Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Kyù Söï : Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam ñi AÁn-Ñoä vaø Tích-Lan
Hoäi-Nghò Phaät Giaùo Theá-Giôùi taïi COLOMBO - 1950
Ngaøi Thuû Hieán Bengale hoûi veà Phaät-Giaùo vaø Chính-trò Vieät-Nam Leã chieâm baùi xaù-lôïi xong, Ngaøi Toång Thö-kyù laïi cho bieát raèng: "Thuû-hieán xöù Bengale (Baêng-gan) heïn 4 giôø chieàu hoâm nay seõ tieáp chuùng toâi". Ñuùng 4 giôø, oâng Toång thö-kyù cuøng ñi vôùi chuùng toâi vaøo Phuû Thuû-hieán. Ñeán nôi lính gaùc cöûa vaøo trình, Ngaøi Thuû-hieán ra cöûa ñoùn chaøo vaø môøi chuùng toâi vaøo coâng-ñöôøng noùi chuyeän. Ngaøi Thuû-hieán noùi: "Toâi tuy khoâng chính-thöùc quy Phaät, nhöng toâi raát tin Phaät vaø raát moä giaùo-lyù cuûa Phaät, vì Phaät daïy: Haïng ngöôøi naøo cuõng theo ñöôïc." Ngaøi hoûi: "Beân Vieät-Nam cuoäc chieán tranh Vieät-Phaùp ñaõ yeân chöa ?"
- Thöa Ngaøi, chöa yeân !
Ngaøi noùi : "Toâi ñoïc caùc baùo coù noùi nhieàu veà söï ñau khoå cuûa daân Vieät-Nam, neân toái naøo toâi cuõng caàu nguyeän cho neàn ñoäc-laäp cuûa nöôùc Vieät-Nam sôùm thöïc-hieän cho daân-tình ñôõ khoå".
Nhöõng caâu noùi cuûa Ngaøi Thuû-hieán Bengale vöøa noùi xong, khieán cho toâi theâm ñeå yù xem dung-maïo nhö theá naøo, maø noùi nhöõng caâu thieát tha ñoái vôùi daân Vieät-Nam nhö vaäy. Quaû nhieân tai to, traùn cao, maét saùng, tieáng noùi doõng-daïc, taàm ngöôøi cao lôùn, caû töôùng-maïo ñaùng kính, vaän boä quaàn aùo vaûi gai phôn-phôùt traéng, bieåu loä moät tö-caùch con ngöôøi coù veû traàm-tieàm, cöông-nghò vaø nhaân-töø, khieâm-toán. Luùc môùi tôùi, Ngaøi tieáp chuùng toâi baèng caùch voàn-vaõ vaø thaân-maät nhö tình kheá-höõu. Toâi nghó luoân, Ngaøi ñaõ kính moä giaùo-lyù cuûa Phaät, laïi thaân-maät vôùi chö Taêng, coá nhieân coù tö-töôûng mong cho theá-giôùi hoøa-bình baèng caùch khoâng baïo-ñoäng. Nhö vaäy, nhöõng caâu maø Ngaøi tieáp chuùng toâi thaønh-thöïc töï ñaùy loøng thoát ra.
Khi töø bieät, Ngaøi coøn goïi lính haàu thaân daãn chuùng toâi ñi xem moïi nôi trong dinh Phuû. Nguyeân ñaây laø dinh cuûa Phoù-vöông Anh hoài tröôùc, cho neân söï roäng-raõi trang-nghieâm cuûa noù coù theå ngoaøi trí töôûng-töôïng; coù nhöõng baùu vaät coå kim nhieàu khoâng keå xieát maø phaàn nhieàu laø caùc baùu vaät cuûa Vöông-trieàu ngaøy xöa ñeå laïi.
Tieáp kieán Ngaøi Thuû-hieán xong, chuùng toâi laïi ñeán thaêm Hoäi Phaät-giaùo Bengale töùc laø Hoäi Nghieân cöùu Phaät-hoïc cuûa ñòa-phöông naøy. Vì khoâng baùo tröôùc neân chuùng toâi khoâng ñöôïc gaëp Hoøa-thöôïng truï-trì. Nhöng coù Ngaøi Hoäi-tröôûng vaø nhaân-vieân thöôøng-tröïc tieáp ñaõi chuùng toâi theo leã nhaø Phaät. Toâi coù chuyeån giao phong thö vaø hoøm kinh cuûa Hoäi Vieät-Nam Phaät-giaùo göûi bieáu. OÂng Chaùnh hoäi-tröôûng thu nhaän vôùi nhöõng lôøi heát söùc caûm ñoäng. OÂng coøn phaøn-naøn laø taïi chuùng toâi khoâng cho bieát tröôùc ñeå coù söï tieáp ñoùn xöùng ñaùng.
Söï toå-chöùc ôû chuøa Hoäi-quaùn naøy, tuy khoâng ñöôïc baèng chuøa Ñaïi-Boà-Ñeà, nhöng ôû ñaây coù tröôøng Taêng-hoïc, hieän coù hôn 30 vò Taêng-hoïc ñeàu do Hoäi naøy cung caáp.
Cö só Barua cho bieát veà tình hình Phaät-giaùo AÁn-Ñoä Toâi muoán bieát veà tình hình Phaät-giaùo hieän-taïi ôû AÁn-Ñoä, neân ôû Hoäi Nghieân-cöùu Phaät-hoïc ra, lieàn nhôø OÂng Phaïm-Chöõ thueâ oâ-toâ, laáy côù laø môøi Cö-só Barua ñöa ñi thaêm phoá ñeå cho coù cô-hoäi hoûi ñöôïc nhieàu chuyeän. Leân xe xong, vôùi maáy caâu chuyeän phoá phöôøng chieáu leä, kyù giaû hoûi:"Toâi nhaän thaáy ôû oâng coù moät löïc-löôïng hoïc-vaán uyeân-thaâm, caû veà theá-gian laãn Phaät phaùp, vôùi tö-töôûng thanh-tònh thuaàn-tuùy nhö vaäy, sao oâng khoâng xuaát-gia ?"
- Toâi khoâng laäp gia-ñình laø coát ñeå xuaát-gia luùc naøo cuõng ñöôïc deã daøng. Toâi chöa xuaát-gia maø vaãn ôû chuøa vôùi Chö Taêng, laø coát ñeå taäp luyeän tính-tình vaø leã-ñoä thuyeàn-gia cho am-hieåu ñaõ. Nhaát laø toâi coøn laøm Cö-syõ ñeå ñöôïc deã-daøng ñoät-nhaäp vaøo ñaùm quaàn-chuùng maø tuøy-duyeân phöông-tieän caûm-hoùa hoï, nhö maáy naêm gaàn ñaây, toâi ñaõ laøm moät soá ñoâng daân AÁn-Ñoä theo Phaät-giaùo.
OÂng xem Phaät-giaùo ôû AÁn-Ñoä coù theå phuïc-höng ñöôïc khoâng ?
- AÁn-Ñoä laø ñeä nhaát Toå-quoác cuûa Phaät-giaùo, heát vaän-hoäi suy taát phaûi thònh. Nhöng thònh hay suy coøn tuøy ôû Phaät-Töû coù traùch nhieäm truyeàn giaùo ôû AÁn-Ñoä. Rieâng toâi, toâi nhaän thaáy quoác hoäi AÁn-Ñoä laáy töôïng-hình Phaùp-luaân (baùnh xe Phaùp) cuûa Phaät-giaùo laøm nhaõn hieäu chính giöõa quoác-kyø AÁn-Ñoä vaø ngöôøi Anh-Caùt-Lôïi ñaõ trao traû xaù-lôïi cuûa hai vò Thaùnh Taêng cho chính phuû AÁn. Hoâm Baùc Só Nehru Thuû-töôùng AÁn quyø xuoáng ñoùn hai baûo-vaät thieâng-lieâng aáy, coù tôùi taùm trieäu ngöôøi ñeán chieâm-baùi. Ñaáy laø töôïng tröng Phaät-giaùo coù theå phuïc-höng ñöôïc ôû AÁn-Ñoä.
Giöõa Phaät-giaùo vôùi AÁn-Ñoä-giaùo coù theå dung hoøa ñöôïc khoâng ?
- Nhöõng noãi yeáu-heøn ñau-khoå cuûa AÁn-Ñoä töø xöa ñeán nay, phaàn nhieàu vì AÁn-Ñoä nhieàu Toân giaùo tranh-chaáp nhau, ñeå sinh ra vaï chia-reõ daân-toäc, laøm cho hao-moøn löïc-löôïng huøng-haäu ñi. Ngaøy nay, nhôø vaøo söï caùch-meänh thaønh-coâng cuûa Thaùnh Cam-Ñòa vôùi phaàn lôùn caùc nhaø trí-thöùc AÁn-Ñoä ñaõ tænh ngoä, ñaõ nhaän chaân laø phaûi laøm cho Phaät-Giaùo vaø AÁn-Ñoä giaùo dung hoøa vôùi nhau. Laïi coøn coù moät côù, coù theå laø côù chính cuûa AÁn-Ñoä, phaûi dung hoøa Toân-Giaùo ñeå thöïc-hieän chuû-nghóa bình-ñaúng cuûa Phaät-Giaùo maø phaù caùi cheá ñoä giai caáp cuûa AÁn-Ñoä giaùo môùi hoøng giaûi thoaùt ñöôïc cho 18 trieäu daân noâ-leä.
Hieän giôø AÁn-Ñoä coù bao nhieâu chö Taêng Ni ?
- Chaéc Thöôïng Toïa thöøa hieåu raèng nhaø cheùp söû Phaät-giaùo ôû AÁn-Ñoä ñaõ phaûi gaùc buùt töø ñaàu theá kyû thöù 19, vì theá maø soá Taêng Ni ôû AÁn-Ñoä rieâng choã toâi bieát thì chöa coù maáy. Traùi laïi, ôû AÁn-Ñoä coù tôùi 1000 vò Taêng ôû Tích-Lan sang ñaây ñeå phuïc höng Phaät-giaùo.
Daân soá tín-ngöôõng duy-nhaát veà Phaät-Giaùo cuûa AÁn-Ñoä ñöôïc ñoä bao nhieâu ?
- Öôùc ñoä 15 trieäu ngöôøi.
Ngöôøi theo AÁn-Ñoä giaùo coù hay ñeán chuøa leã khoâng ?
- Nhieàu laém, ngay Ngaøi Hoäi-Tröôûng Hoäi Ñaïi Boà Ñeà cuûa chuùng toâi ñaây chính laø ngöôøi theo AÁn-Ñoä giaùo.
Theo choã toâi hieåu thì AÁn-Ñoä giaùo laø moät danh töø toång quaùt, neáu phaân taùch ra thì noù seõ coù 96 thöù Toân phaùi. Nhöõng toân phaùi töông-töï nhö Khoâng-giaùo, Laõo-giaùo ôû Taàu thì coøn coù theå dung-hoøa ñöôïc vôùi Phaät-giaùo. Neáu ñem Phaät-giaùo maø dung-hoøa vôùi caùc Toân phaùi do thaàn ñaïo thoaùt-thai töø Thaùi-coå, ñaày nhöõng söï meâ-tín dò-ñoan maø dung-hoøa vaøo Phaät-giaùo coù coøn ñöôïc chaân töôùng khoâng? Vaø Phaät-giaùo coøn ñaøo-taïo laøm sao ñöôïc tín-ñoà thuaàn-tuùy nöõa ?
- Chaân töôùng Phaät-giaùo laø ôû lyù saéc khoâng, khoâng saéc. Lyù ñoù ñaõ vì chuùng-sinh xuaát hieän ra laø "töø bi cöùu theá". Muoán cöùu theá phaûi thöïc haønh phöông tieän. Chaéc Thöôïng-Toïa coøn nhôù Phaät daïy: "Theo loøng mong caàu cuûa chuùng sinh maø laøm lôïi ích cho hoï" tröôùc nhaát ta haõy duøng pheùp phöông-tieän ñeå laøm cho lôïi-ích chuùng-sinh ñi ñaõ, roài sau ta seõ ñöa hoï tôùi choã thuaàn-tuùy tín ngöôõng. Neáu ta coù coã ngon maø khoâng cho ngöôøi ta aên, thì ai bieát ñeán myõ-vò cuûa noù maø theøm-thuoàng muoán aên. Vaû laïi, soá thuaàn tuùy tín-ngöôõng ôû nöôùc naøo cuõng vaäy, chæ ñöôïc moät soá ít ngöôøi coù caên cô laïi coù hoïc-thöùc thoâi. Coøn haïng bình-thöôøng seõ taäp quen meâ-tín laâu ñôøi nhaát ñaùn thay ñoåi ngay, khoù-khaên laém, nhöng hoï coù tín-ngöôõng coøn hôn khoâng !...
Cuoäc noùi chuyeän naøy ñaõ laâu tôùi 2 tieáng ñoàng-hoà. Baáy giôø cuõng ñaõ hôn 8 giôø toái. Toâi baûo xe quay veà ñeå OÂngPhaïm-Chöõ coøn ñi aên côm toái.
Moät vò Ñaïi-Ñöùc hoûi veà Phaät-giaùo Vieät-Nam Moät hoâm veà buoåi toái, moät vò Ñaïi-Ñöùc nguyeân laø Tieán-Só xuaát gia ñeán phoøng cuûa toâi noùi laø seõ höôùng daãn phaùi ñoaøn Phaät-giaùo chuùng toâi ñi chieâm-baùi caùc nôi Phaät tích. Theo chöông-trình thì phaûi ñi tôùi möôøi ngaøy môùi veà. Toâi caùm ôn vaø môøi Ñaïi-Ñöùc ngoài noùi chuyeän.
Ñaïi-Ñöùc baét ñaàu hoûi: Vieät-Nam theo Phaät-Giaùo Nam-phöông hay Baéc-phöông ?
Toâi ñoaùn laø Ñaïi-Ñöùc muoán bieát veà lòch söû Phaät-giaùo Vieät-Nam mình, ñeå khi ñi höôùng-ñaïo seõ tieän vieäc noùi chuyeän vôùi caùc Phaät-töû caùc nôi Phaät-tích. Thoâi ta cöù vieäc theo lôøi hoûi maø traû lôøi.
- Baïch Ñaïi-Ñöùc, neáu theo veà ñòa-lyù thì Vieät-Nam chuùng toâi theo Phaät-Giaùo Baéc-phöông, laø vì kinh Phaïm-töï truyeàn sang Baéc-phöông, maø caùc kinh Phaät ôû Vieät-Nam laø theo kinh Taøu, maø kinh cuûa Taøu ñeàu dòch ôû kinh Phaïm-töï ra caû. Xem theá ñuû thaáy Phaät-giaùo Vieät-Nam thuoäc veà Baéc-phöông Phaät-giaùo. Theo choã toâi nhaän xeùt, thì ñem chia Phaät-giaùo Nam-phöông ra laøm tieåu thöøa, Phaät-giaùo Baéc-phöông laø ñaïi thöøa chöa chaéc ñaõ laø ñuùng. Vì Phaät giaùo voán coù ñuû Ñaïi thöøa vaø Tieåu thöøa. Moät chöùng côù roõ raøng, laø nhöõng ngöôøi môùi vaøo ñaïo phaûi tu haønh veà phaàn töï giaùc, töï-lôïi ñoù laø Tieåu-thöøa, roài seõ ñem phaàn töï-giaùc töï-lôïi cuûa mình ra laøm moïi vieäc lôïi-tha, giaùc-tha, thì laø toân-chæ cuûa Ñaïi-thöøa. Coøn nhö Phaät-giaùo ôû xöù naøo thieân quaù veà moät maët laø taïi quan-nieäm cuûa ngöôøi theo Phaät-giaùo ôû ñòa-phöông ñoù.
- Neáu vaäy Phaät-giaùo Vieät-Nam laø do Taøu truyeàn sang chöù khoâng phaûi laø do AÁn-Ñoä truyeàn sang ?
- Cuoái theá-kyû thöù 2 coù Maäu-Baùc Cö-Syõ, vì traùnh naïn maø sang Vieät-Nam roài truyeàn-baù Phaät-giaùo ôû xöù chuùng toâi, nhöng luùc ñoù môùi chæ coù aûnh-höôûng moät phaàn naøo, chöù chöa coù söï toå chöùc cuï theå. Ñeán naêm 225, Ngaøi Khaêng-Taêng-Hoäi laø Cao-Taêng cuûa Quyù quoác sang Vieät-Nam, baáy giôø Vieät-Nam môùi coù Taêng chuùng, Phaät-giaùo Vieät-Nam môùi coù heä-thoáng, toå-chöùc do taêng-giaø laõnh ñaïo traùch nhieäm truyeàn giaùo. Theá neân sau Ngaøi Khang-Taêng-Hoäi coøn coù nhieàu caùc Cao Taêng quyù Quoác vaø Vieät-Nam ñi laïi maät thieát vôùi nhau veà vieäc tu haønh vaø truyeàn baù. Phaät-giaùo Vieät-Nam laáy heä thoáng Taêng-giaø truyeàn giaùo, neân töø xöa vaãn toân thôø Ngaøi Khang-Taêng-Hoäi laø Sô-Toå truyeàn Phaät-Giaùo sang Vieät-Nam.
- Soá Taêng, Ni ôû Vieät-Nam coù ñöôïc bao nhieâu ?
- Ñích soá thì toâi chöa bieát roõ, nhöng ôû Vieät-Nam raát ít laøng khoâng coù chuøa, coù laøng laïi coù ñeán hai ba chuøa. Moãi chuøa caû thaøy laãn tieåu, ít nhaát cuõng tôùi ba ngöôøi. Nhieàu chuøa coù tôùi vaøi ba chuïc vò. Xem theá thì bieát soá Taêng, Ni ôû Vieät-Nam khoâng phaûi laø ít.
- Thöôïng-Toïa bao nhieâu tuoåi môùi xuaát-gia, tu ôû chuøa naøo, thuoäc veà phaùp phaùi naøo ?
- Toâi xuaát gia giöõa naêm 1903, töùc laø naêm leân 13 tuoåi, thuï nghieäp Hoøa-thöôïng toâi taïi chuøa Höông-Tích ôû tænh Haø-Ñoâng thuoäc veà phaùp phaùi Laâm-Teá.
- Thöôïng toïa theo coâng-cuoäc chaán-höng Phaät-giaùo ñaõ ñöôïc bao nhieâu naêm ?
- Ñaàu naêm 1935, toâi ñang tu-nieäm ôû chuøa La-sôn, boãng bò nghieäp sö baét ra giuùp hoäi V.N.P.G. vì coù moät soá caùc yeáu nhaân cuûa Hoäi ñoù vaøo taän chuøa Höông-Tích thænh caàu, neân Hoøa-Thöôïng toâi baét phaûi ra chuøa Quaùn-Söù ñeå theo ñuoåi muïc-ñích chaán-höng Phaät-giaùo, chaúng may toâi bò beänh phaûi xin taïm nghæ veà chuøa Coân-Sôn thuoäc tænh Haûi-döông ñieàu trò, nhöng cuõng khoâng khoûi, sau laïi phaûi ra beänh-vieän Haø-noäi moå giöõa naêm 1945 chính laø naêm nöôùc chuùng toâi buøng noå cuoäc caùch-meänh do Cuï Hoà-Chí-Minh laõnh ñaïo.
Quoác gia ñaõ bieán coá thì Toân-giaùo cuõng bò aûnh-höôûng, giôùi xuaát-gia chuùng toâi luùc ñoù cuõng ñaõ phaàn nhieàu laâm vaøo tình theá heát söùc loän-xoän roái-ren. Giöõa luùc ñoù toâi môùi moå bao töû ñöôïc 13 ngaøy. Nhaän thaáy tình-theá nguy ngaäp ñeán thuyeàn moân, khoâng theå ngoài yeân ñöôïc, ñaønh phaûi khaên ñai cheùt buïng ra khoûi beänh-vieän cuøng vôùi caùc baäc tu haønh ñoàng-chí tìm phöông boå cöùu. Moät ban laâm thôøi toå chöùc Phaät-giaùo thoáng nhaát ñöôïc thaønh-laäp, lieàn cöû ra 7 phaùi ñoaøn chö Taêng theo moät chöông-trình caáp toác trong 10 ngaøy ñi khaép 13 tænh ñeå chieâu taäp Taêng-giaø ñeå cuøng thaûo veà vaán-ñeà thoáng nhaát Phaät-giaùo ñoaøn keát Taêng-giaø, heát thaûy ñeàu höôûng öùng nhieät-lieät, ñaõ ñi ñeán keát quaû moät kyø Ñaïi hoäi-ñoàng toaøn-theå Taêng-giaø vaø caùc hoäi Phaät ôû Baéc-Vieät. Hoäi nghò naøy ñaõ duyeät y baûn quyeát-nghò nhaèm vaøo muïc-ñích ñieàu hoøa caùc Hoäi Phaät giaùo, thöïc-hieän tinh-thaàn thoáng nhaát Phaät-giaùo vôùi moät uûy ban Taêng-giaø Baéc-Boä ñöôïc cöû ra laõnh traùch nhieäm ñoù. Toâi ñöôïc cöû laøm phoù chuû tòch uûy ban naøy.
Coâng cuoäc cuûa UÛy-ban Taêng-giaø Baéc-Boä ñoù ñang tieán-trieån thì cuoäc chieán tranh Vieät Phaùp buøng noå, daân chuùng vaø caùc Phaät-töû ôû Haø-noäi chaïy loaïn haàu heát coøn maáy vò chuùng toâi, töû, sinh phoù maëc cho ñònh-nghieäp, lieàu cheát ôû laïi chuøa Quaùn-Söù. leõ coá nhieân phaûi ñöông ñaàu vôùi ñaày thaûm traïng ñau thöông, cuõng ñeàu troâng caäy coù Phaät löïc che chôû cho qua côn soùng gioù heát söùc nguy-nan khuûng khieáp môùi coøn ñeán ngaøy nay, laïi haân haïnh ñöôïc sang nöôùc Phaät ñaây ñeå ñöôïc gaëp gôõ caùc Phaät-töû theá-giôùi.- Tình hình hoaït-ñoäng hieän-taïi Phaät-giaùo Vieät-Nam ra sao ?
- Veà giôùi xuaát-gia thì ôû Baéc-Vieät vaø Trung-Vieät ñaõ coù toå-chöùc thaønh Taêng-Giaø giaùo-hoäi, ñeàu theo moät muïc-ñích chænh-lyù noäi-boä tu haønh. Coøn nhöõng hoäi Phaät-giaùo coù ñuû caû taêng laãn tuïc nhö Hoäi Ñaïi-Boà-Ñeà ñaây thì hieän thôøi coù ba hoäi coù aûnh höôûng lôùn vaø cuøng chung moät toân-chæ phuïng söï Tam-baûo, chaán höng Phaät giaùo, ngoaøi ra coøn thöïc hieän toân chæ cöùu-theá, laøm caùc vieäc cöùu-teá xaõ-hoäi nöõa".
***
Saùng ngaøy muøng 9, oâng Toång thö-kyù cho môøi toâi vaø oâng Phaïm Chöõ ñeán tö phoøng, toâi nhaân danh Hoäi-Tröôûng Hoäi Taêng-Ni Baéc-Vieät kính bieáu oâng moät taäp baùo Phöông-Tieän vaø yeâu caàu oâng giuùp ñôõ baøi vôû cho baùo Phöông-Tieän. OÂng raát vui veû nhaän lôøi coøn noùi theâm raèng: "Neáu toâi vì baän maø chöa kòp vieát baøi göûi sang, thì Thöôïng-toïa ñöôïc töï-do trích dòch nhöõng baøi vôû trong taïp chí Maha Boddhi cuûa hoäi chuùng toâi ñeå ñaêng vaøo Phöông Tieän." Toâi toû lôøi caûm ôn. Ngaøi noùi : "Ñaây laø soá saùch baùo cuûa Hoäi chuùng toâi bieáu phaùi ñoaøn Phaät-giaùo." Ngaøi noùi tieáp: "Thöôïng-toïa muoán chuïp aûnh Phaät hoaëc caùc phaùp-baûo treân chuøa ñaây, cöù vieäc goïi thôï aûnh ñeán cho hoï laøm. Coøn nhö muoán mua phim thì thö-thaû toâi seõ giuùp, hieän baây giôø chöa tieän coù."
Ngay luùc ñoù toâi lieàn göûi Ngaøi 1000 ñoàng roupies (theo tieàn Ñoâng-döông linh 4000$) ñeå Ngaøi mua giuùp caùc kinh saùch baùo-chí veà Phaät-giaùo, nhaän tieàn xong, Ngaøi laïi noùi: "Toâi ñaõ baøn ñònh vôùi Ngaøi Hoäi-tröôûng Hoäi chuùng toâi ñeå môøi caùc Phaät-töû ñòa-phöông naøy ñeán 6 giôø chieàu ngaøy 22 thaùng 5 naøy ñeán tieáp Thöôïng-toïa vaø Phaùi-ñoaøn, xin Thöôïng-toïa seõ dieãn-giaûng vaøo kyø ñoù. Ngaøy mai, Thöôïng-toïa ñi chieâm-baùi, toâi ñaõ cöû moät vò Ñaïi-ñöùc ñi höôùng-daãn vaø ñaõ baùo cho caùc nôi bieát, nhöng khoâng noùi seõ ñeán ñích vaøo ngaøy naøo, vì ñöôøng töï nôi naøy ñeán nôi khaùc, haøng maáy traêm caây soá moät, maø laïi ñöông muøa naéng-nöïc, e ñeán khoâng ñuùng ñeå nhôõ vieäc cho ngöôøi ta, chaéc ñieàu ñoù Thöôïng-toïa cuõng ñoàng yù."
- "Ngaøi nghó theá thöïc chu ñaùo". Toâi traû lôøi vaø hoûi theâm : "Ngaøy naøo chuùng toâi ñi Colombo döï Hoäi-nghò Phaät-giaùo Theá-giôùi ?"
- Toâi ñaõ bieân thö ñeán ban Trò-söï cuûa chi-hoäi chuùng toâi ôû ñoù vaø coù göûi thö rieâng cho oâng Raja Hewavitarne laø Phoù Hoäi-tröôûng Hoäi Maha Boddhi Tích-Lan ñeå ñoùn tieáp vaø saép ñaët nôi aên nghæ, caû baûn ñeà-nghò leân Hoäi-nghò Phaät-giaùo Theá-giôùi cuûa Thöôïng-toïa, toâi cuõng ñaõ göûi ñi roài.
[Trôû Veà ] [Trang sau ] [Trang tröôùc ]
A - Chuaån bò
1 - Duyeân khôûi - Töø Baéc vaøo Nam ñeå vaïch roõ nhieäm-vuï
B - Thôøi gian taïi AÁn Ñoä
2 - Hoäi Phaät-giaùo AÁn Ñoä ñoái vôùi Phaùi-Ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam
3 - Trao ñoåi veà tình hình Phaät giaùo taïi AÁn-Ñoä vaø taïi Vieät Nam
C - Thôøi gian taïi Tích Lan
4 - Leã Tuyeân theä
5 - Leã Khai Maïc
6 - Keát quaû vaø tình hình toång quaùt cuûa Hoäi-nghò Phaät-giaùo Theá-giôùi
D - Haønh trình chieâm baùi Phaät tích taïi AÁn Ñoä
7 - Chieâm baùi Xaù Lôïi hai vò Thaùnh Taêng
8 - Chieâm baùi Song Laâm - Thöùu Lónh
(coøn tieáp)