Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Kyù Söï : Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam ñi AÁn-Ñoä vaø Tích-Lan
Hoäi-Nghò Phaät Giaùo Theá-Giôùi taïi COLOMBO - 1950
Keát quaû vaø tình hình toång quaùt cuûa
Hoäi-nghò Phaät-giaùo Theá-giôùiHoäi nghò Phaät-giaùo theá-giôùi hoïp taïi Colombo kinh-ñoâ xöù Tích-Lan töø ngaøy 25/5/1950 ñeán ngaøy 8/6/1950 thì beá maïc.
Hoäi nghò naøy coù Ñaïi-Bieåu Phaät-giaùo cuûa 26 nöôùc treân hoaøn-caàu döï, do Toång-hoäi Phaät-giaùo Tích-Lan chieâu taäp. AÁy laø moät cuoäc hoïp maët ñaàu tieân cuûa Phaät-töû theá-giôùi trong lòch-söû Phaät-giaùo hieän taïi.
Muïc-ñích cuûa Hoäi-nghò:
Theo lôøi môøi cuûa UÛy-ban chieâu taäp thì cuoäc Hoäi-nghò naøy coù muïc-ñích:
a) Caùc Hoäi, caùc toå-chöùc Phaät-giaùo caùc nöôùc gaäp nhau ñeå trao ñoåi tin töùc veà Phong-traøo Phaät-giaùo treân theá-giôùi.
b) Ñi ñeán moät toå-chöùc Phaät-giaùo theá-giôùi coù muïc-ñích thoáng-nhaát caùc löïc-löôïng Phaät-giaùo treân hoaøn-caàu.
c) Tìm nhöõng phöông tieän thieát thöïc ñeå giuùp caùc Phaät-töû theá-giôùi giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà quan-heä ñeán nhaân-sinh.
d) Ñeå caùc Ñaïi-Bieåu Phaät-giaùo coù dòp ñi chieâm ngöôõng Xaù-Lôïi Ñöùc Phaät Tích-Ca taïi tænh Kandy vaø Gandesepura taïi Tích-Lan laø nhöõng nôi ñaõ noåi tieáng treân hoaøn-caàu. Vì theá trong chöông trình do ban toå chöùc thaûo ra coù caùc cuoäc ñi chieâm baùi Phaät-tích.Söï ñoùn tieáp. - UÛy-ban chieâu taäp Hoäi-nghò nhaän nhieäm-vuï xeáp ñaët choã aên ôû cho caùc Ñaïi-bieåu theá-giôùi taïi Colombo vaø caùc nôi khaùc ôû Thuû-Ñoâ Tích-Lan, caû ñeán caùc nôi cö truù cho caùc Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo ngoaïi-quoác ñeán chieâm baùi. Trong suoát thôøi kyø hoäi-nghò hoïp taïi Colombo moãi phaùi-ñoaøn ñöôïc truù ôû moät gia-ñình Phaät-giaùo Tích-Lan. Caùc Ñaïi-bieåu Taêng truù ôû caùc chuøa rieâng. Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam vì khoâng hieåu tieáng Anh, caàn phaûi coù oâng Phaïm-Chöõ laø nhaân-vieân Boä Ngoaïi-Giao ñi vôùi toâi veà nhieäm vuï thoâng-ngoân ôû chung cho toâi tieän vieäc giao-thieäp. Vì theá Ban toå chöùc ñeå Phaùi-ñoaøn Vieät-Nam cuøng truù ôû nhaø oâng Rajehewa laø Boä-tröôûng Boä Thöông-Maïi trong chính-phuû Tích-Lan, laïi laø Phoù-hoäi Ñaïi Boà-ñeà Tích-Lan.
May toâi ôû nhaø naøy neân ñaõ khaûo-saùt ñöôïc nhieàu coâng vieäc Phaät cuûa Hoäi Maha Boà-ñeà Tích-Lan,nhaát laø giaây lieân-laïc giöõa Hoäi ta vaø Hoäi Maha Boà-ñeà Tích-Lan ñaõ ñöôïc thaét chaët.
Coù theå noùi söï ñoùn tieáp caùc Ñaïi-bieåu Phaät-giaùo ngoaïi-quoác cuûa Ban chieâu-taäp thaät laø chu-ñaùo, loøng quyù khaùch cuûa daân Tích-Lan ñaõ noåi tieáng töø xöa, nay chuùng toâi ñaõ ñöôïc troâng thaáy taän nôi. Töø Thuû-töôùng Tích-Lan cho ñeán ngöôøi daân ngheøo, ai ai cuõng toû ra noàng haäu ñoái vôùi caùc Ñaïi-bieåu Phaät-giaùo. Nhöõng ngaøy caùc Phaùi-ñoaøn ñi chieâm-baùi caùc nôi ôû hai tænh ñöôøng xa coù tôùi 600 caây soá moät löôït theá maø treân doïc ñöôøng nhieàu nôi caêng khoâng bieát bao nhieâu bieåu ngöõ vôùi rôïp ñöôøng nhöõng Quoác-kyø Tích-Lan vaø côø hieäu Phaät-giaùo maàu nguõ-saéc. Tình hình hoan-ngheânh Hoäi Phaät-giaùo theá-giôùi naøy vaø heát söùc giuùp ñôõ caùc Ñaïi-bieåu veà moïi phöông-dieän.
Buoåi leã tuyeân-theä
Tröôùc ngaøy khai maïc Hoäi-nghò Phaät-giaùo theá-giôùi, coù moät leã tuyeân-theä ôû ngoâi chuøa "Phaät Sæ" töùc chuøa thôø Raêng Ñöùc Phaät Thích-Ca. Chuøa naøy caùch vôùi Colombo 150 caây soá, saùng sôùm ngaøy 25, taát caû caùc Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo vôùi haøng vaïn giaùo-höõu ñi oâ-toâ töø Colombo ñeán cuøng vôùi chö Taêng, thieän-tín toaøn tænh Kandy cöû haønh leã tuyeân-theä. Baèng moät quyeát-nghò ñoïc tröôùc Tam-baûo, keá ñeán caùc Tröôûng phaùi-ñoaøn ai naáy ñeàu phaûi coù maáy ñieàu phaùt-nguyeän rieâng, cuøng ñoïc tröôùc Tam-baûo vaø giöõa ñaïi-chuùng.
Buoåi khai maïc ñaàu tieân 5 giôø 26 phuùt, taïi truï-sôû coâng coäng to nhaát cuûa Thuû-ñoâ Tích-Lan ñöôïc cöû leã khai maïc. Thuû-töôùng Tích-Lan chuû-toïa, Ngaøi thaân ñoïc dieãn-vaên ñoùn chaøo caùc Ñaïi-bieåu Phaät-giaùo theá-giôùi.
Tuy raèng theá, Chính-phuû Tích-Lan heát söùc traùnh söï can thieäp vaøo coâng vieäc chính cuûa cuoäc Hoäi-nghò naøy, khoâng bao giôø thaáy coù moät Ñaïi-bieåu ôû trong caùc cuoäc baøn caõi. Xem theá ñuû bieát töø Chính-phuû cho ñeán daân Tích-Lan ñeàu coù caûm tình toát ñeïp ñoái vôùi caùc nöôùc coù Phaät-giaùo raát saâu xa.
26 ñoaøn Ñaïi-bieåu cuûa caùc nöôùc coù Phaät-giaùo cöû ñeán döï Hoäi-nghò naøy, theâm vaøo soá Ñaïi-bieåu chính-thöùc, coøn coù caùc Ñaïi-bieåu baùn chính thöùc, phaàn nhieàu laø caùc nhaø vì haâm-moä Phaät-giaùo töï xuaát tieàn ñeán döï.
Tuy vaäy trong caùc vieäc tranh luaän, chæ coù caùc Ñaïi-bieåu chính-thöùc môùi coù thaåm-quyeàn. Caùc Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo ñi döï Hoäi-nghò naøy, moãi ñoaøn trung-bình töø 6 ñeán 8 ngöôøi. Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam ít nhaát, vì chæ coù 3 ngöôøi.
Rieâng caùc nöôùc maø Phaät-giaùo ñöôïc toân laøm quoác-giaùo nhö Xieâm-La, Dieán-Ñieän, Tích-Lan, Bhutan, Taây Taïng, hoï raát chuù yù ñeán cuoäc Hoäi-nghò Phaät-giaùo theá-giôùi naøy, cöû nhieàu nhaân-taøi ñeán döï. Caàm ñaàu Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Dieán-Ñieän laø moät nhaø luaät-hoïc tröù-danh, ñaõ döï moät phaàn quan-troïng veà vieäc thaûo hieán-phaùp Dieán-Ñieän. Caàm ñaàu Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Xieâm laø moät Boä-tröôûng Thöông-maïi, Hoaøng-gia Xieâm coøn cöû theâm moät Coâng-chuùa ñeán thay maët.
Ñaïi-bieåu Xieâm-La, Tích-Lan, Dieán-Ñieän ñoaøn-keát thaønh moät khoái, ñöôïc coi nhö coù löïc-löôïng hôn heát ôû Hoäi-nghò. Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo ôû caùc nöôùc AÂu-chaâu haàu nhö bò yeáu theá trong caùc cuoäc baøn caõi.
Moät ñieàu nöõa caàn nhaéc ñeán, saùng 27 baét ñaàu khai maïc Hoäi-nghò chính-thöùc taïi truï-sôû Thanh-nieân Phaät-giaùo. Ban Toå-chöùc töï cöû laáy Chuû-tòch, Thö-kyù buoåi hoïp chöù khoâng do Hoäi-nghò cöû, maø Hoäi nghò cuõng yeân laëng khoâng ai phaûn ñoái. Khoâng nhöõng theá, caùc Ñaïi-bieåu cöù thi nhau töôøng trình veà tình hình Phaät-giaùo cuûa xöù sôû mình cho coâng chuùng bieát. Kyø thöïc coù ai ñöôïc cöû ra ñeå phaùn ñoaùn caùc tôø trình aáy ñaâu? Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam thaáy Hoäi nghò thieáu toå chöùc, ñaõ hai laàn seõ lôøi yeâu caàu ban Toå-chöùc söûa laïi chöông-trình nghò söï, nhöng khoâng coâng hieäu. Ban Toå-chöùc coù cho toâi bieát raèng : "Phaàn nhieàu caùc Phaùi-ñoaøn muoán noùi caû". Ban Toå-chöùc cuõng coù vaøi laàn môøi Phaùi-ñoaøn Vieät-Nam töôøng trình. Toâi traû lôøi: "Chuû-tòch Hoäi-nghò khoâng do chuùng toâi coâng cöû ra thì chuùng toâi töôøng trình vôùi ai ? Vaû laïi coù moät traêm Ñaïi-bieåu ñeán döï maø moãi Ñaïi-bieåu töôøng trình heát ñoä moät giôø thì coøn thôøi giôø ñaâu maø baøn caõi vaøo muïc-ñích chính. Chuùng toâi ñaõ phaûi cuøng caùc Ñaïi-bieåu phaùt theä tröôùc ñaáng Töø-bi cao caû ñeå phuïng-söï toân-chæ, ñeå laäp Hoäi Phaät-giaùo theá-giôùi. Huoáng hoà coøn moät vaán-ñeà quan-troïng nöõa, laø nhöõng phöông-tieän thöïc-teá giuùp ñôõ cho caùc Phaät-töû theá-giôùi vaø ñeå giaûi-quyeát vaán-ñeà quan-heä cuûa nhaân-sinh, noù laø moät ñieàu then choát cuûa cuoäc Hoäi-nghò naøy. Chuùng toâi töø maáy ngaøn daäm ñeán ñaây ñeå chôi ö ? Daân Vieät-Nam chuùng toâi ñöông laàm-than ñau-khoå, chuùng toâi khoâng ñöôïc pheùp ñi chôi, thaät ra loøng vì Phaät-giaùo theá-giôùi cuûa ban Chieâu-taäp caùc Ngaøi quyù baùu khoâng keå xieát ñöôïc, chæ vì thieáu kinh-nghieäm neân caùc Ngaøi ñaõ voâ tình ñöa Hoäi-nghò ñi vaøo con ñöôøng uùng-taéc, khoâng coù toå chöùc. Ñaùng leõ ra, tröôùc khi khai maïc Hoäi-nghò laàn ñaàu tieân, ban Toå-chöùc caùc Ngaøi seõ tuyeân boá chæ giöõ thöôøng-vuï ñeå öùng tieáp caùc Phaùi-ñoaøn, caùc Phaät-töû, coøn phaûi ñeå Ñaïi-hoäi-nghò cöû laáy Chuû-tòch, Thö-kyù ra ñieàu-khieån, seõ cuøng ñònh chöông-trình nghò-söï. Keá ñeán baàu caùc tieåu-ban chuyeân-moân ñeå nghieân-cöùu caùc vaán-ñeà roài môùi ñeán caùc Phaùi-ñoaøn töôøng trình xong thì caùc tieåu-ban nghieân-cöùu cuõng xong, seõ ñem ra Ñaïi-hoäi-nghò baøn caõi ñeå duyeät-y. Ñaèng naøy ban Toå-chöùc caùc Ngaøi khoâng theá, caùc Ngaøi töï cöû ngöôøi ra ñieàu khieån Hoäi-nghò, ñeå caùc Tröôûng Phaùi-ñoaøn trình baày ñaõ ñeán hai ngaøy roài maø töôøng trình chöa heát, caùc tieåu-ban chöa baàu. Ngaøy mai 28-5 chuû nhaät nghæ, laïi keá luoân ñeán boán ngaøy ñi chieâm-baùi, khi veà coøn hai ngaøy nöõa, sao kòp?
Caùc baùo Tích-Lan ñem caâu hoûi toâi noùi ñoù coâng-boá, thaønh ra dö luaän soâi noåi. Laïi ñöôïc theâm caùc Ñaïi-bieåu Hoäi Ñaïi Boà-ñeà AÁn-Ñoä, Anh, Myõ, Phaùp, Tích-Lan uûng-hoä nhieät-lieät, ban Toå-chöùc vaø caû Hoäi-nghò ñeàu ñoåi thaùi-ñoä, veà cuoái buoåi hoïp chieàu laø baàu luoân 5 tieåu-ban. Ñaïi-hoäi-nghò coøn vöøa ñi chieâm baùi vöøa hieäp nhau töøng ban moät nghieân-cöùu saün saøng, ñeå ñem veà Hoäi-nghò baøn caõi vaø duyeät-y. Naêm tieåu-ban nghieân-cöùu ñöôïc thaønh laäp:
1/ Tieåu-ban döï thaûo Hieán-chöông vaø Ñieàu-leä Hoäi Phaät-giaùo theá-giôùi.
2/ Tieåu ban "Thoáng-nhaát" vaø "Ñoaøn-keát" coù nhieäm-vuï nghieân-cöùu nhöõng phöông-phaùp ñeå thöïc hieän söï ñoaøn-keát giöõa caùc Phaät-töû theá-giôùi.
3/ Tieåu-ban baùo chí tuyeân-truyeàn coù nhieäm-vuï nghieân-cöùu nhöõng phöông-phaùp tuyeân-truyeàn ñaïo Phaät.
4/ Tieåu-ban "Xaõ-hoäi" coù nhieäm-vuï nghieân-cöùu veà Phaät-giaùo tham döï caùc coâng vieäc xaõ-hoäi.
5/ Tieåu-ban "Truyeàn-giaùo" nghieân-cöùu caùch toå-chöùc caùc Phaät-töû theá-giôùi ñi truyeàn-baù ñaïo Phaät treân khaép hoaøn caàu.Tieåu-ban thaûo Hieán-chöông cho Hoäi Phaät-giaùo theá-giôùi
Tieåu-ban naøy do vò Tröôûng Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Dieán-Ñieän laøm chuû-tòch cuøng vôùi Phaùi-ñoaøn Vieät-Nam, OÂng Phaïm-Chöõ ñöôïc toâi uûy-nhieäm vôùi caùc ñieàu ñaïi cöông veà "Nguyeân-taéc" vaø "Heä-thoáng" toâi ñaõ thaûo saün ñeå ñem ra cuøng ban naøy khôûi thaûo Hieán-chöông. Hieán-chöông thaûo xong, ñem ra trình Hoäi-nghò baøn caõi vaø söûa ñoåi trong ba buoåi hoïp.
Nhöng nhöõng ñieàu chính trong Hieán-chöông do tieåu-ban thaûo ra ñaõ ñöôïc toaøn theå Hoäi-nghò duyeät-y.
Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam coù theå töï haøo raèng: Ñaõ ñöùng ñaàu phaûn-ñoái Ban toå-chöùc laãn Hoäi-Nghò ñi sai nguyeân taéc, traùi laïi vaãn ñöôïc Hoäi-Nghò môøi vaøo döï Ban thaûo Hieán-chöông vaø Ñieàu-leä, töùc laø döï moät phaàn quan-troïng trong vieäc thaûo Hieán chöông naøy. Coøn caùc Ban döï thaûo cuûa boán Tieåu-ban keå treân cuõng ñöôïc ñöa baøn caõi vaø duyeät-y. Khi in xong ñeàu göûi ñeán caùc nöôùc coù Ñaïi-bieåu ñeán hoïp.
Vieäc baàu ñaïi-bieåu Phaät-giaùo theá-giôùi
Theo nhö trong Hieán-chöông, moät Ñaïi Hoäi-ñoàng Phaät-giaùo Theá-giôùi trong ñoù moãi nöôùc coù moät Ñaïi-bieåu, seõ coù quyeàn toái cao trong caùc coâng vieäc cuûa Hoäi Phaät-giaùo theá-giôùi uûy nhieäm thi haønh trong Phaät-giaùo xöù sôû mình vaø Ñaïi Hoäi-ñoàng baàu ngay moät Chuû-tòch, moät Toång thö kyù, naêm Phoù thö-kyù vaø moät Thuû-quyõ, ñeå baét tay vaøo laøm vieäc Hoäi Phaät-giaùo Theá-giôùi ôû ngay nôi thaønh laäp.
Ñaây laø moät ñeà-nghò rieâng cuûa toâi veà vieäc ñaët Truï-sôû vaø baàu Ban Toång Trò-söï vôùi cöû Ñaïi-bieåu.
Ñaët Truï-sôû . - Vì xöù Tích-Lan coù moät baàu khoâng khí quang ñaõng, eâm ñeàm raát thuaän tieän cho Phaät-giaùo Theá-giôùi, vì Phaät-giaùo chính thöùc laøm quoác-giaùo cuûa Tích-Lan. Vaäy thì Truï-sôû cuûa Hoäi Phaät-giaùo Theá-giôùi taïm thôøi haõy ñaët ôû Tích-Lan.
Baàu Ban Toång Trò-söï .- Vì caùc Phaät-töû Tích-Lan ñaõ coù coâng lôùn trong vieäc chieâu-taäp hoäi-nghò Phaät-giaùo Theá-giôùi, vaäy thì ba chöùc quan troïng nhö Chuû-tòch, Toång thö-kyù vaø Thuû-quyõ, khoùa ñaàu ñeàu phaûi ñeå ngöôøi Tích-Lan ñaûm nhaän, coù theá môùi lieân laïc maät thieát ñöôïc vôùi nhau trong moïi coâng vieäc.
Cöû Ñaïi-bieåu .- Moãi Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo chính-thöùc ñöôïc cöû ñeán döï Hoäi-nghò, seõ cöû laáy moät vò laøm Ñaïi-bieåu trong Ñaïi Hoäi-ñoàng Phaät-giaùo Theá-giôùi. Sau khi cöû xong, seõ ñeä trình danh saùch leân ban Toång-Trò-Söï.
Ñeà-nghò naøy cuûa toâi ñöôïc phaàn ñoâng caùc Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Theá-giôùi taùn thaønh vaø Hoäi-nghò ñaõ aùp duïng thi haønh. Cho neân ñeán khi baàu ba nhaân-vaät cuûa Phaät-giaùo Tích-Lan laøm Chuû Tòch, Toång thö-kyù vaø Thuû-quyõ ra ñaûm nhieäm coâng vieäc cuûa Hoäi Phaät-giaùo Theá-giôùi, ñeàu ñöôïc toaøn theå hoäi-nghò hoan-hoâ chuaån nhaän.
Laïi coøn phaûi nhaéc ñeán thaønh phaàn cuûa Vieät, Meân, Laøo cöû Ñaïi-bieåu vaøo döï Ñaïi Hoäi-ñoàng Phaät-giaùo Theá-giôùi.
Theo Hieán-chöông moãi nöôùc Phaät-giaùo chæ ñöôïc cöû moät Ñaïi-bieåu vaøo Ñaïi Hoäi-ñoàng Phaät-giaùo Theá-giôùi. Vì theá maø Hoäi-nghò Phaät-giaùo Theá-giôùi hoïp taïi Colombo, AÁn-ñoä coù ñeán 4 Phaùi-ñoaøn, Trung-Hoa cuõng coù 3 Phaùi-ñoaøn, cuõng ñöôïc cöû coù moät Ñaïi-bieåu.
Tieåu ban "thoáng-nhaát" ñeà nghò Vieät, Meân, Laøo cuõng chæ ñöôïc coù moät Ñaïi-bieåu, ñeå ñaïi dieän cho Phaät-giaùo Lieân-Bang Ñoâng-Döông. Ñeà-nghò aáy ñöôïc Ñaïi Hoäi-nghò chuaån y. Hai Phaùi-ñoaøn Meân, Laøo yeân laëng.
Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam do toâi uûy oâng Phaïm-Chöõ, leân tieáng raèng: Moãi nöôùc coù Phaät-giaùo ñöôïc cöû moät Ñaïi-bieåu laø phaûi. Vieät-Nam laø moät nöôùc ñoäc-laäp, khoâng phaûi laø nöôùc Lieân-Bang Ñoâng-Döông, Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam theo Hieán-chöông coù quyeàn cöû moät Ñaïi-bieåu ñaïi-dieän cho Phaät-giaùo Vieät-Nam vaøo Ñaïi Hoäi-ñoàng Phaät-giaùo Theá-giôùi.
Lôøi yeâu caàu cuûa Vieät-Nam cuõng ñaõ ñöôïc moät soá Tröôûng Phaùi-ñoaøn höôûng öùng nhöng vaãn bò thieåu soá, nhöõng lôøi baøn ñi taùn laïi cuõng ñaõ soâi noåi, maø vaãn chöa giaûi quyeát xong. OÂng Phaïm-Chöõ theo yù toâi ra ra traû lôøi quyeát lieät raèng: Quoác Gia Vieät Nam ñaõ ñöôïc ñoäc-laäp, vaäy thì Phaät-giaùo Vieät-Nam phaûi ñöôïc cöû rieâng moät Ñaïi-bieåu, neáu khoâng ñöôïc nhö lôøi yeâu caàu, Phaùi-ñoaøn chuùng toâi xin ruùt lui, vì raèng 18 trieäu daân Vieät-Nam theo Phaät - Giaùo khoâng bao giôø chòu lieät Vieät-Nam vaøo Lieân-Bang Ñoâng-Döông.
Maáy caâu cöông quyeát ñoù, ñaõ chuyeån ñöôïc Ñaïi Hoäi-nghò ñeàu taùn thaønh, ñeå Phaùi-ñoaøn Vieät-Nam ñöôïc cöû rieâng moät Ñaïi-bieåu vaøo Ñaïi Hoäi-Ñoàng Phaät-Giaùo Theá-Giôùi. Toâi nhaân danh Tröôûng Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam ra ñaûm nhieäm Ñaïi-bieåu Phaät-giaùo Vieät-Nam trong Ñaïi Hoäi-Ñoàng Phaät-Giaùo Theá-Giôùi.
Nhöng toâi coøn ngoû yù neáu sau naøy Phaät-Giaùo Vieät-Nam cöû ñöôïc Ñaïi-bieåu xöùng ñaùng hôn toâi, thì toâi xin nhöôøng, Ñaïi Hoäi-nghò chuaån-y.
Nhöõng noãi khoù khaên maø Phaùi-ñoaøn Phaät-giaùo cuûa chuùng toâi ñaõ vöôït qua
1/ Hoäi-nghò baøn caõi baèng tieáng Anh, maø toâi khoâng bieát moät tieáng Anh naøo.
2/ Phaùi-ñoaøn ít ngöôøi quaù, ngoaøi oâng Phaïm-Chöõ ra, trong Phaùi-ñoaøn khoâng coøn ai giuùp toâi.
3/ Phaûi thaûo Hieán-chöông vaø Ñieàu-leä cho toå-chöùc Phaät-giaùo theá-giôùi maø qua khoâng coù saün moät taøi-lieäu naøo caû.
4/ Phaûi ñoái phoù vôùi nhieàu vaán-ñeà gay go nhö bò lieät vaøo Lieân-bang Ñoâng-Döông.
5/ Ñöa Hoäi-nghò ra khoûi con ñöôøng uùng-taéc.Nhöõng phöông-chaâm giaûi-thoaùt caùc noãi khoù khaên
1/ Toâi ñaõ ñaët ñöôøng gaây thieän-caûm sang Tích-Lan, töø ngoùt moät thaùng tröôùc baèng caùch nhôø oâng Thö-kyù Hoäi Ñaïi Boà-ñeà AÁn gôûi baûn ñeà-nghò vôùi Phaät-giaùo theá-giôùi, cho ban Toå-chöùc xem tröôùc vaø coù caû thö cuûa Hoäi Ñaïi Boà-ñeà AÁn-Ñoä giôùi-thieäu vôùi caùc cô-quan Phaät-giaùo Tích-Lan nöõa. Vì theá cho neân khi chuùng toâi ñeán Tích-Lan, ñöôïc öu-ñaõi ñaëc bieät, vaø khi phaûn ñoái ban Toå-chöùc maø ban Toå-chöùc vaãn thaân maät.
2/ Y Ù hieäp taâm ñaàu vôùi nhieàu Ñaïi-bieåu, nhöng maät-thieát nhaát laø Phaùi-ñoaøn Hoäi Ñaïi Boà-ñeà AÁn-Ñoä, Hoäi Boà-ñeà Tích-Lan, Phaùi-ñoaøn Phaùp vaø Dieán-Ñieän.
3/ Toâi coøn nhôø coù chuùt kinh-nghieäm, neân giöõ vöõng ñöôïc laäp-tröôøng chaéc chaén, cuõng nhö thaùi-ñoä cöông-quyeát.
4/ OÂng Phaïm-Chöõ laø toâng-ngoân cuûa phaùi-ñoaøn, maëc daàu coøn ít tuoåi, nhöng oâng ñaõ toû ra raát thoâng-thaïo tieáng Anh, laïi linh-hoaït veà ngoaïi-giao, neân gaây ñöôïc nhieàu caûm-tình vôùi ngöôøi ngoaïi-quoác, nhaát laø oâng laïi taâm ñaàu yù hieäp vôùi toâi trong nhieàu coâng vieäc.
5/ Ñöôïc OÂng Rajahewavitarne laø Phoù Hoäi Boà-ñeà Tích-Lan laøm Coá-vaán cho toâi, nhaát laø laïi ñöôïc Baø Rajahewavitarne heát söùc saên-soùc ñeán söï aên uoáng cuûa toâi ñeå giöõ söùc khoeû.
Hoäi-nghò ñaõ vöôït qua nhöõng noãi khoù khaên vaø sau laïi ñaït ñöôïc nhöõng keát-quaû laø vì :
a) Beân ngoaøi coù baùo chí Tích-Lan ñem caùc lôøi phaûn ñoái Hoäi-nghò cuûa Phaùi-ñoaøn Vieät-Nam vaø Hawai gaây dö luaän.
b) Beân trong ban Toå-chöùc cuõng nhö caùc Phaùi-ñoaøn ñoïc baùo bieát dö-luaän khoâng hay, lieàn thay ñoåi thaùi-ñoä. Laïi coù theâm löïc-löôïng cuûa Phaùi-ñoaøn AÁn-Ñoä, Tích-Lan, Anh, Myõ, Phaùp ñeà nghò, Phaùi-ñoaøn Vieät-Nam laïi leân tieáng yeâu caàu ñoåi chöông trình buoåi hoïp.
c) Tröôûng Phaùi-ñoaøn Dieán-Ñieän vôùi toâi, tuy khoâng baøn ñònh gì vôùi nhau tröôùc, nhöng vì ñeàu quan-taâm veà vaán-ñeà giaûi cöùu Ñaïi Hoäi-nghò ra khoûi con ñöôøng uùng-taéc seõ laïi tieán ñeán keát-quaû, neân hai chuùng toâi ñeàu ñaõ thaûo saün caùc ñieàu ñaïi-cöông veà Hieán-chöông vaø Ñieàu-leä, cho neân ñeán khi hai chuùng toâi vôùi Ñaïi-bieåu AÁn-Ñoä ñöôïc cöû vaøo Tieåu-ban döï thaûo Hieán-chöông vaø Ñieàu-leä chæ phaûi hoïp nhau ñeå trao ñoåi yù-kieán coù moät vaøi buoåi laø ñaõ coù Hieán-chöông vôùi ñaïi-cöông cuûa Ñieàu-leä mang ra cho Ñaïi hoäi-nghò baøn caõi. Maëc daàu ñaõ coù tôùi ba buoåi baøn caõi söûa ñoåi, nhöng cuõng chæ söûa ñoåi veà chi-tieát laø ñöôïc duyeät-y; caû ñeán boán Tieåu-ban khaùc cuõng coá gaéng laøm vieäc caû nhöõng ngaøy ñi chieâm baùi, neân caùc vaán-ñeà then choát ñeàu ñöôïc giaûi quyeát xong caû.
Hoäi-nghò Phaät-giaùo theá-giôùi hoïp taïi Colombo ñaõ thu ñöôïc nhöõng keát-quaû toát ñeïp :
1/ Caùc Tröôûng Phaùi-ñoaøn cuûa 26 nöôùc ñaõ cuøng nhau laøm leã tuyeân-theä vôùi baûn quyeát-nghò ñoïc tröôùc Tam-baûo ñeå caàu Ñöùc Töø-bi chöùng-minh vaø bieåu-döông tinh-thaàn thoáng-nhaát vôùi löïc-löôïng ñoaøn-keát.
2/ Ñaïi Hoäi-nghò ñaõ duyeät-y baûn Hieán-chöông vaø caùc ñaïi-cöông cho Ñieàu-leä, töùc laø ñaõ ñaët neàn moùng chaéc chaén cho Hoäi Phaät-giaùo thaønh laäp.
3/ Hoäi Phaät-giaùo theá-giôùi ñaõ coù moät ban Toång Trò-söï vôùi 26 Ñaïi-bieåu cuûa caùc nöôùc Phaät-giaùo treân khaép hoaøn-caàu, ñeàu phaûi phuïng-söï chung moät toân-chæ, thöïc hieän tinh-thaàn Phaät-giaùo treân khaép theá-giôùi, giaûi quyeát vaán-ñeà quan-troïng cuûa nhaân-sinh.
[Trôû Veà ] [Trang sau ] [Trang tröôùc ]
A - Chuaån bò
1 - Duyeân khôûi - Töø Baéc vaøo Nam ñeå vaïch roõ nhieäm-vuï
B - Thôøi gian taïi AÁn Ñoä
2 - Hoäi Phaät-giaùo AÁn Ñoä ñoái vôùi Phaùi-Ñoaøn Phaät-giaùo Vieät-Nam
3 - Trao ñoåi veà tình hình Phaät giaùo taïi AÁn-Ñoä vaø taïi Vieät Nam
C - Thôøi gian taïi Tích Lan
4 - Leã Tuyeân theä
5 - Leã Khai Maïc
6 - Keát quaû vaø tình hình toång quaùt cuûa Hoäi-nghò Phaät-giaùo Theá-giôùi
D - Haønh trình chieâm baùi Phaät tích taïi AÁn Ñoä
7 - Chieâm baùi Xaù Lôïi hai vò Thaùnh Taêng
8 - Chieâm baùi Song Laâm - Thöùu Lónh
(coøn tieáp)