Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Chín yeáu toá phaùt trieån Thieàn Quaùn
Thieàn sö Kundalaøbhivamsa - Tyø kheo Thieän Minh dòch Vieät
Chöông VIII Yeáu Toá Thöù Saùu
-ooOoo- Nhôø coù thaát giaùc chi maø nguõ quyeàn cuûa haønh giaû ñöôïc phaùt trieån.
Thieàn quaùn khoâng phaûi thöïc haønh baèng thaân vaø khaåu, maø chæ ñöôïc thöïc haønh baèng taâm. Cô cheá hoaït ñoäng cuûa taâm raát vi teá, khi thì u saàu chaùn naûn, khi thì phaán khôûi kích thích. Caû hai traïng thaùi naøy ñeàu khoâng toát cho vieäc phaùt trieån nguõ quyeàn. Nhôø tu taäp thaát giaùc chi taâm cuûa haønh giaû môùi thích hôïp cho vieäc phaùt trieån nguõ quyeàn. Xin haõy ñoïc 3 laàn:
Yeáu phaùp:
Ñeå quaân bình, haøi hoøaa. Cheá ngöï taâm traïo cöû:
Phaûi khoâng ngöøng quaùn nieäm
Tu taäp thaát giaùc chi.Taâm traïo cöû laø taâm khoâng oån ñònh maø luoân taùn loaïn, dao ñoäng. Taâm naøy coù theå ñöôïc cheá ngöï bôûi ba chi trong thaát giaùc chi laø: Xaû, Ñònh vaø Khinh an.
Yeáu Phaùp:
Khi phoùng taâm, traïo cöûTaâm traïo cöû coù khuynh höôùng voïng töôûng nhöõng söï kieän trong quaù khöù cuõng nhö nhöõng söï kieän seõ xaûy ra trong töông lai. Khi taâm baét ñaàu traïo cöû, haønh giaû phaûi quaùn nieäm ngay treân phaùp hieän taïi ñeå cho moïi phoùng taâm ñeàu ñöôïc cheá ngöï. Luùc ñoù nguõ quyeàn seõ ñöôïc taêng tröôûng.
Nieäm Xaû, Ñònh, Khinh an.Taâm traïo cöû thöôøng ñi keøm vôùi lo aâu vaø sôï haõi. Ngöôøi ta lo sôï raèng khoâng bieát nhöõng taøi saûn, ñòa vò, danh voïng maø mình ñaõ phaán ñaáu ñaït ñöôïc coù theå giöõ ñöôïc laâu daøi khoâng hay seõ bò maát maùt, huyû hoaïi. Haønh giaû phaûi loaïi boû söï lo sôï naøy trong taâm. Haønh giaû phaûi chaáp nhaän moïi thöïc teá cuûa cuoäc soáng, caùi gì roài cuõng coù ñeán coù ñi. Bieát nhö vaäy, haønh giaû chæ quan taâm ñeán söï thanh thaûn bình an cuûa thaân vaø taâm. Vôùi söï quaùn nieäm nhö vaäy, Khinh an seõ phaùt sinh vaø nguõ quyeàn ñöôïc taêng tröôûng.
b. Cheá ngöï taâm chaùn naûn:
Taâm chaùn naûn phaùt sinh khi ngöôøi ta chæ chuù troïng ñeán thoï laïc maø khoâng thích thoï khoå. Söï chuù taâm phaûi caân baèng treân hai phöông dieän khoå vaø laïc thì taâm môùi quaân bình vaø tónh laëng, thoaùt khoûi moïi söï taùn loaïn vaø do ñoù nguõ quyeàn ñöôïc taêng tröôûng.
Haønh giaû thöôøng coù khuynh höôùng chaùn naûn khi söï chuù taâm bò phaân taùn. Sau moät thôøi gian daøi haønh thieàn vaø chaúng tìm thaáy söï höùng thuù naøo haønh giaû deã caûm thaáy thaát voïng. Taát caû nhöõng traïng thaùi tieâu cöïc naøy laø do thieáu Tinh taán vaø Hyû, daãn ñeán ghi nhaän thieáu chính xaùc vaø hoân traàm. Khi caûm thaáy hoân traàm, haønh giaû neân quaùn nieäm ba chi trong thaát giaùc chi laø Tinh taán, Hyû vaø Traïch phaùp. Ba chi naøy laø ñeå ñoái trò laïi hoân traàm vaø chaùn naûn. Xin haõy ñoïc 3 laàn:
Yeáu Phaùp:
Khi thieàn bò yeáu ñic. Hoân traàm daãn ñeán söï ueå oaûi, thuï ñoäng:
Haõy quaùn nieäm ngay ñeán
Tinh taán, Hyû, Traïch phaùp.Hoân traàm laø haäu quaû cuûa traïng thaùi chaùn naûn vaø daãn ñeán söï thuï ñoäng trong caû hai lónh vöïc ñôøi vaø ñaïo. Boä Loka-nìti, moät boä saùch ñaïo ñöùc cuûa Phaät giaùo coù minh hoïa ñieàu naøy nhö sau: "Moät ngöôøi hoân traàm khoâng theå coù kieán thöùc, ngöôøi khoâng coù kieán thöùc, khoâng theå laøm ra cuûa caûi, ngöôøi khoâng coù cuûa caûi thì khoâng coù baïn beø, ngöôøi khoâng coù baïn beø thì khoâng coù an laïc, ngöôøi khoâng coù an laïc thìkhoâng coù phöôùc thieän, ngöôøi khoâng coù phöôùc thieän thì khoâng theå chöùng ñaéc Nieát -baøn ". Xin haõy ñoïc 3 laàn:
Yeáu Phaùp:
Khi phoùng taâm, traïo cöûTaâm traïo cöû coù khuynh höôùng voïng töôûng nhöõng söï kieän trong quaù khöù cuõng nhö nhöõng söï kieän seõ xaûy ra trong töông lai. Khi taâm baét ñaàu traïo cöû, haønh giaû phaûi quaùn nieäm ngay treân phaùp hieän taïi ñeå cho moïi phoùng taâm ñeàu ñöôïc cheá ngöï. Luùc ñoù nguõ quyeàn seõ ñöôïc taêng tröôûng.
Nieäm Xaû, Ñònh, Khinh an.Taâm traïo cöû thöôøng ñi keøm vôùi lo aâu vaø sôï haõi. Ngöôøi ta lo sôï raèng khoâng bieát nhöõng taøi saûn, ñòa vò, danh voïng maø mình ñaõ phaán ñaáu ñaït ñöôïc coù theå giöõ ñöôïc laâu daøi khoâng hay seõ bò maát maùt, huyû hoaïi. Haønh giaû phaûi loaïi boû söï lo sôï naøy trong taâm. Haønh giaû phaûi chaáp nhaän moïi thöïc teá cuûa cuoäc soáng, caùi gì roài cuõng coù ñeán coù ñi. Bieát nhö vaäy, haønh giaû chæ quan taâm ñeán söï thanh thaûn bình an cuûa thaân vaø taâm. Vôùi söï quaùn nieäm nhö vaäy, Khinh an seõ phaùt sinh vaø nguõ quyeàn ñöôïc taêng tröôûng.
b. Cheá ngöï taâm chaùn naûn:
Taâm chaùn naûn phaùt sinh khi ngöôøi ta chæ chuù troïng ñeán thoï laïc maø khoâng thích thoï khoå. Söï chuù taâm phaûi caân baèng treân hai phöông dieän khoå vaø laïc thì taâm môùi quaân bình vaø tónh laëng, thoaùt khoûi moïi söï taùn loaïn vaø do ñoù nguõ quyeàn ñöôïc taêng tröôûng.
Haønh giaû thöôøng coù khuynh höôùng chaùn naûn khi söï chuù taâm bò phaân taùn. Sau moät thôøi gian daøi haønh thieàn vaø chaúng tìm thaáy söï höùng thuù naøo haønh giaû deã caûm thaáy thaát voïng. Taát caû nhöõng traïng thaùi tieâu cöïc naøy laø do thieáu Tinh taán vaø Hyû, daãn ñeán ghi nhaän thieáu chính xaùc vaø hoân traàm. Khi caûm thaáy hoân traàm, haønh giaû neân quaùn nieäm ba chi trong thaát giaùc chi laø Tinh taán, Hyû vaøTraïch phaùp. Ba chi naøy laø ñeå ñoái trò laïi hoân traàm vaø chaùn naûn. Xin haõy ñoïc 3 laàn:
Yeáu Phaùp:
Khi thieàn bò yeáu ñic. Hoân traàm daãn ñeán söï ueå oaûi, thuï ñoäng:
Haõy quaùn nieäm ngay ñeán
Tinh taán, Hyû, Traïch phaùp.Hoân traàm laø haäu quaû cuûa traïng thaùi chaùn naûn vaø daãn ñeán söï thuï ñoäng trong caû hai lónh vöïc ñôøi vaø ñaïo. Boä Loka-nìti, moät boä saùch ñaïo ñöùc cuûa phaät giaùo coù minh hoïa ñieàu naøy nhö sau: "Moät ngöôøi hoân traàm khoâng theå coù kieán thöùc, ngöôøi khoâng coù kieán thöùc, khoâng theå laøm ra cuûa caûi, ngöôøi khoâng coù cuûa caûi thì khoâng coù baïn beø, ngöôøi khoâng coù baïn beø thì khoâng coù an laïc, ngöôøi khoâng coù an laïc thì khoâng coù phöôùc thieän, ngöôøi khoâng coù phöôùc thieän thì khoâng theå chöùng ñaéc Nieát -baøn ". Xin haõy ñoïc 3 laàn:
Yeáu Phaùp:
Ngöôøi coù nhieàu hoân traàmHaønh giaû phaûi ghi nhôù raèng duø chuùng ta ñang coù saün cuoäc ñôøi ñeå maø tu taäp, ñeå maø chöùng ñaéc ñaïo quaû nhöng neáu löôøi bieáng vaø thieáu tinh taán thì chuùng ta coøn quaù caùch xa vôùi muïc tieâu cuûa mình laø Nieát-baøn. Vì vaäy haønh giaû phaûi phaùt huy söï tinh taán vaø ñeå loaïi tröø hoân traàm thuï ñoäng.
Khoâng theå coù kieán thöùc
Ngöôøi khoâng coù kieán thöùc
Khoâng laøm ra cuûa caûi
Ngöôøi khoâng laøm ra cuûa caûi
Seõ khoâng coù baïn beø
Ngöôøi khoâng coù baïn beø
Thì khoâng coù an laïc
Neáu khoâng coù an laïc
Cuõng khoâng coù phöôùc thieän
Vaø khoâng coù phöôùc thieän
Khoâng ñaït ñeán Nieát-baønHoân traàm daãn ñeán söï suy yeáu coøn tinh taán thì ñöa ñeán thaønh coâng. Vì vaäy caùc haønh giaû neân kieân trì tinh taán.
d. Tu taäp tinh taán giaùc chi:
Haønh giaû taâm nieäm raèng ñöôïc laøm ngöôøi khoâng phaûi laø deã, nay ñöôïc sinh laøm ngöôøi thì phaûi chuyeân taâm haønh thieàn Töù Nieäm Xöù ñeå coù theå ñoùng laïi caùnh cöûa ñòa nguïc. Hôn nöõa, haønh giaû cuõng neân bieát raèng ñöôïc gaëp Phaät phaùp, moät giaùo phaùp daãn ñeán Ñaïo, Quaû, Nieát-baøn, laø moät cô hoäi hieám hoi raát khoù gaëp. Caùc haønh giaû khoâng neân boû lôõ dòp may lôùn lao naøy, neáu khoâng quí vò chæ gaëp toaøn nhöõng ñieàu trôû ngaïi.
Maëc daàu Ñaïo, Quaû, Nieát - Baøn coù theå chöùng ñaéc ngay trong hieän taïi, nhöng neáu quí vò khoâng tinh taán thöïc haønh giaùo phaùp, thì raát coù theå khi töø giaõ coõi naøy, quí vò vaãn chæ laø moät phaøm nhaân, hay teä hôn nöõa laø phaûi ñoïa vaøo aùc ñaïo.
Vì vaäy quí vò neân tinh taán tu haønh ñeå khoûi phaûi aân haän khi ñoïa vaøo caûnh khoå, ñeå khoûi phaûi khoùc loùc than vaõn raèng: "Ta ñaõ phaïm moät sai laàm nghieâm troïng. Do khoâng chòu haønh thieàn maø giôø ñaây ta phaûi chòu nhieàu ñau khoå!". Haønh giaû phaûi noäi quaùn nhö vaäy ñeå ñoái trò söï löôøi bieáng baèng caùch quaùn nieäm söï tinh taán.
Haønh giaû phaûi ghi nhôù raèng mình ñang ñöôïc soáng trong thôøi Phaät Phaùp, raèng mình ñang ñöôïc ôû Mieán Ñieän laø nôi coù söï thöïc haønh giaùo phaùp, raèng mình laø ngöôøi coù chaùnh kieán, raèng mình ñang coù luïc caên cuï tuùc. Ñoù laø boán tuùc duyeân maø quí vò may maén coù ñöôïc.
Neáu chieàu theo söï chaùn naûn, löôøi bieáng, vaø thieáu noã nöïc tinh caàn,thì caùc haønh giaû ñaõ ñaùnh maát boán tuùc duyeân treân maø keát quaû laø chaúng coù theå chöùng ñaéc moät Ñaïo, Quaû naøo, vaø phaûi chòu khoå ñau trong voøng sinh töû luaân hoài. Vì vaäy haønh giaû phaûi luoân quaùn nieäm tinh taán.
e. Neáu khoâng tinh taán söï öu saàu phaùt sinh:
Ñieàu naøy ñöôïc Ñöùc Phaät keå laïi trong Kinh Boån Sanh.
Ngaøy xöa, khi Ñöùc Phaät ngöï taïi tònh xaù Jetavana ôû thaønh Savathi, moät vò tyø kheo noåi tieáng laø löôøi bieáng ñöôïc caùc vò tyø kheo ñöa ñeán gaëp Ñöùc Phaät vaø Ngaøi ñaõ keå caâu chuyeän naøy.
"Naøy caùc tyø kheo! Neáu caùc con khoâng tinh taán tu taäp ñeå giaûi thoaùt khoûi ñau khoå vaø chöùng ñaéc Ñaïo, Quaû thì caùc con coøn phaûi chòu öu saàu theâm trong nhieàu kieáp nöõa, gioáng nhö oâng laùi buoân chuoãi haït bò maát chieác taùch vaøng trò giaù caû traêm nghìn ñoàng. OÂng laùi buoân Thariva kia vì ñaùnh maát chieác taùch vaøng maø phaûi buoàn raàu chaùn naûn suoát moät thôøi gian daøi".
Nghe vaäy, caùc tyø kheo thænh caàu Ñöùc Phaät keå cho nghe caâu chuyeän veà oâng laùi buoân Thariva, vaø Ñöùc Phaät keå nhö sau:
Caùch ñaây naêm kieáp traùi ñaát, tieàn thaân cuûa Ñöùc Phaät laø moät ngöôøi laùi buoân chuoãi haït ôû trong thaønh Thayriva. Boà taùt ñi chung chuyeán buoân vôùi moät ngöôøi laùi buoân chuoãi haït khaùc teân laø Thariva, moät ngöôøi raát tham lam. Hoï ñi ñeán thaønh phoá Arita. Sau khi vöôït qua soâng Nilawah. Ñeán thaønh phoá, hai ngöôøi chia nhau moãi ngöôøi moãi ngaû ñeå lo coâng vieäc buoân baùn rieâng cuûa mình.
Ngöôøi laùi buoân tham lam vöøa ñi khaép thaønh phoá vöøa rao haøng "Chuoåi haït ñaây! Chuoåi haït ñaây!" OÂng ñi ñeán gaàn nhaø cuûa hai baø chaùu noï. Hai baø chaùu naøy tröôùc ñaây giaøu coù nhöng nay ñaõ bò sa suùt, phaûi ñi laøm möôùn ñeå soáng qua ngaøy.
Khi ngöôøi laùi buoân ñi ñeán cöûa ngoõ nhaø hoï, ñöùa chaùu xin baø mua cho noù moät chuoåi haït, nhöng baø baûo laø khoâng coøn ñoàng naøo ñeå mua. Ñöùa chaùu beøn baûo baø laø coù moät caùi taùch cuõ maø hoài xöa ngöôøi cha giaøu coù cuûa noù ñeå laïi, coù theå ñem ñoåi laáy chuoåi haït.
Vì vaäy, hoï goïi ngöôøi laùi buoân tham lam vaøo, ñeà nghò oâng ta ñoåi caùi taùch ñeå laáy moät chuoåi haït. Ngöôøi laùi buoân thöû vaø bieát ngay laø caùi taùch ñoù baèng vaøng. Nhöng oâng laïi khôûi leân loøng tham muoán chieám ñoaït caùi taùch maø khoâng cho hai baø chaùu caùi gì caû. Theá laø oâng baûo hoï raèng caùi taùch ñoù khoâng ñaùng giaù hai xu, roài quaêng noù xuoáng ñaát roài boû ñi.
Ngay sau ñoù, ngöôøi laùi buoân kia töùc laø tieàn thaân cuûa Ñöùc Phaät, ñi ngang qua nhaø hoï vaø rao "Chuoãi haït ñaây! Chuoãi haït ñaây!", gioïng rao raát hieàn töø. Ñöùa chaùu laïi xin baø ñem caùi taùch ra ñoåi chuoãi haït, nhöng baø baûo raèng oâng laùi buoân hoài naõy chaúng ñaõ noùi raèng caùi taùch kia chæ ñaùng giaù hai xu ñoù sao.
Ñöùa chaùu coá thuyeát phuïc baø laø oâng laùi buoân hoài naõy coù veû löøa ñaûo coøn oâng laùi buoân ñang ñöùng tröôùc coång nhaø hoï troâng löông thieän vaø aên noùi töû teá, coù leõ oâng ta seõ chòu ñoåi caùi taùch cho coâ.
Baø giaø ñoàng yù vaø goïi oâng laùi buoân vaøo nhaø. Khi xem xeùt caùi taùch vaø nhaän ra noù laøm baèng vaøng, oâng thaät thaø baûo baø giaø:"Thöa baø, caùi taùch naøy baèng vaøng, trò giaù tôùi caû traêm ngaøn ñoàng. Chaéc chaén laø toâi chaúng coù chuoãi haït naøo giaù trò ngang baèng vôùi noù ñöôïc."
Baø giaø noùi:"OÂi daøo, oâng ôi! Vaäy maø anh laùi buoân kia baûo baø noù khoâng ñaùng giaù hai xu vaø quaêng noù xuoáng ñaát. Coù leõ do vaän may cuûa oâng maø noù bieán thaønh vaøng ñoù. Toâi seõ cho oâng caùi taùch naøy vaø chæ ñoåi laáy moät chuoãi haït thoâi."
Nhöng ngöôøi laùi buoân tieàn thaân cuûa Ñöùc Phaät khoâng chòu, maø ñöa cho hai baø chaùu soá tieàn naêm traêm ñoàng maø oâng ñang coù, coäng theâm vôùi soá chuoãi haït coøn laïi trò giaù naêm traêm ñoàng. OÂng chæ giöõ laïi caùi tuùi xaùch, caùi caân vaø taùm ñoàng ñeå traû tieàn ñoø. Sau ñoù oâng voäi vaõ ñi ra beán ñoø ñeå sang soâng.
Laùt sau ngöôøi laùi buoân ñoäc aùc trôû laïi ngoâi nhaø cuûa hai baø chaùu, vaø baûo raèng oâng chòu ñoåi caùi taùch cho hoï baèng moät thöù ñoà giaû naøo ñoù. Hai baø chaùu lieàn maéng oâng laø ñoà baát löông, raèng oâng muoán chieám ñoaït caùi taùch trò giaù caû traêm ngaøn cuûa hoï maø khoâng cho hoï xu naøo. Roài hoï baûo oâng raèng moät ngöôøi laùi buoân toát buïng ñaõ ñoåi caùi taùch cho hoï vôùi giaù moät ngaøn ñoàng vaø nhieàu chuoãi haït nöõa.
Nghe vaäy, ngöôøi laùi buoân ñoäc aùc tham lam kia caûm thaáy töùc toái vaø ñau ñôùn vì ñaõ ñaùnh maát caùi taùch trò giaù caû traêm ngaøn. Giaän ñieân leân oâng quaêng taát caû tieàn baïc vaø chuoãi haït vung vaõi khaép nhaø. OÂng côûi phaêng aùo quaàn roài chuïp laáy thanh saét chaïy theo ñònh gieát Boà Taùt. OÂng chaïy nhö ñieân veà phía beán ñoø.
Ñeán bôø soâng, oâng thaáy Boà Taùt ñaõ saép ñeán bôø beân kia. OÂng lôùn tieáng goïi ngöôøi cheøo ñoø quay trôû laïi nhöng Boà taùt baûo cöù tieáp tuïc cheøo sang beân kia ñeå traùnh xa ngöôøi laùi buoân ñoäc aùc.
Thaáy chieác ñoø chaïy maát huùt, ngöôøi laùi buoân ñoäc aùc giaän quaù ñeán noãi vôõ tim, hoäc maùu vaø laên ra cheát ngay treân bôø soâng, ñem theo caû moái caêm thuø oaùn haän vôùi ñöùc Boà - taùt. Ngöôøi laùi buoân ñoäc aùc ñoù laø tieàn thaân cuûa Devadatta, vaø söï kieän naøy laø moái thuø ñaàu tieân cuûa Devadatta vôùi Ñöùc Phaät. Coøn ngöôøi laùi buoân löông thieän laø tieàn thaân cuûa Ñöùc Phaät, do thieän nghieäp cuûa mình maø kieáp naøo cuõng ñöôïc coù nhöõng phöôùc baùu toát ñeïp. Xin haõy ñoïc 3 laàn:
Yeáu Phaùp:
Töø choái khoâng chòu ñoåiTieàn thaân cuûa Devadatta cheát moät caùch theâ thaûm vì oâng muoán chieám ñoaït taøi saûn cuûa ngöôøi khaùc moät caùch töï phuï vaø baát coâng. Loøng tham ñoù laø nguyeân nhaân ñaàu tieân cuûa ñau khoå. Nguyeân nhaân thöù hai laø yù ñoà gieát cheát ñöùc Boà-taùt do ganh töùc, maø oâng phaûi nhaän chòu caùi cheát theâ thaûm.
Moät caùi taùch baèng vaøng
Trò giaù ñeán traêm ngaøn
Nhö ngöôøi buoân chuoãi haït
Maát cuûa vì tham lam
Neân ñau khoå voâ vaønCuõng töông tö óhoaøn toaøn
Neáu ai boû giaùo phaùp
Khoâng theå naøo chöùng ñaït
Ñaïo, Quaû vaø Nieát baøn
Chæ moät ñieàu roõ raøng
Laø luoân luoân ñau khoåNhöng neáu luoân luoân coá
Thöïc haønh phaùp cao sieâu
Seõ chaéc chaén moät ñieàu
Trôû thaønh A-la-haùn.Caùc haønh giaû neân suy nghó veà ñieàu naøy.
f. Tu taäp Hyû giaùc chi:
Neáu haønh giaû caûm thaáy buoàn raàu vaø chaùn naûn khi laøm vieäc thieän thì neân tu taäp giaùc chi ñeå töï vui möøng vôùi thaønh töïu cuûa mình trau doài taâm.
Haønh giaû neân töôûng nieäm ñeán Phaät, Phaùp, Taêng, cha meï vaø thaày toå. Nhôø quaùn töôûng ñeán coâng ôn cuûa caùc vò aáy maø haønh giaû phaùt sinh nieàm vui, söï haøi loøng vaø hoan hyû.
Khi hyû phaùt sinh, taâm cuûa haønh giaû trôû neân beùn nhaïy, khoâng coøn buoàn chaùn, neân raát thích hôïp cho caùc thieän nghieäp. Nhieàu Phaät töû ñoâi luùc nieäm töôûng aân ñöùc Phaät, Phaùp, Taêng moãi khi ngoài thieàn. Coù theå quan saùt thaáy raèng nhieàu ngöôøi trong soá hoï ñaõ thoaùt khoûi ruûi rovaø ñôøi soáng haøng ngaøy cuûa hoï cuõng trôû neân deã chòu. Chæ khi quan saùt moät caùch tinh teá vaø suy tö moät caùch chín chaén môùi thaáy roõ nhöõng ñieàu ích lôïi naøy.
Nhôø oai löïc cuûa Phaät Phaùp Taêng coäng vôùi Ba-la-maät cuûa haønh giaû moät trong naêm loaïi hyû seõ phaùt sinh cuøng vôùi söï vaéng boùng cuûa taâm buoàn chaùn.
Naêm loaïi hyû goàm coù:
1. Tieåu hyû1. Tieåu hyû: laø caûm giaùc boãng nhieân noåi gai oác cuøng mình, khoâng döng haønh giaû caûm thaáy hôi run, baát giaùc chaûy nöôùc maét vaø döôøng nhö hôi laønh laïnh nhö coù moät söï sôï haõi naøo ñoù truøm leân mình.
2. Saùt na hyû
3. Haûi trieàu hyû
4. Thaêng thöôïng hyû
5. Sung maõn hyû.Coù hai loaïi nöôùc maét: moät loaïi nöôùc maét khoùc vì söï caûm meán, toân kính giaùo phaùp, vaø moät loaïi nöôùc maét khoùc vì caùi cheát cuûa cha meï, baø con thaân thích hay khoùc vì maát maùt cuûa caûi. Loaïi nöôùc maét thöù hai thì maën, noùng vaø chöùa ñaày phieàn naõo neân khoâng theå naøo giuùp cho ngöôøi ta heát ñau khoå. Loaïi nöôùc maét thöù nhaát thì khoâng maën, maø laïi trong treûo vaø xoa dòu. Nhöõng gioït nöôùc maét naøy coù theå giuùp cho ngöôøi ta thoaùt khoûi phieàn naõo laøm cho taâm hoï trôû thaønh maûnh ñaát toát cho thieän nghieäp phaùt sinh.
2. Saùt na hyû: laø caûm giaùc thaáy caùc thôù thòt khaép cô theå ñeàu rung ñoäng, ngöôøi noùng leân, nöôùc maét chaûy, loàng ngöïc vöøa nhö ñaày aép vöøa nhö troáng roãng. Caûm giaùc naøy coù theå ví nhö moät ñaøn caù ñang bôi loäi trong hoà thænh thoaûng laïi noåi leân maët hoà nhö ñeå ñôùp laáy khoâng khí.
3. Haûi trieàu hyû: laø caûm giaùc laéng dòu daàn daàn, coù theå baét ñaàu töø phaàn treân thaân leân ñeán ñaàu, hoaëc töø phaàn döôùi thaân leân ñeán phaàn treân thaân, vaø toaøn thaân trôû neân laâng laâng maùt dòu. Khi quan saùt seõ thaáy caûm giaùc ñoù töø töø bieán maát.
4. Thaêng thöôïng hyû: laø caûm giaùc bay boång deã chòu, thaäm chí khieán haønh giaû queân haún laø mình ñang ñöùng hay ñang ngoài. Khi Hyû naøy phaùt sinh, haønh giaû coù theå bay toaøn thaân hay chæ moät boä phaän cuûa cô theå, nhö moät caùnh tay bay leân chaúng haïn. Haønh giaû cuõng coù theå laéc lö ñong ñöa qua laïi trong khi caûm nhaän traïng thaùi cöïc kyø hoan hyû. Ñieàu naøy coù theå xaûy ra trong khi ngoài thieàn hay trong khi ñi kinh haønh.
Nhöõng ngöôøi coù thaêng thöôïng hyû hôi yeáu thì tay chaân baát giaùc duoãi ra coù veû nhö laø ngöôøi ñoù coá tình duoãi tay chaân ra vaäy. Coøn nhöõng ngöôøi coù thaêng thöôïng hyû maïnh thì coù theå bay cao leân trôøi vaø coù theå ñieàu khieån theo höôùng mình muoán.
Caùc nhaø chuù giaûi ghi raèng ngaøy xöa ôû Tích Lan coù moät coâ gaùi ñaõ ñeán döï leå cuùng döôøng thaùp baèng caùch bay leân trôøi nhôø coù thaêng thöôïng hyû raát maïnh.
Chuyeän xaûy ra ôû tænh Wuttakalaka nöôùc Tích Lan. Hoâm ñoù coù moät buoåi leå cuùng döôøng thaùp ôû treân ñænh nuùi. Coâ gaùi ôû chung vôùi cha meï vaø töø ngoâi nhaø hoï ôû coù theå thaáy roõ buoåi leå ñang dieãn ra.
Ñeâm ñeán, cha meï coâ gaùi chuaån bò ñi nghe phaùp ôû buoåi leã vaø baûo coâ neân ôû nhaø vì trôøi toái maø coâ laïi ñang coù thai. Roài hoï ñi leân ñænh nuùi ñeå döï leã.
Maëc duø coâ gaùi raát thích ñi döï leã nhöng coaâ vaãn nghe lôøi cha meï vaø ôû nhaø. Khi cha meï ñi roài, coâ ñöùng töïa cöûa nhìn leân ñænh nuùi . Döôùi aùnh traêng saùng vaèng vaëc, coâ coù theå thaáy raát roõ raøng quan caûnh cuûa buoåi leã. Coâ thaáy ñeøn ñuoác thaép quanh thaùp saùng röïc nhö pha leâ, soi roõ nhöõng ngöôøi haønh höông ñang cuùng döôøng höông hoa. Coâ coøn coù theå nghe tieáng chö taêng ñang tuïng kinh nöõa.
Trong khi thaønh kính chieâm ngöôõng toøa thaùp cao quyù vaø saùng ngôøi nhö pha leâ ñoù, moät loaïi thaêng thöôïng hyû laâng laâng maùt dòu phaùt sinh trong coâ vaø naâng coâ bay leân ñeán taän chaân toøa thaùp, tröôùc caû cha meï coâ. Coâ ñaûnh leå baûo thaùp vaø ngoài xuoáng chaêm chuù nghe phaùp.
Khi cha meï coâ ñeán nôi, hoï söûng soát khi nhìn thaáy coâ vaø hoûi coâ ñaõ ñi ñöôøng naøo maø nhanh vaäy. Coâ traû lôøi laø coâ khoâng ñi treân ñaát lieàn maø bay ñeán ñaây. Cha meï coâ böïc töùc baûo coâ neân noùi thaät, vì chæ coù caùc baäc thaùnh A-la-haùn môùi bay ñöôïc. Coâ gaùi thaønh thaät keå raèng trong khi coâ ñang ñöùng ôû nhaø ñeå chieâm baùi baûo thaùp thì caûm thaáy raát laéng dòu, hoan hyû; khi ñoù coâ khoâng bieát laø mình ñang ñöùng hay ñang ngoài, vaø boång thaáy mình ñang bay leân roài ñaùp xuoáng ôû chaân thaùp.
Nhöõng ngöôøi coù thaêng thöôïng hyû maïnh ñeàu coù theå bay nhö coâ gaùi. Ngaøy xöa coù nhieàu vò A-la-haùn bieát bay nhö vaäy.
5. Sung maõn hyû: laø caûm giaùc nhö coù côn soùng maùt laïnh dòu daøng thaám nhuaàn toaøn thaân, gioáng nhö mieáng boâng goøn ñöôïc taåm daàu. Khi coù caûm giaùc naøy, haàu nhö haønh giaû khoâng theå coù moät cöû ñoäng naøo, duø chæ laø nhaùy maét bôûi vì thaân vaø taâm ñeàu quaù laéng dòu.
g. Tu taäp Traïch phaùp giaùc chi:
Khi haønh giaû thaáy khoâng coøn höùng thuù vôùi vieäc haønh thieàn vaø laøm vieäc phöôùc thieän nöõa, thì neân tu taäp traïch phaùp giaùc chi töùc laø quaùn nieäm moät caùch uyeân thaâm nghóa lí cuûa giaùo phaùp, nhôø ñoù söï chaùn naûn tieâu cöïc seõ khoâng coøn nöõa maø söï öa thích haønh phaùp seõ phaùt sinh trôû laïi.
Haønh giaû neân quaùn nieäm raèng tieán trình töï nhieân giaø beänh cheát laø moät thöïc teá khoâng ai coù theå traùnh khoûi. Chaéc chaén laø haønh giaû seõ giaø yeáu, moät ngaøy kia haønh giaû seõ quaù giaø yeáu ñeán noåi khoâng theå töï mình chaêm lo cho nhöõng nhu caàu cuûa chính baûn thaân mình. Duø ñi hay ngoài, haønh giaû ñeàu thaáy raèng thaân cuûa mình thaät söï laø gaùnh naëng quaù lôùn ñeán noãi khieán cho taâm khoâng theå baét kòp phaùp. Trí nhôù suy giaûm, tinh thaàn taùn loaïn, haønh giaû khoâng theå haønh thieàn hay chuù taâm treân phaùp. Haønh giaû trôû thaønh ngöôøi khoâng coù chuùt phaùp haønh naøo.
Haønh giaû tu taäp traïch phaùp giaùc chi neân suy xeùt vaø taâm nieäm raèng mình phaûi tinh taán treân ñöôøng ñaïo tröôùc khi trôû neân giaø yeáu. Vôùi loái quaùn nieäm nhö vaäy, söï bieáng nhaùc seõ ñöôïc loaïi tröø. Xin haõy ñoïc 3 laàn:
Yeáu Phaùp:
Haõy thöôøng xuyeân suy nieäm,Haønh giaû cuõng phaûi taâm nieäm raèng mình chaéc chaén phaûi chòu ñau oám beänh taät. Ñau oám vaø bònh taät laøm cho haønh giaû ñau khoå vaø töø noåi khoå ñau naøy haønh giaû nhaän ra raèng khoâng coù moät loái naøo ñeå thoaùt khoûi söï thaät phuõ phaøng. Ñeán moät luùc naøo ñoù, haønh giaû phaûi chòu caûnh oám lieät giöôøng, khoâng theå naøo göôïng daäy noåi.
Taát caû ñeàu nguy hieåm.
Gaây ra bôûi tuoåi giaø,
Khi noù coøn chöa ñeán.
Haõy an truù chaùnh phaùp
Tröôùc khi ñeán tuoåi giaø
Ñeå taâm khoûi u saàu
Maø bình an, tænh laëng.
Ngöôøi khoâng haønh chaùnh phaùp
Thì khi phaûi soáng laâu
Chæ chuoác laáy u saàu
Vaø loãi laàm choàng chaát.Ngöôøi khoâng coù ñònh taâm thì khi bò beänh, söï ñau ñôùn cuûa thaân vaø taâm laøm cho hoï khoâng theå suy nieäm veà giaùo phaùp vaø luùc ñoù hoï chæ coøn bieát lo aâu than khoùc maø thoâi.
Vì vaäy haønh giaû phaûi taâm nieäm raèng mình tinh taán treân ñöôøng ñaïo tröôùc khi bò oám ñau beänh taät haønh haï, baèng caùch tu taäp traïch phaùp giaùc chi. Xin haõy ñoïc 3 laàn:
Yeáu Phaùp:
Haõy thöôøng xuyeân suy nieämHaønh giaû coøn phaûi thöôøng xuyeân nieäm töôûng ñeán söï cheát. Moät chaân lyù muoân ñôøi laø khoâng ai thoaùt khoûi caùi cheát. Khi caän keà vôùi caùi cheát, Khi chòu ñöïng khoå ñau cuûa giôø phuùt laâm chung, neáu haønh giaû khoâng theå chuù taâm treân phaùp vaø cheát khoâng coù tænh thöùc thì seõ bò sa vaøo aùc ñaïo.
Taát caû ñeàu nguy hieåm
Gaây ra bôûi oám ñau
Khi noù coøn chöa ñeán
Haõy an truù chaùnh phaùp
Tröôùc khi bò oám ñau
Ñeå taâm khoûi u saàu
Maø bình an tónh laëng.Ngöôøi khoâng haønh chaùnh phaùp
Thì khi bò oám ñau
Chæ chuoác laáy u saàu
Vaø loãi laàm choàng chaát.Vì vaäy haønh giaû phaûi taâm nieäm raèng mình tinh taán treân ñöôøng ñaïo tröôùc khi caùi cheát ñeán. Haønh giaû phaûi tu taäp traïch phaùp giaùc chi vaø tinh taán haønh thieàn Töù Nieäm Xöù suoát caû cuoäc ñôøi cho ñeán khi caùnh cöûa daãn ñeán aùc ñaïo hoaøn toaøn bò kheùp laïi. Xin haõy ñoïc 3 laàn:
Yeáu Phaùp:
Haõy thöôøng xuyeân suy nieämNhö vaäy ñaõ giaûi thích xong yeáu toá thöù saùu ñeå phaùt trieån nguõ quyeàn cuûa haønh giaû.
Taát caû ñeàu nguy hieåm
Gaây ra bôûi caùi cheát
Khi noù coøn chöa ñeán
Haõy an truù chaùnh phaùp
Tröôùc khi cheát ñeán tìm
Ñeå taâm khoûi u saàu
Maø bình an tónh laëngNgöôøi khoâng haønh chaùnh phaùp
Khi caùi cheát ñeán tìm
Thieáu saùng suoát tónh taâm
Vaø loãi laàm choàng chaát.
-ooOoo- 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | 12 | Muïc luïc
[Trôû veà ] Source : BuddhaSasana
update: 15-11-2000