QUAN ÑIEÅM PHAÄT GIAÙO VEÀ NÖÕ GIÔÙI –

SO SAÙNH LUAÄT TYØ KHEO VAØ TYØ KHEO NI  DÖÏA TREÂN GIÔÙI BOÅN TIEÁNG HOA

Nguyeân taùc: Tyø-kheo-ni In Young Chung

Thích nöõ Lieân Hieáu dòch

---

Phaàn VII:  Chuùng Hoïc Phaùp (Śaikṣa dharmā)

*******

Trong Giôùi Boån Ni , Chuùng Hoïc Phaùp tuï thöù saùu trong khi ñoù trong Giôùi Boån Taêng ñaây naøy laø tuï thöù baûy. Theo Luaät Pāli, khi vi phaïm Chuùng Hoïc Phaùp thì goïi laø “toäi aùc taùc.” [1] Baø Horner noùi, Chuùng Hoïc Phaùp laø “caùc giôùi giuùp cho caùch cö xöû cuûa Taêng Ni ñöôïc hoaøn thieän hôn; caùc giôùi naøy ñeà caäp ñeán caùc vaán ñeà lieân heä ñeán söï tu söûa.” [2] Chuùng Hoïc Phaùp ñöôïc dòch sang tieáng Hoa laø shi cha ja lio ni fa (Thöùc-xoa-ca-la-ni phaùp) [3]  pai chung hsueh fa (Baùch Chuùng Hoïc Phaùp) [4] hoaëc ying dang hsueh  (öng ñöông hoïc). [5] Moät traêm giôùi naøy cuûa hai Giôùi Boån Taêng vaø Giôùi Boån Ni hoaøn toaøn gioáng nhau, vaø ñeà caäp chuû yeáu ñeán nhöõng caùch aên, maëc, ngoài, ñi, thuyeát giaûng, v.v… moät caùch thích hôïp. Trong tuï naøy, soá löôïng giôùi vaø noäi dung giöõa caùc giôùi cuûa Tyø-kheo vaø Tyø-kheo-ni hoaøn toaøn gioáng nhau, do ñoù chuùng ta thaáy vai troø haøng ñaàu cuûa Tyø-kheo trong vieäc thaønh laäp caùc giôùi trong Luaät Taïng thaät söï coù yù nghóa. Nhieàu giôùi trong Luaät Taïng  ñöôïc thieát laäp vôùi muïc ñích laø ñeå cho caùc Tyø-kheo  phaûi chuù taâm ñeán caùch soáng cuûa mình, roài caùc giôùi naøy cuõng ñem aùp duïng cho caû Tyø-kheo-ni. Do caùc nguyeân nhaân naøy maø moät soá ngöôøi nghó raèng Tyø-kheo-ni bò ñoái xöû phaân bieät trong vieäc cheá ñònh giôùi luaät. Tuy nhieân, vai troø chuû yeáu  cuûa caùc Tyø-kheo cuõng nhö chuû ñeà cuûa caùc giôùi trong Luaät Taïng gôïi yù raèng caùc Tyø-kheo coù raát nhieàu ñieåm loän xoän hôn Tyø-kheo-ni trong coäng ñoàng Taêng ñoaøn. Khoâng coù lyù do gì cho raèng vì chö Tyø-kheo-ni maø giôùi luaät phaùt sinh vaø ñöôïc cheá ñònh. Chuùng Hoïc Phaùp[6] ñöôïc trình baøy nhö döôùi ñaây:

1. Phaûi maëc noäi y cho chænh teà.  

2. Phaûi maëc 5 y cho chænh teà.

3. Khoâng ñöôïc ñi vaøo nhaø cö só maø ñaép y cuoán laïi nhö caùi voøi cuûa con voi [7].

4. Khoâng ñöôïc vaét ngöôïc y khi ngoài trong nhaø cö só.

5. Khoâng ñöôïc quaán y phuû coå khi ñi vaøo nhaø cö só.[8]

6. Khoâng ñöôïc quaán y phuû coå khi ngoài trong nhaø cö só.

7. Khoâng ñöôïc truøm ñaàu khi ñi vaøo nhaø cö só.

8. Khoâng ñöôïc truøm ñaàu khi ngoài trong nhaø cö só.

9.  Khoâng ñöôïc vöøa ñi vöøa nhaûy [9] vaøo nhaø cö só.

10. Khoâng ñöôïc ngoài trong nhaø cö só sau khi vöøa ñi vöøa nhaûy.

11. Khoâng ñöôïc ngoài choàm hoåm trong nhaø cö só.  

12. Khoâng ñöôïc choáng naïnh ñi vaøo nhaø cö só.

13. Khoâng ñöôïc ngoài choáng naïnh trong nhaø cö só.

14. Khoâng ñöôïc ñi vaøo nhaø cö só maø laéc mình.

15. Khoâng ñöôïc ngoài trong nhaø cö só maø laéc mình.

16. Khoâng ñöôïc ñi vaøo nhaø cö só maø quô tay.

17. Khoâng ñöôïc ngoài trong nhaø cö só maø quô tay.

18. Khoâng ñöôïc ñi vaøo nhaø cö só maø khoâng maëc y che kín thaân mình.

19. Khoâng ñöôïc ngoài trong nhaø cö só maø khoâng maëc y che kín thaân mình.

20. Khoâng ñöôïc ñi vaøo nhaø cö só maø troâng beân naày beân kia.

21. Khoâng ñöôïc ngoài trong nhaø cö só maø troâng beân naày beân kia.

22. Ñi vaøo nhaø cö só phaûi giöõ yeân tònh.

23. Ngoài trong nhaø cö só phaûi giöõ yeân tònh.

24. Khoâng ñöôïc cöôøi lôùn tieáng khi ñi vaøo nhaø cö só.

25. Khoâng ñöôïc cöôøi lôùn tieáng khi ngoài trong nhaø cö só.

26. Phaûi nhaän thöùc aên moät caùch traân troïng.

27. Chæ nhaän thöùc aên vöøa ñuû.                                               

28. Chæ nhaän canh vöøa ñuû. 

29. Haõy troän thöùc aên vaø côm laïi maø aên.

30. Haõy aên moät caùch caån thaän.

31. Khoâng ñöôïc moi giöõa baùt maø aên.

32. Khoâng ñöôïc xin côm vaø thöùc aên cho chính mình, tröø khi beänh.

33. Khoâng ñöôïc duøng côm che khuaát thöùc aên ñeå mong ñöôïc theâm nöõa.[10]

34. Khoâng ñöôïc nhìn lieác baùt ngöôøi khaùc maø sanh taâm ganh gheùt.

35. Haõy neân aên moät caùch coù chuù taâm.

36. Khoâng ñöôïc aên mieáng quaù lôùn.

37. Khoâng ñöôïc haù mieäng lôùn maø boû thöùc aên vaøo mieäng.[11]

38. Khoâng ñöôïc ñang ngaäm thöùc aên maø noùi chuyeän.

39. Khoâng ñöôïc thaûy côm vaøo mieäng.

40. Khoâng ñöôïc ñeå côm rôi rôùt khi aên.

41. Khoâng ñöôïc aên nhieàu cho traùm vaøm maù.

42. Khoâng ñöôïc nhai thöùc aên coù tieáng.

43. Khoâng ñöôïc huùp canh coù tieáng.

44. Khoâng ñöôïc laáy löôõi lieám toâ ñöïng thöùc aên.

45. Khoâng ñöôïc raûy tay khi aên.

46. Khoâng ñöôïc nhaët thöùc aên rôi maø aên.

47. Khoâng ñöôïc caàm baùt khi tay dô baån.

48. Khoâng ñöôïc ñoå nöôùc röûa baùt coøn thöùc aên ra ñaát.

49. Khoâng ñöôïc ñaïi tieåu tieän, khaïc nhoå treân coû, tröø khi beänh.

50. Khoâng ñöôïc ñaïi tieåu tieän, khaïc nhoå trong nöôùc, tröø khi beänh.

51. Khoâng ñöôïc ñöùng maø ñaïi tieåu tieän, tröø khi beänh.

52. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi maëc aùo ngöôïc, tröø tröôøng hôïp beänh.

53. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi quaán aùo leân coå, tröø tröôøng hôïp beänh.                                                  

54. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi che ñaàu,[12] tröø tröôøng hôïp beänh.

55. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi truøm ñaàu, tröø tröôøng hôïp beänh.

56. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi chaép tay sau löng hoaëc choáng naïnh, tröø tröôøng hôïp beänh.            

57. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi mang giaøy,[13] tröø tröôøng hôïp beänh.

58. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi mang guoác, tröø tröôøng hôïp beänh.                                                   

59. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi ngoài treân xe, tröø tröôøng hôïp  beänh.

60. Khoâng ñöôïc nguû taïi thaùp thôø Phaät, tröø khi canh giöõ.

61. Khoâng ñöôïc caát ñoà quyù taïi thaùp thôø Phaät.

62. Khoâng ñöôïc mang deùp vaøo thaùp thôø Phaät.

63. Khoâng ñöôïc xaùch deùp vaøo thaùp thôø Phaät.

64. Khoâng ñöôïc mang deùp ñi xung quanh thaùp thôø Phaät.

65. Khoâng ñöôïc mang giaøy oáng cao vaøo thaùp thôø Phaät.

66. Khoâng ñöôïc xaùch giaøy oáng cao vaøo thaùp thôø Phaät.

67. Khoâng ñöôïc ngoài aên döôùi thaùp thôø Phaät maø boû ñoà dô.

68. Khoâng ñöôïc khieâng xaùc cheát ngang qua thaùp thôø Phaät.

69. Khoâng ñöôïc choân xaùc cheát döôùi thaùp thôø Phaät.

70. Khoâng ñöôïc thieâu xaùc cheát gaàn thaùp thôø Phaät.

71. Khoâng ñöôïc thieâu xaùc cheát  trong khu coù thaùp thôø Phaät.

72. Khoâng ñöôïc thieâu xaùc cheát xung quanh boán phía thaùp thôø Phaät.

73. Khoâng ñöôïc mang ñoà duøng cuûa ngöôøi cheát ngang qua thaùp thôø Phaät.

74. Khoâng ñöôïc ñaïi tieåu tieän döôùi thaùp thôø Phaät.

75. Khoâng ñöôïc ñaïi tieåu tieän tröôùc thaùp thôø Phaät.

76. Khoâng ñöôïc ñaïi tieåu tieän xung quanh boán phía thaùp thôø Phaät.

77. Khoâng ñöôïc ñi ñaïi tieåu tieän maø mang theo hình Phaät.

78. Khoâng ñöôïc ñaùnh raêng döôùi thaùp thôø Phaät.

79.  Khoâng ñöôïc ñaùnh raêng tröôùc thaùp thôø Phaät.

80. Khoâng ñöôïc ñaùnh raêng xung quanh boán phía thaùp thôø Phaät.

81.  Khoâng ñöôïc hæ muõi khaïc nhoå döôùi thaùp thôø Phaät.

82. Khoâng ñöôïc hæ muõi khaïc nhoå tröôùc thaùp thôø Phaät.

83. Khoâng ñöôïc hæ muõi khaïc nhoå xung quanh boán phía thaùp thôø Phaät.

84. Khoâng ñöôïc ngoài duoãi chaân veà phía thaùp thôø Phaät.

85. Khoâng ñöôïc thôø Phaät ôû taàng döôùi mình ñang ôû.

86. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi ngoài[14] maø mình ñöùng, tröø tröôøng hôïp beänh.

87. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi naèm, tröø tröôøng hôïp beänh.

88. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi ngoài choã thích hôïp[15] maø mình ngoài choã khoâng thích hôïp, tröø tröôøng hôïp beänh.

89. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi ngoài choã cao maø mình ngoài choã thaáp, tröø tröôøng hôïp beänh.

90. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi ñi tröôùc maø mình ñi sau, tröø tröôøng hôïp beänh.

91. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi ñi choã cao maø mình ñi choã thaáp, tröø tröôøng hôïp beänh.

92. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi ñi giöõa maø mình ñi beân, tröø tröôøng hôïp beänh.

93. Khoâng ñöôïc caàm tay ngöôøi khaùc maø ñi.

94. Khoâng ñöôïc treøo leân caây cao quaù ñaàu, tröø khi coù vieäc.

95. Khoâng ñöôïc treo baùt nôi ñaàu caây gaäy.

96. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi caàm gaäy.

97. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi caàm vuõ khí.

98. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi caàm göôm.

99.  Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi caàm dao.

100. Khoâng ñöôïc noùi phaùp cho ngöôøi caàm duø, tröø tröôøng hôïp beänh.

Ji-kwan Lee noùi, nhöõng giôùi naøy ñöôïc chia laøm 10 phaàn: phaàn thöù nhaát (1 - 2) ñeà caäp caùch maëc y phuïc; phaàn thöù hai (3 – 25) noùi veà caùch vaøo nhaø cö só; phaàn thöù ba (26 - 46): caùch aên uoáng; phaàn thöù tö (47 - 48): caùch caàm bình baùt; thöù naêm (49 - 51): veà ñaïi tieåu tieän; thöù saùu (52 - 59): caùch thuyeát phaùp; thöù baûy (60 - 85): caùch thôø cuùng chuøa thaùp; thöù taùm (86 - 92): caùch thuyeát phaùp; thöù chín (93 - 95): caùch ñi treân ñöôøng vaø treøo caây; thöù möôøi (96 - 100): caùch thuyeát phaùp.[16]

W. Pachow noùi: “Chuùng hoïc phaùp khoâng xeáp vaøo baát cöù moät loaïi toäi naøo, vì chuùng khoâng bò baét toäi hay bò hình phaït cho caùc loaïi vi phaïm naøy. Moät Tyø-kheo hay Tyø-kheo-ni vi phaïm moät trong caùc giôùi naøy khoâng xem nhö laø moät toäi phaïm maø chæ laø moät caùch öùng xöû khoâng toát maø thoâi.”[17]

Moät soá ngöôøi ñoïc Luaät lieàn nghó raèng ñöùc Phaät ñoái xöû phaân bieät ñoái vôùi Tyø-kheo-ni, vì caùc giôùi trong Luaät Taïng ñöôïc cheá ñònh döôøng nhö chuû yeáu laø do Tyø-kheo, vaø nhieàu ñieàu luaät aùp duïng cho Tyø-kheo-ni ñöôïc laáy töø Tyø-kheo. Tuy nhieân, trong suoát giai ñoaïn cheá ñònh giôùi luaät, chö Tyø-kheo ñoùng vai troø haøng ñaàu cho caùc chuû ñeà nhö ñaõ ñeà caäp, ñieàu naøy chæ chöùng minh caùc Tyø-kheo coù nhieàu ñieåm sai soùt hôn Tyø-kheo-ni.

Baûng so saùnh caùc toäi cuûa Tyø-kheo  vaø Tyø-kheo-ni ñaõ ñöôïc ghi laïi trong Töù Phaàn Luaät  tieáng Hoa.

Chuùng toâi maëc öôùc nhö sau: Caùc soá la-tinh laø thöù töï cuûa caùc tuï giôùi; Caùc soá  La-maõ nhoû, ñöôïc quy öôùc:  i) Soá giôùi cuûa Tyø-kheo; ii) Soá giôùi cuûa Tyø-kheo-ni; iii) Toång soá toäi cuûa Tyø-kheo;i v) Toång soá toäi cuûa Tyø-kheo-ni; v) So saùnh toäi phaïm cuûa Taêng vaø Ni.

1) Ba-la-di: i):  4; ii): 8; iii): 4; iv): 4; v) Tyø-kheo vaø Tyø-kheo-ni phaïm ngang nhau.

2) Taêng-giaø-baø-thi-sa:  i) 13; ii) 17; iii) 13; iv) 10; v) Tyø-kheo hôn Tyø-kheo-ni 3 toäi.

3) Baát Ñònh: i) 2 ; ii) 0; iii)  2 ; iv) 0 ; v) Tyø-kheo hôn Tyø-kheo-ni 2 toäi.

4) Ni-taùt-kyø-ba-daät-ñeà: i) 30; ii) 30; iii) 19; iv) 11; v) Tyø-kheo hôn Tyø-kheo-ni 8 toäi.

5) Ba-daät-ñeà: i) 90; ii) 178; iii) 90; iv) 109; v) Tyø-kheo-ni  hôn Tyø-kheo 19 toäi.

6) Ba-daät-ñeà-ñeà-xaù-ni: i) 4; ii) 8; iii) 4; iv) 8; v) Tyø-kheo hôn Tyø-kheo-ni 4 toäi.

7) Chuùng Hoïc Phaùp: i) 100; ii) 100; iii) 100; iv) 0; v) Tyø-kheo hôn Tyø-kheo-ni 100 toäi.

8) Dieät Traùnh: i) 7; ii) 7; iii) 7; iv) 0; v) nguyeân nhaân laø do Tyø-kheo  caû.

Taát caû 100 giôùi trong phaàn naøy ñöôïc cheá ñònh ra laø do Luïc quaàn Tyø-kheo vi phaïm.[18] Ñieàu naøy giuùp chuùng ta hieåu bieát ñuùng ñaén hôn veà vai troø haøng ñaàu cuûa caùc Tyø-kheo khi chuùng ta xeùt ñeán nguyeân nhaân cheá ñònh caùc giôùi, cuõng nhö khi khaûo saùt veà caáu truùc vaø noäi dung caùc giôùi trong Luaät Taïng.[19] Khi vò Tyø-kheo hay Tyø-kheo-ni laøm moät vieäc gì sai traùi, ñöùc Phaät hoûi laïi vò aáy coù phaïm nhö vaäy hay khoâng roài ñöùc Phaät môùi cheá ñònh giôùi chung cho caùc Tyø-kheo lieân heä ñeán loãi laàm ñoù. Giôùi naøy cuõng ñöôïc môû roäng ñeå aùp duïng cho Tyø-kheo-ni, nhöng chæ laø vaán ñeà hình thöùc. Kabilsingh noùi, ñaõ laâu khoâng ai chuù yù ñeán nhöõng ngöôøi thöôøng gaây raéc roái trong Taêng ñoaøn. Khi nghieân cöùu veà caùc ngöôøi gaây raéc roái trong hai boä Taêng Ni, chuùng ta coù theå ruùt ra vaøi ñieåm ñoäc ñaùo laø trong Taêng ñoaøn coù nhieàu ngöôøi gaây raéc roái hôn laø beân Ni ñoaøn.[20] Vieäc cheá ñònh caùc giôùi trong Luaät Taïng laø ñeå ngaên chaën caùc vieäc laøm sai traùi, ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhoùm Luïc quaàn Tyø-kheo.

“Luùc baáy giôø ñöùc Theá Toân ñang ôû taïi Tònh Xaù cuûa oâng Caáp Coâ Ñoäc (Anāthapiṅdika), trong vöôøn caây cuûa Thaùi töû Kyø-ñaø (Jeta), thuoäc Sāvatthī. Baáy giôø Luïc quaàn Tyø-kheo maëc noäi y ruû xuoáng tröôùc sau…Ñöùc Theá Toân quôû traùch, noùi raèng: “Naøy caùc ngöôøi voâ trí, sao caùc ngöôi maëc noäi y ruû xuoáng tröôùc sau nhö theá ? Khoâng neân nhö vaäy, naøy caùc ngöôøi voâ trí, vì ñieàu ñoù seõ laøm khoâng vui loøng nhöõng ngöôøi khoâng quen bieát, khoâng thích hôïp cho nhöõng ngöôøi aáy, nhö vaäy naøy caùc Tyø-kheo, giôùi naøy ñöôïc tuaân giöõ.” [21]

“Luùc baáy giôø Luïc quaàn Tyø-kheo maëc y treân ruû xuoáng tröôùc sau…Baát cöù ai maëc y  trung khoâng trang nghieâm, ruû xuoáng tröôùc sau thì phaïm toäi aùc taùc.” [22]

“Luùc baáy giôø Luïc quaàn Tyø-kheo maëc y khoâng che kín thaân, hoï ñi vaøo nhaø …Baát cöù ai khoâng chænh teà maëc y khoâng che kín ngöôøi maø ñi vaøo laøng maïc (hoaëc ngoài trong laøng maïc), thì phaïm toäi aùc taùc.” [23]

Caùch thaønh laäp caùc giôùi trong Luaät taïng nhö ñaõ ñöôïc minh chöùng treân cho chuùng ta thaáy raèng ñöùc Phaät ñaõ noã löïc heát söùc mình ñeå hoaøn thieän cho chö Tyø-kheo, vaø khoâng coù moät chöùng cöù naøo ñeå chöùng minh caùch ñoái xöû phaân bieät ñoái vôùi Tyø-kheo-ni noùi rieâng, hoaëc ñoái vôùi phuï nöõ noùi chung.