Hoaøn toaøn thaáu trieät ñöôïc thöïc töôùng cuûa vaïn phaùp nhö vaäy, hoaøn toaøn nhaän thöùc ñöôïc baûn chaát thaät söï cuûa nguõ uaån, haønh giaû soáng an nhieân töï taïi, khoâng coøn baùm víu vaøo baát cöù thö gì treân theá gian nöõa. Khoâng coøn phieàn naõo heä luïy, ñaây haù chaúng phaûi muïc tieâu cuûa moïi Phaät töû tìm caàu giaûi thoaùt?

Ñoù laø, naøy caùc thaày, ngöôøi haønh giaû:

1/ Quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå, tinh chuyeân vaø yù thöùc roõ raøng veà thaân theå, laøm chuû ñöôïc moïi tham duïc vaø öu tö trong cuoäc ñôøi.

2/ Quaùn nieäm caûm thoï nôi caûm thoï, tinh chuyeân vaø yù thöùc roõ raøng veà caûm thoï, laøm chuû ñöôïc moïi tham duïc vaø öu tö trong cuoäc ñôøi.

3/ Quaùn nieäm taâm thöùc nôi taâm thöùc, tinh chuyeân vaø yù thöùc roõ raøng veà taâm thöùc, laøm chuû ñöôïc moïi tham duïc vaø öu tö trong cuoäc ñôøi.

4/ Quaùn nieäm ñoái töôïng taâm thöùc nôi ñoái töôïng taâm thöùc, yù thöùc roõ raøng veà ñoái töôïng taâm thöùc, laøm chuû ñöôïc moïi tham duïc vaø öu tö trong cuoäc ñôøi.

Naøy caùc thaày, ngöôøi haønh giaû quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå baèng caùch naøo? 

Ngöôøi aáy ñeán moät khu röøng hoaëc moät goác caây, hoaëc moät nôi thanh vaéng, ngoài xuoáng theo tö theá kieát giaø, giöõ löng ngay thaúng vaø ñaët mình trong söï quaùn nieäm. Thôû vaøo ngöôøi aáy yù thöùc roõ raøng mình ñang thôû vaøo, thôû ra ngöôøi aáy yù thöùc mình ñang thôû ra. Hoaëc khi thôû vaøo moät hôi daøi, ngöôøi aáy yù thöùc: "Toâi ñang thôû vaøo moät hôi daøi". Khi thôû ra moät hôi daøi, ngöôøi aáy yù thöùc: "Toâi ñang thôû ra moät hôi daøi". Hoaëc khi thôû vaøo moät hôi ngaén, ngöôøi aáy yù thöùc: "Toâi ñang thôû vaøo moät hôi ngaén". Khi thôû ra moät hôi ngaén, ngöôøi aáy yù thöùc: "Toâi ñang thôû ra moät hôi ngaén". Ngöôøi aáy töï mình taäp luyeän nhö sau: "Toâi seõ thôû vaøo vaø caûm nghieäm toaøn thaân". "Toâi seõ thôû ra vaø caûm nghieäm toaøn thaân". "Toâi seõ thôû vaøo vaø laøm laéng dòu söï ñieàu haønh trong thaân theå". "Toâi seõ thôû ra vaø laøm laéng dòu söï ñieàu haønh trong thaân theå". 

Cuõng nhö khi xoay moät voøng daøi, moät ngöôøi thôï tieän kheùo tay yù thöùc raèng mình ñang xoay moät voøng daøi; hoaëc khi xoay moät voøng ngaén, yù thöùc raèng mình ñang xoay moät voøng ngaén. Cuõng vaäy, ngöôøi haønh giaû khi thôû vaøo moät hôi daøi yù thöùc raèng mình ñang thôû vaøo moät hôi daøi; khi thôû ra moät hôi ngaén yù thöùc raèng mình ñang thôû ra moät hôi ngaén. Ngöôøi aáy töï mình taäp luyeän nhö sau: "Toâi seõ thôû vaøo vaø caûm nghieäm toaøn thaân... Toâi seõ thôû ra vaø laøm laéng dòu söï ñieàu haønh trong thaân theå".

Cöù nhö theá, haønh giaû soáng trong söï thöôøng tröïc quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå, hoaëc beân trong, hoaëc beân ngoaøi, hoaëc caû beân trong laãn beân ngoaøi thaân theå. Hoaëc quaùn nieäm quaù trình sinh khôûi nôi thaân theå, hoaëc quaù trình huûy dieät nôi thaân theå, hoaëc quaù trình sinh khôûi laãn quaù trình huûy dieät. Hoaëc quaùn nieäm: "Coù thaân theå ñaây" ñuû ñeå quaùn chieáu vaø yù thöùc ñöôïc söï coù maët cuûa thaân theå, vaø nhö vaäy ngöôøi aáy soáng moät caùch töï do khoâng baùm víu vaøo baát cöù thöù gì trong cuoäc ñôøi. Cöù nhö theá maø ngöôøi haønh giaû quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå.

Laïi nöõa, naøy caùc thaày, khi ñi, haønh giaû cuõng yù thöùc raèng mình ñang ñi; khi ñöùng, yù thöùc raèng mình ñang ñöùng; khi ngoài, yù thöùc raèng mình ñang ngoài; khi naèm, yù thöùc raèng mình ñang naèm. Baát cöù thaân theå mình ñang ñöôïc xöû duïng trong tö theá naøo, haønh giaû cuõng yù thöùc ñöôïc veà tö theá aáy.

Cöù nhö theá, haønh giaû soáng trong söï thöôøng tröïc quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå, hoaëc beân trong, hoaëc beân ngoaøi, hoaëc caû beân trong laãn beân ngoaøi thaân theå. Hoaëc quaùn nieäm quaù trình sinh khôûi nôi thaân theå, hoaëc quaù trình huûy dieät nôi thaân theå, hoaëc quaù trình sinh khôûi laãn quaù trình huûy dieät. Hoaëc quaùn nieäm: "Coù thaân theå ñaây" ñuû ñeå quaùn chieáu vaø yù thöùc ñöôïc söï coù maët cuûa thaân theå, vaø nhö vaäy ngöôøi aáy soáng moät caùch töï do khoâng baùm víu vaøo baát cöù thöù gì trong cuoäc ñôøi. Cöù nhö theá maø haønh giaû quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå.

Laïi nöõa, khi ñi tôùi hoaëc ñi lui, haønh giaû cuõng yù thöùc roõ raøng veà vieäc aáy; khi nhìn tröôùc hay nhìn sau...khi cuùi xuoáng hoaëc vöôn leân... khi maëc aùo, mang y baùt...khi aên, uoáng, nhai, neám thöùc aên...khi ñi ñaïi tieän hay tieåu tieän...khi ñi, ñöùng, ngoài, nguû, thöùc, noùi naêng hoaëc im laëng, haønh giaû cuõng ñeàu yù thöùc roõ raøng veà moãi vieäc.

Cöù nhö theá, haønh giaû soáng ... quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå.

Laïi nöõa, haønh giaû quaùn nieäm roõ raøng veà chính thaân theå naøy, bao boïc trong moät lôùp da vaø chöùa ñaày loaïi baát tònh, töø goùt chaân trôû leân vaø töø ñænh ñaàu trôû xuoáng, coù naøo laø: toùc, loâng, moùng, raêng, da, thòt, gaân, xöông, tuûy, thaän, tim, gan, hoaønh caùch maïc, laù laùch, phoåi, ruoät, bao töû, phaân, maät, ñôøm, maùu, muû, moà hoâi, môõ, nöôùc maét, nöôùc boït, nöôùc ôû khôùp xöông, nöôùc tieåu.

Ví nhö coù moät bao taûi ñöïng ñuû nhieàu loaïi nguõ coác, nhö gaïo löùt, gaïo heûo raèng, ñaäu xanh, ñaäu ngöï, meø, gaïo traéng vaø hai ñaàu bao taûi coù theå môû ra. Moät ngöôøi coù maét toát, khi môû bao ra, thaáy roõ moïi loaïi haït ñöïng trong bao: ñaây laø gaïo löùt, gaïo heûo raèng, ñaäu xanh, ñaäu ngöï, meø, gaïo traéng. Cuõng nhö theá, khi quaùn saùt veà chính thaân theå mình, haønh giaû thaáy ñöôïc moïi thöù töø goùt chaân leân ñænh ñaàu vaø töø ñænh ñaàu xuoáng ñeán goùt chaân, bao boïc trong moät lôùp da vaø chöùa ñaày loaïi baát tònh: thuoäc veà thaân theå naøy, coù naøo laø toùc, loâng, moùng, raêng, da, thòt, gaân, xöông, tuûy, thaän, tim, gan, hoaønh caùch maïc, laù laùch, phoåi, ruoät, bao töû, phaân, maät, ñôøm, maùu, muû, moà hoâi, môõ, nöôùc maét, nöôùc boït, nöôùc ôû khôùp xöông, nöôùc tieåu. 

Cöù nhö theá, haønh giaû soáng ... quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå. 

Laïi nöõa, trong baát cöù tö theá naøo cuûa thaân theå naøy, haønh giaû cuõng quaùn chieáu veà nhöõng yeáu toá taïo neân thaân theå: "Trong thaân theå naøy coù yeáu toá raén chaéc, yeáu toá löu nhuaän, yeáu toá vieâm nhieät vaø yeáu toá chuyeån ñoäng". Nhö moät ngöôøi ñoà teå raønh ngheà gieát moät con boø, ngoài giöõa ngaõ tö maø xeû con boø ra thaønh nhieàu phaàn, haønh giaû cuõng vaäy, trong baát cöù tö theá naøo cuûa thaân theå naøy, cuõng quaùn chieáu nhöõng yeáu toá taïo neân thaân theå: "Trong thaân theå naøy coù yeáu toá raén chaéc, yeáu toá löu nhuaän, yeáu toá vieâm nhieät vaø yeáu toá chuyeån ñoäng".

Cöù nhö theá, haønh giaû soáng ... quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå.

Laïi ví nhö khi thaáy moät xaùc cheát, bò lieäng boû vaøo baõi tha ma ñaõ ñöôïc moät ngaøy, hai ngaøy hay ba ngaøy, sình leân, thaâm tím, thoái röõa, haønh giaû lieàn quaùn chieáu veà thaân theå mình: "Chính thaân theå ta ñaây cuõng vaäy, seõ trôû thaønh nhö theá, khoâng coù loái naøo traùnh thoaùt".

Cöù nhö theá, haønh giaû soáng ... quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå.

Roài nhö thaáy moät xaùc cheát bò lieäng boû trong baõi tha ma, bò quaï ræa hoaëc dieàu haâu, keân keân, hoaëc choù soùi röøng aên vaø caùc loaøi doøi boï ruùc ræa, haønh giaû lieàn quaùn chieáu veà thaân theå mình: "Chính thaân theå ta ñaây cuõng vaäy, seõ trôû thaønh nhö theá, khoâng coù loái naøo traùnh thoaùt".

Cöù nhö theá haønh giaû soáng ... quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå.

Roài nhö thaáy moät xaùc cheát bò lieäng boû trong baõi tha ma, chæ coøn laø moät boä xöông dính ít thòt vaø maùu, coøn noái lieàn nhau nhôø gaân coát; ... hoaëc khoâng coøn thòt nhöng coøn dính chuùt maùu; ... hoaëc khoâng coøn chuùt thòt vaø chuùt maùu naøo; ... hoaëc caùc khuùc xöông bò vöùt rôøi raïc ñoù ñaây, khoâng coøn dính lieàn nhau nöõa, choã naøy laø xöông tay, choã kia laø xöông baøn chaân, choã naøy laø xöông caúng, choã kia laø xöông moâng, ñaây laø xöông soáng, kia laø ñaàu laâu, haønh giaû lieàn quaùn chieáu veà thaân theå mình...

Cöù nhö theá haønh giaû soáng ... quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå.

Roài nhö thaáy moät xaùc cheát bò lieäng boû trong baõi tha ma, chæ coøn laïi moät môù xöông traéng maøu voû oác... moät môù xöông khoâ ñaõ hôn moät naêm ... moät môù xöông muïc tan thaønh buïi, haønh giaû lieàn quaùn chieáu veà thaân theå mình ...

Cöù nhö theá haønh giaû soáng ... quaùn nieäm thaân theå nôi thaân theå.

Naøy caùc thaày, ngöôøi haønh giaû quaùn nieäm caûm thoï nôi caûm thoï baèng caùch naøo?

Moãi khi coù moät caûm thoï khoaùi laïc, haønh giaû yù thöùc raèng: "Ta ñang coù moät caûm thoï khoaùi laïc". Moãi khi coù moät caûm thoï khoå ñau, haønh giaû yù thöùc raèng: "Ta ñang coù moät caûm thoï khoå ñau". Moãi khi coù moät caûm thoï khoâng khoaùi laïc cuõng khoâng khoå ñau, haønh giaû yù thöùc raèng: "Ta ñang coù moät caûm thoï khoâng khoaùi laïc cuõng khoâng khoå ñau". Khi coù moät caûm thoï khoaùi laïc vaät chaát, haønh giaû yù thöùc raèng mình ñang coù moät caûm thoï khoaùi laïc vaät chaát. Khi coù moät caûm thoï khoaùi laïc tinh thaàn, haønh giaû yù thöùc raèng mình ñang coù moät caûm thoï khoaùi laïc tinh thaàn. Khi coù moät caûm thoï khoå ñau vaät chaát ... moät caûm thoï khoå ñau tinh thaàn, haønh giaû yù thöùc raèng mình ñang coù moät caûm thoï khoå ñau vaät chaát ... moät caûm thoï khoå ñau tinh thaàn. Khi coù moät caûm thoï vaät chaát ... moät caûm thoï tinh thaàn khoâng khoaùi laïc cuõng khoâng khoå ñau, haønh giaû yù thöùc raèng mình coù moät caûm thoï vaät chaát ... moät caûm thoï tinh thaàn khoâng khoaùi laïc cuõng khoâng khoå ñau.

Cöù nhö theá haønh giaû soáng trong söï thöôøng tröïc quaùn nieäm caûm thoï nôi caûm thoï, hoaëc beân trong hoaëc beân ngoaøi, hoaëc caû beân trong laãn beân ngoaøi caûm thoï. Hoaëc quaùn nieäm quaù trình sinh khôûi cuûa caûm thoï, hoaëc quaù trình huûy dieät cuûa caûm thoï, hoaëc quaù trình sinh khôûi laãn quaù trình huûy dieät. Hoaëc quaùn nieäm: "Coù caûm thoï ñaây" ñuû ñeå quaùn chieáu vaø yù thöùc ñöôïc söï coù maët cuûa caûm thoï, vaø nhö vaäy ngöôøi aáy soáng moät caùch töï do, khoâng baùm víu vaøo baát cöù thöù gì trong cuoäc ñôøi. Cöù nhö theá maø haønh giaû quaùn nieäm caûm thoï nôi caûm thoï.

Naøy caùc thaày, haønh giaû quaùn nieäm taâm thöùc nôi taâm thöùc baèng caùch naøo?

Moãi khi taâm thöùc coù tham duïc, haønh giaû yù thöùc laø taâm thöùc mình coù tham duïc. Khi khoâng coù tham duïc, haønh giaû yù thöùc laø taâm thöùc mình khoâng coù tham duïc. Moãi khi taâm thöùc coù saân haän, haønh giaû yù thöùc laø taâm thöùc mình coù saân haän. Khi taâm thöùc khoâng coù saân haän, haønh giaû yù thöùc laø taâm thöùc mình khoâng coù saân haän. Moãi khi taâm thöùc coù si meâ, haønh giaû yù thöùc laø taâm thöùc mình coù si meâ. Khi khoâng coù si meâ, haønh giaû yù thöùc laø taâm thöùc mình khoâng coù si meâ. Moãi khi taâm thöùc coù thu nhieáp ... laø taâm thöùc mình coù thu nhieáp. Khi taâm thöùc ñang taùn loaïn ... laø taâm thöùc mình ñang taùn loaïn. Moãi khi taâm thöùc trôû thaønh roäng lôùn ... laø taâm thöùc mình trôû thaønh roäng lôùn. Moãi khi taâm thöùc trôû thaønh haïn heïp ... laø taâm thöùc mình trôû thaønh haïn heïp. Moãi khi taâm thöùc ñaït ñeán traïng thaùi cao nhaát ... laø taâm thöùc mình ñaït ñeán traïng thaùi cao nhaát. Khi khoâng ñaït ñeán traïng thaùi cao nhaát ... laø taâm thöùc mình khoâng ñaït ñeán traïng thaùi cao nhaát. Moãi khi taâm thöùc coù ñònh ... laø taâm thöùc mình coù ñònh. Khi khoâng coù ñònh ... laø taâm thöùc mình khoâng coù ñònh. Moãi khi taâm thöùc ñöôïc giaûi thoaùt ... laø taâm thöùc mình ñöôïc giaûi thoaùt. Khi khoâng coù giaûi thoaùt ... laø taâm thöùc mình khoâng coù giaûi thoaùt.

Cöù nhö theá, haønh giaû soáng trong söï thöôøng tröïc quaùn nieäm taâm thöùc nôi taâm thöùc, hoaëc beân trong, hoaëc beân ngoaøi, hoaëc caû beân trong laãn beân ngoaøi taâm thöùc. Hoaëc quaùn nieäm quaù trình sinh khôûi nôi taâm thöùc, hoaëc quaù trình huûy dieät nôi taâm thöùc, hoaëc quaù trình sinh khôûi laãn quaù trình huûy dieät. Hoaëc quaùn nieäm: "Coù taâm thöùc ñaây" ñuû ñeå quaùn chieáu vaø yù thöùc ñöôïc söï coù maët cuûa taâm thöùc, vaø nhö vaäy ngöôøi aáy soáng moät caùch töï do khoâng baùm víu vaøo baát cöù thöù gì trong cuoäc ñôøi. Cöù nhö theá maø haønh giaû quaùn nieäm taâm thöùc nôi taâm thöùc.

Naøy caùc thaày, haønh giaû quaùn nieäm ñoái töôïng taâm thöùc nôi ñoái töôïng taâm thöùc baèng caùch naøo?

Tröôùc heát haønh giaû quaùn nieäm ñoái töôïng taâm thöùc nôi ñoái töôïng taâm thöùc veà naêm hieän töôïng ngaên che. Quaùn nieäm baèng caùch naøo? 

1. Khi coù nieäm aùi duïc, haønh giaû yù thöùc raèng mình coù aùi duïc. Khi khoâng coù aùi duïc, haønh giaû yù thöùc raèng mình khoâng coù aùi duïc. Khi moät nieäm aùi duïc chöa sanh, nay baét ñaàu phaùt sanh, haønh giaû yù thöùc ñöôïc söï phaùt sanh aáy. Khi moät nieäm aùi duïc ñaõ sanh, ñang ñöôïc khöû dieät, haønh giaû yù thöùc ñöôïc söï khöû dieät aáy. Khi moät nieäm aùi duïc ñaõ ñöôïc khöû dieät vaø khoâng coøn phaùt khôûi laïi nöõa, haønh giaû cuõng yù thöùc ñöôïc ñieàu ñoù.

2. Khi coù saân haän, haønh giaû yù thöùc raèng mình coù saân haän. Khi khoâng coù saân haän, haønh giaû yù thöùc raèng mình khoâng coù saân haän. Khi moät nieäm saân haän chöa sanh, nay baét ñaàu phaùt sanh, haønh giaû yù thöùc ñöôïc söï phaùt sanh aáy. Khi moät nieäm saân haän ñaõ sanh, ñang ñöôïc khöû dieät, haønh giaû yù thöùc ñöôïc söï khöû dieät aáy. Khi moät nieäm saân haän ñaõ ñöôïc khöû dieät vaø khoâng coøn phaùt khôûi laïi nöõa, haønh giaû cuõng yù thöùc ñöôïc ñieàu ñoù.

3. Khi coù meâ muoäi vaø buoàn nguû, haønh giaû yù thöùc raèng mình coù meâ muoäi vaø buoàn nguû....

4. Khi coù giao ñoäng vaø baát an, haønh giaû yù thöùc raèng mình coù giao ñoäng vaø baát an....

5. Khi coù nghi ngôø, haønh giaû yù thöùc raèng mình coù nghi ngôø....

Tieáp theo, haønh giaû quaùn nieäm veà söï baùm víu vaøo naêm uaån, nhö ñoái töôïng taâm thöùc nôi ñoái töôïng taâm thöùc. Quaùn nieäm baèng caùch naøo?

Haønh giaû quaùn nieäm nhö sau: "Ñaây laø hình saéc vaät chaát, ñaây laø söï phaùt sinh cuûa hình saéc vaät chaát, vaø ñaây laø söï huûy dieät cuûa hình saéc vaät chaát. Ñaây laø caûm thoï, ñaây laø söï phaùt sinh cuûa caûm thoï, vaø ñaây laø söï huûy dieät cuûa caûm thoï. Ñaây laø tri giaùc, ñaây laø söï phaùt sinh cuûa tri giaùc, vaø ñaây laø söï huûy dieät cuûa tri giaùc. Ñaây laø daãn löïc (haønh), ñaây laø söï phaùt sinh cuûa daãn löïc, vaø ñaây laø söï huûy dieät cuûa daãn löïc. Ñaây laø yù thöùc, ñaây laø söï phaùt sinh cuûa yù thöùc, vaø ñaây laø söï huûy dieät cuûa yù thöùc.

Cöù nhö theá haønh giaû soáng ... quaùn nieäm veà söï baùm víu vaøo naêm uaån.

Tieáp theo, haønh giaû quaùn nieäm veà saùu giaùc quan vaø saùu loaïi ñoái töôïng, nhö ñoái töôïng taâm thöùc nôi ñoái töôïng taâm thöùc. Quaùn nieäm nhö theá naøo?

Haønh giaû yù thöùc veà maét vaø ñoái töôïng cuûa maét laø hình saéc, veà söï raøng buoäc taïo neân do maét vaø hình saéc. Haønh giaû yù thöùc veà söï raøng buoäc chöa sanh nay ñang phaùt sanh, veà söï raøng buoäc ñaõ phaùt sanh nay ñang ñöôïc khöû dieät, veà söï raøng buoäc ñaõ ñöôïc khöû dieät vaø khoâng coøn taùi phaùt laïi nöõa.

Haønh giaû yù thöùc veà tai vaø aâm thanh, ... yù thöùc veà muõi vaø muøi höông, ... yù thöùc veà löôõi vaø vò neám, ... yù thöùc veà thaân vaø söï xuùc chaïm, ... yù thöùc veà yù vaø tö töôûng...

Cöù nhö theá haønh giaû soáng ... quaùn nieäm veà saùu giaùc quan vaø saùu loaïi ñoái töôïng.

Tieáp theo, haønh giaû quaùn nieäm veà baûy yeáu toá cuûa söï giaùc ngoä, nhö ñoái töôïng taâm thöùc nôi ñoái töôïng taâm thöùc. Quaùn nieäm nhö theá naøo?

1. Khi coù yeáu toá chaùnh nieäm, haønh giaû yù thöùc laø mình coù chaùnh nieäm; khi khoâng coù chaùnh nieäm, haønh giaû yù thöùc laø mình khoâng coù chaùnh nieäm. Haønh giaû coù yù thöùc veà moät chaùnh nieäm chöa sanh nay ñang phaùt sanh, moät chaùnh nieäm ñaõ phaùt sanh nay ñang thaønh töïu.

2. Khi coù yeáu toá traïch phaùp, haønh giaû yù thöùc laø mình coù traïch phaùp ...

3. Khi coù yeáu toá tinh taán, haønh giaû yù thöùc laø mình coù tinh taán ...

4. Khi coù yeáu toá hoan hyû, haønh giaû yù thöùc laø mình coù hoan hyû...

5. Khi coù yeáu toá khinh an, haønh giaû yù thöùc laø mình coù khinh an ...

6. Khi coù yeáu toá ñònh, haønh giaû yù thöùc laø mình coù ñònh ...

7. Khi coù yeáu toá haønh xaû, haønh giaû yù thöùc laø mình coù haønh xaû ...

Cöù nhö theá, haønh giaû soáng ... quaùn nieäm veà baûy yeáu toá cuûa söï giaùc ngoä.

Tieáp theo, haønh giaû quaùn nieäm veà boán söï thaät cao quyù nhö ñoái töôïng taâm thöùc nôi ñoái töôïng taâm thöùc. Quaùn nieäm nhö theá naøo?

Khi söï kieän laø khoå ñau, haønh giaû quaùn nieäm: "Ñaây laø khoå ñau". Khi söï kieän laø nguyeân nhaân ñöa ñeán khoå ñau, haønh giaû quaùn nieäm: "Ñaây laø nguyeân nhaân ñöa ñeán khoå ñau". Khi söï kieän laø söï chaám döùt khoå ñau, haønh giaû quaùn nieäm: "Ñaây laø söï chaám döùt khoå ñau". Khi söï kieän laø con ñöôøng daãn ñeán söï chaám döùt khoå ñau, haønh giaû quaùn nieäm: "Ñaây laø con ñöôøng daãn ñeán söï chaám döùt khoå ñau".

Cöù nhö theá, haønh giaû soáng trong söï thöôøng tröïc quaùn nieäm veà boán söï thaät cao quyù nhö ñoái töôïng taâm thöùc nôi ñoái töôïng taâm thöùc, hoaëc quaùn nieäm beân trong, hoaëc quaùn nieäm beân ngoaøi, hoaëc quaùn nieäm caû beân trong laãn beân ngoaøi ñoái töôïng. Hoaëc quaùn nieäm quaù trình sinh khôûi nôi ñoái töôïng taâm thöùc, hoaëc quaù trình huûy dieät nôi taâm thöùc, hoaëc quaù trình sinh khôûi laãn quaù trình huûy dieät. Hoaëc quaùn nieäm: "Coù ñoái töôïng taâm thöùc ñaây" ñuû ñeå quaùn chieáu vaø yù thöùc ñöôïc söï coù maët cuûa ñoái töôïng taâm thöùc, vaø nhö vaäy ngöôøi aáy soáng moät caùch töï do khoâng baùm víu vaøo baát cöù thöù gì trong cuoäc ñôøi. Cöù nhö theá maø haønh giaû quaùn nieäm veà boán söï thaät cao quyù nhö ñoái töôïng taâm thöùc nôi ñoái töôïng taâm thöùc.

Naøy caùc thaày, ngöôøi naøo thöïc haønh boán pheùp quaùn nieäm nhö treân trong baûy naêm, ngöôøi aáy coù theå ñaït ñöôïc quaû vò chaùnh trí [1] ngay ôû ñaây vaø trong ñôøi naøy, hoaëc neáu coøn dö baùo thì cuõng ñaït ñöôïc quaû vò khoâng coøn trôû laïi [2]. Naøy caùc thaày, ñöøng noùi gì ñeán baûy naêm, ngöôøi naøo thöïc haønh boán pheùp quaùn nieäm treân trong saùu naêm, hoaëc naêm naêm, boán naêm, ba naêm, hai naêm hoaëc moät naêm thì cuõng coù theå troâng chôø ñaït ñöôïc quaû vò chaùnh trí ngay ôû ñaây vaø trong ñôøi naøy. Naøy caùc thaày, ñöøng noùi gì ñeán moät naêm, ngöôøi naøo thöïc haønh boán pheùp quaùn nieäm treân trong baûy thaùng, hoaëc saùu thaùng, naêm thaùng, boán thaùng, ba thaùng, hai thaùng, moät thaùng, hoaëc nöûa thaùng thì cuõng coù theå troâng chôø ñaït ñöôïc quaû vò chaùnh trí ...

Naøy caùc thaày, ñöøng noùi gì ñeán nöûa thaùng, ngöôøi naøo thöïc haønh boán pheùp quaùn nieäm treân trong moät tuaàn, ngöôøi aáy cuõng coù theå troâng chôø ñaït ñöôïc quaû vò chaùnh trí ngay ôû ñaây vaø trong ñôøi naøy, hoaëc neáu coøn dö baùo thì cuõng ñaït ñöôïc quaû vò khoâng coøn trôû laïi.

Chính vì lyù do ñoù maø toâi ñaõ noùi: "Coù moät con ñöôøng duy nhaát ñeå thanh loïc baûn thaân, vöôït thaéng phieàn naõo, tieâu dieät khoå öu, ñaït tôùi chaùnh ñaïo, chöùng nhaäp Nieát Baøn, ñoù laø con ñöôøng cuûa boán pheùp quaùn nieäm". Ñöùc Theá Toân noùi xong, chö taêng hoan hyû ghi nhaän vaø laøm theo lôøi ngaøi.

Chuù thích:

[1] Chaùnh trí coù nghóa laø A La Haùn

[2] Quaû Thaùnh thöù ba, Baõt Lai (A Na Haøm).

Maëc duø xuaát thaân töø Ñaïi Thöøa, Thaày vaãn thích taàm sö hoïc ñaïo, khoâng ngaàn ngaïi du phöông tham vaán hoïc hoûi vôùi caùc thaày thuoäc nhieàu truyeàn thoáng khaùc nhö: Nguyeân Thuûy, Zen, vaø Kim Cang thöøa Taây Taïng.

Ñeå chia xeû kinh nghieäm vaø kieán thöùc cuûa mình, thaày ñaõ vieát vaø dòch:

Thieàn Töù Nieäm Xöù (1987)
Boá Thí Ba La Maät (1988)
Ñaïi Thuû AÀn (1989)
Voâ Ngaõ (1990)
Boà Taùt Haïnh (1990)
Xin Cöùu Ñoä Meï Ñaát (1993)
Ñaïo Gì? (1996)
Goùp Nhaët (1997)