Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]- Nhöõng Baøi Giaûng Toùm Taét Cuûa Khoùa Thieàn Minh Saùt Möôøi Ngaøy
- cuaû Thieàn sö Goenka
- Thích Minh Dieäu dòch
Caùc baïn phaûi tíeán haønh coâng vieäc tu taäp; khoâng ai coù theå tu giuùp cho caùc baïn. Vôùi tình thöông bao la vaø loøng töø bi Baäc giaùc ngoä chæ phöông phaùp ñeå haønh trì, nhöng ngaøi khoâng theå mang baát cöù ai leân treân vai cuûa Ngaøi ñeå ñeán muïc ñích toái thöôïng. Caùc baïn phaûi tieán haønh nhöõng tieán trình naøy chính caùc baïn, choáng laïi keû thuø ôû nôi caùc baïn, keát quaû caùc baïn töï giaûi thoùat chính mình. Taát nhieân, moät khi caùc baïn baét ñaàu tu taäp, caùc baïn nhaän söï hoå trôï cuûa taát caû söùc maïnh Giaùo phaùp, nhöng caùc baïn vaãn phaûi töï mình haønh trì. Caùc baïn phaûi töï mình ñi troïn veïn con ñöôøng.
Ñeå hieåu caùi gì laø con ñöôøng caên cöù vaøo ñoù caùc baïn ñaõ baét ñaàu ñi.
Ñöùc phaät moâ taû noù baèng nhöõng thuaät töø raát giaûn dò:
Töø boû taát caû nhöõng vieäc laøm toäi loãi vaø baát thieän,
Haõy laøm nhöõng vieäc laøm coù ñaïo ñöùc vaø thieän laønh
Haõy thanh loïc taâm;
Ñaây laø lôøi daïy cuûa Chö vò Giaùc ngoä.
Noù laø phöông phaùp phoå quaùt coù theå duøng cho moïi ngöôøi thuoäc baát kyø nguoàn goác, saéc toäc, hoaëc quoác gia naøo. Nhöõnguø vaán ñeà daãn ñeán töø söï ñònh nghóa sai laàm veà toäi vaø phöôùc. Khi nguoàn coát loõi giaùo phaùp ñaõ maát ñi, noù trôû thaønh moät phe phaùi, vaø roài moãi phaùi laïi ñöa ra ñònh nghóa khaùc nhau veà söï trung thöïc, nhö theá, sau khi coù moät hình thöùc ñaëc bieät beân ngoaøi, hoaëc dieãn baøy nhöõng nghi leã naøo ñoù, hoaëc naém giöõ moät soá nieàm tin. Taát caû nhöõng vaán ñeà naøy laø nhöõng ñònh nghóa thuoäc phe phaùi, coù theå chaáp nhaän ñoái vôùi moät soá ngöôøi naøy vaø khoâng theå chaáp nhaän ñoái vôùi soá ngöôøi khaùc. Tuy nhieân, Giaùo phaùp ñöa ra moät ñònh nghóa phoå quaùt veà sai laàm vaø söï trung thöïc (ñuùng). Baát cöù haønh ñoäng naøo maø coù haïi ñeán ngöôøi khaùc, laøm cho hoï baát an, vaø haøi hoøa thì noù laø sai laàm (toäi) . Baát cöù vieäc laøm naøo giuùp ngöôøi khaùc, giuùp hoï an oån vaø haøi hoøa thì noù laø haønh ñoäng ñaïo ñöùc, löông thieän. Ñaây laø moät söï ñònh nghóa khoâng thích öùng vôùi baát cöù giaùo ñieàu naøo, nhöng laïi thích öùng vôùi qui luaät töï nhieân. Vaø theo qui luaät töï nhieân chuùng ta khoâng theå laøm haønh ñoäng gì maø coù haïi ñeán ngöôøi khaùc maø khoâng coù gaây ra moät taâm caáu ueá trong taâm cuûa chuùng ta tröôùc: saân haän, sôï haõi, caùu gheùt vaân vaân.;vaø baát cöù khi naøo chuùng ta taïo ra moät taâm baát thieän, thì chuùng ta trôû neân ñau khoå, chuùng ta caûm nhaän nhöõng khoå sôû cuûa ñòa nguïc ôû trong ñoù. Töông töï, chuùng ta khoâng theå laøm moät vieäc ñeå giuùp ngöôøi khaùc maø tröôùc heát chuùng ta khoâng taïo ra tình thöông, loøng töø, thieän chí; vaø ngay luùc chuùng ta baét ñaàu phaùt trieån nhöõng phaåm chaát taâm thanh tònh nhö vaày, chuùng ta baét ñaàu vui vôùi an laïc thieân giôùi ôû trong chuùng ta. Khi caùc baïn giuùp ngöôøi khaùc, ñoàng thôøi caác baïn giuùp cho chính mình; khi caùc baïn laøm haïi ngöôøi khaùc, ñoàng thôøi caùc baïn laøm haïi baûn thaân mình. Ñaây laø Dieäu phaùp, chaân lyù, qui luaät- qui luaät phoå quaùt cuûa töï nhieân.
Con ñöôøng cuûa Giaùo phaùp ñöôïc goïi laø Baùt chaùnh ñaïo, cao thöôïng ôû yù nghóa maø baát cöù ai haønh trì noù chaéc chaén trôû thaønh moät vò coù taâm cao thöôïng, moät Baäc thaùnh nhaân. Giaùo phaùp ñöôïc chia laøm ba phaàn: giôùi , ñònh vaø trí tueä. Giôùi (siila) laø ñaïo ñöùc- töø boû nhöõng vieäc laøm baát thieän cuûa thaân vaø khaåu. Thieàn Ñònh (Samaadhi) laø vieäc laøm thieän phaùt trieån söï kieàm cheá taâm. Thöïc haønh caû hai thì ø coù ích, nhöng khoâng phaûi giôùi cuõng khoâng phaûi thieàn ñònh coù theå ñoïan taän taát caû nhöõng phieàn naõo ñaõ tích tuï trong taâm. vì muïc ñích naøy, phaàn thöù ba cuûa Giaùo phaùp phaûi ñöôïc haønh trì: Pan~n~aa, söï phaùt trieån trí tueä, tueä quaùn, ñeå laøm thanh tònh taâm. Phaàn giôùi goàm coù ba phaàn trong Baùt thaùnh Ñaïo:
1. Sammaa-vaacaa- chaùnh ngöõ, söï thanh tònh veà lôøi noùi. Ñeå hieåu nhöõng gì laø söï thanh tònh cuûa lôøi noùi, chuùng ta phaûi bieát nhöõng gì laø baát tònh cuûa lôøi noùi. Noùi laùo ñeå löøa gaït ngöôøi khaùc, noùi thoâ baïo laøm toån haïi ñeán ngöôøi khaùc, noùi sau löng, noùi vu khoáng, noùi laûm nhaûm vaø tranh caõi khoâng coù muïc ñích taát caû laø nhöõng baát tònh cuûa mieäng. Khi chuùng ta töø boû nhöõng baát thieän naøy, nhöõng gì coøn laïi laø chaùnh ngöõ (lôøi noùi chôn chaùnh).
2. Sammaa-kammanta: chaùnh nghieäp, söï thanh tònh veà nhuõng vieäc laøm cuûa thaân. Veà con ñöôøng cuûa Chaùnh phaùp chæ coù moät thöôùc ño ñeå ñònh möùc thieän hoaëc baát thieän cuûa moät haønh ñoäng, noù laø thaân, khaåu hay laø yù, vaø haønh ñoäng giuùp ngöôøi hay laø laøm haïi ngöôøi khaùc. Vì vaäy, ghieát haïi, troäm caép, phaïm toäi haõm hieáp, hoaëc taø daâm, vaø uoáng röôïu say chuùng ta haønh ñoäng voâ yù thöùc coù theå laøm haïi ñeán ngöôøi khaùc, vaø laøm haïi cho chính mình. Khi chuùng ta töø boû nhöõng vieäc laøm baát thieän veà thaân naøy, nhöõng haønh ñoäng coøn laïi laø chaùnh maïng (vieäc laøm chaân chaùnh töø thaân).
3. Sammaa-aajiiva: chaùnh nghieäp. Moïi ngöôøi phaûi coù moät vaøi phöông keá ñeå sinh nhai ñeå giuùp chính mình vaø nhöõng ai soáng nöông vaøo vò aáy, nhöng neáu phöông tieän hoå trôï söï sinh toàn cuûa vò aáy coù haïi cho ngöôøi khaùc, thì noù khoâng phaûi laø chaùnh maïng. Coù leõ chuùng ta khoâng theå chính mình laøm nhuõng vieäc sai laàm baèng phöông caùch soáng cuûa chuùng ta, nhöng khuyeán khích ngöôøi khaùc laøm nhö vaäy; neáu nhö vaäy chuùng ta khoâng thöïc haønh ñuùng vôùi chaùnh maïng. Ví duï, baùn röôïu, môû soøng baït, baùn vuõ khí, baùn thuù soáng, hoaëc thòt thuù taát caû ñeàu laø nhöõng haønh ñoäng phi chaùnh maïng. Ngay caû trong ngheà nghieäp cao nhaát, neáu nhöõng vieäc laøm cuûa chuùng ta chæ vì phaù hoaïi ngöôøi khaùc, thì chuùng ta khoâng haønh trì chaùnh maïng. Neáu söï vaän ñoäng laø ñeå trình dieãn moät phaàn cuûa chuùng ta nhö laø moät thaønh vieân cuûa xaõ hoäi, ñeå cung caáp kyû naêng cuûa chuùng ta vaø noå löï cuûa chuùng ta cho moät vieäc toát phoå quaùt, trong vieäc ñaùpû laïi vì vieäc laøm naøy, chuùng ta ñoùn nhaän moät phaàn thöôûng töông xöùng baèng vieäc laøm naøy chuùng ta nuoâi baûn thaân mình vaø chuùng ta soáng nhôø vaøo ñoù, moät ngöôøi laøm vieäc nhö vaày laø thöïc haønh ñuùng chaùnh maïng.
Moät ngöôøi taïi gia, moät ngöôøi khoâng toân giaùo, caàn tieàn ñeå vì cuoäc soáng cuûa anh ta. Tuy nhieân, söï nguy hieåm laø loái kieám tieàn ñoù trôû thaønh moät phöông tieän ñeå taâng boác cho töï ngaõ: chuùng ta tìm ñeå thu nhaäp cao caøng nhieàu caøng toát cho chính mình, vaø caûm thaáy khinh mieät nhöõng ai thu nhaäp ít. Thaùi ñoä nhö vaày gaây haïi cho ngöôøi khaùc vaø cho chính chuùng ta, vì töï ngaõ laïi taêng tröôûng hôn, caøng khoù ñeå chuùng ta giaûi thoùat. Vì vaäy, moät ñaëc tính coát loõi cuûa chaùnh maïng laø boá thí, laøm töø thieän, chia seû moät phaàn chuùng ta laøm ra cho nhöõng ngöôøi khaùc. Thì chuùng ta coù lôïi khoâng chæ cho chính mình maø coøn lôïi ích cho ngöôøi khaùc.
Neáu giaùo phaùp chæ coù nhöõng söï khuyeân baûo khuyeán khích ñeå töø boû nhöõng vieäc laøm coù haïi ñeán ngöôøi khaùc, thì noù seõ khoâng coù keát quaû. Moät caùch tri thöùc, chuùng ta coù theå hieåu nhöõng nguy hieåm cuûa nhöõng haønh ñoäng baát thieän vaø nhöõng ích lôïi cuûa nhöõng haønh ñoäng thieän, hoaëc chuùng ta coù theå chaáp nhaän söï quan troïng cuûa giôùi vì loøng taän tuïy ñoái vôùi ngöôøi giaûng noù. Nhöng chuùng ta vaãn tieáp tuïc laøm sai, vì chuùng ta khoâng töï chuû vôùi taâm thöùc cuûa mình. Vì vaäy, phaàn thöù hai cuûa Giaùo phaùp , Chaânh ñònh: söï phaùt trieån khaû naêng ñieàu khieån taâm chuùng ta. Trong phaàn naøy goàm coù ba phaàn trong Baùt thaùnh ñaïo:
1. Sammaa-vaayaama : (chaùnh tinh taán, thöïc taäp ñuùng caùch) baèng söï thöïc taäp cuûa caùc baïn, caùc baïn ñaõ thaáy theá naøo laø söï yeáu ôùt vaø khoâng vöõng chaéc cuûa taâm, luoân luoân dao ñoäng töø ñoái töôïng naøy sang ñoái töôïng khaùc. Taâm thöùc nhö vaày ñoøi hoûi söï thöïc taäp ñeå taêng söùc maïnh cho noù. Coù boán caùch thöïc taäp ñeå taêng söùc maïnh cho taâm thöùc: traùnh xa vaø töø boû taát caû caùc baát thieän phaùp coù theå phaùt sanh, khoâng cho noù tieáp xuùc vôùi baát cöù baát thieän phaùp naøo maø noù chöa khôûi sinh, duy trì vaø phaùt trieån taát caû caùc thieän phaùp hieän taïi coù maët trong taâm thöùc vaø höôùng taâm ñeán caùc thieän phaùp maø noù chöa haønh trì. Moät caùch tröïc tieáp, baèng söï thöïc taäp tænh giaùc qua hôi thôû (Anaapaana) caùc baïn ñaõ baét ñaàu thi haønh nhöõng caùch tu taäp naøy.
2. Sammaa-sati: tænh giaùc, tænh giaùc vôùi nieäm thöïc taïi. Veà quaù khöù chæ coù theå laø nhöõng kyù öùc; veà töông lai chæ coù theå laø nhöõng öôùc mong, lo sôï vaø töôûng töôïng. Caùc baïn ñaõ baét ñaàu thöïc taäp chaùnh nieäm (sammaa-sati) baèng söï töï luyeän taäp ñeå duy trì tænh giaùc moïi tình huoáng bieåu hieän thöïc taïi ôû moãi saùt na, trong khu vöïc giôùi haïn cuûa hai loã muõi. Caùc baïn phaûi phaùt trieån khaû naêng ñeå tænh giaùc toaøn boä thöïc taïi, töø caáp ñoä thoâ nhaát ñeán vi teá nhaát. Ñeå baét ñaàu, caùc baïn haõy taäp trung hôi thôû coù yù thöùc , vaø coù taäp trung, töø ñoù hôi thôû töï nhieân vaø nheï nhaøng, ñeán söï tieáp xuùc cuûa hôi thôû. Baây giôø caùc baïn seõ söû duïng moät ñoái töôïng tænh laëng vi teá hôn cuûa söï chuù yù: caùc caûm thoï töï nhieân vaø baèng thaân theå trong khu vöïc giôùi haïn naøy (khu vöïc ôû hai loã muõi). Caùc baïn coù theå caûm nhaän nhieät ñoä cuûa hôi thôû, hôi laïnh khi noù ñi vaøo, hôi aám khi noù ñi ra khoûi thaân theå. Vöôït qua vaán ñeà ñoù, coù nhöõng caûm thoï khoâng theå dieãn taû ñöôïc khoâng lieân heä ñeán hôi thôû: noùng , laïnh, ngöùa, kích ñoäng, dao ñoäng, eùp neùn, caêng thaúng, ñau v.v.. caùc baïn khoâng theå choïn loaïi caûm thoï naøo ñeå caûm nhaän, vì caùc baïn khoâng theå taïo ra caùc caûm thoï. Chæ theo doõi; chæ duy trì tænh giaùc. Hình thöùc cuûa caûm thoï khoâng quan troïng; ñieàu quan troïng laø tænh giaùc vôùi thöïc taïi veà caûm thoï maø khoâng phaûn öùng laïi noù.
Ñaëc tính thoùi quen cuûa taâm thöùc, nhö caùc baïn ñaõ thaáy, laø xoay cuoán theo nhöõng tö töôûng thuoäc töông lai hoaëc quaù khöù, taïo ra tham aùi vaø saân haän. Baèng söï thöïc haønh chaùnh nieäm caùc baïn ñaõ baét ñaàu phaù vôõ thoùi quen naøy. Khoâng phaûi sau khoùa tu taäp naøy caùc baïn seõ queân taát caû quaù khöù vaø khoâng coøn nghó ngôïi gì veà töông lai nöõa. Nhöng thöïc teá caùc baïn ñaõ thöôøng phí boû khaû naêng cuûa caùc baïn baèng söï loâi cuoán voâ ích vaøo quaù khöù hoaëc töông lai, quùa nhieàu ñeán noåi khi caùc baïn caàn nhôù laïi hoaëc leân keá hoaïch gì ñoù, caùc baïn khoâng theå laøm nhö yù muoán. Baèng söï phaùt trieån chaùnh nieäm, caùc baïn seõ hoïc caùc ñaët taâm thöùc cuûa caùc baïn vöõng chaéc hôn trong giaây phuùt thöïc taïi, vaø caùc baïn seõ thaáy raèng caác baïn coù theå nhôù laïi quaù khöù khi caàn thieát vaø taïo ra nhöõng keá hoaïch thích hôïp cho töông lai. caùc baïn seõ coù theå coù moät ñôøi soáng laønh maïnh vaø haïnh phuùc.
3. Sammaa-samaadhi: chaùnh ñònh: chæ coù söï taäp trung khoâng phaûi laø muïc ñích cuûa phaùp moân naøy; söï taäp trung caùc baïn phaùt trieån phaûi coù moät neàn taûng veà söï thanh tònh. Vôùi moät caên baûn cuûa tham, saân hoaëc si meâ chuùng ta coù theå taäp trung taâm thöùc, nhöng vaán ñeà naøy khoâng phaûi laø chaùnh ñònh. Chuùng ta phaûi tænh giaùc thöïc taïi hieän höõa ôû trong chuùng ta, khoâng coù tham vaø saân. Duy trì söï tænh giaùc nhö vaày lieân tuïc töøng giaây phuùt- ñaây goïi laø chaùnh ñònh.
Baèng söï chaáp haønh naêm giôùi moät
caùch nghieâm tuùc, caùc baïn baét ñaàu thöïc taäp giôùi. Baèng
söï luyeän taäp taâm ñeå duy trì taäp trung vaøo moät ñieåm,
moät ñoái töôïng thaät cuûa nieäm hieän taïi, khoâng moùng khôi
tham hoaëc saân haän, caùc baïn ñaõ baét ñaàu phaùt trieån chaùnh
ñònh. Baây giôø giöõ söï luyeän taäp moät caùch tinh taán ñeå
laøm nhaïy beùn taâm thöùc cuûa baïn, ñeå khi caùc baïn baét ñaàu
thöïc taäp trí tueä caùc baïn seõ coù theå theå nhaäp nhöõng
caáp ñoä saâu cuûa voâ thöùc, ñeå loaïi tröø phieàn naõo aån
nuùp ôû ñoù, vaø hoan hyû vôùi haïnh phuùc thaät söï- haïnh phuùc
cuûa söï giaûi thoùat.