QUAN ÑIEÅM PHAÄT GIAÙO VEÀ NÖÕ GIÔÙI –

SO SAÙNH LUAÄT TYØ KHEO VAØ TYØ KHEO NI  DÖÏA TREÂN GIÔÙI BOÅN TIEÁNG HOA

Nguyeân taùc: Tyø-kheo-ni In Young Chung

Thích nöõ Lieân Hieáu dòch

---

Phaàn IV:  Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà (Niḥsargika-pāyantika dharmā)

******

Caùc giôùi trong tuï Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà ñaëc bieät chuù yù ñeán caùc sôû höõu vaät chaát lieân heä ñeán ñôøi soáng phaïm haïnh. Caùc giôùi trong tuï naøy ñöùng sau tuï Taêng-giaø-baø-thi-sa trong Giôùi Boån Ni  vaø laø tuï thöù tö sau tuï Baát  Ñònh Phaùp cuûa Giôùi Boån Taêng.

Toäi Ba-daät-ñeà (S. pāyantika, P. pācittiya) chæ laø moät toäi nheï caàn phaûi saùm-hoái; āpatti desetabbā (S. āpatī desayitavya) nghóa laø lôøi thöa tröôùc ñaïi chuùng. Nhöng theo töø nguyeân, töø pācittiya  khoâng coù lieân heä gì vôùi nghóa saùm-hoái. Do ñoù, toâi giöõ laïi nghóa ñen cuûa töø naøy vaø trong baøi khaûo cöùu naøy toâi dòch laø “toäi xaû ñoaï”.  Do ñoù hai töø nissaggiya  vaø pācittiya  dòch laø “toäi xaû ñoaï” [1]

Thuaät ngöõ Niḥsargika-pāyantika dharma  dòch sang tieáng Hoa laø she to fa [2] (xaû ñoaï phaùp). Trong tieáng Hoa, chöõ  “xaû”  coù nghóa laø töø boû, “ñoïa”  coù nghóa laø rôi rôùt. Thuaät ngöõ Sankrit pāyantika trong tieáng Hoa chæ coù nghóa laø laøm noùng, soâi vaø rôi xuoáng. Ngöôøi ta tin raèng neáu moät vò Tyø-kheo (hay Tyø-kheo-ni) phaïm toäi Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà (Niḥsargika-pāyantika dharma) seõ bò ñoaï vaøo ñòa nguïc chòu daàu soâi löûa boûng. [3] Maëc duø soá löôïng giôùi Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà giöõa hai boä Giôùi Boån Taêng  vaø Giôùi Boån Ni nhö nhau, trong Giôùi Boån Taêng coù moät soá giôùi cuûa Tyø-kheo khoâng cho pheùp hoï ñoøi hoûi Tyø-kheo-ni laøm caùc nhieäm vuï cuûa phuï nöõ, vì ñieàu ñoù coù theå laøm quaáy raày ñeán ñôøi soáng taâm linh cuûa caùc Tyø-kheo-ni. Caùc giôùi trong tuï Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà ñöôïc neâu trong baûng lieät keâ döôùi ñaây:

Ngöôøi dòch taïm maëc öôùc nhö sau: thöù nhaát laø traät töï cuûa caùc giôùi cuûa Tyø-kheo-ni, thöù hai noäi dung caùc giôùi cuûa Tyø-kheo-ni [4] vaø thöù ba laø soá giôùi thöù töï töông ñöông cuûa Tyø-kheo ñöôïc ñeå trong ngoaëc vuoâng neáu coù. [5]

1.  Caám caát dö y quaù 10 ngaøy [1].

2. Caám lìa 5 y [6] trong moät ñeâm [2].

3. Caám caát dö vaûi quaù moät thaùng [3].

4. Caám hoûi xin y vôùi ngöôøi khoâng baø con, ngoaïi tröø ñuùng luùc. [7] [6].

5. Caám nhaän dö y phuïc tröø khi bò troäm, bò maát, bò chaùy hoaëc bò nöôùc cuoán troâi [7].

6. Caám tham lam ñoøi y phuïc toát ñeïp hôn töø moät ngöôøi tín chuû [8].

7. Caám vì tham lam, yeâu caàu 2 tín chuû gom tieàn laïi ñeå saém moät y toát ñeïp hôn [9].

8. Caám ñoøi hoûi vôùi tri söï quaù 6 laàn ñeå ñöôïc y phuïc [10].

9. Caám nhaän hoaëc baûo ngöôøi khaùc caàm vaøng baïc cho caùc Tyø-kheo-ni khaùc tieâu duøng [18].

10. Caám tham gia mua baùn [19].

11. Caám tham gia buoân baùn ñoåi chaùc caùc thöù [20].

12. Caám laõnh baùt môùi neáu caùi cuõ chöa  bò vaù 5 choã [22].

13. Caám xin chæ ñeå may y töø moät thôï deät khoâng quen bieát [23].

14. Caám yeâu caàu thôï deät deät y ñeïp [24].                      

15. Caám giaän hôøn ñoøi y laïi khi ñaõ cho ngöôøi khaùc roài [25].

16. Caám caát giöõ thuoác quaù 7 ngaøy [26].

17. Caám nhaän y kaṭhina [8] tröôùc 10 ngaøy giaûi haï [28].

18. Caám laáy ñoà vaät cuûa Taêng duøng rieâng cho mình [30].

19. Caám ñoøi hoûi vaät naøy thöù kia.

20. Caám duøng quyõ xaây nhaø thuyeát giôùi  vaøo quyõ khaùc.

21. Caám  duøng quyõ thöïc phaåm vaøo quyõ may y phuïc.

22. Caám duøng quyõ laøm giöôøng vaøo quyõ may y phuïc.

23. Caám duøng quyõ laøm nhaø cuûa Taêng ñoaøn vaøo quyõ may y phuïc.                                                             

24. Caám chöùa dö bình baùt [21].

25. Caám chöùa dö thieát bò gia duïng.

26. Caám thaát höùa khoâng cho vò Tyø-kheo-ni khaùc möôïn vaûi duøng baát tònh.

27. Caám nhaän vaûi phi thôøi roài laïi may y ñuùng luùc.

28. Caám vì giaän ñoøi y laïi khi ñaõ ñoåi cho ngöôøi khaùc roài.

29. Caám ñoøi hoûi y quaù ñaéc tieàn.[9]                                                                  

30. Caám ñoøi hoûi y reû vaø quaù moûng. 

Coù 30 giôùi trong  tuï Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà cho caû Tyø-kheo vaø Tyø-kheo-ni, tuy nhieân, noäi dung cuûa moät soá giôùi khaùc nhau. Möôøi chín giôùi cuûa Tyø-kheo-ni ñöôïc laáy töø Tyø-kheo, 11 giôùi coøn laïi cuûa Tyø-kheo-ni khaùc vôùi caùc giôùi cuûa Tyø-kheo. Caùc giôùi trong tuï Ni-taùt-kyø-ba-ñaät-ñeà cuûa Tyø-kheo-ni vaø Tyø-kheo ñeà caäp caùc vaán ñeà: y phuïc, bình baùt, thuoác men, tieàn baïc, ngaân quyõ, v.v…Neáu vi phaïm baát cöù moät trong caùc giôùi naøy, thì vò Tyø-kheo hay Tyø-kheo-ni aáy ñöôïc yeâu caàu phaûi xaû boû nhöõng vaät duïng [dö hoaëc saùi luaät] aáy nhö y, baùt, v.v…vaø roài thaønh khaån saùm-hoái tröôùc Taêng ñoaøn hoaëc Ni ñoaøn, soá löôïng Taêng ñoaøn chöùng minh khoâng ñöôïc döôùi 5 vò.[10] Vì vaäy, ngöôøi phaïm toäi Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà khoâng bò moät hình phaït naøo, maø chæ saùm-hoái. [11]

Caùc  giôùi trong tuï Ni-taùt-kyø-ba-ñaät-ñeà cuûa Tyø-kheo-ni coù 17 giôùi (1 - 8, 13 - 15, 17, 26 - 30) ñeà caäp veà y phuïc; ba giôùi (9, 10 vaø 11) noùi veà vaøng baïc vaø mua baùn; ba giôùi (12, 24 vaø 25) noùi veà bình baùt; moät giôùi (16) noùi veà thuoác men; hai giôùi (18 vaø 19) noùi veà laáy taøi saûn cuûa Taêng laøm cuûa rieâng mình vaø ñoøi hoûi thöùc aên; vaø boán giôùi (20, 21, 22 vaø 23) noùi veà laïm duïng quyõ. Ngöôïc laïi, caùc giôùi trong tuï Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà cuûa Tyø-kheo khaùc vôùi 11 giôùi cuûa Tyø-kheo-ni nhö baûng lieät keâ döôùi ñaây:

Ngöôøi dòch taïm maëc öôùc nhö sau: Soá La-tinh laø traät töï caùc giôùi cuûa Tyø-kheo, keá ñeán laø noäi dung toång quaùt cuûa caùc giôùi. [12]

4. Caám nhaän y phuïc cuûa Tyø-kheo-ni khoâng thaân thuoäc, tröø khi ñoåi.

5. Caám yeâu caàu moät Tyø-kheo-ni khoâng quen bieát giaët, nhuoäm  y cuõ cho mình.

11. Caám coù toaï cuï môùi baèng vaûi tô luïa.

12. Caám coù toaï cuï môùi baèng loâng cöøu toaøn maøu ñen.

13. Caám coù toaï cuï môùi baèng loâng cöøu toaøn maøu traéng.

14. Caám coù moät toaï cuï môùi trong voøng 6 naêm.

15. Caám may toaï cuï maø khoâng duøng nhieàu maûnh vaûi vaø khoâng nhuoäm hoaïi saéc.

16. Caám mang loâng cöøu [ñeå may toaï cuï] ñi quaù 3 do-tuaàn [13] .

17. Caám sai moät Tyø-kheo-ni khoâng quen bieát giaët, nhuoäm, chaûi loâng  cöøu.

27. Caám nhaän aùo möa tröôùc moät thaùng hay maëc tröôùc nöûa thaùng (keå töø muøa noùng).

29. Tyø-kheo coù theå rôøi moät trong 3 y trong 6 ñeâm ôû nôi coù nhöõng tình huoáng nghi ngôø, sôï seät hoaëc nguy hieåm.  

Saùu giôùi (11, 12, 13, 14 , 15 vaø 16) cuûa Tyø-kheo ôû treân ñeà caäp ñeán vieäc söû duïng vaø laøm nhieàu kieåu toaï cuï khaùc nhau; hai giôùi (27 vaø 29) ñeà caäp veà y phuïc. Ba giôùi (4, 5, vaø 17): muïc ñích laø ñeå ngaên ngöøa Tyø-kheo lôïi duïng Tyø-kheo-ni. Ñieàu naøy ñaõ chæ ra roõ raøng trong giôùi thöù 17 cuûa Tyø-kheo, vaø ñöôïc minh hoaï trong caâu chuyeän döôùi ñaây trong Bhikṣu-vibhaṅga:

“Baáy giôø chö Ni giaët, nhuoäm, chaûi loâng cöøu cho Luïc quaàn Tyø-kheo. Vì baän giaët, nhuoäm chaûi loâng cöøu, chö Ni khoâng chuù taâm ñeán lôøi giaûi thích, lôøi chaát vaán, ñöùc haïnh cao hôn, tö töôûng cao hôn, trí tueä cao hôn…Ñöùc Phaät hoûi Di maãu Ma-ha-ba-xaø-ba-ñeà: “Naøy Gotamī, ta hy voïng chö Ni coù nhieät taâm, tinh caàn; khoâng bieát chö ni coù tinh taán khoâng ?” “Baïch ñöùc Theá Toân, chö Ni khoâng coù nhieät taâm. Vì chö Ni baän giaët, nhuoäm, chaûi loâng cöøu cho Luïc quaàn Tyø-kheo. Vì baän giaët, nhuoäm chaûi loâng cöøu, chö Ni khoâng chuù taâm ñeán vaên, ñeán tö, ñeán ñöùc haïnh, ñeán trí tueä, ñeán thaéng trí”…Ñöùc Phaät quôû traùch Luïc quaàn Tyø-kheo: “Naøy caùc ngöôøi voâ trí kia, caùc oâng khoâng bieát  ñieàu gì laø thích hôïp,  ñieàu gì laø khoâng thích hôïp,  ñieàu gì ñöôïc hoan hyû vaø  ñieàu gì seõ khoâng hoan hyû ñoái vôùi nhöõng ngöôøi xa laï. Nhö vaäy, naøy caùc ngöôi  voâ trí, coù neân yeâu caàu chö Ni, nhöõng ngöôøi khoâng thaân thuoäc giaët, nhuoäm, chaûi loâng cöøu khoâng? Naøy caùc ngöôøi voâ trí, ñieàu ñoù khoâng neân, vì ñieàu ñoù ñem ñeán söï khoâng hoan hyû cho nhöõng ngöôøi khoâng quen bieát. Chính vì vaäy, giôùi naøy ñöôïc  cheá ñònh.” [14]

Baø Horner chæ ra raèng: “Ngoaøi vieäc nhaän y,  vieäc giaët y cuõng trôû thaønh chuû ñeà cuûa nhieàu ñieàu luaät. Luaät  ghi raèng  Tyø-kheo khoâng ñöôïc sai baûo Tyø-kheo-ni giaët y phuïc tröø khi hoï coù quan heä thaân thuoäc; Tyø-kheo-ni khoâng ñöôïc giaët, nhuoäm y phuïc cuõ cho Tyø-kheo tröø khi hoï coù quan heä thaân thuoäc. [15]

Khi so saùnh caùc giôùi trong tuï Ni-taùt-kyø-ba-ñaät-ñeà cuûa Tyø-kheo vaø Tyø-kheo-ni, chuùng ta thaáy moät soá giôùi caám Tyø-kheo khoâng ñöôïc lôïi duïng Tyø-kheo-ni. Nhö vaäy Tyø-kheo-ni traùnh ñöôïc söï haønh haï vaø coù theå chuù taâm nhieàu hôn vaøo vieäc tu taäp taâm linh cuûa mình.

Gross noùi: “Giôùi luaät baûo veä cho chö Ni traùnh ñöôïc nhöõng ñoøi hoûi quaù ñaùng cuûa chö Taêng, chö Taêng coù theå yeâu caàu chö Ni laøm coâng vieäc chuøa cho hoï hoaëc phuïc vuï côm nöôùc, quaàn aùo, nhöõng nhieäm vuï thoâng thöôøng ñöôïc xem laø  boån phaän cuûa phuï nöõ. Nhöõng ñieàu luaät nhö vaäy thaät ñaùng löu taâm ñeå thaáy raèng phuï nöõ töø boû ñôøi soáng theá tuïc ñeå ñi tìm ñôøi soáng taâm linh cho chính hoï, lyù töôûng aáy khoâng theå bò huyû hoaïi do nhöõng ñoøi hoûi phuïc vuï cuûa ngöôøi nam [16]