Ngöôøi Cö Só [ Trôû veà ] [ Trang chuû]
NHAÁT NGUYEÂN LUAÄN
&
THEÅ CAÙCH TRI NHAÄN TAÙNH KHOÂNGPhoå Nguyeät
1. Daãn Nhaäp
2. Taùnh Khoâng
3. Chuyeån Thöùc Thaønh Trí
4. Töø Nhaát Nguyeân Luaän Tôùi Thöïc Taïi Tuyeät Ñoái
5. Phöông Caùch Theå Hieän Thöïc Taïi
6. Keát LuaänVI. KEÁT LUAÄN
Doøng Taâm Thöùc luoân troâi chaûy khoâng coù khôûi ñieåm cuõng nhö khoâng coù keát thuùc. Khi thanh loïc, doøng taâm thöùc aáy khoâng coøn vaûn ñuïc, söï trong saùng cuõng vaãn hieän höõu trong Taâm Trí con ngöôøi. Maây vaãn troâi khoâng laøm baàu trôøi thay ñoåi. Taâm thöùc luoân bieán dieät, Trí tueä vaãn baûn nhieân trong saùng. Ñôøi ngöôøi seõ ñi veà ñaâu? Cho duø thaân töù ñaïi coù tan raõ theo thôøi gian sanh laõo beänh töû, caùiTueä Minh, caùi Baûn Giaùc hay Tri Kieán Phaät vaãn thöôøng hieån loä ñoù khoâng phaûi laø söï soáng töï taïi ñôøi ñôøi hay sao?
Caùi vaãn ñuïc vaãn coù trong tính trong saùng Maây che khuaát töôûng chöøng nhö baàu trôøi ñen toái, kyø thaät chæ laø traïng thaùi ñen toái cuûa maây coøn baàu trôøi vaãn laø baàu trôøi baûn nhieân trong saùng vaø thanh tònh baát bieán, vì khi maây tan boùng toái khoâng coøn thì baàu trôøi hieån loä nhö tính baûn nhieân cuûa noù, khoâng coù moät maûy may thay ñoåi.
Nhaän thöùc ñöôïc Taùnh Khoâng cuûa vaïn höõu, thöïc taïi cuûa Duyeân Khôûi vaø Giaû Danh, thì Trung Ñaïo laø con ñöôøng Cöùu Caùnh cho moïi vöôït khoûi doøng boäc löu sanh töû. Trung Ñaïo hay Töï Taùnh Tuyeät Ñoái laø Phuû Ñònh Tính cuûa vaïn höõu keå caû taâm thöùc con ngöôøi. Con ñöôøng Giaùc Ngoä laø con ñöôøng saùng soi roïi caùc phaùp laøm cho voâ töï tính moïi höõu toàn. Phuû ñònh tha tính cuûa suï vaät vaø phuû ñònh caû töï tính cuûa söï vaät cuõng chöa phaûi laø cöùu caùnh, maø phuû ñònh luoân caùi mình phuû ñònh.
Con ñöôøng ñi ñeán Giaùc Ngoä theo kieåu cuûa Boà Taùt Long Thoï laø nhöõng chaëng ñöôøng phuû ñònh tuyeät ñoái ñeå cuoái cuøng khoâng coøn gì phuû ñònh, chæ coøn Töï Tính Tuyeät Ñoái, vuøng trôøi cuûa Voâ Ngoân laø Trung Ñaïo.
Moät phöông phaùp khaùc trong Duy Thöùc Hoïc quan nieäm nhö laø Theå Caùch Nhaän Thöùc Söï Vaät. Theo Boà Taùt Di Laïc vaø Voâ Tröôùc,
Thöïc taïi luaän vaø giaûi thoaùt luaän cuûa Duy Thöùc döïa treân nhaän thöùc veà thöïc taïi. Noùi caùch khaùc, ñoái vôùi tö töôûng gia Duy Thöùc, lieân heä cuûa chuùng ta vôùi thöïc taïi laø moät lieân heä nhaän thöùc (vaø giaûi thích). Do ñoù trong thöïc taïi luaän Duy Thöùc baûn tính cuûa Phaät (töùc laø moät sinh linh giaùc ngoä) vaø baûn tính cuûa chuùng sinh hay con ngöôøi bình thöôøng (töùc laø nhöõng sinh linh chöa giaùc ngoä) cuõng nhö söï dò bieät giöõa Phaät vaø con ngöôøi, coát yeáu ñöôïc qui ñònh baèng nhöõng phaïm truø nhaän thöùc. Söï dò bieät giöõa Phaät vaø con ngöôøi chính yeáu laø söï dò bieät giöõa hai theå caùch tri nhaän thöïc taïi.
Tri giaùc cuûa Phaät ñöôïc ñònh nghóa laø voâ phaân bieät, moät theå caùch nhaän thöùc vöôït treân döï kieán (presupposition), naèm ngoaøi söï qui kyû (nonegocentric), tri nhaän thöïc taïi nhö chính noù, nghóa laø trong thöïc tính cuûa noù. Do ñoù, Phaät- tính- - hay töø moät vieãn caûnh tri thöùc luaän, Phaät-taâm (hay Phaät-trí, töùc laø theå caùch nhaän thöùc cuûa sinh linh ñaõ giaùc ngoä) - - cuõng ñöôïc ñeà caäp ñeán nhö laø taâm [nhaän thöùc] thöïc taïi chaân thöïc. Trong haàu heát caùc kinh luaän Ñaïi Thöøa, taâm (Phaät) ñöôïc moâ taû laø thanh tònh vaø trong saùng töï baûn tính.
Tri giaùc thöïc taïi cuûa con ngöôøi, traùi laïi, laø moät theå caùch nhaän thöùc qui kyû (egocentric) vaø do ñoù bò giôùi haïn. Theå caùch nhaän thöùc naày coù xu höôùng tri nhaän thöïc taïi nhö laø goàm coù moät chuû theå nhaän thöùc töï höõu vaø caùc thaønh toá caáu taïo thöïc taïi - - töùc laø caùc ñoái töôïng - - cuõng hieän höõu moät caùch ñoäc laäp. Trong ngoân ngöõ cuûa Duy Thöùc, ñaây chính laø söï aùp ñaët töï tính leân chuû theå (töùc laø phöông dieän chuû theå) vaø (caùc hieän töôïng, töùc laø phöông dieän khaùch theå) maø Duy Thöùc xem laø moät tieán trình giaû töôûng. Thöù duy thöùc luaän phaùc toá (naóve realism) naøy töï caên baûn ñaõ maâu thuaãn vôùi giaùo lyù neàn taûng cuûa Phaät Giaùo veà duyeân khôûi, theo ñoù thì thöïc taïi thuaàn tuùy, töùc laø, caùi thöïc taïi tröôùc khi coù söï aùp ñaët cuaû baát cöù nhöõng yù nghóa naøo giôùi haïn naøo ñoù, laø moät saûn phaåm cuûa moät maøng löôùi cuûa nhöõng taùc ñoäng hoã töông (coù tính caùch lieân heä) nhaân quaû cuûa nhöõng thaønh toá taâm lyù vaø vaät lyù. Noùi caùch khaùc, taát caû moïi hieän töôïng ñyùu hieän höõu moät caùch hoã töông heä thuoäc vaø do ñoù khoâng coù töï tính hay laø khoâng trong thuaät ngöõ cuûa Phaät Giaùo (TC Trieát 1, tr 39).
Con ñöôøng ñi ñeán Chaân Nguyeân thaät laém choâng gai qua nhieàu chaëng ñöôøng phuû ñònh ñeå ñeán bôø Trung Ñaïo, hoaëc gæaû theå caùch Tri Nhaän Thöïc Taïi vôùi Trí Voâ Phaân Bieät ñeå Tröïc Nhaän Thöïc Tính cuûa söï vaät. Haønh trình chuyeån hoùa Taâm Thöùc thaønh Taâm Trí cuõng cuøng moät nguyeân lyù töø Nhò nguyeân chuyeån thaønh Nhaát Nguyeân. Ñoù laø chuùng ta ñöùng treân khía caïnh khoâng gian. Vöôït khoûi khoâng gian chæ ñaït ñeán Chaân lyù töông ñoái maø thoâi. Coâng vieäc cuoái cuøng laø phaûi theå hieän ngay khi nhaän thöùc vöôït khoûi khoâng gian laø phaûi vöôït khoûi luoân thôøi gian hay phuû ñònh thôøi gian môùi mong ñaït ñeán Thöïc Taïi Tuyeät Ñoái hay Chaân Lyù Toái Haäu.
Coù theå keát luaän nhö sau:
+ Nhò boäi phuû ñònh nhaän thöùc Giaùc Thöùc Nguyeân Sô cuûa söï vaät laø Khaúng ñònh nhaän thöùc Taùnh khoâng cuûa chuùng ; ñoù laø Nhaát Nguyeân Tính Tuyeät Ñoái, Chaân lyù Toái Haäu hay Trung Ñaïo, cuõng laø hai giai trình Haøng phuïc Voïng Taâm vaø An truï Taâm.
+ Naém baét ñöôïc thöïc töôùng cuûa vaïn höõu laø söï vöôït khoûi Thôøi-Khoâng laøm cho Taâm trôû neân trong saùng thanh thaûn, töùc laø giaûi thoaùt khoå ñau, nhaân quaû, luaân hoài.
THAM KHAÛO
01. Baùt Nhaõ Taâm Kinh Qua Caùi Nhìn Cuûa Duy Thöùc, HT.T.Thaéng Hoan, 1996
02. Chuyeän Coå Phaät Giaùo, taäp cheùp tay do Ñ.H Nguyeãn Phöôùc Loäc Vuõng Taøu
03. Chuyeån Hoùa Taâm, Shamar Rimpoche, A. R, Palmo, Luïc Thaïch dòch
04. Ñoái thoaïi giöõa Trieát Hoïc vaø Toân giaùo, Revel, Ricar. B>S Hoà Höõu Höng dòch
05. Kinh Duy Ma Caät, dòch giaû T. Hueä Höng, 1970
06. Human Behavior, James V. McConnell, 1983
07. Personality, William Samuel, 1991
08. Taïng Thö Soáng Cheát, Sogyal Rinpoche, Trí Haûi dòch, 1996
09. Taïp Chí Trieát 1 (1995): -Taøng Thöùc, Nhö Haïnh, TS Trieát vaø Toân Giaùo;
10. Thieàn Nguyeân Thuûy, HT. Mahasi Sayadaw, Tk Khaùnh Hyû dòch
11. Thieàn cuûa Giaùo Lyù Nguyeân Thuûy, HT Thích Thanh Töø
12. Thöïc Taïi vaø Chí Ñaïo, Phoå Nguyeät Ph.D. 2002-ooOoo- [ Trôû veà ]