùi laïi laø nhöõng taâm baát thieän. Ví duï, chuùng ta coù theå nghó raèng khi boá thí, chæ coù nhöõng taâm thieän. Tuy nhieân, taâm tham cuõng coù theå phaùt sanh. Chuùng ta coù theå giuùp ñôõ ñieàu gì cho baïn beø vaø chuùng ta mong ñôïi hoï ñeàn ôn. Ñaây khoâng phaûi laø thieän phaùp maø laø tham aùi. Khi chuùng ta hoïc giaùo lyù, chuùng ta bieát raèng phöông phaùp boá thí thanh cao laø cho maø khoâng caàn söï ñeàn ñaùp. Khi chuùng ta theå hieän nhöõng haønh ñoäng thieän, muïc ñích cuûa chuùng ta laø phaûi laøm giaõm thieåu taâm ích kyû, ñaây laø ñieàu lôïi ích cho chuùng ta vaø nhöõng ngöôøi khaùc.

Con ngöôøi coù nhöõng nghieäp löïc khaùc nhau vaø ñaây laø lyù do cho söï phaùt sanh cho taâm thieän vaø taâm baát thieän. Ví duï, khi ngöôøi ta ñi chuøa thaáy nhöõng ngöôøi khaùc boá thí ñeán chö Taêng, hoï coù theå aûnh höôûng vieäc laøm ñoù baèng nhieàu caùch khaùc nhau. Coù ngöôøi yù thöùc ñöôïc nhöõng haøng ñoäng thieän cuûa ngöôøi khaùc, coù ngöôøi khoâng quan taâm chuùt naøo caû. Neáu ngöôøi bieát giaù trò cuûa vieäc thieän vaø nhaän thöùc nhöõng haønh ñoäng thieän cuûa ngöôøi khaùc nhö phöông phaùp boá thí, ngöôøi ta seõ söû duïng nhieàu cô hoäi hôn cho vieäc taïo thieän phaùp.

Neáu nhö Ñöùc Phaät chöa thaønh ñaïo vaø Ngaøi daïy giaùo phaùp chuùng ta seõ khoâng coù söï hieåu bieát ñaày ñuû; chuùng ta seõ khoâng coù nhaän thöùc roõ raøng veà taâm thieän vaø taâm baát thieän vaø nhöõng nguyeân nhaân phaùt sanh cuûa chuùng. Ñöùc Phaät daïy nhaân loaïi phöông phaùp tu taäp thieän phaùp vaø ñoaïn tröø phieàn naõo, vaø do ñoù chuùng sanh caên cöù theo giaùo ñieàu vaø thöïc hieän nhöõng thieän phaùp naøy ñaây laø caùch thöùc ñeå cung kính Ngaøi. Chuùng ta xem trong kinh Ñaïi Níp baøn (Tröôøng boä II, soá 16, chöông V, 137,138) tröôùc khi Ñöùc Phaät vieân tòch döôùi 2 caây Sa la song thoï, maëc duø khoâng phaûi laø muøa cuûa noù nhöng 2 caây Sa la troå ñaày nhöõng boâng hoa, nhöõng boâng hoa rôi xuoáng khaép chaâu thaân cuûa ngaøi, nhöõng boâng Mandaørava (Maïn thuø) cuûa Chö Thieân vaø nhöõng boät thôm chieân ñaøn raõi xuoáng treân thaân cuûa Ngaøi vaø nhöõng tieáng nhaïc trôøi vang doäi ñeå cuùng döôøng Ngaøi. Ñöùc Phaät daïy ñaïi ñöùc AØnanda:

Naøy AØnanda, nhö vaäy khoâng phaûi kính troïng toân suøng, ñaûnh leã, cuùng döôøng hay leã kính Nhö Lai. Nhöng neáu coù Tyø khöu, Tyø khöu Ni, cö só nam hay cö só nöõ naøo thaønh töïu chaùnh phaùp vaø tuyø phaùp, soáng chôn chaùnh trong chaùnh phaùp, haønh trì ñuùng chaùnh phaùp, thôì ngöôøi aáy kính troïng, toân suøng, ñaûnh leã, cuùng döôøng Nhö Lai vôí söï cuùng döôøng toái thöïông. Do vaäy, naøy AØnanda, haõy thaønh töuï chaùnh phaùp vaø tuyø phaùp, soáng chôn chaùnh trong chaùnh phaùp vaø haønh trì ñuùng chaùnh phaùp. Naøy AØnanda, caùc thaày phaûi hoïc taäp nhö vaäy.

Ñöùc Phaät daïy Ñaïi Ñöùc AØnanda veà aùc Ma, Ngaøi daïy, sau khi Nhö Lai giaùc ngoä, aùc ma cung thænh Nhö Lai giôø naøy ñaõ hôïp thôøi, Ngaøi neân nhaäp Níp baøn:

Naøy AØnanda, khi ñöôïc noùi vaäy, ta noùi vôùi aùc ma:- " Naøy aùc ma ta seõ khoâng dieät ñoä cho ñeán khi naøo khoâng chæ coù Tyø khöu vaø Tyø khöu ni maø coøn coù nam vaø nöõ cö só trôû thaønh nhöõng ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyõ luaät, saún saøng, ña vaên, duy trì chaùnh phaùp, thaønh töïu chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh theo chaùnh phaùp- sau khi hoïc hoûi giaùo lyù, hoï coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân tích vaø giaûi thích roõ raøng chaùnh phaùp - khi coù taø ñaïo khôûi leân, coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, coù theå truyeàn baù chaùnh phaùp moät caùch thaàn dieäu! Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo phaïm haïnh maø ta giaûng daïy chöa ñöôïc thaønh töïu, thònh ñaït, phoå bieán, quaûng baù, bieán maõn - nghóa laø ñöôïc kheùo giaûng daïy cho loaøi ngöôøi!

Boán phaùp... (boán phöông tieän) coù nhieàu taùc duïng: -choïn nôi laønh maø ôû, -choïn baïn laønh ñeå keát giao, - töï mình tu taäp, - phöôùc ñaõ taïo ñôøi tröôùc.

Choïn baïn laønh ñeå keát giao nghóa laø choïn nhöõng ngöôøi baïn chôn chaùnh trong giaùo phaùp. Vì neáu ta soáng trong xöù Phaät giaùo maø khoâng gaëp nhöõng ngöôøi baïn chôn chaùnh trong Giaùo phaùp, ñeå ngöôøi ñoù coù theå giuùp ích ta trong vieäc nghieân cöùu chaân lyù, thì xem nhö ta thieáu nhaân duyeân tieän lôïi cho vieäc phaùt huy trí tueä vaø ñoaïn tröø phieàn naõo.

Töï mình tu taäp vôùi thieän phaùp vaø xem thieän phaùp nhö laø muïc tieâu cöùu caùnh. Coù nhieàu möùc ñoä thieän phaùp. Neáu ngöôøi ta tu taäp trí tueä theo Baùt chaùnh ñaïo, hi?u bieát danh vaø saéc, thì seõ ít coù söï dính maéc veà baûn ngaõ. Neáu chaùnh nieäm danh vaø saéc trong khi thöïc hieän nhöõng haønh ñoäng thieän, ngöôøi ta seõ nhaän chaân laø khoâng coù baûn ngaõ, khoâng coù con ngöôøi thöïc hieän nhöõng haønh ñoäng naøy.Theo phöông phaùp treân, nghieäp thieän seõ trong saïch hôn vaø thaäm chí phieàn naõo seõ ñöôïc ñoaïn tröø.

Ñôøi tröôùc taïo phöôùc laø yeáu toá thöù tö raát höõu ích. Nghieäp thieän ñöôïc taïo taùc trong kieáp quaù khöù laø duyeân cho chuùng ta ñi ñeán nôi laønh vaø gaëp gôõ nhöõng ngöôøi baïn toát. Nghieäp laø nhöõng nguyeân nhaân ñöa ñaåy ngöôøi ta taùi sanh trong xöù Phaät giaùo. Nghieäp thieän ñöôïc taïo taùc trong kieáp quaù khöù laø nhaân duyeân cho vieäc hoïc vaø haønh giaùo phaùp hieän taïi. Neáu chuùng ta xem nhöõng yeáu toá trong ñôøi soáng laø nhöõng nhaân duyeân cho nhöõng vieäc thieän, chuùng ta seõ hieåu roõ raøng hôn noù khoâng coù baûn ngaõ maø baûn ngaõ thöïc hieän nhöõng haøng ñoäng thieän.

Theo Vi dieäu phaùp, chuùng ta thaáy raèng coù 8 loaïi taâm ñaïi thieän. Taïi sao khoâng chæ coù moät loaïi? Lyù do laø moãi loaïi coù nhaân duyeân phaùt sanh rieâng cuûa noù. Neáu chuùng ta bieát veà nhöõng loaïi khaùc nhau naøy vaø chuùng ta coù theå nhaän bieát chuùng khi nhöõng ñaëc tính cuûa chuùng hieän dieän, ñieàu ñoù seõ giuùp chuùng ta khoâng coù chaáp baûn ngaõ. Boán loaïi taâm ñaïi thieän phaùt sanh vôùi thoï hyû vaø boán loaïi phaùp sanh vôùi thoï xaû. Chuùng ta muoán coù nhöõng taâm thieän vôùi thoï hyû vì chuùng ta tham ñaém vaøo thoï hyû. Tuy nhieân chuùng ta khoâng theå cöôõng eùp thoï hyû phaùt sanh. Ñoâi khi chuùng ta thöïc hieän boá thí vôùi thoï hyû, ñoâi khi thoï xaû. Noù tuyø thuoäc vaøo nhaân duyeân thoï hyû hoaëc thoï xaû phaùt sanh vôùi taâm ñaïi thieän. Coù 4 loaïi caâu haønh vôùi trí tueä; 4 loaïi khoâng caâu haønh vôùi trí tueä. Ví duï, chuùng ta coù theå giuùp ngöôøi khaùc khoâng coù trí tueä hoaëc coù trí tueä. Khi chuùng ta nhaän thöùc raèng giuùp laø thieän phaùp, hoaëc khi chuùng ta nhaän bieát danh vaø saéc xuaát hieän ôû thôøi ñieåm ñoù, thí trí tueä phaùt sanh vôùi taâm ñaïi thieän. Coù 4 loaïi khoâng caàn nhaéc baûo vaø 4 loaïi caàn nhaéc baûo. 8 loaïi taâm ñaïi thieän laø:

Caâu haønh thoï hyû, coù trí tueä, khoâng caàn nhaéc baûo
Caâu haønh thoï hyû, coù trí tueä, caàn nhaéc baûo
Caâu haønh thoï hyû, khoâng trí tueä, khoâng caàn nhaéc baûo
Caâu haønh thoï hyû, khoâng trí tueä, caàn nhaéc baûo
Caâu haønh thoï xaû, coù trí tueä, khoâng caàn nhaéc baûo
Caâu haønh thoï xaû, coù trí tueä, caàn nhaéc baûo
Caâu haønh thoï xaû, khoâng trí tueä, khoâng caàn nhaéc baûo
Caâu haønh thoï xaû, khoâng trí tueä, caàn nhaéc baûo

Haønh ñoäng cuûa con ngöôøi thì khoâng gioáng nhau vaø cho neân nhöõng keát quaû cuõng khoâng töông töï. Ngöôøi ta sanh ra vôùi nhöõng taâm taùi tuïc khaùc nhau. Taâm taùi tuïc laø nhöõng taâm quaû; chuùng laø keát quaû cuaû nghieäp; Nhö chuùng ta thaáy tröôùc ñaây (trong chöông XI), ngöôøi ta coù theå chaøo ñôøi vôùi taâm taùi tuïc maø noù laø quaû thieän voâ nhaân, hoaëc vôùi taâm taùi tuïc laø quaû höõu nhaân, caâu haønh vôùi nhaân tònh haûo. Trong tröôøng hôïp chuùng sanh sanh ra trong coõi duïc gôùi khaùc nhau, taâm taùi tuïc laø taâm quaû höõu nhaân laø taâm ñaïi quaû. Ngoaïi tröø taâm ñaïi quaû coù nhöõng loaïi taâm quaû höõu nhaân khaùc maø chuùng khoâng phaûi laø keát quaû cuaû nghieäp thieän duïc giôùi. Nhöng laø keát quaû cuûa nghieäp thieän cuûa nhöõng coõi taâm thöùc cao hôn. Nhöõng loaïi naøy seõ ñöôïc ñeà caäp sau.

Coù 8 loaïi taâm ñaïi quaû. Chuùng coù theå caâu haønh vôùi thoï hyû hoaëc thoï xaû, chuùng coù theå coù trí tueä hoaëc khoâng coù trí tueä, chuùng coù theå khoâng caàn nhaéc baûo hoaëc caàn nhaéc baûo. Chuùng ñöôïc phaân tích thaønh nhieàu caùch gioáng nhau nhö 8 loaïi taâm ñaïi thieän ñaõ ñeà caäp ôû treân.

Taâm hoä kieáp vaø taâm töû ñeàu laø nhöõng loaïi taâm gioáng nhau nhö taâm taùi tuïc. Neáu taâm taùi tuïc laø taâm ñaïi quaû, taâm hoä kieáp vaø taâm töû cuûa kieáp soáng ñoù thì töông töï loaïi taâm ñaïi quaû.Trong tröôøng hôïp treân, chöùc naêng cuûa taùi tuïc, hoä kieáp vaø taâm töû thöïc hieän bôûi taâm ñaïi quaû.

Khi chuùng ta thaáy caûnh ñeïp hoaëc caûm nhaän caûnh laïc qua caùc caên moân khaùc, taâm ñoù laø taâm quaû thieän; tuy nhieân loaïi taâm quaû naøy laø quaû voâ nhaân, noù khoâng phaûi laø ñaïi quaû. Nhöõng chöùc naêng thaáy, nghe, ngöûi, neám, ñuïng qua thaân caên, vaø cuõng nhö nhöõng chöùc naêng tieáp thu vaø quan saùt thì khoâng theå thöïc hieän bôûi taâm ñaïi quaû, chuùng thöïc hieän do taâm quaû voâ nhaân. Taâm na caûnh, taâm quaû coù theå phaùt sanh sau nhöõng taâm ñoång löïc vaø chuùng thöïc hieän chöùc naêng na caûnh coù theå laø taâm quaû voâ nhaân hoaëc taâm ñaïi quaû [1].

Vaãn coøn coù nhöõng loaïi taâm tònh haûo duïc giôùi khaùc nöõa: taâm ñaïi toá. Vò A la haùn coù taâm ñaïi toá thay vì nhöõng taâm ñaïi thieän. Bôûi vì vò aáy khoâng coù nhaân duyeân cho söï taùi sanh caùc ngaøi khoâng coøn taïo baát cöù nghieäp naøo nöõa. Caùc ngaøi coù taâm ñaïi toá maø taâm naøy thöïc hieän chöùc naêng ñoång löïc trong tieán trình caên moân vaø tieán trình yù moân. Khi chuùng ta caûm nhaän caûnh laïc taâm tham coù theå phaùt sanh vaø khi chuùng ta caûm nhaän caûnh baát laïc taâm saân coù theå phaùt sanh. Vò A la haùn thì coù taâm xaû ñoái vôùi caûnh laïc vaø caûnh baát laïc, caùc ngaøi khoâng coøn phieàn naõo nöõa. Vò A la haùn coù theå coù taâm ñaïi toá baát töông öng trí. Chö vò A la haùn coù theå coù taâm ñaïi toá baát töông öng trí, vì trí tueä khoâng caàn thieát töông öng vôiuø taâm ñaïi toá khi caùc ngaøi khoâng thuyeát phaùp daïy ñaïo.

Vò A la haùn coù nhöõng taâm toá tònh haûo vaø cuõng coù nhöõng taâm toá voâ tònh haûo. Taâm khaùn nguõ moân, taâm khaùn yù moân vaø taâm vi tieáu coù theå thöïc hieän chöùc naêng ñoång löïc laø nhöõng taâm toá voâ tònh haûo. Nhöõng loaïi taâm naøy khoâng coù caâu haønh vôùi nhöõng sôû höõu tònh haûo, chuùng laø voâ nhaân.

Coù taát caû 8 loaïi taâm ñaïi toá. Chuùng caâu haønh vôùi thoï hyû hoaëc thoï xaû, caâu haønh vôùi trí tueä hoaëc khoâng caâu haønh vôùi trí tueä, caàn nhaéc baûo hoaëc khoâng caàn nhaéc baûo. Chuùng ñöôïc phaân tích töông ñöông nhö 8 loaïi taâm ñaïi thieän.

Taát caû coù 54 taâm duïc giôùi laø:
 

Nhö vaäy coù 30 taâm voâ tònh haûo vaø 24 taâm tònh haûo duïc giôùi.

Cuõng coù nhöõng taâm tònh haûo maø khoâng phaûi laø taâm tònh haûo duïc giôùi:

Taâm tònh haûo saéc giôùi
Taâm tònh haûo voâ saéc giôùi
Taâm tònh haûo sieâu theá

Ngöôøi chöa ñaéc thieàn hay chöa giaùc ngoä khoâng theå naøo bieát taâm cuaû nhöõng coõi naøy, nhöng hoï coù theå kieåm chöùng giaùo phaùp ñoái vôùi coõi duïc giôùi. Chuùng ta coù theå töï nhaän bieát coù lôïi ích hay khoâng khi thöïc hieän boá thí, trì giôùi vaø tham thieàn. Chuùng ta coù theå nhaän dieän coù theå phaùt huy nhöõng phöông phaùp thieän söï hay khoâng ñeå giuùp chuùng ta laøm giaûm thieåu taâm baát thieän. Ñoâi khi trong khoaûnh khaéc chaân chaùnh veà vieäc boá thí, trì giôùi vaø tham thieàn. Chuùng ta coù theå phaùt huy baát cöù luùc naøo söï hieåu bieát ñuùng ñaén veà phaùp chaân ñeá, baát keå laø chuùng ta thöïc hieän boá thí, trì giôùi, hoïc hoaëc daïy phaùp. Söï hieåu bieát chaân chaùnh cuõng coù theå ñöôïc phaùt huy khi khoâng coù cô hoäi boá thí, trì giôùi, hoaëc caùc thieän söï khaùc. Do chaùnh nieäm veà danh vaø saéc chuùng ta bieát nhöõng loaïi taâm khaùc nhau naøy phaùt sanh cuõng bieát nhöõng loaïi taâm baát thieän vaø cuoái cuøng tham seõ giaûm bôùt ñoái vôùi baûn ngaõ. Trong khi chaùnh nieäm chuùng ta coù theå thaåm tra ñöôïc giaùo phaùp.

Chuùng ta xem trong Taêng Chi Boä Kinh (Phaùp 7 chi, chöông VIII, 9, Thoâng ñieäp):

Luùc baáy giôø Ñaïi ñöùc Upaøli ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán vaø ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng Ñaò ñöùc thöa: "Laønh thay, baïch Theá Toân, Theá Toân haõy thuyeát phaùp cho con moät caùch vaén taét, sau khi nghe Theá Toân thuyeát, con seõ soáng moät mình, an tònh, khoâng phoùng daät, nhieät taâm vaø tinh caàn".

"Naøy Upaøli, nhöõng phaùp naøo maø thaày bieát: "nhöõng phaùp naøy khoâng ñöa ñeán nhaát höôùng, nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä vaø Níp baøn"

Naøy Upaøli, thaày caàn phaûi nhaát höôùng thoï trì, ñaây khoâng phaûi laø phaùp, ñaây khoâng phaûi laø luaät, ñaây khoâng phaûi lôøi daïy cuûa Theá Toân. Vaø naøy Upaøli, nhöõng phaùp naøy thaày caàn neân bieát: "nhöõng phaùp naøy ñöa ñeán nhaát höôùng, nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä vaø Níp baøn"

Naøy Upaøli, thaày phaûi nhaát höôùng thoï trì, ñaây laø phaùp, ñaây laø luaät, ñaây llaø lôøi daïy cuûa baäc Ñaïo sö."

CAÂU HOÛI:

1/- Taâm naøo laø taâm voâ nhaân? Chuùng luoân luoân laø taâm voâ tònh haûo phaûi khoâng?
2/- Chu vò A la haùn coù nhöõng taâm voâ tònh haûo khoâng?
3/- Taïi sao taâm thieàn khoâng phaûi laø taâm duïc giôùi?
4/- Taâm ñaïi thieän luoân luoân caâu haønh vôùi thoï hyû phaûi khoâng?
5/- Taâm quaû coù theå laø taâm tònh haûo khoâng?
6/- Taâm toá coù theå laø taâm tònh haûo khoâng?
7/- Taïi sao vò A la haùn coù taâm ñaïi toá thay ví taâm ñaïi thieän?
8/- Coù bao nhieâu loaïi taâm duïc giôùi?

[1] Xem chöông 15. Taâm na-caûnh vöøa laø taâm voâ nhaân vuøa laø taâm höõu nhaân.